راهبرد اجتماعی فرهنگی

سیاست گذاری و برنامه ریزی حمل و نقل شهری از عرصه های مهم و تعیین کننده ی اشکال توسعه در شهر است. نه تنها آینده ی حیات شهرها بلکه، زیست روزمره ی ساکنان شهر وابسته به چگونگی تصمیمات حمل و نقلی شهرها است. با توجه به جایگاه سیاست گذاری حمل و نقل در زیست شهروندان، هدف پژوهش حاضر آن است که بایسته های حق به شهر در فرایند سیاست گذاری حمل و نقل شهر تهران را کشف و مورد بررسی قرار دهد. داده های مطالعه، کیفی تلفیقی از طریق مصاحبه ی نیمه ساخت یافته، اسناد بالادستی و کتابخانه ای، گردآوری و از روش نظریه ی زمینه ای برای تحلیل داده ها استفاده شده است. از طریق نمونه گیری نظری و هدفمند با 20 نفر از صاحبنظران، مدیران حوزه ی مدیریت شهری و شهروندان تا رسیدن به اشباع داده ها مصاحبه انجام شد. گردآوری داده ها در قالب 9 مقوله ی محوری و یک مقوله ی هسته، کدگذاری و تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است ظرفیت قانونی مشارکت، ظرفیت نهادی، مکانیسم های شفاف سازی و نظارتی؛ شرایط علی بایدهای حق به شهر در سیاست گذاری حمل و نقل شهر تهران به شمار می آیند. ساختار کلان برنامه ریزی نیز شرایط زمینه ای و نظام تصمیم گیری کلان شرایط مداخله گر شناسایی شدند. بازسازی بایسته های حق به شهر در فرایند سیاستگذاری و برنامه ریزی توسعه ی حمل و نقل شهر تهران بیانگر آن است که شبکه ی جامع شفافیت و نظارت در کنار برنامه ریزی مشارکتی استراتژی هایی هستند که می تواند به کار گرفته شود. بر اساس یافته های این پژوهش، بایسته های حق به شهر در فرایند سیاستگذاری حمل و نقل، می تواند حکمروایی خوب شهری را در این حوزه و در سطح عام مدیریت شهری در پی داشته باشد.

واقعیت افزوده، تماشای یک پدیده واقعی است که به آن اطلاعات دیداری، شنیداری و ویدئویی رایانه ای و یا اطلاعات برخاسته از جی پی اس، افزوده شده است. فناوری واقعیت افزوده یکی از تحولات چشمگیری است که اگرچه منشا فنی و فناورانه دارد اما بسیاری از ساحت های اجتماعی را تحت تأثیر خود قرارداده است. حوزه ارتباطات یکی از عرصه هایی است که متأثر از کاربرد این فناوری متحول شده است. با توجه به این موضوع پرسش اصلی این مقاله این است که فناوری واقعیت افزوده چه تأثیر در شکل دهی به آینده راهبردهای ارتباطی ایران دارد؟ محقق با روش پژوهش پیمایشی دیدگاه های جامعه آماری تحقیق را که 240 نفر از کارشناسان فناوری ارتباطات و اطلاعات که در حوزه واقعیت افزوده مشغول به کار هستند مورد سنجش قرارداد و به این نتیجه رسید که مهم ترین کاربرد فناوری واقعیت افزوده در راهبردهای ارتباطی ایران فعالیت رسانه ای است و بیش ترین نفوذ این فناوری در حوزه سرگرمی و تفریح است. یافته اصلی این مقاله آن است که مهم ترین مانع به کارگیری و توسعه فناوری واقعیت افزوده در راهبردهای ارتباطی ایران، فقدان شناخت و اجماع نظر درباره این فناوری در کشور است. و برای کاربردی شدن و تسهیل استفاده از این فناوری دستگاه های اجرایی ذی ربط باید برنامه مدار و با نگاه راهبردی و آینده نگر وضعیت های پیش رو را به شکل مستمر دیده بانی و سیاست های مناسب را بکار گیرند.

هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی مسائل و آسیب های اجتماعی در استان ایلام است. رویکرد این پژوهش از نوع مطالعات کیفی بوده و از لحاظ هدف در حیطه ی تحقیقات اکتشافی دسته بندی می شود که با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است. نمونه ی آماری آن 40 نفر از متخصصان و خبرگان استان است که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند و داده ها نیز در سه مرحله، گردآوری و تحلیل شده است. یافته های تحقیق، حاکی از در اولویت دانستن مسائلی نظیر فقر، تورم و تنگنای معیشتی، بیکاری تحصیل کرده ها، پارتی بازی، نازل بودن اعتماد نهادی، فردگرایی منفی، احساس تبعیض و بی عدالتی، اعتیاد به مواد مخدر، بی تفاوتی اجتماعی، بالارفتن سن ازدواج و تجرد، سطح پایین مدارای اجتماعی، خودکشی، خشم خیابانی، طلاق، نزاع جمعی از دیدگاه خبرگان است. نتایج تحقیق، نشان دهنده ی اهمیت بالا و اولویت مسائل اقتصادی و سپس اجتماعی بوده و بیشتر مسائل استان مربوط به ساختار کلان اجتماعی و فرهنگی جامعه است.

پاندمی کووید-19 نه تنها یک بیماری محسوب شده بلکه، تمامی ویژگی های تعریف مسئله ای اجتماعی را در خود دارد. در ابعاد جهانی هم، 8 میلیارد انسان را در سرتاسر جهان در برمی گیرد و انسان ها احساس ناامنی زیادی تجربه می کنند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه ی شیوع پاندمی ویروس کرونا با احساس ناامنی اجتماعی در شهر تهران است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه ی استاندارد بوده است. یافته های این پژوهش، حاکی از آن است که میانگین احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کووید-19 در نمونه ی مورد مطالعه (28/3) به طور معنی داری از میانگین نظری (3) بیشتر است و در بین ابعاد احساس ناامنی اجتماعی، به ترتیب احساس ناامنی جانی، اقتصادی، عمومی، روانی، احساسی و جمعی بیشترین میانگین را داشتند و بیشترین تأثیر را از کووید-19 پذیرفته اند. یافته ها نشان داد که بین سن و احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کرونا رابطه معنی داری وجود ندارد و احساس ناامنی اجتماعی ناشی از شیوع کووید-19 برحسب تحصیلات، به طور معنی داری متفاوت است. همچنین زنان بیشتر از مردان احساس ناامنی داشته اند. بنابراین، براساس یافته های پژوهش حاضر می توان اینگونه تبیین کرد که با شیوع کووید-19 میزان احساس ناامنی اجتماعی در میان افراد مورد مطالعه افزایش یافته است.

هدف مطالعه حاضر شناخت عوامل مؤثر بر ارتقا سرمایه اجتماعی و تأثیر آن در کاهش بیگانگی اجتماعی است. روش این مطالعه ترکیبی و از نوع تودرتو (لانه ای) است، جمع آوری داده ها در بخش کمی و کیفی (پیمایش - پدیدار شناختی) به صورت هم زمان انجام شد. در بخش کمی با استفاده از دو پرسشنامه بیگانگی اجتماعی و سرمایه اجتماعی داده ها از 410 نفر دانشجوی دانشگاه علوم تحقیقات و دانشگاه تهران به شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبتی گردآوری شد، در بخش کیفی با روش نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 16 نفر و رسیدن به مرحله اشباع نظری، داده ها جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS25 & Atlas ti تجزیه وتحلیل شد. یافته های بخش کمی نشان داد، متغیر بیگانگی اجتماعی با متغیرهای همدلی (0.01) 0.13- و اعتماد (0.001) 0.21- رابطه معنی دار و معکوس دارد، از تحلیل یافته های کیفی 19 مقوله شامل جهانی شدن، تغییر در ارزش ها و سبک زندگی، کلیشه های جنسیتی، رسانه، آموزش وپرورش، ارزش های دینی، آموزش عالی، فضاهای عمومی، رفاه اجتماعی، احساس محرومیت نسبی، هنجارهای اجتماعی، خانواده، کفایت اجتماعی، شبکه اعتماد متقابل، حکمرانی خوب، شایسته سالاری، مدیریت در بحران، بی ثباتی اقتصادی، اشتغال و کسب وکار استخراج شد. درمجموع نتایج این مطالعه نشان داد برای ارتقا سرمایه اجتماعی و کاهش آسیب های اجتماعی توجه همه جانبه به حوزه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی باید موردتوجه برنامه ریزان قرار گیرد.

گسترش روابط اجتماعی و اقتضائات زندگی نوین بشری، سبب فزونی حضور زنان در جامعه و افزایش ارتباط اجتماعی زنان و مردان گردیده است. یکی از مهم ترین مسائل اجتماعی، مسئله ی ارتباط زن و مرد، شناخت مبانی و اصول این ارتباط می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اصول ارتباط اجتماعی زن و مرد از دیدگاه اسلام با بهره گیری از سیره ی انبیاء و اولیاء الهی (ع) به روش تحلیلی- توصیفی انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که اسلام برای هر نوع حضور اجتماعی زن و مرد و معاشرت با هم، بایدها و نبایدهای اخلاقی توصیه می نماید و بر این نکته تأکید دارد که باید از هر آنچه منجر به فساد و فتنه شود، اجتناب کرد. احترام به شخصیت زن و حفظ حریم، توصیه به عدم اختلاط، رعایت اصل حیا، عفاف و حجاب، ترک برخوردهای غیرضروری بین زن و مرد در محیط های اجتماعی از جمله اصول روابط اجتماعی زن و مرد است که روح معارف اسلام و سیره ی عملى معصومین(ع) آن را تأکید و تقریر مى کند.

اینکه تحرک اجتماعی در یک جامعه به ویژه از نوع عمودی صعودی چه وضعیتی دارد و تابع چه عواملی است یکی از نشانگرهای قضاوت درباره ی توسعه ی آن جامعه است. هدف از این مطالعه، شناخت نقش مهارت های گفتاری، خودگشودگی، نوشتاری و استفاده از تکنولوژی های ارتباطی در تحرک اجتماعی میان نسلی است. این پژوهش از نوع کمّی بوده و از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری شامل 5.240.090 نفر از شهروندان بالای 30 سال تهرانی بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به دست آمد. نمونه گیری به صورت خوشه ای چندمرحله ای انجام شده است. نتایج نشان داد؛ مهارت های ارتباطی و متغیرهای جمعیتی با ضریب تعیین19/. بر تحرک اجتماعی شهروندان اثر داشته اند. مهارت نوشتاری با بتای 0.23 و مهارت خودگشودگی با بتای 0.24 در تحرک اجتماعی میان نسلی اثرگذار بودند. بین مهارت گفتاری و مهارت استفاده از تکنولوژی های ارتباطی با تحرک اجتماعی هیچ نوع رابطه معناداری وجود نداشت. متغیر جنس با بتای 0.34- و متغیر وضع تأهل با بتای 0.11 در تحرک اجتماعی اثرگذار بود. بر اساس آزمون t تحرک اجتماعی میان نسلی عمودی از نظر جنسیت به نفع مردان و بر حسب وضع تأهل نیز به نفع مجردها بوده است. مهارت ارتباطی ساکنین شهر تهران، بیشتر از حد متوسط و تحرک اجتماعی میان نسلی برای مردان صعودی و برای زنان نزولی بود.