اسفندیار غفاری نسب

اسفندیار غفاری نسب

مدرک تحصیلی: دانشیار جامعه شناسی دانشگاه شیراز

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۳ مورد.
۱.

مطالعه جامعه شناختی هویت فرهنگی مهاجران لَک مقیم تهران (با تأکید بر مؤلفه زبان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) 1-25

کلید واژه ها: زبان مهاجران لَک هویت فرهنگی بازاندیشی مشارکت کنندگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۶۰
هدف تحقیق حاضر، مطالعه وضعیت هویت فرهنگی مهاجران لَکِ ساکن محله ی نامجو تهران با تأکید بر مؤلفه ی زبان است. لذا، از رویکرد کیفی، روش نمونه گیری گلوله برفی، مصاحبه های نیمه ساخت یافته و عمیق با 17 نفر استفاده شد. مصاحبه ها با روش تحلیل تماتیک، تحلیل گردیدند. براساس یافته ها، تعلق و پایبندی، بازاندیشی و بازتعریف زبان (لَکی)، در بین نسل اول و دوم و نیز بین زنان و مردان مهاجر یکسان نیست که شرایط متفاوت جامعه پذیری، نقش مهمی در آن دارد؛ برخلاف جامعه مبدأ، جامعه ی میزبان بخش مهمی از هویت یابی و فرهنگ پذیری را به عهده ی فرد گذاشته که علاوه بر تفاوت های فردی، تفاوت نسلی را در شکل دهی به هویت برجسته می کند. بدین ترتیب با گذشت زمان و جایگزینی نسل ها، هویت فرهنگی تازه ای شکل گرفته که از مسیر زبان می گذرد. اکنون نوعی راهبرد یکپارچه سازی (هویت پیوندی) اساس فرایند فرهنگ پذیری مهاجرین است و با توجه به ویژگی سیال هویت، ممکن است در آینده جای خود را به مفهوم راهبردیِ همگونی فرهنگی بدهد.
۲.

واکاوی چاقی در نظام معنایی زنان در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره نوزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۹) 7 - 45

کلید واژه ها: سبک زندگی اسلامی آسیب قصه دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۳۶
پژوهش حاضر با هدف واکاوی چاقی و اضافه وزن در نظام معنایی زنان در باشگاه های بدنسازی شهر شیراز انجام شده و برای این منظور از نظریه زمینه ای به عنوان یکی از روش های کیفی استفاده نموده است. مشارکت کنندگان در پژوهش زنانی بودند که به باشگاه های بدنسازی شهر شیراز برای کاهش وزن مراجعه کرده اند، و از این بین تعداد 12 مشارکت کننده انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته اند. داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل و نتیجه آن دستیابی به هفت مقوله محوری و یک مقوله هسته است. مقولات محوری شامل خوانش سیال از چاقی و اضافه وزن، کثرت باورها و اعتقادات مربوط به اندازه و جذابیت بدن، تصویر رؤیایی از بدن ایده آل، زمینه مندی اجتماعی و فرهنگی بدن، تفسیر اجتماعی دیگری و پزشکی شدن تناسب اندام می باشد. مقوله هسته نیز روایت کثرت گرا از بدن ایده آل است. ظهور این پدیده، با پیامدهایی مثل دوگانگی و ابهام و چندگانگی، مسئولیت شخصی و ننگ، نسبت دادن برخی از مشکلات به وزن، عدم امنیت غذایی و خوردن احساسی، ابهام و تردید نسبت به دستورالعمل های پزشکی، پارادوکس خوش استایلی و چاقی پذیرش برخی از کلیشه های مرتبط با چاقی و ناآگاهی و ابهام نسبت به رفتارهای مخاطره آمیز کاهش چاقی و ابهام در پیامدهای اصلی چاقی و اضافه  وزن همراه بوده است.
۳.

واکاوی مبانی هستی شناختی پژوهش های جامعه شناختی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 1149 - 1179

کلید واژه ها: پارادایم تحلیل محتوای کیفی جامعه شناسی معرفت علمی هستی شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۷۴
پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد پارادایمی، جهت گیری هستی شناختی پژوهش های جامعه شناسان ایرانی را براساس فرایند منطقی تولید علم در علم اثباتی و علم تفسیری و علم انتقادی از هم متمایز و براساس آن، دستگاه مفهومی جامعه شناسان منتخب را توصیف کرده است. یافته های پژوهش، متکی بر مبانی منطقی تحقیقات کیفی و براساس رویکرد تفسیری و استراتژی استفهامی و با روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار از طریق نمونه گیری هدفمند چندگانه، با خوانش رتوریک متن مصاحبه های انجام شده و نیز 55 اثر علمی شش نفر از مشارکت کنندگان تحقیق، به دست آمده است. بر این اساس، در هستی شناسی پژوهش های فیاض و محدثی و قانعی راد، ادبیات پارادایمی علم تفسیری غالب و در هستی شناسی پژوهش های آزادارمکی و رفیع پور و چلبی، ادبیات پارادایمی علم اثباتی حاکم است. به رغم این نمی توان رتوریک گفتمانی واحدی را در همه پژوهش های اندیشمندان موردنظر تصدیق کرد، بلکه می توان در مواردی ترکیبی از رویکردهای پارادایمی را در فعالیت های علمی آن ها معرفی کرد.
۴.

مصرف فضا و بازتعریف زنانگی؛ مطالعۀ تجربۀ کافه نشینی زنان در شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 49 - 70

کلید واژه ها: تجربه زنانگی کافه فضای جنسیتی مصرف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۵۶
هدف این مقاله، تأمل انتقادی دربارۀ زندگی روزمرۀ زنان از خلال مطالعۀ تجربه کافه نشینی و بررسی این نکته است که چگونه این امر سبب تغییر در بازتعریف زنانگی شده<strong> </strong> است. میشل دوسرتو چارچوب مفهومی مناسبی را برای درک تولید فضای شهری و تجربۀ آن ازطریق فعالیت های روزمرۀ ساکنان یک شهر ارائه می دهد. روش شناسی استفاده<strong> </strong>شده، مردم نگاری انتقادی است. داده های پژوهش شامل طیف گسترده ای از مشاهده های غیرمستقیم و مشارکتی، یادداشت های میدانی و مصاحبه های ساخت<strong> </strong>نیافته است که با استفاده از تحلیل تماتیک، سه مقولۀ مرکزی (کافه به منزلۀ مکان سوم، زنانگی به منزلۀ تعارض و تجربۀ زنانگی جدید در فضا) به دست آمد. نتایج نشان می دهند حضور زنان<strong> </strong>(چه مصرف<strong> </strong>کننده و چه تولیدکنندۀ فضا) در کافه ها سبب شکل گیری عاملیت انتخاب و کنشگری بیشتری در آنها شده است و تجربه های رهایی بخشی را به دست آوردند که تعریف آنها از زنانگی سنتی را به چالش می کشد. خوانش دوسرتویی این بررسی نشان می دهد زنان در فضاهای عمومی به منزلۀ یک کنشگر فعال حاضر می شوند و به<strong> </strong>نوعی به مدیریت فضا می پردازند؛ آنها فعالانه در برساخته شدن فضا و هویت جدیدشان سهم دارند و در پی مطالبه گری خود از حق برابری در شهرند.
۵.

هابرماس و بنیان های شبه استعلایی معرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه علم سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 149-170

کلید واژه ها: سوژه ﺷﺒﻪاﺳﺘﻌﻼیﻰ کانت معرفت هابرماس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۴۷۳
ﻧﻮﺷﺘﻪی پیش رو ﺷﺮح و ارزیابی ﺑﺨﺸﻰ از افکار یورﮔﻦ ﻫﺎﺑﺮﻣﺎس، ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎس و فیلسوف آﻟﻤﺎﻧﻰ، در حیطه ی ﻣﻌﺮفت شناسی اﺳﺖ که در متون فارسی به آن کمتر توجه شده است. یکی از اهداف پروژه تحقیقاتی او نزدیک کردن داﻧﺶ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ یا زیست جهان بوده و هدف این نوشتار نیز ارائه شرحی نظام مند از این کوشش هابرماس و تقابل های فکری وی با دیگر نحله های فلسفی-اجتماعی است. «علائق شبه استعلایی» یکی از مفاهیم کلیدی است که در این فرایند نقشی حیاتی دارد و دانش را از ساحت سوژه استعلایی به ساحت فرآیند تاریخی که از نیازهای عملی برخواسته مرتبط می کند. به همین جهت، این نوشتار ﺑﻪ دﻧﺒﺎل روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﻌﻨﺎ، کارکرد و ریشه های این مفهوم ﺑﻮده است. از این حیث، در ﺑیﻦ آﺛﺎر او دو کتاب از جایگاه مرکزی ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ: داﻧﺶ و ﻋﻼﺋﻖ اﻧﺴﺎﻧﻰ و ﻧﻈﺮیه ی کنش ارﺗﺒﺎﻃﻰ. یافته ها نشان می دهند که: 1-ﭘﺮﺳﺶﻫﺎیی که ﻫﺎﺑﺮﻣﺎس در این کتاب در ﺻﺪد ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮیی به آﻧﻬﺎ اﺳﺖ در واقع ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی کانت ﻫﺴﺘﻨﺪ: «شرایط عام امکان شناخت». 2-علائق شبه استعلایی ریشه در زیست انسانی دارد که تحول اساسی در نظریه های انتقادی است. 3- معرفت شناسی هابرماس درصدد احیای ارزش های روشنگری و رهایی از سلطه است. 4- هابرماس از طریق صورت بندی علائق شناختی با سایر نحله های فکری وارد مناظره می شود ( فرا رفتن از مکتب فرانکفورت، نقد پست مدرنیسم و دیگر نحله های فلسفی).
۶.

جراحی زیبایی مردان در تهران؛ بررسی دیالکتیکی عاملیت و ساختار مبتنی بر واقع گرایی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 1-31

کلید واژه ها: جراحی زیبایی مردان واقع گرایی انتقادی پس کاوی مکانیسم های علّی پزشکی شدن زیبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۴۰۸
این پژوهش با تکیه بر پارادایم واقع گرایی انتقادی، به زمینه ها، ساختارها و مکانیسم های اجتماعی مولّد جراحی زیبایی مردان در تهران و رابطه دیالکتیکی آنها با عاملیت انسانی پرداخته است. روش شناسی پژوهش، بر مبنای روش سه مرحله ای توصیف، قیاس و پس کاوی «آمبر فلچر» استوار شده است. بدین منظور از دو دسته داده کمّی استخراج شده از پیمایش های ملّی پیشین و داده های کیفی به دست آمده از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته با جراحان زیبایی(10 نفر) و مردانی که خدمات جراحی زیبایی دریافت کرده اند(14 نفر)؛ استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که نارضایتی از تصویر بدنی، افزایش اعتماد به نفس، تأیید اجتماعی و ارتباطات اجتماعی در زمره انگیزه های درونی مردان برای اقدام به جراحی زیبایی بوده اند. زنان و چهره های مشهور به عنوان مشوّق های بیرونی مردان عمل کرده اند. مراکز جراحی محدود، کاهش شکاف بین هزینه های جراحی زیبایی و درآمد طبقات متوسط جامعه، فقدان تنوع در شیوه های پذیرفته شده ابراز هویت، رشد فزاینده شبکه های اجتماعی مجازی، بازار اقتصادی پررونق حوزه جراحی زیبایی و کاهش اهمیت اجتماعی دین، زمینه ها و شرایط اجتماعی لازم را برای جراحی زیبایی مردان فراهم کرده اند. ساختارهای اجتماعی و ساز و کار های علّی بروز و گسترش جراحی زیبایی مردان در تهران نیز عبارت بودند از: درحال گذار بودن جامعه ایران از سنت گرایی به مدرن گرایی، پزشکی شدن حوزه زیبایی، رشد فزاینده ارزش های مادی، سیاست رهاسازی فضای پزشکی جامعه توسط وزارت بهداشت، رشد خودگرایی و خودمحوری و زوال اعتماد تعمیم یافته.
۷.

کاوش کیفی ادراک دانشجویان بلوچ از بازنمایی هویّت بلوچ ها در رسانه های جمعی؛ مورد مطالعه: دانشجویان بلوچ تحصیلات تکمیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 131 - 163
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۹۲
تحقیق حاضر با هدف کاوش کیفی ادراک دانشجویان بلوچ تحصیلات تکمیلی، ازبازنمایی هویّت بلوچ ها در رسانه های جمعی: (صدا و سیما، سینما، شبکه ی استانی و شبکه های اجتماعی مجازی) در میان دانشجویان بلوچ در دانشگاه های دولتی انجام شده است.  در این تحقیق، از نظریه ی زمینه ای استفاده شده است.  مشارکت کنندگان تحقیق، دانشجویان بلوچ مقطع ارشد و دکترای دانشگاه های دولتی بوده اند.  داده ها از طریق مصاحبه ی عمیق به دست آمده است.  مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری در خصوص مقولات مختلف مورد مصاحبه، ادامه پیدا کردند.  تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد.  نتیجه تحلیل داده ها، دستیابی به شش مقوله ی محوری و یک مقوله ی هسته بوده است.  مقولات محوری عبارت اند از: بازنمایی غیرواقعی و منفی از هویّت بلوچ ها در صدا و سیما، شبکه ی استانی و بازنمایی غیرواقعی از هویّت بلوچ ها، مدیریت ایدئولوژیک و سیاسی و غیریت سازی از هویّت بلوچ ها، کلیشه سازی رسانه ای و نگاه منفی سایر مردم ایران به هویّت بلوچ ها، برساخت منش منفی در مورد هویّت بلوچ ها در فیلم های سینمایی و فضای مجازی و بازنمایی واقع گرایانه از هویّت بلوچ ها.  مقوله ی هسته نیز عبارت است از: بازنمایی منفی و کلیشه سازی هویّتی منفی از بلوچ ها در صدا و سیما و سینمای داخلی.
۸.

واکاویِ روش شناسی در پژوهش های جامعه شناختی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰۱ 15 - 32
تعداد بازدید : ۷۳۸ تعداد دانلود : ۶۸۴
در پژوهش پیشِ رو، با واکاوی هویت دانش اجتماعی در ایران از حیث روش شناختی، این امر آشکار شده است که این دانش دچار پیچیدگی و از جا دررفتگی شده است. از سویی، دانشی که دانشمندان اجتماعی دنبال می کنند با دور افتادن از منشأ یا ریشه های تولید، بازتولید و تثبیت علوم اجتماعی یعنی کشورهای توسعه یافته، فقط به پیامدهایش توجه دارد؛ از سوی دیگر، این دانش دغدغه ای ندارد که بخواهد زیرساخت سازی و تنظیمات اجتماعی ایران را انجام بدهد؛ زیرا در این صورت، هم باید حمایت نخبگان را داشته باشد و هم باید از حمایت مردم (عامه) برخوردار باشد. امّا، تاکنون هیچ یک از این دو را نداشته است. یافته های این پژوهش متکی بر مبانی منطقی تحقیقات کیفی و براساس رویکرد تفسیری و راهبرد استفهامی و با روش تحلیل محتوای کیفیِ جهت دار با نمونه گیری هدفمند چندگانه، با خوانشِ رتوریکِ متن مصاحبه های انجام شده و نیز پنجاه و پنج اثر علمیِ شش نفر از مشارکت کنندگان تحقیق به دست آمده است.
۹.

هویت ملی و هویت قومی در زیست جهان دانشجویان بلوچ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 217-241

کلید واژه ها: هویت ملی هویت قومی نوسان هویتی تکثر منابع هویتی دیگری سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۴۱۵
تحقیق حاضر با هدف کاوش کیفی هویت ملی و قومی در زیست جهان دانشجویان بلوچ در دانشگاه های دولتی و براساس نظریهزمینه ای انجام شده است. مشارکت کنندگان تحقیق، یازده نفر دانشجوی بلوچ مقطع کارشناسی ارشد و چهار نفر دانشجوی دکتری دانشگاه های دولتی بوده اند. داده ها از طریق مصاحبه عمیق به دست آمده است. مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری درخصوص مقولات مختلف مصاحبه ادامه یافتند. تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. نتیجه تحلیل داده ها، دستیابی به پنج مقوله محوری و یک مقوله هسته بوده است. مقولات محوری عبارت اند از: چند لایه گی و تکثر منابع هویت بخشی، نوسان هویتی، رفت و برگشت بین هویت ملی و قومی، برجستگی مؤلفه های فرهنگی و فرسایش مؤلفه های سیاسی هویت ملی، بازنمایی هویت بلوچی در اندیشه دیگری و دیگری سازی؛ گجر و برساخت مرز هویتی. مقوله هسته نیز عبارت است از دیگرسازی هویتی سیال. همچنین یافته ها نشان دادند که بستر و منابعی مانند موقعیت مذهبی، موقعیت جغرافیایی و قومی در کنار شرایطی از قبیل احساس تبعیض سیاسی، تبعیض قومیتی، کلیشه سازی رسانه ای، وضعیت اجتماعی، سیاسی، تصورهای قالبی منفی پیوند چند جانبه ای با مقوله هسته پژوهش دارند.
۱۰.

تجربه زیسته زنان نجات یافته از خودسوزی در بخش کوهنانی- کوهدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۷ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 325 - 348

کلید واژه ها: اقدام به خودسوزی تجربه زیسته زنان روستایی مشارکت کنندگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۰۵
خودکشی یکی از آسیب های اجتماعی موجود در جوامع مختلف است که به شیوه های گوناگونی انجام می شود؛ خودسوزی یکی از این شیوه های دردناک است. مقاله حاضر با هدف مطالعه تجربه زیسته زنان نجات یافته از خودسوزی در بخش کوهنانی شهرستان کوهدشت، که طی سال های 1383 تا 1396 به خودسوزی اقدام کرده اند، صورت گرفته است. محققان در این پژوهش کیفی از روش پدیدارشناسی تفسیری، نمونه گیری هدفمند و تکنیک مصاحبه عمیق با 10 زن برای جمع آوری اطلاعات بهره جسته اند. همه مصاحبه ها ضبط و بلافاصله روی کاغذ نگاشته و با رویکرد تفسیری تحلیل شد. یافته های پژوهش، که حاصل استخراج از مصاحبه هاست، شامل مقوله های «سنت گرایی فرهنگی»، «چالش های اقتصادی»، «کمبود مهارت های ارتباطی»، «خشونت شوهران علیه زنان»، «ناخوشایندی طلاق»، «ابراز خود و رهایی» و «دسترسی آسان به مواد خودسوزی» است. نتایج پژوهش بیانگر تعامل ابعاد مختلف فرهنگی اجتماعی، اقتصادی و روانی در فرایند اقدام به خودسوزی زنان روستایی و موقعیت مند بودن این ابعاد است. در آخر، پیشنهادهایی متناسب با ظرفیت های موجود ارائه شد.
۱۱.

کاوش کیفی فرایندهای برساخت هویت اجتماعی در میان دانشجویان بلوچ: به سوی نظریه ای زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 59 - 85

کلید واژه ها: حاشیه شدگی هویتی دانشجویان بلوچ طرد هویتی فرایند برساخت هویت نظریه زمینه ای هویت حاشیه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۷ تعداد دانلود : ۹۶۲
پژوهش حاضر با هدف کاوش کیفی فرایندهای برساخت هویت اجتماعی در میان دانشجویان بلوچ صورت گرفته و برای این منظور از نظریه زمینه ای استفاده شده است. مشارکت کنندگان دانشجویان بلوچ مقطع ارشد و دکتری دانشگاه های دولتی هستند. داده ها به کمک مصاحبه عمیق به دست آمد و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد که نتیجه تحلیل آن ها دستیابی به پنج مقوله و یک مقوله هسته است. مقولات محوری عبارت اند از: ناهمسازی مذهبی و هویت حاشیه ای، نپذیرفتن بوروکراتیک، دفع دیوانسالارانه هویت بلوچی، نقش بازنمایی منفی رسانه ها در برساخت هویت حاشیه ای، مکان مندی نامطلوب، نقش جغرافیا در برساخت هویت حاشیه ای، مشروعیت یافتگی حاشیه ای شدن و نقش قانون در برساخت هویت حاشیه ای. مقوله هسته نیز عبارت است از هویت حاشیه ای و برساخت هویت اجتماعی حاشیه ای. یافته ها نشان می دهند بستری مانند موقعیت مذهبی قوم بلوچ، شکاف قومی و مذهبی در استان، موقعیت جغرافیایی نامطلوب و در کنار شرایطی مثل مذهب به مثابه مبانی سیاست، تبعیض قومیتی، واپس رانی اداری و مدیریتی، بازنمایی های منفی رسانه ای، مشروعیت بخشی قانونی، قرارگیری در مرز، دوری از مرکز و احساس عدم توزیع عادلانه امکانات سبب برساخت هویت حاشیه ای در میان دانشجویان بلوچ شده است.
۱۲.

تحلیل جامعه شناختی از وضعیت فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه: شهروندان 15 سال به بالای شهر اقلید)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۱ 93 - 111

کلید واژه ها: فرهنگ شهروندی رعایت قوانین مسئولیت پذیری مشارکت آگاهی سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۳۸۱
شهروندی یکی از مهم ترین مفاهیم و ایده های اجتماعی است که در دهه های اخیر محل توجه اندیشمندان جامعه شناس قرار گرفته است. شهروندی از شاخص های مهم پیشرفت در کشورهای در حال توسعه است که می تواند به حل معضلات اجتماعی کمک کند. در این تحقیق با استفاده از نظریه های مارشال، ژانوسکی، فالکس و ترنر به بررسی فرهنگ شهروندی شهروندان شهر اقلید پرداخته شده است. روش این پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه است. جامعه آماری تحقیق شهروندان 15 سال به بالای شهر اقلید است که تعداد 400 نفر  از آنان به عنوان نمونه با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان فرهنگ شهروندی شهروندان اقلیدی در حد متوسط به بالایی می باشد. بررسی فرضیه ها نشان داد متغیرهای جنسیت، وضعیت تأهل، باورهای مذهبی، هویت اجتماعی، میزان استفاده از رسانه و آگاهی سیاسی رابطه ی معناداری با فرهنگ شهروندی دارند. در معادله رگرسیونی نیز چهار متغیر هویت اجتماعی، میزان دینداری، میزان استفاده از رسانه و آگاهی سیاسی توانسته اند 22/5 درصد (0/225=R²) از تغییرات متغیر وابسته را پیش بینی کنند.
۱۳.

چگونگی بازنمایی جایگاه زنان در موسیقی سنتی ایران در دهه 1360(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 325 - 344

کلید واژه ها: زن بازنمایی عشق سالم عشق کامل موسیقی سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۹۲
آثار هنری در هر جامعه مجموعه اطلاعاتی از وضعیت اجتماعی به دست می دهد که می توان با رمزگشایی و درک آن به ویژگی های جامعه معاصر دست یافت. آثار موسیقی نیز به منزله نوعی هنر و رکن مهمی از نظام فرهنگی، از طریق ارائه و نمایش مفهوم زن، نقش درخور توجهی در بازتاب مناسبات جنسیتی جوامع دارد. موسیقی سنتی ایران به منزله هنری که در فضای فرهنگی اجتماعی ایران تولید شده است می تواند در شناخت شاخصه های فرهنگی جامعه ایران مؤثر باشد. پژوهش حاضر با موضوع بازنمایی زن در موسیقی سنتی دهه 1360 در ایران، به دنبال کشف چگونگی بازنمایی و تصویر زن در اشعار خوانده شده در این آثار است. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است و با استفاده از نظام مقوله بندی استقرایی به تحلیل محتوای 53 شعر از 43 آلبوم منتشر شده در دهه 1360 پرداخته است. حاصل این تحلیل با دوازده مفهوم، ذیل سه عنوان زن به مثابه ابژه عشق سالم، زن به مثابه ابژه ای اجتماعی و زن به مثابه ابژه عشق رمانتیک و اروتیک و مقوله مرکزی زن به مثابه ابژه عشق کامل مقوله بندی شده است. تحلیل محتوای اشعار حاکی از حضور حداقلی زنان در عرصه عمومی و اجتماعی است و دیدی منفی در قالب کدهای فرهنگی به آنان وجود دارد. با این حال، زن در عرصه خصوصی در قالب رابطه ای عاشقانه و به عنوان ابژه عشق مرد جایگاه برجسته ای دارد و عشق سالم با ویژگی تقارن و پیش شرط برابری به وی ابراز شده است.
۱۴.

مطالعه تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت جهانی: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 67 - 88
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۱
گسترش فناوری های نوین ارتباطی و در رأس آن اینترنت و شبکه های ارتباطی، فضایی برای ساخت مجدد هویت فراهم کرده است. همچنین این شبکه های اجتماعی مجازی، پیوند عناصر اساسی هویت ساز یعنی زمان، مکان، فضا و مرزهای زندگی اجتماعی را به شدت تحت تأثیر قرار داده اند. تحقیق حاضر در همین راستا و با هدف مطالعه و شناخت تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت جهانی انجام شده است. این پژوهش با روش پیمایش و در بین دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان انجام شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 400 نفر بوده و به شیوه طبقه بندی شده نمونه گیری انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که از بین متغیرهای زمینه ای، متغیرهای سن، مقطع تحصیلی و قومیت رابطه معناداری با هویت جهانی دارند. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد که بین عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جهانی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی هویت جهانی نیز رابطه معناداری مثبتی وجود دارد و باعث افزایش احساس تعلق به هویت جهانی شده اند. دو متغیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و احساس آزادی رابطه معناداری با هویت جهانی نداشتند. در مجموع بر اساس یافته های تحقیق می توان به این نتیجه رسید که شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان نوعی اجتماع مجازی باعث تقویت گرایش به هویت جهانی و تقویت جنبه های بومی هویت ملی می شود.
۱۵.

پژوهش جامعه شناختی فرهنگ شهروندی و هویت ملی؛ مطالعه موردی: زنان شهر فیروزآباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۷ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۶۶) 129 - 146
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۷۴
فرهنگ شهروندی به مثابه نوعی فرایند از قرن نوزدهم همگام با جوامع مدنی و دولت های ملی شکل گرفته است. این پدیده با جدی شدن مسأله جهانی شدن در دهه های اخیر از مسایل اجتماعی معاصر است. پژوهش حاضر قصد دارد تأثیر دین و رسانه را بر فرهنگ شهروندی زنان مورد بررسی قرار دهد. مدل تحقیق حاضر بر اساس نظریه های ژانوسکی و ترنر طراحی شد و داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته بین400 نفر از زنان 29-18 سال شهر فیروزآباد توزیع و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای گردآوری شد. هم چنین اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها در محیط SPSS بیانگر آن است که از میان 6 فرضیه تحقیق، فرضیه هایِ مربوط به میزان دینداری و میزان استفاده از رسانه و آگاهی سیاسی و هویت ملّی مورد تأیید قرار گرفتند. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشانگر این واقعیت بود که 4 متغیر میزان دینداری، هویت ملی، میزان آگاهی سیاسی و میزان تحصیلات پاسخگویان در مجموع 38 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردند.
۱۶.

داوری اخلاقی بر مبنای استثنایی سازی موقعیت: کاوش پدیدارشناختی اخلاق پژوهش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: داوری اخلاقی استثنایی سازی موقعیت پدیدارشناسی دانشجویان دکتری اخلاق پژوهش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۵۰۳
این پژوهش با هدف کاوش پدیدارشناختی فهم دانشجویان دکتری دانشگاه شیراز از اخلاق پژوهش انجام گرفته است و از طریق مصاحبه عمیق با 8 نفر، داده های مورد نظر جهت تحلیل جمع آوری گردید. داده ها با روش پدیدارشناسی تفسیری تحلیل و در اولین مرحله هفت زیر تم پیرامون موضوع مقاله حاضر استخراج گردید. در ادامه هفت زیر تم اولیه توسط محقق در دو تم اصلی: باز اندیشی در مفاهیم و برجسته سازی تعدد موقعیت ها مفهوم سازی شد. در نهایت استثنایی سازی موقعیت، به عنوان مفهوم مرکزی تجربه زیسته مشارکت کنندگان در مواجهه با شرایط متعارض اخلاقی که شیوه داوری اخلاقی آنها را تعیین می کند کشف شد. بنابراین افراد با رجوع به معانی مطلوب خود از مفاهیم و انتخاب گزینشی از موقعیت های چندگانه ای که با آن مواجه می شوند، تفسیری خاص و استثنایی از انجام رساله انجام می دهند. این شیوه تفسیر، آنها را یاری می رساند تا به مدیریت تعارضات و داوری اخلاقی بپردازند.
۱۷.

مردم نگاری شهری روشی برای واکاوی مسائل اجتماعی و فرهنگی شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلید واژه ها: شهر مردم نگاری زندگی روزمره مسائل اجتماعی مشاهده ی مشارکتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری فرهنگ مردمی
تعداد بازدید : ۱۷۴۱ تعداد دانلود : ۳۹۹۷
مردم نگاری شهری به مثابه ی یکی از روشهای تحقیق کیفی که برآن است که برای مطالعه ی شهر باید از رویکرد انسان گرایانه استفاده کرد زیرا این انسانها هستند که شهر را می سازند؛ در واقع مردم نگاری به مشاهده ی جهان براساس چارچوب مرجع افراد مورد بررسی می پردازد و محقق به گونه ای فعال در زندگی افراد و موقعیت مورد مطالعه مشارکت می کند؛ مشاهده ی وقایع عادی و فعالیت های روزمره به گونه ای که در محیط های طبیعی رخ می دهد. افزون بر آن، وقایع غیرعادی نیز مورد مشاهده قرار می گیرد. محقق به طور مستقیم در زندگی افراد مورد مطالعه مشارکت می ورزد و شخصا فرایند زندگی اجتماعی روزمره را در محیط و میدان تحقیق تجربه می کند. تاریخچه ی مردم نگاری شهری از شهر شیکاگو آغاز می شود. تامس نخستین چهره ی برجسته و بنیانگذار مکتب شیکاگو بود که تحقیقات اجتماعی خود را در زمینه ی مشکلات شهر شیکاگو به ویژه موضوع هایی چون مهاجران، زنان، گروه های اقلیت قومی، انحرافات اجتماعی و غیره پیش از جنگ جهانی اول آغاز کرده بود. در واقع او بر آن بود که برای مبارزه با انحرافات اجتماعی و مشکلات زندگی شهری چاره ای جز شناخت دقیق سازوکارهای آنها و تحلیل این سازوکارها وجود ندارد. آنچه به نظر وی اهمیت داشت این بود که برداشت و نگرش افراد را نسبت به موقعیتی که در آن قرار گرفته اند بشناسیم تا بتوانیم جهت گیری های ذهنی آنها را در جامعه درک کنیم.
۱۸.

مردم نگاری شهری به مثابه ی روشی برای واکاوی مسائل اجتماعی و فرهنگی شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷

کلید واژه ها: شهر مردم نگاری زندگی روزمره مسائل اجتماعی مشاهده ی مشارکتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
تعداد بازدید : ۱۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۱۹۶
مردم نگاری شهری به مثابه ی یکی از روش های تحقیق کیفی است که بر آن است که برای مطالعه ی شهر باید از رویکرد انسان گرایانه استفاده کرد، زیرا این انسان ها هستند که شهر را می سازند. در واقع، مردم نگاری به مشاهده ی جهان بر اساس چارچوب مرجع افراد مورد بررسی می پردازد و محقق به گونه ای فعال در زندگی افراد و موقعیت مورد مطالعه مشارکت می کند؛ مشاهده ی وقایع عادی و فعالیت های روزمره به گونه ای که در محیط های طبیعی رخ می دهد. افزون بر آن، وقایع غیرعادی نیز مورد مشاهده قرار می گیرد و محقق به طور مستقیم در زندگی افراد مورد مطالعه مشارکت می ورزد و شخصاً فرایند زندگی اجتماعی روزمره را در محیط و میدان تحقیق تجربه می کند. تاریخچه ی مردم نگاری شهری از شهر شیکاگو آغاز می شود. تامس نخستین چهره ی برجسته و بنیانگذار مکتب شیکاگو بود که تحقیقات اجتماعی خود را در زمینه ی مشکلات شهر شیکاگو بویژه موضوع هایی چون مهاجران، زنان، اقلیت گروه های قومی، انحرافات اجتماعی و غیره پیش از جنگ جهانی اول آغاز کرده بود. در واقع او بر آن بود که برای مبارزه با انحرافات اجتماعی و مشکلات زندگی شهری چاره ای جز شناخت دقیق سازوکارهای آنها و تحلیل این سازوکارها وجود ندارد. آنچه به نظر وی اهمیت داشت این بود که برداشت و نگرش افراد را نسبت به موقعیتی که در آن قرار گرفته اند بشناسیم تا بتوانیم جهت گیری های ذهنی آنها در جامعه را درک کنیم.
۱۹.

رویکردی نوین به برساخت اجتماعی فناوری های نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸۵
تعداد بازدید : ۸۳۱ تعداد دانلود : ۷۴۱
اکنون در اوایل قرن بیست و یکم با رشد و کاربرد فزاینده فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین روبرو هستیم، به طوری که همه عرصه زندگی انسان اعم از اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در نوردیده است.رویکردهای مثبت و منفی نسبت به عملکرد و پیامدهای اجتماعی و روانی فناوری از ابتدای پیدایش دوران بویژه انقلاب صنعتی همواره وجود داشته است. نکته مهم این است که هم اکنون در قرن بیست و یکم و پیدایش فناوری های نوین همچنان دیدگاه های خوشبینانه و بدبینانه نسبت به فناوری وجود دارد و تداوم یافته است. از همین رو، نظریه و رهیافت ها نسبت به فناوری های نوین نیز گاه جنبه قطبی پیدا کرده اند؛ هریک با مبانی نظری، فلسفی و انسان شناختی و ارزشی متفاوتی در مقابل هم قرار گرفته و ارزیابی های متفاوتی ارائه می کنند. یکی از مباحث و دیدگاه هایی که در قرن بیست و یکم پیرامون کارکردها و نتایج کاربرد فناوری های نوین مطرح شده این است که باید نوعی تجدید نظر در مورد چگونگی بررسی و ارزیابی فناوری های نوین صورت گیرد و از دوآلیسم خوش بینی و بدبینی فراتر رفت و رویکردی واقع گرایانه نسبت به نحوه عملکرد و پیامدهای فناورهای نوین در پیش گرفت. اما رویکرد نوینی که از سوی کسانی مانند کلنر مطرح شده این است که باید رویکردی واقع گرایانه نسبت به فناوری داشته باشیم، و بطور همزمان نقاط ضعف و قوت فناوری ها را مد نظر قرار دهیم و به گونه ای تجربی به بررسی نتایج و پیامدهای فناوری های نوین بپردازیم و بطور تجربی عملاً نشان دهیم که در چه موارد و زمینه هایی فناوری های نوین باعث پیشرفت و ارتقای کیفیت زندگی بشر شده و می تواند زمینه و بستر مناسبی برای رشد و شکوفایی مادی و معنوی زندگی انسان فراهم آورد. افزون بر آن با شناخت واقع گرایانه ای که از فناوری هایی بدست می آید می توان به عملیاتی کردن راه های استفاده مطلوب و در جهت ارتقا و شکوفایی منش و شخصیت و ابعاد مختلف انسان پرداخت و دنیایی بهتر و عادلانه تر و با آسیب های زیست محیطی کمتر و روابط انسانی بهتری را شاهد بود.
۲۰.

دین، رسانه و فرهنگ شهروندی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال نهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: فرهنگ مشارکت شهروند مسئولیت پذیری شهروندی رعایت قوانین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
تعداد بازدید : ۱۲۸۶
فرهنگ شهروندی به مثابه نوعی فرایند از قرن نوزدهم همگام با جوامع مدنی و دولت های ملی شکل گرفته است. این پدیده با جدی شدن مساله جهانی شدن در دهه های اخیر از مهمترین مسایل اجتماعی معاصر می باشد. پژوهش حاضر قصد داشته است تاثیر دین، رسانه را بر فرهنگ شهروندی زنان 29- 18 سال شهر فیروزآباد مورد بررسی قرار دهد. نظریه های ژانوسکی و فالکس به عنوان چارچوب نظری مورد انتخاب قرار گرفتند. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقّق ساخته است. حجم نمونه 400 نفر از زنان 29- 18 سال شهر فیروزآباد با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در نظر گرفته شد. اعتبار پرسشنامه از طریق اعتبار صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تایید گشت. داده های جمع آوری شده نیز از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشانگر آن است که از میان 6 فرضیه مطرح شده در تحقیق 3 فرضیه مورد تایید قرار گرفتند. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشانگر این واقعیت بود که 3 متغیر میزان دینداری، میزان آگاهی سیاسی و میزان تحصیلات پاسخگویان در مجموع 32 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان