مهناز اخوان تفتی

" مقدمه: این پژوهش به بررسی اثربخشی آموزش مهارت­های هیجانی- اجتماعی به معلمین زن و مرد در رشد مهارت­های هیجانی- اجتماعی آنان پرداخت. روش: مطالعه از نوع طرح­های آزمایشی است که در آن 68 معلم پایه­های چهارم و پنجم ابتدایی با حداقل 10 سال سابقه تدریس و مدرک لیسـانس به­صورت تصادفی در دو گروه کنترل (18 زن و 16 مرد) و آزمایش (20 زن و 14 مرد) قرار گرفتند. ابزار سنجش مهارت­های هیجـانی- اجتمـاعی، پرسش­نامه هوش هیجانی- اجتماعی بار- ان بود که دارای 90 گویه و 5 عامل درون­فردی، بین­فردی، سازگاری، مدیریت استرس و خُلق عمومی است که توسط سموعی هنجاریابی شده است. مهارت­های هیجانی- اجتماعی در 10 جلسه 2ساعته در حوزه مهارت­های درون­فردی و بین­فردی آموزش داده شد. یافته­ها: عملکرد گروه آزمایش در مهارت­های هیجانی- اجتماعی کلی و خرده­مولفه­های آن نسبت به عملکرد گروه کنترل بیشتر و تفاوت بین دو گروه معنی­دار است. این نتایج پس از 4 ماه در مهارت­های هیجانی- اجتماعی کلی و خرده­مولفه­های آن، کاهش معنی­داری نشان نداد. نتیجه­گیری: طراحی برنامه‌هایی برای آموزش معلمان می­تواند کمک بالقوه سودمندی برای رسیدن به ابعاد گوناگون هوش هیجانی- اجتماعی نماید. نخستین گام در اجرای برنامه­های یادگیری هیجانی- اجتماعی، درگیر نمودن معلمان با این مهارت­ها و رشد توانمندی­های هیجانی- اجتماعی آنان است. "

هدف این پژوهش تعیین عوامل موثر بر رضایت دانش آموزان شاخه نظری دوره متوسطه از انتخاب رشته شان بوده است. جامعه پژوهشی شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر سال دوم دوره ی متوسطه نظری است که در سال تحصیلی 88-89 مشغول به تحصیل بودند. با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 209 نفراز آنان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند که تعداد 14 نفراز آنان به صورت تصادفی در مصاحبه مشارکت کردند. به منظور گردآوری داده ها از یک پرسشنامه چهار ارزشی شامل بیست سوال، به همراه مصاحبه استفاده گردید. روائی پرسشنامه توسط سه تن از اساتید تایید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 89/0 تعیین گردید.همچنین در راستای پژوهش دو پرسش و شش فرضیه مطرح گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد ویژگی های جمعیت شناختی نمونه پژوهش از قبیل معدل سال گذشته آنان و میزان تحصیلات پدر و مادر دانش آموزان و آمار استنباطی شامل مجذورکا، آزمون ضرایب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون همزمان صورت گرفت. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معناداری میان رضایت دانش آموزان و متغیر علاقه شخصی و همبستگی منفی و معناداری میان رضایت دانش آموزان و کیفیت خدمات مشاوره ای و نحوه انتخاب رشته در سطح خطای کمتر از 01/0 وجود دارد. اما رابطه این متغیر با متغیرنظر والدین در سطح خطای کمتر از 05/0 معنادار نمی باشد. نتایج آزمون مجذورکا نیزنشان داد که بین تناسب رشته تحصیلی با توانائیهای دانش آموزان و رضایت آنان از انتخاب رشته اشان رابطه معناداری وجود دارد.همچنین نتایج بیانگر وجود ارتباط بین اولویت شغلی آینده و رضایت از انتخاب رشته بوده است. در این پژوهش عوامل موثر بر رضایت از انتخاب رشته به ترتیب، علاقه شخصی، اولویت شغلی آینده و توصیه مشاور بوده و نظر والدین کمترین نقش را داشته است.علاوه بر آن نتایج مجذور کا نشان داد که بین دانش آموزان دختر و پسراز لحاظ میزان رضایت از انتخاب رشته خویش تفاوت معناداری وجود ندارد.اما بین دانش آموزان رشته ها ی مختلف نظری از لحاظ میزان رضایت از انتخاب رشته خویش تفاوت معناداراست بدین صورت که بیشترین رضایت را دانش آموزان رشته علوم انسانی و کمترین رضایت را دانش آموزان رشته علوم ریاضی- فیزیک ازانتخاب رشته شان دارند.از یافته ها ی دیگر این پژوهش رضایت دانش آموزان از الزام انتخاب رشته در سال اول دبیرستان بوده است.

مطالعه حاضر به بررسی رابطه رشد اجتماعی و رشد زبانی در دانش آموزان دختر پایه اول دبستان های دولتی شهر قزوین پرداخته و هدف آن تعیین چگونگی رابطه بین این دو متغیر و نشان دادن اهمیت رشد اجتماعی و تأثیر آن بر رشد زبانی دانش آموزان دختر پایه اول است. به همین منظور 30 دانش آموز بطور تصادفی مرحله ای از جامعه دانش آموزان دختر پایه اول انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. روش پژوهش علّی-مقایسه ای است. نتایج بدست آمده از اجرای آزمون رشد زبان Told-P-3 و پرسشنامه رشد اجتماعی واینلد نشان داد که رابطه همبستگی بین رشد زبانی و رشد اجتماعی با ضریب 59/0 معنادار است. همچنین از محاسبه ضرایب همبستگی که بین خرده مهارت های رشد زبانی به ترتیب گوش کردن، سازماندهی، صحبت کردن، معناشناسی و نحو و رشد اجتماعی به عمل آمد. می توان رابطه همبستگی بین هر کدام از خرده مهارت های رشد زبانی و رشد اجتماعی را (به ترتیب) با ضرایب 51/0، 47/0، 45/0، 47/0 و 58/0 معنادار دانست. علاوه بر این, نتایج حاصل از آزمون T که برای مقایسه سن حقیقی آزمودنی ها با سن هنجار آنها و خرده آزمون های رشد زبان به عمل آمد، نشان داد که سن حقیقی آزمودنی ها در خرده آزمون های 1، 3، 4، 5 و 6 با سن هنجار آنها مطابقت داشت و فقط در خرده آزمون2، سن حقیقی آزمودنی ها یک سال نسبت به سن هنجاری آنان تأخیر داشت.

"این تحقیق برای بررسی تاثیر روش دیویس، بر سطح مهارت های خواندن دانش آموزان نارسا خوان انجام شده است. به این منظور، چهار دانش آموز پایه چهارم (11 ساله) که دارای مشکل نارسا خوانی بودند، از مرکز آموزش مشکلات ویژه ی یادگیری شهرستان ارومیه انتخاب شدند. این چهار آزمودنی، بر حسب جنسیت، دو دختر و دو پسر بودند که از نظر سن، بهره ی هوشی، سطح نارسا خوانی، سطح سواد والدین و وضعیت اقتصادی - اجتماعی خانواده با یک دیگر هم خوانی داشتند. پس از اجرای پیش آزمون خواندن، از بین آزمودنی ها، یک دختر و یک پسر به طور تصادفی به عنوان گروه آزمایش انتخاب و به مدت سه ماه به روش دیویس (مشاوره ی موقعیت یابی و تسلط یابی بر نماد) آموزش داده شدند. گروه گواه نیز آموزش با شیوه های رایج را ادامه دادند. پس از سه ماه از آزمودنی های هر دو گروه، پس آزمون خواندن به عمل آمد. نتایج آزمون ها نشان داد که روش دیویس در افزایش مهارت های خواندن و پیش رفت تحصیلی آزمودنی های گروه آزمایش تأثیر مثبت دارد. "

پژوهش حاضر به منظور بررسی پی آمدهای عاطفی، اجتماعی و اقتصادی برای مردان و زنان در مراحل قبل، حین و پس از طلاق انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشی و جامعه پژوهش، دربرگیرنده ی همه ی مردان و زنان مطلقه ی شهر تهران است که دست کم یک سال از زمان طلاق شان گذشته باشد و دارای فرزند نیز باشند. نمونه گیری، برحسب در دسترس بود مواردی صورت گرفته است که دارای شرایط مذکور باشند. تعداد نمونه، 116 نفر (63 زن و 53 مرد) بوده است. ابزار تحقیق، پرسش نامه ی محقق ساخته با 95 سوال اصلی و اطلاعات جمعیت شناختی و با ضریب پایانی 91% است. در تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، از مجذور کای، آزمون t و تحلیل واریانس یک طرفه و چند متغیره استفاده شده است. یافته های پژوهش بدین شرح است: - تقریباً نیمی از افراد نمونه، تمام یا بخشی از مهریه را دریافت/پرداخت نموده اند. - افراد نمونه دارای تحصیلات متوسطه، کارمند و یا درآمد پائین بوده اند. - بیشترین آمار طلاق در نمونه ی مورد پژوهش در بازه ی سنی 23 تا 33 سال بوده و بالاترین فراوانی طلاق در 5 سال اول زندگی مشترک رخ داده است. - آسیب پذیری زنان از پی آمدهای اجتماعی طلاق بیشتر بوده است. - مشکلات اقتصادی تأثیر مشابهی بر زنان و مردان داشته، اما نگرانی زنان از آینده ی اقتصادی خود و در مورد فرزندان و گفته ی مردم بیشتر از مردان بوده است. - مردان و زنان، هر دو از ازدواج مجدد بیزار بوده اند. - هم زنان و هم مردان، احساس مشابهی از رهاشدن پس از طلاق، خوش بین نسبت به آینده، عدم تمایل به مشورت با دوستان درباره ی جدائی شان و تفاهم نداشتن با همسر داشته اند. - مردان و زنان، دشواری مراحل طلاق را مشابه تجربه کرده اند و به ترتیب مراحل بعد، قبل و حین برای شان دشوار بوده است. کلید واژه: پی آمدهای طلاق (اجتماعی، اقتصادی، عاطفی)؛ مراحل طلاق (قبل، حین، پس)

هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تاثیر سبک ِاسناد3 بر میزان گرایش و ابتلای جوانان بر اعتیاد بوده است. برای دستیابی به این هدف، فرض شده که جوانان معتاد سبک تبیین بدبینانه تری نسبت به جوانان غیر معتاد دارند؛ یعنی، درماندگی آموخته شِِده4 در جوانان معتاد بیشتر از جوانان غیر معتاد است و بر اساس ابعاد شش گانه سبک اسناد، شش فرض فرعی تدوین شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه جوانان 18 تا 28 ساله ساکن در شهر یزد (در قالب دو گروه معتاد و غیر معتاد) بود که برای انتخاب نمونه معتاد از روش سر شماری، و برای انتخاب نمونه غیر معتاد از روش تصادفی استفاده شد. در نهایت 97 معتاد و 10 غیر معتاد برگزیده شدند. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه سبک اسنادی(ASQ) استفاده به عمل آمد. سپس، توسط آزمون آماری t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در پایان مشخص شد که سبک تبیین جوانان معتاد برای وقایع خوشایند و ناخوشایند، بدبینانه تر از جوانان غیر معتاد است و آنها به نسبت بیشتری به درماندگی آموخته شده مبتلا هستند

" مقدمه: هدف این پژوهش ساخت الگوی آموزشی برای بهبود انگیزه آموختن براساس نظریه سازایی‌گری اجتماعی بود. انگیزه آموختن براساس نظریه سازایی­گری اجتماعی، تحت تاثیر سه عامل درونی خودتواناپنداری، خودگردانی و خودرسانی است. روش: الگوی آموزشی بهبود انگیزه آموختن در چهارچوب نیمه­آزمایشی متشکل از دو گروه دانشجویان کارشناسی بررسی شد. گروه‌ها که با دو روش متفاوت، آموزش به­روش هم­آموزی و آموزش به روش سنتی، نیم­سال آموزشی را گذرانده بودند، مورد ارزیابی به روش پیش­آزمون و پس­آزمون قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، آزمون سنجش انگیزه آموختن در دانشجویان ایرانی است که سازه‌های انگیزه آموختن را می‌سنجید. یافته­ها: انگیزه آموختن و کارکرد تحصیلی آموزندگان در گروه مورد آزمایش و همچنین خودتواناپنداری و خودگردانی آموزندگان پس از اجرای الگوی آموزشی بهبود یافت. الگوی آموزشی بهبود انگیزه آموختن منجر به بهبود ابعاد شناختی، رفتاری و عاطفی انگیزه آموختن شد و ماندگاری خودتواناپنداری و خودگردانی آموزندگان 4 ماه پس از اجرای الگوی آموزشی همچنان پایدار باقی ماند. نتیجه­گیری: بهبود انگیزه آموختن تحت تاثیر خودگردانی و خودتواناپنداری آموزندگان است. روش هم­آموزی روشی موثر در بهبود انگیزه آموختن است. "

پژوهش حاضر به منظور بررسی نظرها و رضایت مراجعان دانشجو از کارکردهای مراکز مشاوره دانشگاه های سراسری ‏در شهر تهران صورت گرفته است. نمونه پژوهش شامل مراجعان نوبت سوم و به بالای مراکز مشاوره دانشگاه های ‏نمونه (سه دانشگاه جامع و دو دانشگاه صنعتی) که به روش طبقه ای انتخاب شده اند بوده است. ابزار پژوهش ‏پرسشنامه محقق ساخته شامل برخی اطلاعات جمعیت شناختی و بیست سوال اصلی و همچنین یک سوال ‏بازپاسخ برای جمع آری نظرها، پیشنهاد و انتقادات دانشجویان بوده است ‏‎(r=0.92)‎‏. نتایج پژوهش نشان داد که ‏بیشتر پاسخ گویان در گستره سنی ‏‎24-18‎‏ سال، مجرد و با تصمیم شخصی به مرکز مراجعه نموده اند و مشکلات آنها ‏به ترتیب از نوع ارتباطی- ازدواج، تحصیلی شغلی، سازگاری و عاطفی و مسایل رشدی بوده است. پاسخ گویان ‏دانشگاه های مورد مطالعه از محورهای مورد سوال رضایت بالاتر از متوسط و زیاد داشته اند و در مجموع رضایت ‏دانشجویان دانشگاه های صنعتی از دانشگاه های جامع بالاتر بوده است. دانشجویان همچنین درخواست هایی ‏مربوط به برگزاری دوره های آموزشی در جهت دانش افزایی و بهبود مهارت های ارتباطی، تحصیلی، سازگاری و ‏رشدی داشته اند.‏ ‎

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش ترمیمی دیویس بر مهارت های خواندن بزرگسالان نارساخوان و با روش شبه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون یک گروهی انجام گرفت. نمونه پژوهش 16 نفر از افراد نارسا خوان بزرگسال با دامنه سنی 17 تا 40 سال شهر تهران بودند که به روش تصادفی چند مرحله ای و پس از اجرای آزمونهای تشخیصی از جمله آزمون هوش وکسلر بزرگسال فرم تجدید نظر شده (WAIS-R) و آزمون غیر رسمی اختلال خواندن برگزیده شدند. سپس گروه نمونه به صورت انفرادی به مدت سه ماه (30 جلسه ی 90 دقیقه ای) تحت آموزش به روش دیویس قرار گرفت و بلافاصله پس از اتمام مراحل آموزشی- ترمیمی، پس آزمون اختلال خواندن از آنان به عمل آمد. داده های بدست آمده با آزمون آماری t وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مهارتهای خواندن بزرگسالان نارساخوان پس از مداخله ی درمانی بطور معناداری بهبود یافته است.

در این پژوهش به طراحی، ساخت و آزمایش یک الگوی آموزشی سازا گرایانه، برای کاربرد در دانشگاه های ایران اقدام شد. ابتدا با روش توصیفی تحلیلی، سازاگرایی مطالعه و اصول آن شناسایی شد. بر مبنای این اصول، یک الگوی آموزشی با هدف پرورش مهارت های تفکر سطح بالا و رشد عواطف مثبت طراحی شد. عناصر اصلی آموزش را مسئله مداری، همیاری و استفاده از رایانه، تشکیل می داد. الگو در قالب یک برنامه آموزشی برای درس روش ها و فنون تدریس در دانشگاه بیرجند تولید و اجرای آن براساس یک طرح نیمه آزمایشی بررسی شد. از آزمون تی و ضریب همبستگی اسپیرمن برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که اجرای الگو در عملکرد سطح بالای شناختی و بازخورد تغییرات معناداری را ایجاد نکرد، ولی در داخل گروه آزمایش، بین سطح فعالیت های دانشجویان و سطوح بالای تفکر رابطه معناداری مشاهده شد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی توجه انتخابی دیداری دانش آموزان نارساخوان و عادی دوره ابتدایی انجام شد. به منظور انجام دادن این پژوهش 20 دانش آموز درهریک از دوگروه در پایه های دوم، سوم و چهارم به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند که ازنظر سن و جنس بایکدیگر همسان بودند. روش پژوهش از نوع توصیفی، علی مقایسه ای بود و ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: آزمون توجه دیداری(اعداد و حروف) و (اشکال هندسی) و آزمون کوررنگی (ایشی هارا). نتایج آزمون t مستقل نشان داد عملکرد توجه انتخابی دیداری (اعداد و حروف) در دانش آموزان نارساخوان درسطح معناداری پایین تر از گروه عادی است. عملکرد توجه انتخابی دیداری (اشکال هندسی) در دو گروه نارساخوان و عادی نشان دهنده نبود تفاوت معنادار است. همچنین مقایسه درون گروهی دانش آموزان نارساخوان نشان داد که نمرات توجه انتخابی دیداری (اشکال هندسی) در سطح معناداری بیش از نمرات توجه انتخابی دیداری (اعداد و حروف) در همین گروه است.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش شناختی بر سرعت پردازش حافظه کاری کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری انجام شده است. پژوهش به شیوه ی آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر پایه سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مراجعه کننده به مراکز ویژه یادگیری شهر تهران بود. از بین این دانش آموزان 20 دانش آموز به شکل تصادفی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 10 نفر) جایگزین شدند. در پیش آزمون و پس آزمون همه مشارکت کنندگان، از طریق آزمون های رمزنویسی، نمادیابی، فراخنای ارقام و حافظه تصویری مورد ارزیابی قرار گرفتند. آموزش شناختی در ده جلسه یک ساعته برای گروه آزمایش اجرا شد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که تأثیر آموزش شناختی در سرعت پردازش اطلاعات و حافظه ی کاری کلامی و دیداری- فضایی در گروه آزمایش به طور معناداری بیشتر از گروه گواه بود ولی تفاوتی از نظر عملکرد تحصیلی بین دو گروه مشاهده نشد. بر اساس نتایج این تحقیق می توان به این نتیجه دست یافت که از آموزش شناختی می توان برای ارتقای عملکرد شناختی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری بهره گیری نمود.

مطالعه حاضر با هدف یافتن نقش عوامل سطح دانش آموزی و سطح معلم بر پیشرفت تحصیلیانجام شد. جامعه پژوهشی شامل تمامی هنرجویان و هنرآموزان (معلمان) بود. از بین نواحی پنج گانه تهران، در مجموع 906 دانش آموز دختر و پسر پایه سوم و 123 نفر از معلمان آنان در نمونه حضور داشتند. داده ها از طریق پرسش نامه های استاندارد انگیزش تحصیلی AMS والرند و همکاران (1992) و درگیری تحصیلی MSLQ پینتریچ و دگروت (1994) و پرسش نامه های پژوهشگر ساخته دانش و مهارت های حرفه ای معلم و پرسش نامه ویژگی های بافتی- حرفه ای معلمی، یادگیری به کمک همسالان و کیفیت آموزشی هنرجویان همراه با مشاهده، اسناد و مدارک موجود در هنرستان ها جمع آوری شد. پیشرفت تحصیلی نیز از طریق میانگین 3 نمره محاسبه گردید. روایی پرسش نامه ها از طریق روایی محتوا و سازه و پایایی از طریق آلفای کرانباخ مشخص شد. از روش های ماتریس همبستگی و تحلیل چندسطحی برای پردازش داده ها استفاده شد. یافته های حاصل نشان داد در سطح کلاس (معلم)؛ متوسط پیشرفت تحصیلی هنرجویان کلاس های مختلف به طور معناداری با هم تفاوت دارد و اثر سابقه، جنس و تحصیلات هنرآموزان بر پیشرفت تحصیلی غیرمعنادار است؛ اما اثر کیفیت آموزشی بر پیشرفت تحصیلی مثبت و معنادار است و 27/7 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی در سطح دانش آموز و 28/22% در سطح معلم تبیین می شود. در مجموع، متغیرهای سطح دانش آموز و سطح معلم 30 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی هنرجویان را تبیین می کند. یافته ها، اهمیت سطح معلم را به عنوان سطح بالاتر بر اثرگذاری متغیرهای مورد بررسی به عنوان پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نشان می دهد.