مطالعات تربیتی و روانشناسی

این پژوهش به منظور بررسی ارتباط سلامت سازمانی ادراک شده به وسیله دبیران با تعهد سازمانی آنان در دبیرستان های استان اردبیل اجرا شد. سلامت سازمانی در این پژوهش بر اساس مفهوم سازی هوی و همکاران (1991) به عنوان یک سازه شامل هفت بعد یگانگی نهادی، نفوذ مدیر، ملاحظه گری، ساخت دهی، پشتیبانی منابع، روحیه و تاکید علمی عملیاتی شد و برای سنجش تعهد سازمانی دبیران از مدل سه بعدی می یر و آلن (1990) استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان رسمی و پیمانی مرد دبیرستان های دولتی استان اردبیل در سال تحصیلی 86ـ85 تشکیل می داد که تعداد آن ها در 359 دبیرستان 19 منطقه آموزشی، 1935 نفر بود. از میان این تعداد بر اساس فرمول کوکران و جدول کرجسی-مورگان نمونه ای به حجم 350 نفر به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شد. روش این پژوهش توصیفی-همبستگی است و به منظور گردآوری داده ها از دو پرسش نامه OHI-S و OCQ ویراست جدید استفاده شد. تحلیل داده های به دست آمده حاکی از آن است که میانگین سلامت سازمانی و تعهد سازمانی به گونه معنی داری بالاتر از متوسط مفهومی است. سلامت سازمانی و ابعاد هفت گانه آن با تعهد سازمانی و انواع سه گانه آن همبستگی مثبت دارد. دبیرستان هایی که سلامت سازمانی بالایی دارند، معلمان متعهدتری دارند. از میان ابعاد سلامت سازمانی، روحیه، تاکید علمی، نفوذ مدیر، پشتیبانی منابع و ساخت دهی قابلیت پیش بینی تعهد سازمانی را دارند و 40 درصد از واریانس تعهد سازمانی به وسیله تغییرات این پنج بعد قابل تبیین می باشد. از میان سطوح سه گانه سلامت سازمانی نیز سطح فنی و اداری قابلیت پیش بینی تعهد سازمانی را دارند (r2=0/03). از میان متغیرهای پیش بین سهم نفوذ مدیر، روحیه و پشتیبانی منابع از ابعاد سلامت سازمانی و سطح فنی از سطوح سلامت سازمانی در پیش بینی تعهد سازمانی بیشتر از دیگران است.

در پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش حرکات ریتمیک ورزش کاراته بر کارکرد حافظه عددی دانش آموزان مبتلا به اختلالات ویژه یادگیری پرداخته شده است. همه دانش آموزان شرکت کننده در این پژوهش از طریق مدارس مقطع ابتدایی شهر مشهد به علت بروز مسایلی در فرآیند آموزش رسمی ایشان به سازمان آموزش و پرورش کودکان استثنایی ارجاع شده اند و پژوهش گران با به کارگیری شیوه تمام نگر بالینی به ارزیابی اختلال در این افراد پرداخته اند و به شیوه علمی اختلالات ویژه یادگیری در این افراد محرز گردیده است. تعداد افراد 58 نفر بود که به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گروه گواه تقسیم شدند. هر دو گروه قبل از ارایه متغیر مستقل از لحاظ عملکرد حافظه عددی با به کارگیری آزمون حافظه عددی و کسلر مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس، گروه آزمایش طی 4 ماه، هر هفته 3 جلسه، جمعا 48 جلسه و هر جلسه معادل 5/1 ساعت، با به کارگیری حداکثر 60% ضربان قلب تحت تاثیر متغیر مستقل بوده اند. پس از اتمام دوره آموزشی، هر دو گروه از لحاظ کارکرد حافظه عددی مورد ارزیابی مجدد قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد که بین آموزش حرکات ریتمیک کاراته و پیشرفت حافظه عددی دانش آموزان مبتلا به اختلالات ویژه یادگیری رابطه مثبت معناداری وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر نوع مدرسه، رشته تحصیلی و منطقه محل سکونت در ادراکات فعالیت های کلاسی و اهداف پیشرفت دانش آموزان است. بدین منظور، نمونه ای به حجم 571 آزمودنی از دبیرستان های مناطق مختلف تهران انتخاب شدند. آزمودنی های یاد شده ازجهت نوع مدرسه (عادی، دولتی و غیرانتفاعی)، رشته تحصیلی (ریاضی فیزیک و ادبیات و علوم انسانی) و منطقه محل سکونت (شمال و جنوب تهران) تفکیک شدند. پرسش نامه های ادراکات فعالیت های کلاسی (جنتری و همکاران، 2002) و اهداف پیشرفت میدگلی و همکاران (1998) پس از احراز روایی و پایایی، توسط آزمودنی ها تکمیل شدند. نتایج نشان داد که تمام مولفه های ادراکات محیطی کلاسی (علاقه، لذت، چالش و انتخاب) و اهداف پیشرفت (تبحری ، عملکردی رویکردی و عملکردی اجتنابی) دو به دو با هم دیگر رابطه دارند (01/0>p). با اجرای تحلیل واریانس چند متغیری مشخص شد که میانگین مولفه های علاقه و انتخاب در رشته های ریاضی فیزیک و علوم انسانی، باهم تفاوت داشتند (05/0>p)، اما سایر اثرات ساده معنادار نبود. اثرات تعاملی رشته و منطقه در مولفه های ادراکات محیطی کلاسی (علاقه، لذت، چالش و انتخاب) و اهداف پیشرفت (تبحری، عملکردی رویکردی و عملکردی اجتنابی)، اثرات تعاملی رشته و نوع مدرسه در مولفه های ادراکات محیطی کلاسی (علاقه، لذت، چالش و انتخاب) و اهداف پیشرفت (تبحری)، و نوع مدرسه و منطقه در مولفه های ادراکات محیطی کلاسی (علاقه، لذت، چالش و انتخاب) و اهداف پیشرفت (تبحری)، معنادار بود (05/0>p). سایر تعامل ها معنادار نبود.

این پژوهش به منظور بررسی ارتباط بین ابعاد شخصیت و سلامت عمومی دانشجویان انجام گرفت. از 370 دانشجوی مقطع کارشناسی، خواسته شد تا پرسش نامه شخصیتی نئو(NEO-FFI) ، و پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ-28) را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش از شاخص ها و روش های آماری شامل میانگین، انحراف معیار، t-test، ANOVA، ضرایب همبستگی و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین ابعاد شخصیتی برون گرایی و با وجدان بودن، با سلامت عمومی دانشجویان رابطه مثبت و معنی دار، و بین روان نژندگرایی و سلامت عمومی آنان، رابطه متفی و معنی دار وجود دارد. همچنین بعد انعطاف پذیری با ابعاد اختلال جسمانی و اختلال در عملکرد اجتماعی ارتباط مثبت و معنی داری نشان داد، اما بعد دلپذیر بودن با هیچ یک از ابعاد سلامت عمومی، دارای رابطه معنی دار نبود. ننایج آزمون t، تفاوت معنی داری را در میزان ابعاد شخصیت، و سلامت عمومی دانشجویان دختر و پسر نشان نداد، اما نتایج تحلیل واریانس یک راهه(ANOVA) بیانگر وجود تفاوت بین میانگین های ابعاد شخصیت و سلامت عمومی در گروههای مختلف تحصیلی بود. نتایج حاصل از اجرای مدل رگرسیونی نشان داد که از پنج ویژگی شخصیتی فقط سه ویژگی روان نژندگرایی و برون گرایی و دلپذیری وارد مدل رگرسیونی شدند و این ویژگی های شخصیتی توانستند حدود 50 درصد از واریانس سلامت عمومی را تبیین کنند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان افسردگی، هیجان خواهی، پرخاشگری، سبک های دلبستگی و تحصیلات والدین به عنوان پیش بین های وابستگی به مواد مخدر در نوجوانان پسر شهر اهواز است. افراد مورد مطالعه تحقیق شامل 112 نوجوان معتاد و 112 نوجوان غیرمعتاد بودند. در این پژوهش، برای انتخاب نمونه معتاد از نمونه در دسترس و برای انتخاب نمونه غیرمعتاد از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. ابزار مورد استفاده در این تحقیق عبارت بودند از: پرسش نامه افسردگی بک، مقیاس هیجان خواهی زاکرمن، پرسش نامه پرخاشگری اهواز و پرسش نامه دلبستگی به والدین و همسال. برای تحلیل داده ها، علاوه بر روش آمار توصیفی، روش تحلیل ممیز به کار بسته شد. نتایج به دست آمده همه فرضیه های این پژوهش را تایید کرد و نشان داد که وابستگی به مواد مخدر در نوجوانان را می توان بر اساس متغیرهای افسردگی، هیجان خواهی، پرخاشگری، سبک های دلبستگی و تحصیلات والدین پیش بینی نمود. نتایج به دست آمده و مدل ارایه شده توسط این پژوهش به تفضیل مورد بحث قرار گرفته است.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین هوش هیجانی و مولفه های آن (خودآگاهی هیجانی، خودابرازی، حرمت نفس، خودشکوفایی، استقلال، همدلی، مسولیت پذیری اجتماعی، روابط بین فردی، واقع گرایی، انعطاف پذیری، حل مساله، تحمل فشار روانی، کنترل تکانش، خوش بینی و شادمانی) با شوخ طبعی در بین دانشجویان دانشگاه بود. برای دست یابی به اهـداف پژوهش 320 دانشجو با روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. پرسش نامه های هوش هیجانی بار-آن و شوخ طبعی در مورد آن ها اجرا گردید. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان دادند که بین هوش هیجانی و کلیه مولفه های آن با شوخ طبعی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. همچنین، از بین مولفه های هوش هیجانی، سه مولفه خوش بینی، خودشکوفایی و شادمانی قادر به پیش بینی شوخ طبعی هستند.

در این مقاله ده الگوی طراحی آموزشی مشهور، از میان 25 الگوی طراحی آموزشی سازنده گرای موجود در متون تخصصی انتخاب و رویکردهای یاددهی-یادگیری مستتر در آنها با استفاده از روش تحلیل محتوی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحلیل با مراجعه به متون اصلی بنیان گذاران هر یک از الگوها، هر یک از الگوها از نظر فردی، جمعی، یا دوگانه بودن رویکردهای یادگیری و تدریس مفروض در طراحی شان طبقه بندی شدند. حاصل این تحلیل و ارزیابی یک طبقه بندی شش گانه از الگوهای طراحی آموزشی بر اساس رویکردهای یادگیری و تدریس مستتر در آن ها می باشد. یافته ها حاکی از آن است که هیچ یک از الگوهای طراحی آموزشی به صورت توامان دارای رویکردهای دوگانه یادگیری و تدریس نیستند؛ و اغلب الگوهای طراحی سازنده گرا از نظر رویکردهای تدریس در ناحیه فردی قرار دارند؛ و تنها برخی از الگوها در هر دو رویکرد تدریس و یادگیری در ناحیه جمعی قرار می گیرند

پژوهش حاضر با هدف مقایسه روان درمانی گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب و درمان انگیزشی نظام مند در جهت افزایش رضایت زناشویی انجام شد. در این پژوهش 30 زن متاهل دارای مشکلات رضایت، از مراجعه کنندگان به کلینیک های موجود در سطح شهر مشهد با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به گروه های درمان انگیزشی نظام مند، نظریه انتخاب و گروه کنترل گمارش شدند. پرسش نامه رضایت زناشویی در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. روش های مداخله ای به مدت 8 جلسه دو ساعته و به صورت هفته ای برگزار شد. از روش تحلیل واریانس یک طرفه به منظور تحلیل داده ها استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که هر دو روش درمانی به طور یکسان موجب افزایش میزان رضایت زناشویی شدند. در نتیجه، یافته های این مطالعه نشان می دهد که هر دو روش درمان انگیزشی نظام مند و نظریه انتخاب به یک میزان رضایت زناشویی را بهبود می بخشد.

توالی حرکتی اساس بسیاری از رفتارهای هوشیارانه انسان است؛ چرا که رفتارهای پیچیده حرکتی زنجیره ای از رفتارهای اولیه است. هدف این پژوهش مقایسه یادگیری توالی حرکتی مشخص (یادگیری صریح) در دو گروه سنی سالمندان و جوانان است. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، نرم افزار تخصصی ارایه محرک های متوالی و ثبت زمان و خطای پاسخ بود. در این نرم افزار تکلیف یادگیری حرکتی به صورت فشار دادن کلیدهای تعریف شده صفحه کلید خاص در پاسخ به یک سری محرک های رنگی بود که بر روی صفحه نمایش گر ظاهر می شدند. در این پژوهش، دو گروه سالمند و جوان (هر گروه 15 نفر) در تکلیف یادگیری صریح شرکت داده شدند. آزمون تحلیل واریانس برای اندازه گیری های مکرر زمان پاسخ و خطای پاسخ، تی زوج شده برای مقایسه داده های منظم و نامنظم یک گروه و تی مستقل برای مقایسه داده های دو گروه سالمند و جوان مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو گروه جوانان و سالمندان با پیشرفت مراحل آزمون، خطا کمتر و سرعت اجرای توالی حرکتی سریع تر می شود. در گروه جوانان نسبت به سالمندان خطا کمتر و سرعت اجرای مهارت حرکتی سریع تر بود. از آن جایی که در یادگیری صریح بیشتر قطعه پیشانی مغز در یادگیری ترتیب توالی ها نقش دارد و زوال مغزی در قطعه پیشانی بیشتر از سایر نواحی مغزی است، سالمندان در یادگیری صریح مهارت حرکتی کارایی کمتری نسبت به جوانان دارند.