حیدر لطفی

حیدر لطفی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۱۹ مورد.
۴۱.

بررسی مکان یابی دفع پسماند ها با روش برنامه ریزی خطی در محیط GIS (مطالعه موردی: نواحی از استان خراسان رضوی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هفتم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 103 - 119

کلید واژه ها: محل دفن پسماند ها سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) زیست محیط برنامه ریزی خطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 872 تعداد دانلود : 639
دفن پسماند ها همواره به عنوان یکی از مشکلات اولیه مسئولین خدمات شهری محسوب شده است. مخاطرات زیست محیطی وبهداشتی دفن پسماند ها به دلیل ارتباط آن با زندگی بشر نیاز به کنترل و اعمال سیستم مدیریت ویژه ای دارد که در فرآوری توسعه و افزایش جمعیت پیچیدگی های بیشتری می یابد. با توجه به مشکلات دفع پسماند های شهری و کاهش پیامد های مختلف آن نیاز به مکان یابی اصولی بوده است. لذا برای انتخاب یک مکان مناسب دفع پسماند ها با منظور نمودن معیار های زیست محیطی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. عوامل اصلی در مکان یابی محل دفن پسماند ها در این تحقیق توپوگرافی، شیب زمین، جنس خاک، زمین شناسی، هیدرولوژی، ژئوهیدرولوژی، فاصله از منابع آب های سطحی، مراکزجمعیتی شهری وروستایی، جاده دسترسی و منابع تولید پسماند ها بوده است. با تعیین محدوده های قابل قبول برای هر یک از عوامل فوق بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل نهایی، مکانهای مناسب بر حسب اولویت بر روی نقشه تهیه شده است.
۴۲.

بررسی نقش منطقه مکران درامنیت خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۰ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۱۷ 267 - 280

کلید واژه ها: بازدارندگی منطقه مکران امنیت خلیج فارس نقش امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 581 تعداد دانلود : 57
منطقه مکران منطقه ای راهبردی در معادلات امنیتی ایران به شما می رود. این منطقه از نظر مولفه های جغرافیای انسانی، جغرافیای اقتصادی و جغرافیایی طبیعی می تواند به عنوان زمین بازی امنیتی ایران مورد استفاده قرار گیرد. اما در مقابل منطقه مجاور یعنی خلیج فارس از این نظر مزیت های کم تری دارد. هدف این مقاله بررسی نقش منطقه مکران در امنیت خلیج فارس است. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین مزیت های منطقه مکران برای ایفای نقش امنیتی در خلیج فارس کدام اند؟ این مقاله با استفاده از مدل سوآت به منظور بررسی نقش منطقه مکران در امنیت خلیج فارس انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که  ابعاد ژئوپلیتیکی منطقه مکران در تعیین کردن نقش امنیتی آن در ارتباط با امنیت منطقه خلیج فارس عبارت اند از؛ جغرافیای انسانی و نحوه توزیع جمعیتی در این منطقه، جغرافیای اقتصادی منطقه، جغرافیای طبیعی منطقه و همچنین ویژگی های جغرافیایی منطقه که امکان اجرای اصل پراکنده سازی به عنوان یکی از اصول تاثیر گذار بر معادله دفاع- تهاجم وجود دارد.
۴۳.

پهنه بندی آسیب پذیری نقاط لرزه خیز استان های ایران بر اساس تغییرات دمایی و رخداد های لرزه ای با استفاده از تصاویرمودیسMOD11A1وGIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره ۲۷ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۶ 101 - 117

کلید واژه ها: زلزله آسیب پذیری تغییرات دمایی رخدادهای لرزه ای تصاویرمودیسMOD11A1 GIS ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 636 تعداد دانلود : 307
زلزله از پدیدهای طبیعی است که در طول تاریخ حیات بشر همواره انسان را به وحشت انداخته و باعث تخریب شهرها و روستاهای زیاد همراه با تلفات انسانی شدید شده است. زمین لرزه، لرزش و جنبش شدید و یا خفیف قشر کره زمین است که به نقصان درجه حرارت مواد مرکزی و ایجاد چین خوردگی و فشار منجرشده و یا در اثر انفجارهای آتشفشانی بوقوع می پیوندد. لذا مسئولان موظف هستند بکوشند با این پدیده و راه های مؤثر در کاهش تلفات و خسارات ناشی از آن آشنا گردند. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقاط لرزه خیز کشور ایران با توجه به تغییرات دمایی و رخداد های لرزه ای ثبت شده می باشد. روش پژوهش، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع مورد بررسی، از نوع توصیفی - تحلیلی است و از نوع مطالعات کاربردی با تأکید بر روش های کمی است. در این تحقیق از تصاویر سنجنده مودیس (محصول MOD11A1 ) ماهواره ترا برای سال های2000 تا 2018 استفاده شده است. این تصاویر قدرت تفکیک یک کیلومتر دارند و بنابراین هر پیکسل از این تصاویر مساحتی در حدود100 هکتار زمین را شامل می شود. همچنین به منظور پهنه بندی زمین لرزه ها از روش های درونیابی زمین آمار استفاده گردید، تمامی فرایندها و تجزیه تحلیل داده ها در محیط GIS انجام شده است. با توجه به نقشه نهایی بدست آمده و بررسی تغییرات دمایی و رخدادهای بوقوع پیوسته، قسمت های مربوط به نیمه جنوبی و جنوب غربی کشور (بوشهر، کرمانشاه، هرمزگان، خوزستان، ایلام) در معرض آسیب بسیار زیاد قراردارند. همچنین عرض های مربوط به نیمه مرکزی وجنوب شرقی کشور (کرمان، سیستان و بلوچستان، جنوب غربی خراسان جنوبی، شرق یزد) در معرض آسیب متوسط تا زیاد و همچنین نیمه شمالی کشور (گلستان، مازندران، گیلان، اردبیل) در پهنه آسیب کم قرار گرفته اند.
۴۴.

رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و بین المللی در سواحل دریای عمان و اثر آن بر توسعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 631 - 651

کلید واژه ها: دریای عمان ژئوپلیتیک خلیج فارس تنگه هرمز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 100 تعداد دانلود : 888
تعریف علمی ژئوپلیتیک در قالب یک مفهوم ترکیبی قابل ت بیین است که در آن سه عنصر اصلی جغرافیا، قدرت و سیاست دارای خصلتی ذاتی هستند. منطقه ی دریای عمان یکی از مناطق صاحب موقعیت ژئوپلیتیک است که نقش بسیار مهمّی در معادلات نظامی و اقتصادی جهان دارد . هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و بین المللی در سواحل دریای عمان و اثر آن بر توسعه ایران. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای در سواحل دریای عمان کدام اند و این رقابت های چه تاثیری بر توسعه ایران خواهد گذاشت؟ روش این مقاله کیفی است و داده های مورد نیاز مقاله به شیوه کتابخانه گردآوری شده اند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز توصیفی- تبیینی است. نتایج مقاله نشان می دهد که منطقه دریای عمان به دلیل نزدکی و همجواری با منطقه مکران و خلیج فارس و نیز تنگه هرمز و البته برخورداری از مولفه های ژئوپلتیک فرهنگی عرصه رقابت قدرت های منطقه ای و جهانی بوده است و توسعه کشورهای منطقه را امنیتی نموده است
۴۵.

نقش گردشگری در تامین منافع ملی ایران در منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 53 - 68

کلید واژه ها: گردشگری امنیت منافع ملی خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 898 تعداد دانلود : 507
عوامل مختلفی در تامین منافع کشورها به تاثیرگذاری می پردازد. یکی از این عوامل که در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همچنین گسترش دامنه نفوذ یک کشور در منطقه ای که در آن قرار دارد تاثیرگذار است گردشگری است. به سبب وابستگی بخش گردشگری به ویژگی های های جغرافیایی منطقه ای که یک کشور در آن قرار دارد وهمچنین نقش آن در افزایش وزن ژئوپلیتیک کشورها رقابت های گسترده و دامنه داری برای کسب منافع از این طریق به وجود می آید. منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس یکی از مناطقی می باشد که در چند دهه اخیر رقابت در عرصه گردشگری را شاهد بوده است به گونه ای که برخی از کشورهای جنوبی خلیج فارس توانسته اند با بهر ه برداری از گردشگری در تامین منافع ملی خویش نسبت به ایران به توفیق بیشتری دست یابند. با وجود اهمیت راهبردی خلیج فارس برای ایران و برخورداری از مزیت های جغرافیایی، تاکنون برنامه ریزی منسجم و کارآمدی از سوی ایران برای بهره جستن از امکاناتی که در اختیار دارد صورت نگرفته است و بیشتر جنبه های امنیتی و نظامی سواحل جنوبی کشور همواره مورد توجه بوده است. پیامد ضعف برنامه ریزی کارآمد محیطی و غلبه رویکردهای نظامی و امنیتی در بهره برداری از سواحل جنوبی ایران در منطقه خلیج فارس از دست رفتن فرصت های اقتصادی، گردشگری و حتی فرهنگی و سیاسی می باشد که در تامین منافع ملی ایران تاثیرگذار است. این امر حالی است که در مقایسه، کشورهای جنوبی خلیج فارس در کنار توجه به مولفه های امنیتی، با کاربرد برنامه های اقتصادی به جذب سرمایه گذاری و گردشگران خارجی پرداخته اند و توانسته اند به یاری بخش گردشگری بخشی از منافع ملی خویش را تأمین کنند. با توجه به نقشی که گردشگری می تواند در تامین منافع ملی و پیگیری اهداف ملی ایران در خلیج فارس دارا می باشد، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که کشور ایران چگونه می تواند ازگردشگری در منطقه خلیج فارس در راستای منافع ملی خود، استفاده نماید؟
۴۶.

تحلیل و بررسی جایگاه ژئوپلیتیک ایران در طرح های انتقال منابع انرژی از حوزه دریای خزر در راستای تاثیر آن بر توسعه ژئواکونومیک آسیای میانه و قفقاز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 848 - 879

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک دریای خزر خطوط انتقال انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 970 تعداد دانلود : 509
در این مقاله سعی می شود با استفاده از رویکرد توصیفی – تحلیلی به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که جایگاه ژئوپلیتیک(جغرافیای سیاسی) ایران در طرح های انتقال ذخائر و منابع انرژی از حوزه دریای خزر(دریای مازندران) و توسعه ژئواکونومیک(یا بُعد اقتصادی ژئوپلیتیک) آسیای میانه(اسیای مرکزی) و قفقاز چه جایگاهی است. نتایج پژوهش نشان می بخشد که ایران با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک(جغرافیای سیاسی) ویژه ای که دارد می تواند نقش ترانزیتی و اتصال این کشورها را به آب های آزاد و اروپا داشته باشد. به عبارت دیگر، ایران با توجه به جایگاه جغرافیایی(طبیعی و انسانی) خود، به عنوان یک گزینه مناسب انکارناپذیر برای انتقال نفت و گاز کشورهای تازه استقلال یافته آسیای مرکزی به بازارهای مصرف مطرح است. این مسائل علاوه بر فرصت هایی که در اختیار ایران می گذارد، چالش هایی را نیز برای ایران به دنبال داشته است، مانند حضور آمریکا و اسرائیل در منطقه. غربی ها به خوبی می دانند که مسیر جنوبی و ایران، تنها مسیری است که می تواند نفت و گاز مورد نیاز اروپا را بدون نیاز به عبور از مرزهای روسیه به آنجا انتقال دهد. اما به نظر می رسد تا زمانی که اختلاف های بین ایران و ایالات متحده امریکا ادامه داشته باشد، آمریکا از انتقال انرژی حوزه دریای خزر از مسیر ایران جلوگیری خواهد کرد و همچنان خطوطی مانند باکو- تفلیس- جیحان که از ایران و روسیه عبور نمی کند، مورد حمایت ایالات متحده خواهد بود.
۴۷.

استراتژی و رویکردهای سیاست خارجی دولت ایالات متحده در منطقه خاورمیانه و نظام بین المللی با تاکید بر مسئولیت های حقوقی بین سال های 2020- 2000(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 337 - 353

کلید واژه ها: بین الملل گرایی تهاجمی هژمونی جهانی یک جانبه گرایی چندجانبه گرایی عمل گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 634 تعداد دانلود : 375
پژوهش فوق با روش کیفی و رویکرد توصیفی، تحلیلی در پی پاسخ گفتن به این سؤال است: استراتژی ایالات متحده در حوزه سیاست گذاری خارجی برای تثبیت موقعیت هژمونی جهانی خود در سطح سیستم بین الملل با گریزی به مسئولیت های حقوق بین المللی آن بعد از طرح بین الملل گرایی تهاجمی تاکنون متأثر از چه برنامه هایی بوده است؟ به نظر می رسد استراتژی ایالات متحده در حوزه سیاست گذاری خارجی بعد از طرح بین الملل گرایی تهاجمی با تأسی از راهبرد کلان، هدف نهایی و غایی خود را تثبیت موقعیت و هژمونی جهانی تدوین نموده است. اما برنامه ریزی و سیاست روسای جمهور (بوش، اوباما، ترامپ) برای تثبیت این موقعیت و هژمونی بکار گرفتن ایده های مختلف از یکدیگر بوده است (یک جانبه گرایی، چندجانبه گرایی، عمل گرایی). یعنی در واقع هدف یکی است اما راه های رسیدن به آن متفاوت خواهد بود. اهمیت و ضرورت انجام پژوهش نیز واکاوی برنامه های سیاست خارجی ایالات متحده در سه دوره ی ریاست جمهوری جرج بوش، باراک اوباما و دونالد ترامپ برای تثبیت موقعیت هژمونی جهانی خود در سطح نظام بین الملل به عنوان هژمون برتر می باشد.
۴۸.

بررسی نقش مولفه های جغرافیایی در بحران های ژئوپلیتیکی کلان شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۶) 751 - 766

کلید واژه ها: آلودگی هوا ایران بحران بحران ژئوپلیتیک ژئوپلیتیک کلان شهرهای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 189 تعداد دانلود : 231
بحران ها سرچشمه ها و انواع مختلف دارند؛ اما بحران ژئوپلیتیکی عبارت است از منازعه و کشمکش کشورها و گروه های متشکل سیاسی - فضایی و بازیگران سیاسی بر سر کنترل و تصرف یک یا چند ارزش و عامل جغرافیایی. هدف اصلی از این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش متغیرهای جغرافیایی در وقوع بحران های ژئوپلیتیکی ایران. سؤال اصلی مقاله این است که متغیرهای جغرافیایی به ویژه آلودگی هوای کلان شهرها چه نقشی در بحران های ژئوپلیتیکی کلان شهرهای ایران دارند؟ روش تحقیق پژوهش توصیفی- تحلیلی و استنباطی است. در گردآوری اطلاعات میدانی از هر دو روش کمّی و کیفی استفاده شده اس ت. در بخش کمّی، چهل نفر از متخصصان حوزهجغرافیای سیاسی به عنوان جامعه آم اری م ورد اس تناد ق رار گرفتند و در قسمت کیفی هفت نفر از متخصصان حوزهمدیریت بحران به روش گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شدند. برای ارزیابی میزان تأثیر بُعد جغرافیایی در شکل گیری بحران های ژئوپلیتیکی در کلان شهرهای ایران از آزمون  t تک نمونه و برای اولویت بندی میزان تأثیر هر یک از عوامل مربوط به بُعد جغرافیایی از آزم ون فریدمن استفاده شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که متغیرهای جغرافیایی از آنجا که باعث نزاع بر سر منابع کمیاب می شود در بحران های ژئوپلیتیکی کلان شهرهای ایران نقش دارند و نهایتاً اینکه بحران های ژئوپلیتیکی، که عمدتاً حاصل تلاش برای تسلط بیشتر بر منابع کمیاب جغرافیایی هستند، اغلب، به دلیل آنکه این منابع در بعضی مناطق دچار بحران طبیعی می شوند به وقوع می پیوندد و بنابراین بحرانی جغرافیایی به بحرانی ژئوپلیتیک تبدیل می شود.
۴۹.

بررسی نقش توسعه مکانیسم های حقوق شهروندی در تقویت توریسم و گردشگری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 385 - 405

کلید واژه ها: حقوق بشر حقوق شهروندی توریسم گردشگری قانون گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 168 تعداد دانلود : 454
امروزه حوزه های نوینی در هزاره سوم با توجه به روند جهانی شدن باز شده و نوعا باعث شده است منابع جدید درآمدی در اختیار دولت ها قرار گیرد، بدون تردید یکی از این حوزه ها صنعت توریسم و گردشگری ست. توسعه این صنعت تا بتواند به شکوفایی پایدار برسد نیازمند وجود زیرساخت های (نرم افزاری و سخت افزاری) می باشد که بتواند جذابیت را به این صنعت ببخشد. یکی از این حوزه ها در بخش نرم افزاری وجود قوانین حمایتی توریسم و گردشگری با ضمانت اجرای واقعی است که ظرفیت مکانیسم های حقوق شهروندی در ایران می تواند بستر مناسبی برای گسترش این امر باشد. در این مقاله درصدد یافتن پاسخی برای این سوال هستیم آیا توسعه مکانیسم های حقوق شهروندی در حوزه قانونگذاری نقشی در رونق صنعت گردشگری و توریسم ایفا می کند یا خیر؟ با رویکردهای توصیفی و تحلیلی میان رشته ای به دنبال پاسخی قانع کننده برای این امر هستیم .
۵۰.

ریشه های بحران ژئوپلیتکی عراق و تداوم مقاومت ضد ژئوپلیتیکی کردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 126 - 150

کلید واژه ها: عراق اقلیم کردستان مداخلات بشردوستانه بحران ژئوپلیتکی ضد ژئوپلیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 248 تعداد دانلود : 135
بعد از تاسیس عراق جدید در عصر پسا جنگ جهانی اول، بحرانهای ژئوپلتیکی مهمترین شاخصه پویایی های سیاسی در این کشور بوده است که به صورت ویژه در فرایند ضد ژئوپلتیکی کردی در طی دهه های گذشته نمود پیدا کرده است. در این راستا، این پژوهش هدف خویش را بر مبنای پاسخگویی بدین پرسش اساسی گذاشته است که، ریشه های بحران های ژئوپلتیکی در عراق و به صورت ویژه ضد ژئوپلتیک کردی کدامند و چه عواملی در تداوم این بحران موثر بوده اند؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که، ژئوپلتیک تحمیلی قدرت های بزرگ پیروز در جنگ جهانی اول بخصوص بریتانیا در شکل دهی به نظم منطقه ای پسا جنگ جهانی اول، منجر به شکل گیری و تداوم بحران ژئوپلیتیکی در عراق و به صورت ویژه مقاومت ضد ژئوپلیتیکی کردی شده است. از طرف دیگر،مداخلات بشر دوستانه شورای امنیت و به صورت ویژه صدور قطعنامه 688 شورای امنیت و در نهایت حمله آمریکا به عراق در 2003، منجر به باز شدن مرزهای مسدود ژئوپلیتیک و قدرتمند شدن مقاومت ضد ژئوپلتیکی کردی در عراق شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، و روش گردآوری داده ها منابع کتاب خانه ای و اینترنتی است.
۵۱.

نقش عوامل جغرافیایی در رفتار انسان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال پنجم تابستان ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 71 - 78

کلید واژه ها: رشد روانشناسی جامعه شناسی انسان محیط طبیعی تکامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 363 تعداد دانلود : 231
تاثیر عوامل جغرافیایی بر رفتار انسان از دیر باز مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است . عوامل طبیعی همواره به طور قابل توجهی در رفتار انسان و اعمال او تاثیر داشته بطوریکه تفاوتهای محیط طبیعی و با شرایط آب و هوایی مختلف می تواند عکس العمل های خاصی را در رفتار انسان داشته باشد . در این مقاله نگارنده با بهره گیری از تجربیات علمی و تعلیم و تربیت در کنار دانش جغرافیا تلاش نموده ارتباط انسان و محیط طبیعی را به لحاظ جغرافیا یی مورد تحلیل قرار دهد .
۵۲.

رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی کشور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 511 - 531

کلید واژه ها: رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و بین المللی عراق امنیت ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 645 تعداد دانلود : 524
هدف اصلی این پژوهش عبارت است از تبیین رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چالش های امنیت ملی ایران در عراق بعد از سقوط صدام حسین در سال 2003 تا 2019 چه بوده است؟ روش تحقیق از نظر نوع، آمیخته (دو فاز کیفی و کمی) است. بخش کیفی مبتنی بر کدگذاری چند مرحله ای است. بخش کمی از نظر نوع توصیفی پیمایشی، از نظر هدف کاربردی خواهد بود. جامعه آماری شامل متخصصان و صاحب نظران فعال در حوزه علوم سیاسی و روابط بین الملل خواهد بود. نمونه آماری برابر 371 نفر از اساتید علوم سیاسی و دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین الملل و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب خواهند شد. ابزار پژوهش شامل روش های مصاحبه (رونوشت)، روش دلفی و پرسشنامه است. جهت روایی ابزار پژوهش ابتدا از کارشناسان علوم سیاسی و روابط بین الملل جهت ارزیابی محتوایی و صوری نظرخواهی خواهد شد. سپس پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ در مرحله مقدماتی (مطالعه راهنما) و پایانی ارزیابی خواهد شد. نهایتاً ساختار پرسشنامه و سازه پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی خواهد شد
۵۳.

الگوی توسعه روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان با رویکرد ژئوپولیتیک در راستای ارائه یک مدل راهبردی در سیاست خارجی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 658 - 690

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک مدل راهبردی توسعه روابط ایران جمهوری آذربایجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 576 تعداد دانلود : 647
ایران با جمهوری آذربایجان دارای اشتراکات فرهنگی و تاریخی از یکسو و اختلافات قومی، سیاسی، ایدئولوژیک از سوی دیگراست. این کشور از سویی با گرایشات خود به آمریکا و اسرائیل و نیز ترکیه و ادعاهای سرزمینی و قومی بر بخشی از ملت و سرزمین ایران، به چالشی جدی برای سیاست خارجی ایران مبدل شده است. در کنار این چالش ها مسئله اختلافات بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان به عنوان دو همسایه مهم ایران و رویکرد محافظه کارانه ایران در قبال مسئله قره باغ نه تنها سبب عادی سازی وضعیت نشده، بلکه نگاهی بدبینانه از سوی جریان پان ترکیستی و بخشی از افکار عمومی مردم جمهوری آذربایجان و آذری های ایران شکل گرفته که ایران را به عنوان حامی ارمنستان جلوه داده است. با وجود این چالش ها، وجود مسائل مهمی مانند همسایگی، نیازهای متقابل اقتصادی و تجاری، انرژی و موقعیت ژئوپلیتیکی، لزوم پرداختن به این موضوع و یافتن راهبردهای واقع بینانه برای توسعه روابط دو کشور را ضروری نموده است. از این رو در مقاله حاضر در راستای رسیدن به الگوی راهبردی روابط دو کشور، این سوال اصلی طرح شده است که عوامل واگراساز و همگراساز در روابط ایران و جمهوری آذربایجان در چارچوب ژئوپلیتیک کدام اند؟ در نهایت محقق به پنج دسته راهبرد جهت توسعه روابط بین ایران و جمهوری آذربایجان رسیده است. در این پژوهش به شیوه ای توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از مدل SWOT سعی شده تا به موضوع مذکور پرداخته شود. داده های مورنیاز نیز به روش کتابخانه ای و اسنادی و پرسشنامه گردآوری شده است.
۵۴.

نوسازی فرهنگی روستا و شکست سیاست های کارآفرینی روستایی در استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هفتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 101-122

کلید واژه ها: روستا نوسازی فرهنگی کارآفرینی روستایی سیاست های کارآفرینی استان ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 860 تعداد دانلود : 895
به طور کلی کارآفرینی روستایی در ایران با چالش های عمیق و برنامه ریزی نشده ای روبروست که یکی از عمده ترین این چالش ها پدیده ای است که در این مقاله از آن به نوسازی فرهنگی تعبیر می شود. نوسازی نظریه و اصطلاحی ریشه دار و باسابقه مفهومی عظیم در ادبیات توسعه است که ابعاد مختلف سیاسی و اقتصادی و روانی دارد. یکی از ترکیبات مضاف آن نوسازی فرهنگی است که ناظر به در هم شکستن و از نو ساختن بنیادهای فرهنگی مستقر کنونی یک جامعه و نشاندن مجموعه دیگری از ارزش های فرهنگی به جای آن هاست. این مقاله مدعی است که نوسازی فرهنگی خواسته و یا ناخواسته در روستاهای ایران به وقوع پیوسته و هدف آن بررسی تأثیر آن بر شکست سیاست های کارآفرینی روستایی در ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که نوسازی فرهنگی روستا و شکست سیاست های کارآفرینی روستایی در ایران چه رابطه ای با هم دارند؟ روش این مقاله پیمایشی – توصیفی است. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای ادبیات نظری نوسازی ب ا اس تفاده از روش اسنادی و برای بخش میدانی از روش پیمایشی استفاده شد . جامعه ی آماری این مقاله روستائیان استان ایلام هستند . حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 365 نفر از جمعیت روستانشین استان ایلام تعیین شد. این تعداد پرسشنامه بین سه نسل تقسیم و پاسخگویان به طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند . فرضیه مقاله این است که به نظر می رسد بین نوسازی فرهنگی و سیاست های کارآفرینی روستایی رابطه معنا داری وجود دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که عواملی مانند عملکرد رسانه ها، نظام آموزشی، نظام اقتصادی و سیستم بوروکراسی کشور باعث تغییر سبک زندگی، انتظارات، نوع معیشت و فرهنگ اقتصادی و حتی تربیت اقتصادی و نیز وابستگی و عدم استقلال شهر از روستا و نهایتا شکست سیاست های کارآفرینی روستایی در ایران شده است.
۵۵.

نقش مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM) در ارتقای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱-۱ (پیاپی ۲۵) 17 - 32

کلید واژه ها: مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ICZM سواحل امنیت ملی قدرت دریایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 149 تعداد دانلود : 207
 سواحل در گذر تاریخ، بطور قطع جذابترین سکونتگاه ها برای انسان بوده است. به گونه ای که بیش از پنجاه درصد جمعیت جهان در حاشیه 60 کیلومتری از دریا زندگی می کنند. رشد جمعیت جهان و تمرکز آن در مناطق ساحلی، افزایش میزان آلودگی، تخریب محیط زیست، تضاد و برخورد میان منافع کاربران، و بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی در مناطق ساحلی پنج عامل انسانی را تشکیل می دهند که لزوم تغییر نگرش به سواحل و مشکلات آن را در سطح جهانی بوجود آورده اند. نیازهای اجتماعی در بهره برداری از نواحی ساحلی و منابع آن غالباً از ظرفیت اکولوژیک این نواحی برای پاسخگویی همزمان به همه این نیازها بیشتر است. از این رو برای جلوگیری از تخریب فزاینده سواحل و منابع ذیقیمت آن و صیانت از این منابع برای استفاده نسل های آینده لازم است یک مدیریت یکپارچه موزون و هماهنگ در مناطق ساحلی اعمال گردد. ساماندهی سواحل و ایجاد مدیریت یکپارچه در مناطق ساحلی اکنون تبدیل به یک ضرورت جهانی شده است. جمهوری اسلامی ایران به واسطه مجاورت با خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و دریای خزر از موقعیت دریایی ویژه ای در منطقه و جهان برخوردار است. نیاز شدید کشورهای آسیای مرکزی به سواحل جنوبی ایران جهت ارتباط با آب های آزاد جهان از یک سو و توسعه نیافتگی نسبی مناطق ساحلی از سوی دیگر لزوم توجه ویژه به این مناطق را می طلبد. در این پژوهش پس از بررسی نقش مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM) در توسعه این مناطق، به بررسی تأثیر توسعه مناطق ساحلی بر ارتقای قدرت دریایی و به تبع آن ارتقای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می پردازیم.
۵۶.

نقش بازارچه های مرزی در موازنه سازی و تقارن فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران (مطالعه موردی: بازارچه مرزی مریوان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال سوم پاییز ۱۳۹۷شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 94 - 110

کلید واژه ها: بازارچه های مرزی موازنه و تقارن مناطق مرزی بازارچه مرزی مریوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 406 تعداد دانلود : 93
بازارچه های مرزی از جمله مولفه های تأثیرگذار بر موازنه و تقارن فضای اقتصادی بین مناطق مرزی ایران با سایر مناطق است که این موازنه می تواند دارای تأثیرات مثبت و منفی به ترتیب برای خود منطقه و کل کشور باشند. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که بازارچه های مرزی ایران و مشخصا بازارچه مرزی مریوان چگونه می توانند در موازنه و تقارن اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق نقش همگرا و همپوشان داشته باشند؟ در این مقاله با استفاده از مدل سوآت تلاش خواهد شد با طبقه بندی و تحلیل شاخص های درونی و بیرونی و نیز بررسی توانایی ها، کاستی ها، فرصت ها و تهدیدات اقتصادی بازارچه های مرزی برای موازنه و تقارن فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق به تحلیل و بررسی نقش بازارچه های مرزی در موازنه سازی فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق پرداخته شود و برای سنجش وزن سنجه ها نیز از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده خواهد شد. نتایج این مقاله نشان می دهد که استراتژی مطلوب موازنه و تقارن فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق استراتژی های رقابتی است. در این استراتژی هدف این است که روش هایی استفاده شود تا با استفاده از نقاط قوت داخلی از تأثیر منفی تهدیدات خارجی مثل قاچاق کالا جلوگیری شود و حتی سعی شود تهدیدات را از بین ببرند. این راهبرد مربوط به وضعیت خارجی بازارچه های مرزی است و نقاط منفی (تهدیدات پیش روی) آن را در ارتباط با بیرون ارزیابی می کند. هدف این راهبرد تا حد امکان کاهش تهدیدها است.
۵۷.

بررسی نقش تهدیدات درونی و بیرونی منطقه شمال غرب بر تدوین راهبردهای دفاعی با ماهیت جغرافیایی- سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲-۲ (پیاپی ۳۸) 1001 - 1015

کلید واژه ها: امنیت راهبرد دفاعی جغرافیایی سیاسی شمال غرب ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 802 تعداد دانلود : 282
منطقه شمال غرب ایران یکی از محیط های ژئوپلیتیکی حساس کشور است که از گذشته با مسائل امنیتی، جنگ و رقابت بین کشورهای منطقه مواجهه بوده است. سؤال اصلی مقاله این است که تهدیدات درونی و بیرونی منطقه شمال غرب چه نقش و جایگاهی در تدوین راهبردهای دفاعی ایران دارند ؟ روش این مقاله توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش صاحب نظران، خبرگان دانشگاهی و دست اندرکاران طراحی راهبردهای دفاعی - استراتژیک، می باشند که در مجموع 500 نفر می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری کوکران تعداد اعضای نمونه 217 نفر تعیین شده است. برای سنجش روایی پرسشنامه از نظر کارشناسان، اساتید و متخصصان این حوزه استفاده شد و برای تعین پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که نتیجه آن 0.88 بود و تائید شد. یافته های مقاله نشان می دهد که عدم توسعه مناطق مرزی منطقه شمال غرب(4.65) به عنوان مهم ترین تهدید داخلی در نظر گرفته شده است. بعد از آن مشکل زیست محیطی دریاچه ارومیه(4.62)، وجود پهنه جغرافیای که دنباله راهبردهای امنیتی و دفاعی کشورهای همسایه(4.59)، تحرکات برخی گروه های معاند در این مناطق(4.56)، بهره برداری جریان های سیاسی از توسعه نیافتگی بخشی از مناطق شمال غرب(4.49)، داشتن حس تعلق کردها نسبت به کردهای ترکیه و عراق(4.48)، وجود منازعات قومی، مذهبی و طایفه ای فاکتور(4.47) و اقلیت گرایی قومی در این منطقه(4.43)، حس ناسیونالیستی در بین کردها و آذری ها(4.41)، وجود جمعیت های ناهمگون با جمعیت اصلی کشور(3.51) قرار گرفته اند.
۵۸.

چالش های امنیت ملی در مرزهای ایران و ترکیه. مطالعه موردی: اقتصاد مرزی مرز بازرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 91 - 110

کلید واژه ها: اقتصاد مرزی امنیت ملی مرزهای ایران و ترکیه مرز بازرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 436 تعداد دانلود : 81
ک شورها از طریق مرزهای بین المللی به عنوان زیرسیستم های اقتصاد جهانی هویت می یابند و هر کشوری دارای سیاست و برنامه اقتص ادی مجزای ی است که نسبت به منافع و مص لحت خ ود ، آن را تنظ یم می کند و از ط رف ی مرزه ا می توانند در مقابل برنامه ها و ت هدیدهایی که اقتصادشان را به مخ اطره می اندازد م انع ایجاد کنند. هدف اصلی این پژوهش عبارت از تبیین و تحلیل رابطه اقتصاد مرزی با چالش های امنیت ملی در مرزهای ایران به ویژه در مرزهای ایران و ترکیه است. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- تبیینی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات و اسناد کلان انجام شده است. روش جمع آوری داده ها نیز کتابخانه ای و با استفاده از مقالات علمی- پژوهشی است. ابزار گردآوری اطلاعات فیش برداری و استفاده از جداول و نمودارها و نیز نقشه ها است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین اقتصاد مرزی با چالش های امنیت ملی در مرزهای ایران به ویژه در مرزهای ایران و ترکیه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. مرز ایران و ترکیه فرصت ها و تهدیدهایی را برای دو کشور در بر دارد. در واقع در کنار فرصت های اقتصادی ایجاد شده، باید به تهدیدات و تنش هایی چون منازعات هیدروپلیتیک، مسئله کُردها، ملاحظات ناشی از پیوند استراتژیک ترکیه و ایالات متحده، مسائل ایدئولوژیکی طرفین و تعدد دیدگاه های ژئوپلیتیکی ترکیه توجه شود.
۵۹.

مدل سازی برنامه ریزی عدد صحیح در جمع آوری پسماندهای شهری «مطالعه موردی منطقه 2 شهرداری تهران ناحیه یک»(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال ششم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) 79 - 95

کلید واژه ها: مدیریت پسماند مدیریت شهری برنامه ریزی شهری مسیریابی جمع آوری پسماند مدلسازی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 444 تعداد دانلود : 354
در این مقاله الگوریتمی طراحی می گردد تا با ارائه مسیرهای مناسب درون هر ناحیه شهرداری، هزینه های جمع آوری پسماند را به حداقل ممکن کاهش دهد. از آنجا که میزان مصرف سوخت رابطه مستقیمی با مسافت طی شده توسط ماشین های جمع آوری پسماند دارد، با حداقل کردن مسافت طی شده می توان هزینه های سوخت مصرفی را نیز کاهش داد. هم چنین با توجه به اینکه جمع آوری پسماند در صد عمده ای (حدود 50 الی 70 درصد) از مخارج کل یک سیستم مدیریت پسماند شهری را تشکیل می دهد ( علوی مقدم. م 1377، 59 )، در صد اندکی بهبود در عملکرد سیستم، موجب کاهش کل هزینه های مدیریت پسماند به میزان قابل ملاحظه ای می شود. مدل ریاضی این مساله از نوع برنامه ریزی عدد صحیح با سه نوع متغیر تصمیم گیری و چهار نوع محدودیت است که برای حل آن در زمان نسبتا” کوتاه یک روشی ابتکاری شامل سه الگوریتم پیشنهاد می گردد. در روش پیشنهادی، ابتدا کل محدوده مورد بررسی با استفاده از الگوریتم اول ( بخش بندی[1]) به بخش های کوچکتر تقسیم می گردد که هرناحیه از تعدادی مخزن تشکیل می شود و بین چهار خیابان محصور است.  هر نقطه واقع در مرز هر ناحیه می تواند یک نقطه شروع یا پایان بالقوه برای عملیات جمع آوری باشد. سپس با استفاده از الگوریتم دوم ( تولید مسیر) برای هر بخش کوتاه ترین مسیر بین هر زوج نقطه شروع و پایان تعیین می شود. در گام بعد الگوریتم ترکیب، بخش های همجوار مناسب را با توجه به ظرفیت و تعداد ماشین های جمع آوری موجود در هر ناحیه مشخص می کند بطوریکه کل مسافت طی شده در مجموع این بخش ها به حداقل برسد. در این روش ابتکاری موانع توپولوژیکی مانند بن بستها و بلوارها و همچنین مقررات ترافیکی مانند یک طرفه بودن به عنوان محدودیت لحاظ شده اند تا نتایج حاصل از این روش هر چه بیشتر به واقعیت نزدیک باشند. هم چنین به منظور حصول اطمینان از عملکرد الگوریتم در ابعاد واقعی، مورد کاوی این تحقیق برای سه ناحیه از شهرداری تهران انجام می شود و عملکرد الگوریتم از مقایسه میزان مسافت طی شده در حالت واقعی با میزان مسافت طی شده توسط الگوریتم پیشنهادی مورد بررسی قرار  می گیرد، که در نهایت برتری روش پیشنهادی در این مقاله رانسبت به روش بکار رفته در دنیای واقعی نشان می دهد
۶۰.

همگرایی جمعی و خلق وخوی اجتماعی ساکنان حاشیه خلیج فارس با تأکید بر گردشگری

نویسنده:
منبع: مطالعات خلیج فارس سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۷) 22-41
تعداد بازدید : 664 تعداد دانلود : 551
ذخایر عمده نفت و گاز منطقه خلیج فارس، این منطقه را دارای اهمیت ژئواستراتژیک، ژئوپولیتیک و ژئواکونومیک در سطح بین المللی کرده است. همین امر زمینه حرکت روابط کشورهای حاشیه خلیج فارس را بسوی نوعی واگرایی فراهم آورده است. بررسی ها نشان میدهد که عواملی، مانند اختلافات ارضی و مرزی، جنگهای منطقه یی و عدم آگاهی رهبران کشورهای منطقه از جایگاه ویژه خلیج فارس، وجود تفکرات سنتی و قومی، پروژه اسلام ستیزی، نفوذ تفکرات و ایدئولوژی های بین المللی و حضور قدرتهای فرامنطقه یی و غیره، موجبات ناامنی را در این منطقه فراهم آورده است. به همین دلیل پرداختن بیش از پیش به این موضوع و یافتن راهکارهایی به منظور کاهش ناامنی و همچنین افزایش همگرایی دربین کشورهای منطقه، یکی از ضرورتهای ویژه در این حوزه حیاتی بشمار میرود. در جهان امروز گردشگری صنعتی فرارشته یی است که نه تنها متاثر از عوامل اجتماعی، طبیعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است، بلکه آنها را به نوبه خود تحت تاثیر قرار میدهد. بنابرین بنظر میرسد که در صورت بررسی و شناخت ویژگی های مشترک عوامل یاد شده در کشورهای حوزه خلیج فارس در چارچوب صنعت گردشگری، میتوان عوامل همگرایی این کشورها را شناسایی کرد. در این مقاله، پژوهشگران با استفاده از منابع کتابخانه یی و استفاده از جدول، شکل و نقشه به بررسی نقش و اهمیت کشورهای حوزه خلیج فارس و عوامل همگرایی در بین کشورهای این حوزه پرداخته اند. همچنین در ادامه نگارندگان به تاثیر صنعت گردشگری و تاثیر آن در تحکیم روابط این کشورها، برای دستیابی به قدرت منطقه یی یا جهانی اشاره کرده اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان