جواد مداحی

جواد مداحی

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران دانشگاه خوارزمی
پست الکترونیکی: madahi@yahoo.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۴ مورد.
۱.

ماهیت خلاقیت در دیدگاه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: دیدگاه اسلامی خلیفة الله ماهیت خلاقیت نظریه های خلاقیت تعلیم و تربیت خلاق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و جامعه
تعداد بازدید : ۳۱۰۳ تعداد دانلود : ۹۱۰
از مهم ترین فعالیت های «فلسفة تعلیم و تربیت»، تحلیل مفاهیم و مسائل تربیتی است و «خلاقیت»، یکی از مهم ترین مفاهیم مطرح در این رشتة علمی به شمار می آید. هدف نوشتار حاضر آن است که با بررسی منابع اسلامی، تحلیلی از ماهیت خلاقیت ارائه دهد. بدین منظور، از روش «تحلیل مفهومی» استفاده شده است تا عناصر معنایی مرتبط با مفهوم «خلاقیت» در متون اسلامی بر حسب شبکة معنایی و تحلیل بافت یا سیاق متن، بررسی گردد. از دیدگاه اسلامی، خلاقیت انسان، به عنوان خلیفة الله، در ظل خلاقیت خداوند مطرح می شود و انسان به عنوان جانشین خداوند برای انجام وظایف جانشینی خود، دارای این استعداد و توانایی بوده و مظهر اسم «خلاق» است. با تحلیل واژگان ناظر بر خلاقیت در متون اسلامی، این تحقیق نشان می دهد مفهوم «خلاقیت» در قالب دو واژة «خلق» و «ابداع» بیان شده و هر دو ناظر بر پیدایش امری نو هستند، با این تفاوت که نوع «خلق» مسبوق به ماده و مدت است و نوع «ابداع» مسبوق به ماده و مدت نیست. همچنین از منظر متون اسلامی، خلاقیت با عناصر «علم و تجربه»، « نیروی ادراک و تفکر»، «انگیزه تأمین نیاز»، «اراده و اختیار»، «تمرکز و توجه ذهنی»، «مهارت های عملی» ، «الگوگیری» و «رابطة تسخیری» یک شبکه معنایی به هم تنیده ای تشکیل می دهد که مبتنی بر آن، تعریفی از «خلاقیت» ارائه می شود.
۲.

بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با طلاق عاطفی (مطالعه ی موردی متأهلین شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال هجدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۷۱

کلید واژه ها: طلاق فناوری های ارتباطی طلاق عاطفی سبک زندگی مدرن سبک زندگی سنتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده جامعه شناسی زنان
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی خانوادگی
تعداد بازدید : ۲۶۱۵ تعداد دانلود : ۲۹۴۵
یکی از مهم ترین آسی بهای اجتماعی طلاق است. طلاق عاطفی را اولین مرحله ی فرایند طلاق می دانند که بیانگر رابطه ی زناشویی رو به زوال است؛ رابطه ای که در آن احساس تلخ بیگانگی جایگزین صمیمت و یگانگی شده است. مقاله ی حاضر عوامل اجتماعی مرتبط با طلاق عاطفی در بین متأهلین شهر شیراز را بررسی کرده است. به منظور مطالعه ی این موضوع از روش کمی و پیمایشی استفاده شده و اطلاعات لازم با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری شده است. نمونه ی مورد مطالعه 384 نفر بود که به منظور کاهش میزان خطا، نمونه تا 392 نفر افزایش داده شد. برای انتخاب این تعداد نمونه، از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. شایان ذکر است که متغیر طلاق عاطفی به عنوان متغیر ملاک، شامل صمیمیت، تعهد و شور و اشتیاق بوده و متغیر تبیین نیز با متغیرهای سبک زندگی و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین سنجیده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که میزان طلاق عاطفی در حد زیاد (53/8 درصد) است و متغیرهای سبک زندگی مدرن و بهره مندی از شبکه های اجتماعی نیز ارتباط معنادار و منفی داشتند. همچنین، یافته های مستخرج از مدل رگرسیون چندگانه نشان داد که چهار متغیر سبک زندگی سنتی، سبک زندگی مدرن، کامپیوتر و سبک زندگی تظاهری توانستند متغیر ملاک (طلاق عاطفی) را تبیین کنند.
۴.

بررسی وتحلیل روشهای پرورش تفکر خلاق در سیره معصومان(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۷

کلید واژه ها: خلاقیت تفکر خلاق پرورش تفکر سیره معصومان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵۷ تعداد دانلود : ۹۷۴
پژوهش حاضر با هدف استخراج روشهای پرورش تفکرخلاق در روایات با رویکرد تحلیل متن صورت گرفته است .درابتدا به تحلیل مفهومی تفکر خلاق در متون اسلامی بطور خاص و روانشناسی معاصر بطورعام پرداخته شده و روشهای ذیل برای پرورش تفکر خلاق در سیره معصومان(ع) استخراج گردیده است که عبارتنداز: روش پرسشگری، استقلال فکری، تشبیه معقول به محسوس، تجدید سازمان تفکر، گفتگو ومذاکره علمی ومشاهده کنجکاوانه طبیعت.
۵.

بازنمایی و تبیین نقش اوقات فراغت در اعتیاد به سیگار در میان دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۶

کلید واژه ها: سیگار اعتیاد اوقات فراغت دانشجویان نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری انسان شناسی اوقات فراغت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت
تعداد بازدید : ۱۵۴۷ تعداد دانلود : ۱۱۲۴
دانشجویان، بخش مهمی از سرمایه انسانی جامعه محسوب می شوند که هزینه های زیادی صرف حفظ و ارتقای سلامت آنها می شود. باوجود زیان های شناخته شده سیگار برای سلامتی، جوانان و دانشجویانی هستند که در اوقات فراغت خود سیگار مصرف می کنند. این پژوهش به دنبال تبیین نقش اوقات فراغت در اعتیاد به سیگار دانشجویان، براساس نحوه ادراک این کنش معنادار اجتماعی نزد آنان است. با توجه به هدف مطالعه، در پژوهش حاضر از روش تحقیق کیفی و راهبرد نظریه زمینه ای استفاده شده است. برای گردآوری داده ها نیز از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. جامعه مورد مطالعه را دانشجویان پسر خوابگاهی دانشگاه یزد تشکیل می دهند که تعداد 50 نفر به شیوه غیرتصادفی و هدفمند در مصاحبه ها مشارکت داشتند. با تحلیل داده ها در چارچوب کدگذاری نظری، پنج مقوله اصلی (نبود نظارت خانواده، محدودیت امکانات ورزشی، تفریح قهوه خانه ای، فراغت منفعلانه، مصرف دخانیات) و یک مقوله هسته (اوقات فراغت بستر بروز رفتار مصرف محور) استخراج شد. در پایان مدل پارادایمی مستخرج از داده ها طرح شد.
۷.

بررسی «معنای زندگی» براساس دیدگاه انسان شناختی علامه جعفری و اصول تربیتی ناظر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۸ 35-58

کلید واژه ها: انسان شناسی معنای زندگی اصول تربیت حیات معقول علامه جعفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۲ تعداد دانلود : ۸۳۷
این پژوهش درصدد بررسی معنای زندگی و مبانی انسان شناختی در دیدگاه جعفری است تابتواند اصول تربیت و مبانی آن را از نظریه حیات معقول ایشان استخراج کند. این پژوهش رویکرد توصیفی تحلیلی دارد و از روش های استنتاج عملی و تحلیل استعلایی استفاده شده است. یافته ها بیانگر این است که جعفری با تأکید بر رویکرد دینی، زندگی معنادار را در چارچوب نظریه حیات معقول ترسیم می کند. ایشان دو عنصر بنیادین عقل و وجدان را در تصعید حیات تکاملی دخیل می داند که انسان را تحت تعالیم پیامبران الهی از مرحله ناخودساخته به خودساخته و درنهایت به خداساختگی نائل می کند. ایشان میان معنا و هدف زندگی قائل به ترادف و نظریه او در باب معنای زندگی منطبق بر نظریه هدف الهی است که براساس آن زندگی به آن اندازه که به تحقق هدف الهی از خلقت آدمی، که همانا قرار گرفتن در جاذبه ربوبی است، مدد رساند، معنادار خواهد بود و این معناداری در سایه خروج از حیات طبیعى محض و ورود به حیات معقول تحقق مى یابد. در نهایت اصول به دست آمده در این پژوهش عبارت از تصعید احساسات، تصعید آزادی رو به اختیار، برتری کردار بر گفتار، پرورش وجدان، تلازم تعقل با تهذیب و مسئولیت پذیری است.
۸.

معرفی و نقد کتاب مسائل اجتماعی از دیدگاه انتقادی

ناقد:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ ۲۶۷-۲۷۷

کلید واژه ها: معرفی نقد مسائل اجتماعی از دیدگاه انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۰ تعداد دانلود : ۷۰۹
کتاب مسائل اجتماعی از دیدگاه انتقادی نوشته دی. استنلی ایتزن، ماکزین باکازین و کلی ایتزن اسمیت است که ویراست دوازدهم آن راهوشنگ نایبی ترجمه کرده است و از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با مشارکت شورای اجتماعی کشور در سال 1396 منتشر شده است.
۹.

مطالعه کیفی زمینه های اجتماعی مصرف سیگار در میان دانشجویان خوابگاه پسران دانشگاه یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۵)

کلید واژه ها: سیگار اعتیاد دانشجویان زمینه های اجتماعی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
تعداد بازدید : ۱۰۲۴ تعداد دانلود : ۶۸۴
با وجود اینکه سیگار، ماده ای زیان آور برای سلامتی انسان شناخته شده است، مصرف آن در میان جوانان روبه افزایش است. این پژوهش به دنبال شناسایی و فهم بسترهای تسهیل کننده مصرف سیگار در میان دانشجویان است. در پژوهش حاضر از روش شناسی کیفی و راهبرد نظریه زمینه ای استفاده شد. جامعه آماری را دانشجویان پسر خوابگاهی دانشگاه یزد تشکیل می دهند. مصاحبه شوندگان به شیوه غیرتصادفی و هدفمند با تعداد 38 انتخاب شدند. بعد از تحلیل داده ها در چارچوب کدگذاری نظری، هشت مقولة اصلی و یک مقولة نهایی استخراج شد. این مقولات شامل مشکلات خانوادگی زمینه ساز، سیگار، نمادی برای غم و اعتراض، ترم اول: ترمی مخاطره انگیز، فشار هنجاری، شرایط زمینه ساز خوابگاه، خودنمایی و تمایزخواهی، مخاطره واکنش منفی و طرد و به حاشیه رفتن درس است. ""بازنمایی تجربه مصرف سیگار"" به عنوان مقوله نهایی انتخاب و در پایان، مدل پارادایمی مستخرج از داده ها طرح شد.
۱۰.

مؤلفه های خلاقیت در پرورش فکری کودکان و نوجوانان در منابع اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۶

کلید واژه ها: خلاقیت مؤلفه های خلاقیت خلاقیت در منابع اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۰ تعداد دانلود : ۶۶۲
این مقاله در راستای تدوین نظریه اسلامی خلاقیت تدوین شده و درصدد است با بررسی منابع اسلامی، تحلیلی از مؤلفه های خلاقیت در پرورش فکری کودکان و نوجوانان ارائه دهد؛ بدین منظور از روش توصیفی و تحلیل مفهومی استفاده شد تا عناصر و مؤلفه های مرتبط با خلاقیت در منابع اسلامی بر حسب شبکه معنایی و تحلیل بافت متن، بررسی شود. نتایج نشان می دهد از دیدگاه اسلامی، مؤلفه های خلاقیت در قالب سه مؤلفه شناختی، انگیزشی و شخصیتیقابل تقسیم است. مؤلفه های شناختی عبارتند از: تشبیه، تجسیم، ترکیب و تجزیه . مؤلفه انگیزشی عبارت است از: تمایل درونی برای رفع نیاز و کاهش تنش. مؤلفه های شخصیتی عبارتند از: تجربه پذیری، کنجکاوی، استقلال فکری، اعتماد به نفس، الگوگیری و مشورت پذیری.
۱۱.

دانش بومی و سنتی خوراک: درآمدی بر نشانه شناسی غذا و آداب مربوط به آن از منظر دین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش های بومی ایران سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۶ 153-210

کلید واژه ها: سفره غذا فرهنگ تغذیه اسلامی نقش های اجتماعی غذا نشانه شناسی غذا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۵۰۲
امروزه بحث خوراک، مشخصات و کارکردهای آن در قلمرو فرامادّی، امری غریب و خالی از پشتوانه علمی قلمداد شده؛ به گونه ای که در دیدگاه بسیاری از مردم، حوزه خوردنی ها در مسئله حلال و حرام و تاثیراتی که بر جسم و سلامتی انسان می گذارد خلاصه شده است . به اعتقاد برخی، ورود دین در حوزه خوراک ، فعالیتی غیر علمی و خرافی پنداشته می شود؛ در حالی که از منظر دین، یکی از وظایف عمده صاحبان رسالت الهی، تمرکز بر خوراک به عنوان یکی از واسطه های حل بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی است. آنچه در فرهنگ تغذیه دینی نقش برجسته ای دارد و در نقطه کانونی این پژوهش نیز قرار می گیرد، توجه اسلام به خوراک، به مثابه یک نظام نشانه ای و نمادین در روابط انسان ها با یکدیگر و با خداوند است. در این پژوهش، تلاش شده است با الهام از چارچوب نظری تفسیرگرایی و نشانه شناختی، و بررسی عمیق در آموزه های دینی و با کمک ابزار مصاحبه، نقش های نمادین غذا و هم سفرگی را در ساختار فرهنگ تغذیه اسلامی مردم بخش لاله زار از توابع شهرستان بردسیر (استان کرمان) شناسایی کنیم و نشان دهیم که مفاهیمی را که اسلام با توجه به نقش های نمادین غذا به جامعه القا نموده، آرمانی کاملا نظری نیست؛ بلکه غذا و سفره غذا یکی از بهترین زمینه های انتقال مفاهیم دینی در فرهنگ اسلامی محسوب شده و خداوند و بزرگان دین اسلام با استفاده از این قدرت نمادین غذا، عمیق ترین مفاهیم انسانی و دینی را در ابعادی به کوچکی یک سفره غذا به مخاطبان خود منتقل نموده اند؛ مفاهیمی چون تواضع، قناعت، پیوند اجتماعی، روابط اجتماعی، برابری اجتماعی، و یکسانی طبقاتی.
۱۲.

سطوح خلاقیت براساس حکمت متعالیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۰

کلید واژه ها: خلاقیت سطوح خلاقیت حکمت متعالیه خیال متصل خیال منفصل خلق ابداع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۶ تعداد دانلود : ۹۲۶
هدف از نوشتار حاضر، بررسی سطوح خلاقیت بر اساس حکمت متعالیه است. بدین منظور از رویکرد کیفی و روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. در دیدگاه صدرا، خلاقیت، بخشی از توانایی نفس انسان است. خداوند، نفس انسان را به گونه ای آفریده که قدرت و توانایی ایجاد صور اشیا مجرد و مادی را دارد. این تحقیق نشان می دهد که از منظر صدرا، واژگان «خلق» و «ابداع»، دو واژه بسیار مهم و کلیدی ناظر بر مفهوم خلاقیت اند، که خود بیانگر دو سطح مختلف خلاقیت (خلق از ماده و خلق از عدم) می باشد. براین اساس، برای خلاقیت انسان دو سطح کلی در نظر گرفته شده است که عبارتست از خلاقیت متعارفه و متعالیه. خلاقیت نوع اول در حیطه خیال متصل شکل می گیرد و محصول آن در مقام تحقق خارجی مسبوق به ماده و مدت است و خلاقیت نوع دوم مستلزم اتصال به خیال منفصل(عالم مثال) و داشتن نفس مزکی و همت است. در این سطح حقایقی که نفس مزکی بعد از مشاهده صور خیالی (در خیال منفصل)، در نفس خود انشا می کند، در مقام تحقق خارجی، بدون واسطه ماده و عوامل دیگر و بدون صرف مدت زمان، به صورت دفعی، در عالم خارج ایجاد می شود. از منظر صدرا در خیال متصل انسانی، قوه متصرفه با کارکردهای چهارگانه خود، نقش مهمی در تکوین خلاقیت دارد. خلاقیت این قوه (خلاقیت متعارفه) به سطوح جزئی تر تقسیم بندی می شود که عبارتنداز: 1) تصرف در صور و معانی (به واسطه ترکیب و تجزیه)؛ 2) محاکات محسوسات؛ 3) محاکات معقولات.
۱۳.

رسانه و سوادزیست محیطی (بر اساس نمونه ای منتخب از ساکنان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۸ 34 - 55

کلید واژه ها: هویت نشانه شناسی جشنواره مد و لباس فجر طراحی پوشاک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۵۲۰
امروز وضعیت نامناسب محیط زیست ایران، به یک دغدغه مهم ملی تبدیل شده است. ازاین رو، لازم است اندیشمندان حوزه های مختلف از طریق تحقیق و تتبع، به چاره جویی در آن مورد بپردازند. نوشتار حاضر که حاصل یک فعالیت پژوهشی می باشد، با این هدف تنظیم شده است و کوشیده تا رابطه مصرف رسانه (رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی) را با سواد زیست محیطی شهروندان تهرانی تحلیل نماید. روش این پژوهش، از نوع پیمایش است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر تعیین شد. نمونه گیری بر اساس روش خوشه ای و انتخاب افراد بر اساس نمونه در دسترس انجام شده است. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه ترکیبی محقق ساخته و استاندارد استفاده شد. اعتبار پرسشنامه، به شیوه صوری، و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. بر اساس یافته های این پژوهش، بین متغیرهای سن، وضعیت تأهل، تحصیلات و درآمد با سواد زیست محیطی رابطه معنادار وجود دارد. فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر رابطه میان استفاده از رسانه ها و سواد زیست محیطی مورد تائید قرار گرفت. این تائید به آن معناست که آگاهی، نگرش و رفتار حمایت گرانه نسبت به محیط زیست در اثر بهره گیری از رسانه تقویت خواهد شد. معادلات ساختاری نیز نشان داد که مدل تحقیق از برازش مطلوبی برخوردار است. نوشتار حاضر، با طرح دلالت های یافته های تحقیق درباره جامعه ایران به پایان رسیده است.
۱۴.

زیست مجردی جوانان: مسئله ای اجتماعی-فرهنگی (رویکردی تحلیلی مبتنی بر آرای ژان بودریار و ریچارد سِنِت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 97-123

کلید واژه ها: زیست مجردی جوانان اغوا انهدام امر واقعی فرسایش هویت مرگ انسان عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۶۶۷
مقاله حاضر با رویکرد تحلیلی و جامعه شناسانه، به تحلیل مسئله زیست مجردی جوانان بر اساس نظریه های ژان بودریار و ریچارد سِنِت می پردازد. مقاله با تأکید بر تخیل جامعه شناسانه به دنبال ابهام زدایی و ایجاد خلاقیت در نگاه به این مسئله اجتماعی است. مطالعه نظری مورد توجه در این پژوهش، تحلیل و نقدِ فرمی جدید از زندگی در میان جوانانی است که تحت تأثیر روال اجتماعی-فرهنگیِ مدرن یا فردگرا قرار گرفته اند. جلوه ای از تراژدی حیات مدرن که مجردان را در برابر ایده های متغیر و بی شماری قرار می دهد؛ ایده هایی که هرگز در کلیت خود قابل دسترسی نیستند. نوعی از زندگی در جامعه نوین شکل گرفته است که در پی محبوبیت فردگرایی، جوان معاصر را با به حداکثر رساندن لذت جنسی و مصرف گرایی، اغوا نموده و پدیده های خیالی- مجازی را برایش تبدیل به واقعیتی تام کرده است. این تراژدی ارزش زدا و به دنبال آن اشاعه فرهنگ نوین جهانی، زندگی مجردان را بیش از پیش از هم گسیخته کرده و در جهت انزوا هدایت نموده است؛ انزوایی از نوع گسیختگی همبستگی های جمعی و جذابیت جهان فردگرایانه. با تأمل در نظریه های ریچارد سنت و ژان بودریار می توان گفت فرم زندگی زیست مجردی، زنگ خطر را در روابط سردِ اجتماعی، تشکیل خانواده، ناشناختگی، انزوا و بیداد فردگرایی به صدا درآورده است. این اشاعه ماجراجویانه فرهنگ مدرن در میان جوانان و اروتیک سازی علایق آنان، کاملاً مسئله آفرین بوده که زیست مجردی، تنها یکی از پیامد های آن می باشد.
۱۵.

مطالعه جامعه شناختی شیوع پاندمی کووید-19 و رابطه آن با احساس ناامنی اجتماعی (مطالعه موردی شهروندان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 319 - 355

کلید واژه ها: کووید-19 پاندمی احساس ناامنی اجتماعی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۲۶۶
پاندمی کووید-19 نه تنها یک بیماری محسوب شده بلکه، تمامی ویژگی های تعریف مسئله ای اجتماعی را در خود دارد. در ابعاد جهانی هم، 8 میلیارد انسان را در سرتاسر جهان در برمی گیرد و انسان ها احساس ناامنی زیادی تجربه می کنند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه ی شیوع پاندمی ویروس کرونا با احساس ناامنی اجتماعی در شهر تهران است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه ی استاندارد بوده است. یافته های این پژوهش، حاکی از آن است که میانگین احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کووید-19 در نمونه ی مورد مطالعه (28/3) به طور معنی داری از میانگین نظری (3) بیشتر است و در بین ابعاد احساس ناامنی اجتماعی، به ترتیب احساس ناامنی جانی، اقتصادی، عمومی، روانی، احساسی و جمعی بیشترین میانگین را داشتند و بیشترین تأثیر را از کووید-19 پذیرفته اند. یافته ها نشان داد که بین سن و احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کرونا رابطه معنی داری وجود ندارد و احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کووید-19 برحسب تحصیلات، به طور معنی داری متفاوت است. همچنین زنان بیشتر از مردان احساس ناامنی داشته اند. بنابراین، براساس یافته های پژوهش حاضر می توان اینگونه تبیین کرد که با شیوع کووید-19 میزان احساس ناامنی اجتماعی در میان افراد مورد مطالعه افزایش یافته است.
۱۶.

ساختار قدرت در خانواده و طلاق؛ بررسی نقش تعدیل کننده نگرش های جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 107-87

کلید واژه ها: ساختار قدرت نظام تصمیم گیری نگرش جنسیتی طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۱۷
طلاق به عنوان یک مسئله اجتماعی، به طور خاص در دو دهه اخیر از روند فزاینده ای برخوردار بوده است. پژوهش های مختلف داخلی و خارجی، عوامل مختلفی را برای وقوع طلاق برشمرده اند. یکی از این عوامل، ساختار قدرت یا نظام تصمیم گیری در خانواده است. در پژوهش حاضر با استفاده از داده های پیمایش ملّی خانواده، تأثیر نظام تصمیم گیری در خانواده بر گرایش به طلاق مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این، این سؤال مطرح شده که آیا رابطه ساختار قدرت با طلاق، تحت تأثیر نگرش جنسیتی افراد قرار دارد؟ جامعه آماری پژوهش، شامل افراد بالای 15 سال خانوارهای معمولی ساکن در مناطق شهری کشور در سال 1397 و حجم نمونه، مشتمل بر 2768 نفر متأهل است. مطابق با یافته های پیمایش ملّی خانواده، 9/0 درصد از خانواده های شهری کشور (معادل 167 هزار خانوار) در سال 1397 در آستانه طلاق بوده اند و 2/1 درصد (معادل حدود 223 هزار خانواده) در شرایط خانوادگی نامناسب و نزدیک به طلاق قرار داشته اند. نتایج این پژوهش نشان داد نظام تصمیم گیری در خانواده (جمعی یا فردی بودن آن) در گروه دارای نگرش جنسیتی سنتی، تأثیر معنی داری بر گرایش به جدایی و طلاق ندارد؛ اما در گروه دارای نگرش جنسیتی مدرن، نظام تصمیم گیری تأثیر معنی دار و متمایزی بر گرایش به طلاق دارد، به طوری که درصد کسانی احتمال جدایی را زیاد دانسته اند از 18 درصد (در گروه دارای نظام تصمیم گیری فردی) به 5/2 درصد (در گروه دارای نظام تصمیم گیری جمعی کاهش) پیداکرده است.
۱۷.

مدگرایی و جوانان: مسئله اجتماعی در حال ظهور

نویسنده:
منبع: پژوهش مسائل اجتماعی ایران دوره اول پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ 97 - 127

کلید واژه ها: مدگرایی تشخص طلبی رسانه های جمعی شبکه های اجتماعی دین داری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۰۶
مدگرایی مفهومی فراگیر در چرخه زندگی جهان معاصر است. پدیده ای که بیشتر از هر گروهی، جوانان را به عنوان پای ثابت خود اغوا نموده و به نظر می-رسد در حال تبدیل شدن به مسئله ای اجتماعی است. هدف این تحقیق، بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مرتبط با مدگرایی جوانان بوده است. روش پژوهش از نوع پیمایش و جامعه آماری این تحقیق جوانان شهر تهران بوده است. تعداد نمونه 387 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران به دست آمد و نمونه با شیوه خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. تکنیک گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته و استاندارد است که از نظر روایی و پایایی مورد ارزیابی قرار گرفت. الگوی نظری پژوهش حاضر الگویی تلفیقی است. بنابراین از مفاهیم و نظریه های متخصصان اجتماعی از قبیل گئورگ زیمل (فرایند تناقض آمیز مد)، تورشتاین وبلن (فراغت و مصرف متظاهرانه)، بودریار، والتر بنیامین (پرسه زن و پاساژگردی)؛ بودریار (مصرف و هویت) و دلوز و گاتاری (سوژه پراکنده ماشین امیال) استفاده شده است. سنجش پایایی از طریق آزمون آلفای کرونباخ میزان قابل قبولی را نشان می دهد. بر اساس یافته های این پژوهش، بین متغیرهای سن، تحصیلات پدر و مادر، طبقه اجتماعی، تشخص طلبی، رسانه های همگانی و شبکه های اجتماعی (شبکه های مدرن مجازی)، دین داری و مدگرایی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده در معادله رگرسیون 3/50 درصد از واریانس متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل تبیین می شود. متغیر تشخص طلبی قوی ترین رابطه را با مدگرایی نشان داد. همچنین در قسمت تحلیل مسیر معادلات ساختاری شاخص های مدل از برازش قابل قبولی برخوردار می باشند.
۱۸.

واکاوی نقش دین در سلامت اجتماعی روانی در مواجهه با پاندمی کووید-19(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 150 - 180

کلید واژه ها: کووید-19 دین دانشجویان سلامت اجتماعی و روانی پاندمی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۹۰
جهانی شدن کووید-19، آمار بالای سرایت بیماری و مرگ ومیر ناشی از آن، پژوهشگران و اندیشمندان این موضوع به ویژه جامعه شناسان را به صورت آشکاری مجاب کرده تا آن را مسئله ای اجتماعی بدانند. هدف این پژوهش، کشفِ تفسیر و معنای دین از منظر دانشجویان پسر ساکن شهر تهران در مواجهه با پاندمی کووید 19 و تأثیر آن بر سلامت روانی اجتماعی آنان می باشد. روش پژوهش مقاله حاضر، کیفی و از راهبرد نظریه زمینه ای استفاده شده است. به این منظور با 23 دانشجوی پسر ساکن شهر تهران که با روش نمونه گیری هدفمند و استراتژی گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. هشت مقوله اصلی و یک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاری داده ها استخراج شد: ترس از مرگ، تقویت تفکر و اعتقاد نسبت به آخرت و جهان پس از مرگ، پررنگ شدن بعد مناسکی دین داری، تقویت بعد اعتقادی دین، دین و آرامش در دوران شیوع پاندمی، تقویت سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی در دوران شیوع پاندمی، ظهور و بروز معانی جدید از زندگی، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی. همچنین، «پاندمی کووید-19 و بازگشت به معنویت» به عنوان مقوله هسته انتخاب و درنهایت، مدل پارادایمی مستخرج از داده ها تنظیم شد. یافته ها بر این دلالت داشتند که دانشجویان پسر در مواجهه با پاندمی کووید 19 به شکلی معنادار دین داری را در ابعاد اعتقادی و مناسکی در خود تقویت نموده و یا بازگشت به معنویت را تجربه کرده اند. همچنین نقش دین در بهبود سلامت روان و جسم این افراد در مواجهه با پاندمی کووید 19، پررنگ و مهم می باشد؛ موضوعی که در عصر جهانی با فرهنگی فردگرا، نگاه بشر را به مفاهیمی مانند انسجام و همبستگی، صمیمیت و مشارکت اجتماعی، نیکوکاری در بحران و آرامش در زندگی دعوت می کند.
۱۹.

تبیین تأثیر فشارهای اقتصادی بر شرط بندی های ورزشی غیرقانونی آنلاین: کاربست تجربی نظریه فشار عمومی اگنیو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ ۲۳۷-۲۱۳

کلید واژه ها: تئوری فشار عمومی شرط بندی های غیرقانونی آنلاین ورزش گیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۵۹
شرط بندی مسابقات مختلف ورزشی، قمار و جرائم مربوط به این حوزه، با توجه به اقبال جوانان به ورزش های گروهی به ویژه فوتبال، جایگاه خود را به عنوان کانالی تسهیلگر در تأمین درآمدی بادآورده مطرح کرده است. اهمیت بالای ورزش در کشورهای مختلف، گستردگی رشته های ورزشی و توجه گروه های مختلف به رویدادهای ورزشی، منجر به افزایش توجه به صنعت شرط بندی های ورزشی به مسابقات ورزشی شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر فشارهای اقتصادی بر درگیری افراد در شرط بندی های ورزشی غیرقانونی آنلاین است. بدین منظور از نمونه 447 نفری منتخب به روش نمونه گیریِ در دسترس از شهروندان مرد شهرهای بندر انزلی، رشت، لاهیجان، رودسر و لنگرود استفاده شد. یافته ها نشان داد که فشارهای اقتصادی عینی با میانجیگری فشار ذهنی، عواطف منفی و انگیزه های انحرافی بر شرط بندهای ورزشی غیرقانونی آنلاین تأثیرگذارند. همچنین پایگاه اقتصادی و اجتماعی پاسخگویان روابط علّی مدل فشار عمومی و شرط بندی های غیرقانونی را تعدیل می کند.
۲۰.

اقدام به خودکشی بین زنان آبدانان: انگیزه ها و شرایط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۵ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ 427 - 446

کلید واژه ها: اقدام به خودکشی انگیزه ها زنان شرایط کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۸۶
اقدام به خودکشی به منزله عملی غیرکشنده تعریف می شود که در آن شخص به شکل آگاهانه و هدفمند و بدون مداخله دیگران، به منظور تحقق تغییرات دلخواه، اقدامی مضر و دردناک علیه خود انجام می دهد. هدف از این پژوهش، کشف و تبیین انگیزه و خواسته های زنان اقدام کننده به خودکشی است که از طریق ادراک و معنای ذهنی زنانی که درگیر این فرایند شده اند انجام می گیرد. پژوهش حاضر به روش کیفی و مصاحبه عمیق در میان زنان شهرستان آبدانان انجام شده است. در پژوهش حاضر، 23 نفر از زنانی که به خودکشی اقدام کرده اند، مشارکت داشته اند که از نظر سنی، تحصیلات، طبقه اجتماعی اقتصادی و تأهل متفاوت بودند. برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری هدفمند و برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شد. داده ها به وسیله کدگذاری نظری تجزیه و تحلیل شد. بر اساس یافته ها، زنان مشارکت کننده اقدام به خودکشی را به منزله «راهی برای ابراز و رسیدن به خواسته ها» ادراک می کنند که در راستای آن سعی دارند به رفتارهای سلطه طلبانه، محدودیت ها، تهمت ها و بدبینی ها واکنش نشان دهند و آن را مدیریت کنند. در پایان، بهبود نقش حمایتی، به خصوص از جانب خانواده و همسر، و روابط تعامل محور، در جلوگیری از خودکشی به منزله راهکاری بسیار مهم پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان