محمد خیر

هدف از پژوهش حاضر مقایسه باورهای انگیزشی کودکان تیزهوش، ناتوان یادگیری و عادی در یادگیری خود نظم یافته است. به این منظور 76 دانش آموز تیزهوش، 77 دانش آموز عادی و 49 دانش آموز ناتوان یادگیری در دامنه سنی 10-12 سال به صورت تصادفی از مدارس شهرستان شیراز انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از دو فرم مختلف پرسشنامه خودگردانی یادگیری (SRQ-A) ریان وکانل (1989) که از چهار سبک تنظیمی بیرونی، درون فکنی، همانند سازی و درونی تشکیل شده است، استفاده گردید. روایی و پایایی پرسشنامه ها احراز گردید. نتایج تحلیل های آماری حاکی از آن بود که در سبک تنظیمی بیرونی، کودکان ناتوان یادگیری نسبت به کودکان عادی و کودکان تیزهوش نمرات بالاتری کسب کردند. در سبک تنظیمی درون فکنی و همانند سازی کودکان تیزهوش نسبت به کودکان عادی و ناتوان یادگیری میانگین بالاتری دارند و در سبک تنظیمی درونی میان کودکان تیزهوش و عادی تفاوت معناداری وجود نداشت، اما این دو گروه با کودکان ناتوان یادگیری تفاوت معناداری داشتند (p<0.01). قابل ذکر است که نتایج پژوهش در دو سبک تنظیمی کنترلی و خودمختاری تایید گردید. همچنین تحلیل آماری رگرسیون چند متغیره حاکی از آن بود که از میان متغیرهای دموگرافیک، تنها شغل پدر و تحصیلات مادر از قدرت پیش بینی کنندگی مثبت و معناداری برخورددار بودند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه باورهای انگیزشی جمعی از دانشجویان دانشگاههای شیراز با رویکردهای یادگیری آنان بود. بدین منظور 183 دانشجوی سال سوم از دانشگاه شیراز و دانشگاه علوم پزشکی شیراز (61 زن و 123 مرد) با میانگین سنی 22 سال از رشته های پزشکی (89 نفر) و مهندسی برق و مکانیک (94 نفر) به عنوان آزمودنی برگزیده شدند. به منظور سنجش باورهای انگیزشی در 6 مولفه، یعنی خودکارآمدی، ارزش تکلیف، اضطراب امتحان، جهت گیری درونی هدف، جهت گیری بیرونی هدف و باورهای کنترل درباره یادگیری، از "پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری" استفاده به عمل آمد. رویکردهای یادگیری به وسیله «پرسشنامه رویکردهای مطالعه" در سه مولفه، یعنی رویکرد عمیق، سطحی و راهبردی، مورد سنجش قرار گرفت. در پژوهش حاضر، اعتبار سازه ای این پرسشنامه ها به روش تحلیل عاملی با چرخش واریمکس انجام شد و ضرایب آلفای کرونباخ نشان از همسانی درونی مولفه های آنها داشت. رابطه 6 مولفه انگیزشی با هر یک از رویکردهای یادگیری، به طور جداگانه در رشته پزشکی و مهندسی، از طریق تحلیل رگرسیون مرحله ای، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشانگر آن بود که روابطی پیچیده بین باورهای انگیزشی و رویکردهای یادگیری برقرار است، که الگوی این روابط در میان دانشجویان پزشکی و مهندسی یکسان نمی باشد. این یافته ها با توجه به نتایج مطالعات پیشین و نظریه های مربوط، مورد بحث قرار گرفت و از تلویحات تربیتی آن سخن به میان آمد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سبک های تفکر و برخی شاخص های طبقه اجتماعی با پیشرفت تحصیلی در گروهی از کودکان بود. بدین منظور، تعداد 102 دانش آموز از کلاس های چهارم و پنجم دبستان انتخاب شدند و معلمین، پرسشنامه سبک های تفکر اقتباس از استرنبرگ و واگذار را برای ...

اهداف عمده پژوهش حاضر عبارت است از 1) بررسی قابلیت اعتماد دو آزمون ا ستدلال صوری و آگاهی عاطفی در فرهنگ ایرانی 2) مقایسه استدلال صوری و آگاهی عاطفی دانش آموزان مدارس عادی و تیز هوش برای این منظو ر388 دانش آموز تیز هوش و عادی از دبیرستان های شیراز آزمون های استدلال صوری و آگاهی عاطفی را تکمیل کردند یافته ها نشان می د هد که در هر دو گروه دانش آموزان تیز هوش و عادی آزمودنی هایی وجود دارند که از لحاظ استدلال صوری هنوز به سطح انتزاعی نرسیده اند بین دو متغیر استدلال صوری و آگاهی عاطفی همبستگی معنی دار مشاهده نگردید اما بین نمرات هر یک از آمون ه0ای استدلال صوری آگاهی عاطفی با شاخص های پیشرفت تحصیلی همبستگی معنی دار بدست آمد. بررسی قابلیت اعتماد هر دو آزمون استدلال صوری و آگاهی عاطفی نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ضرائبی به ترتیب برابر 0/71 و 0/76 بدست داد.

هدف از مطالعه حاضر، مقایسه ارزشیابى رفتار دانش‏آموزان از نظر خودشان، معلمان و والدین آنها است.بدین منظور از یک مطالعه بزرگ که 1784 دانش‏آموز(در مقطع ابتدایى و راهنمایى)در شهر شیراز را شامل مى‏شود، تعداد 220 دانش‏آموز که مقیاس‏هاى درجه‏بندى رفتار به وسیله خود دانش‏آموز، معلم و والدین آنها تکمیل شده بود، مورد بررسى قرار گرفتند.جهت کسب اطلاعات، از نیمرخ درجه‏بندى رفتار براون و هامیل(1978)یعنى سه مقیاس ارزشیابى رفتار به وسیله خود دانش آموز، معلم و والدین، استفاده شد.پایایى و روایى مقیاس‏هاى مورد استفاده در تحقیق حاضر مورد تأیید قرار گرفت.نتایج به دست آمده نشان داد که مابین زیرمقیاس‏هاى نمونه پرسشنامه دانش‏آموز (خانه، مدرسه و همسالان)همبستگى مثبت و معنى دارى(001/0 P) وجود دارد و حاکى از اعتبار سازه‏اى نمونه دانش‏آموز مى‏باشد.به علاوه مابین ارزشیابى رفتار خود دانش‏آموز با ارزشیابى والدین و ارزشیابى معلم از رفتار دانش‏آموز همبستگى مثبت و معنى‏دارى(01/0 P به دست آمد، در حالى که مابین ارزشیابى والدین و ارزشیابى معلم از رفتار دانش‏آموز، رابطه معنى‏دارى به دست نیامد.جهت بررسى تفاوت میانگین‏هاى ارزشیابى رفتار از نظر خود دانش‏آموز، معلم و والدین آنها، از تحلیل واریانس چند متغیره طرح‏هاى تکرارى‏ (AVONAM) استفاده شد و تفاوت مابین کلیه میانگین‏ها معنى‏دار بود.همچنین تفاوت‏هاى فوق در دو گروه دانش‏آموزان پسر و دختر به‏طور جداگانه مورد بررسى قرار گرفت و یافته‏ها نشان داد که بین(خود-ارزشیابى)رفتار دانش‏آموز باارزشیابى والدین و ارزشیابى معلم از رفتار دانش‏آموز همبستگى وجود دارد.به عبارت دیگر، ارزشیابى والدین و معلم با خود ارزشیابى دانش‏آموز همسویى دارد.به منظور بررسى تفاوت نظرات سه گروه(دانش‏آموز، والدین و معلم)بررسى میانگین نمرات ارزشیابى رفتار نشان داد که معلمان رفتار دانش‏آموزان را مطلوب‏تر از دو گروه دیگر ارزیابى مى‏کنند و برعکس، والدین ارزیابى پایین‏ترى از رفتار فرزندانشان نسبت به معلمان و خود فرزندانشان دارند.در پایان نتایج مورد بحث و بررسى قرار گرفت و پیشنهادهاى لازم ارایه گردید.

"هدف از تحقیق حاضر، بررسى تأثیر نوع مدرسه بر خود ادراکى دانش‏آموزان با سطوح مختلف هوشى است.تحقیقات نشان داده‏اند، سطح عملکرد و ساختار مدرسه‏اى که دانش‏آموزان در آن مشغول به تحصیل‏اند؛تأثیر بسزایى بر خود ادراکى آنان دارد.به همین لحاظ، از مسایلى که دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت، در هر جامعه، با آن مواجه هستند، این است که آیا باید دانش‏آموزان سطوح مختلف را در مدارس جداگانه طبقه‏بندى کنند؟و در صورتى که چنین جداسازیهایى صورت گیرد.این تفکیک چه تأثیرى بر خود ادارکى دانش‏آموزان دارد؟ به منظور دستیابى به هدف فوق، 455 نفر از دانش‏آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایى از مدارس عادى و تیز هوشان مدارس تیز هوشان، دسته‏ندى شدند.سپس با استفاده از پرسشنامه خود ادراکى، عامل موفقیت و عدم موفقیته‏خیّر، 1369)خود ادراکى سه گروه مورد مقایسه قرار گرفت. یافته‏هاى پژوهش نشان داد که از نظر عوامل کوشش، سطح دشوارى تکلیف و شانس میان سه گروه تفاوت معنى‏دار وجود دارد.ولى از نظر عامل توانایى، سه گروه ادراک مشابه‏اى داشته‏اند. تفاوتهاى یاد شده، در ابعاد مختلف درونى، بیرونى و پایدار و ناپایدار نیز بررسى شد. "

"هدف از مطالعه حاضر، بررسى پایایى و روایى مقیاس سنجش مهارتهاى اجتماعى ماتسون و فرهنگ ایرانى و نیز مقایسه مهارتهاى اجتماعى دختران و پسران نوجوان دبیرستانى بود.براى این منظور، مقیاس یاد شده به 562 نفر از دانش‏آموزان دبیرستانى شیراز داده شد و پس از تکمیل، با استفاده از یک شاخص 5 درجه‏اى نمره‏گذارى گردید.براى محاسبه پایایى مقیاس، از روش آلفاى کرونباخ و تنصیف استفاده گردید و ضرایب مطلوب و مناسبى بدست آمد.براى بررسى روایى سازه مقیاس یاد شده، از روش تحلیل عوامل استفاده شد و پنج عامل بدست آمد.در عامل مربوط به مهارتهاى اجتماعى مناسب، نمرات دختران به نحو معنى‏دارى بیشتر از پسران و در عامل مربوط به رابطه با همسالان، نمرات پسران به نحو معنى‏دارى بیشتر از دختران بود.اگر چه که در نمره کل مقیاس تفاوت معنى‏دارى بین این دو جنس مشاهده نگردید. "

"فقدان اطلاعات عینى و مبتنى بر گزارش شخصى، پیرامون احساسات و عواطف دانش‏آموزان سنین پایین‏تر، به ویژه از لحاظ روابط اجتماعى، ضرورت پرداختن به مسأله سنجش و اندازه‏گیرى، جنبه‏هاى مختلف این روابط را آشکار مى‏سازد.پژوهش حاضر، به منظور بررسى کارآمدى مقیاس احساس تنهایى آشر و همکاران(1984)، در دانش‏آموزان ایرانى انجام شد.ترجمه فارسى مقیاسى یاد شده به 369 نفر(186 دختر و 183 پسر)از دانش‏آموزان پایه‏هاى اول یا سوم راهنمایى ارایه شد. نتایج نشان داد که این مقیاس از پایایى و روایى قابل قبولى براى سنجش احساس تنهایى برخودار است.رابطه بین عزت نفس و احساس تنهایى، نیز منفى و معنى‏دار است.بین پیشرفت تحصیلى و احساس تنهایى رابطه همبستگى معنى‏دارى وجود ندارد.یافته‏هاى این پژوهش، در پرتو روند یافته‏هاى دیگران و با توجه به جوانب مختلف موضوع، به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایى براى انجام پژوهش‏هاى بیشتر ارایه گردیده است. "

"در این مقاله، موضوع یادگیرى اطلاعات کلامى مورد ملاحظه قرار گرفته است.پس از نگاهى کوتاه در قال یک مقدمه، به معرفى مهارت‏هاى مربوط به دانش بیانى اقدام شده است.پیشینه اطلاعات کلامى در پژوهش‏هاى مربوط به تداعى، در دهه‏هاى پایانى سده نوزدهم ردیابى شده و روند پژوهشى مرتبط با این حوزه تا سالیان اخیر نیز از نظر دور نمانده است.ویژیگیهاى مختلف اطلاعات کلامى، توأم با طبقه‏بندى آنها، مشتمل بر سه نوع نام‏ها، واقعیت‏ها و دانش‏هاى کلامى سازمان‏یافته به بحث گذاشته شده‏اند.در مورد پردازش و ذخیره‏سازى ذهنى طبقات سه گانه اطلاعات کلامى با اتکا به رویکرد پردازش اطلاعات نیز به اجمال نکاتى ارایه شده است.در ضمن عرضه روشهاى مختلفى که براى پردازش اطلاعات نیز به اجمال نکاتى ارایه شده است.در ضمن عرضه روشهاى مختلفى که براى پردازش و ذخیره‏سازى اطلاعات کلامى مورد استفاده قرار مى‏گیرند، گوشه‏هایى از کاربردهاى این روشها در امر آموزش مطرح شده است.در بخش پایانى این مقاله، به نقش اطلاعات کلامى در تعلیم و تربیت اشاره شده و از سودمندى دانش‏هاى بیانى.به عنوان مبنا و بستر یادگیرى بسیارى از مهارت‏ها، سخن به میان آمده و از اطلاعات کلامى، در برابر برخى سوء تعبیرها و ملاحظات طعن‏آمیز دفاع شده است.سرانجام، یک جمع‏بندى و نتیجه‏گیرى کوتاه بر این نوشتار مهر ختام مى‏زند. "

به منظور کنکاش در قلمرو فرهنگ مدرسه و بررسی جّو روانی- اجتماعی کلاس به عنوان یکی از مؤلفه‌های آن،415 دانش‌آموز اول تا سوم راهنمایی(217 پسر 198 دختر) پرسشنامه جّو روانی - اجتماعی کلاس (فرایزر و همکاران،1995) را تکمیل کردند.این مقیاس مشتمل بر چهار مقیاس فرعی انسجام،انضباط،رقابت، و اصطکاک می‌باشد.نمره کلی دختران در این پرسشنامه،به طور معنی‌داری بیش از پسران بود.تعامل جنسیت و پایه تحصیلی،تأثیر معنی‌داری بر نمرة جّو کلاسی نداشت.بررسی بیشتر نشان داد که انسجام در دانش‌آموزان کلاس اول راهنمایی بیش از دانش‌آموزان کلاس سوم است.و بین سایر گروهها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد.در دو مقیاس فرعی رقابت و اصطکاک،نمر‌ه‌های پسران بیشتر بود،د حالی که نمره‌های دختران در دو مقیاس فرعی انسجام و انضباط بیش از پسران بود.یافته‌های این پژوهش در پرتو روند پژوهشی مربوطه به بحث گذاشته شده‌اند و پیشنهادهایی برای پژوهش بیشتر مطرح شده است

هدف از پژوهش حاضر مقایسه خودارزشیابی رفتاری دختران وپسران در موقعیت ها و در گروههای سنی مختلف بود.افراد نمونه مشتمل بر1782 دانش آموز مقطع ابتدایی وراهنمایی شهر شیراز بود(920دخترو862پسر).این افراد در 4 گروه سنی(6تا8سال و 11ماه‘9تا 10سال و11ماه‘11تا12سال و 11ماه‘و13سال وبالاتر)گنجانده شدند.ابزار پژوهش شامل فرم دانش آموزی پرسشنامه درجه بندی نیمرخ رفتاری براون وهامیل(1978)بود.این فرم دارای 3 زیرمقیاس خانه‘مدرسه و همسالان است .پایایی وروایی ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر محرز شد.نتایج به دست آمده حاکی بود پسران در مقایسه با دختران در موقعیت های خانه‘مدرسه و بین همسالان مشکلات رفتاری بیشتری نشان میدهند.هم چنین نتایج پژوهش با توجه به گروههای سنی بیانگر آن بود که در عامل خانه در تمام گروههای سنی ‘به جز گروه سنی 11تا12سال و 11ماه ودرعامل مدرسه در6تا8 سال و 11ماه و13 سال و بالاتر ودرمیان همسالان در 6تا8سال و 11ماه و 13سال و بالاتر پسران مشکلات بیشتری را در مقایسه با دختران نشان میدهند.نتایج پژوهش حاضرمبین این مطلب است که با توجه به خودارزیابی رفتاری دوجنس‘پسران مشکلات بیشتری درتمام موقعیت ها نشان میدهندوهم چنین بروز مشکلات رفتاری در گروههای سنی متفاوت است.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی فرایند تحول مراحل مختلف هویت جنسی در کودکان بود.بدین منظور 117 نفر از کودکان 2 تا 7 ساله در مرکز پیش دبستانی ودبستانی دانشگاه شیراز انتخاب ومورد مطالعه قرار گرفتند.سپس با استفاده از مصاحبه به گردآوری اطلاعات در مورد سطح رشد هویت جنسی کودکان پرداخته شد.فرایند مصاحبه شامل 10 سؤال بود که سه سؤال در باب هویت جنسی‘سه سؤال در باب ثبات جنسی‘وسه سؤال دیگر نیز در مورد استواری جنسی بود.سؤالها در سه گروه موضوعی مختلف طبقه بندی گردید:1)خودکودک‘2)همسال همجنس‘3)همسال غیر همجنس. سؤال دهم مصاحبه نیز درمورد قضاوت کودک درباره نحوه شناسایی وتشخیص جنسیت توسط کودک بود.یافته های پژوهشی حاکی از آن است که کودکان در جریان تحول جنسی به ترتیب سه مرحله هویت جنسی‘ثبات جنسی‘واستواری جنسی را پشت سر میگذارند.کودکان در جریان تحول جنسی ابتدا در مورد خود‘سپس در مورد همسال همجنس‘وسپس در مورد همسال غیر همجنس این مراحل را اکتساب میکنند.کودکان 6تا7ساله نیزدر قضاوت درمورد نحوه تشخیص جنسیت ‘به نقشهای جنسی بیشتر از دیگر گروههای سنی اشاره داشتند.همچنین این تحقیق نشان میدهد که رشد هویت جنسی از فرایند رشد شناختی تبعیت میکند.