حسن بشیر

حسن بشیر

مدرک تحصیلی: استاد و عضو هیأت علمی دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع)(نویسنده مسئول)

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۰۸ مورد.
۶۱.

امام و امامت در گفتمان امام رضا (علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 29 - 57

کلید واژه ها: امام رضا (ع) امام امامت حاکمیت اسلامی تحلیل گفتمان پدام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۹ تعداد دانلود : ۶۰۶
این مقاله در صدد آن است که دیدگاه های کلان  نظری و فرانظری مطرح شده در خطبه امام رضا (علیه السلام) در حوزه  امام و امامت را با روش تحلیل گفتمان به شیوه «پدام» مطالعه و بررسی کند. کشف دال های اساسی مرتبط با بحث امامت، حاکمیت و حکومت داری در این خطبه، بیانگر دیدگاه های نظری و فرانظری آن امام معصوم (علیهم السلام) بر اساس اصول اسلامی و قرآنی است. گفتمان امام و امامت از منظر امام رضا (علیه السلام) با مفصل بندی های گوناگون و با ایجاد روابط بینامتنی میان این گفتمان و گفتمان های حاکم بر روایات و بیانات پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و سایر امامان معصوم (علیهم السلام) بیانگر وجود یک «نظریه کلان امامت» در حوزه حاکمیت اسلامی است که امام را فردی می داند که باید دارای چهار ویژگی «منصوب خداوند»، «حاکم جامعه اسلامی»، «رهبر جهانی» و «منجی بشریت» باشد. اگرچه این چهار ویژگی در زمان یازده امام معصوم (علیهم السلام) به دلیل شرایط نامطلوب به طور کامل محقق نشده اند، در دوره امام دوازدهم، حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه)، همه این ویژگی ها به طور کامل ظهور خواهند یافت. 
۶۴.

دیپلماسی رسانه ای عربستان در مورد اسرائیل؛ مطالعه موردی «مرکز پخش خاورمیانه» (ام بی سی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۷) 27-59

کلید واژه ها: دیپلماسی رسانه ای عربستان سعودی رژیم صهیونیستی اسرائیل مرکز پخش خاورمیانه ام بی سی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۴ تعداد دانلود : ۶۱۲
عربستان سعودی به عنوان یکی از کشورهای مهم در جنوب غرب آسیا، عملکرد پر فراز و نشیبی در عرصه ی سیاست خارجی در سطح منطقه داشته است؛ پس از روی کار آمدن ملک سلمان در سال 2015، تحولات زیادی در سیاست خارجی این کشور ملاحظه می شود؛ یکی از این تغییرات مهم، تغییر در سیاست های رسانه ای این کشور در قبال سایر کشورها از جمله رژیم صهیونیستی است؛ پژوهش حاضر قصد دارد دیپلماسی رسانه ای عربستان در مورد اسرائیل را پس از روی کار آمدن محمد بن سلمان (یعنی از سال 2017) مورد بررسی قرار دهد؛ به همین منظور، یکی از مهمترین مراکز رسانه ای در عربستان برای پژوهش انتخاب شده است. این مرکز، «ام بی سی» یا «مرکز پخش خاورمیانه» نام دارد. رویکرد پژوهش در این مقاله، کیفی است؛ روش جمع آوری داده ها، روش اَسنادی و روش تحلیل داده نیز تحلیل مضمون است؛ نمونه گیری نیز به روش هدفمند انجام شده است. در این پژوهش بیش از 200 نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. اقتدار امنیتی و نظامی اسرائیل و عقلانیت رژیم صهیونیستی در انجام اقدامات دفاعی، بخشی از مضامین فراگیر مستخرج در این پژوهش است. بازنمایی انجام شده از اسرائیل در شبکه-های ام بی سی در مجموع بازنمایی مثبتی است و اسرائیل را به عنوان دولتی مشروع، مقتدر و منطقی بازنمایی می کند.
۶۵.

تحلیل سخنرانی های حسن روحانی و دانلد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۸) 207 - 238

کلید واژه ها: ایران و امریکا روحانی ترامپ مدیریت هماهنگ معنا تحلیل گفتمان پدام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۷۵۷
سخنرانی سالانه رهبران سیاسی در مجمع عمومی سازمان ملل از بارزترین فرصت ها برای اعضای این سازمان است تا رویکرد بین المللی دولت متبوعشان را در تریبونی جهانی عرضه کنند. در مقاله حاضر ضمن به کارگیری روش های تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان تلاش شده متن سخنرانی حسن روحانی و دانلد ترامپ در مجمع عمومی سال2017م از حیث کمی وکیفی بررسی می شود و گفتمان های مذکور در چارچوب نظریه مدیریت هماهنگ معنا ( CMM ) به عنوان یکی از نظریات حوزه ارتباطات میان فرهنگی عرضه شود. کاربست این نظریه در تحلیل گفتمان نشان داد، در حالی که سخنان روحانی عمدتاً از موضع «معترض»، متوجه مسائل منطقه ای و روابط برابر ایران-جهان بوده؛ ترامپ با اتخاذ موضعی بالا به پایین در مقام «ناظم جهان»، الگویی از دولت و ملت آمریکا را به عنوان برنامه عمل سایر کشورها ارائه کرده است. همچنین بهره مندی از سه سطح تفسیری، انتقادی و کاربردی نظریه CMM روشن کرد که اولاً؛ تضادهای هویتی عرضه شده در دو سخنرانی ناشی از الگوی متفاوت جهانی فرهنگ نزد هرکدام از سخنرانان بوده و ثانیاً؛ تنها راه حل، اتخاذ راه سومی است که می تواند وجهه تهدیدآمیز یا معترض طرفین را در بستری محترمانه و در عین حال عادلانه به مفاهمه، گفتگو و تعامل مبدل سازد و امکان ارتباطات دوسویه را در قالب سازمان های فراملی فراهم آورد.
۶۶.

گفتمان ولایتعهدی امام رضا(ع) میان دو رویکرد «زیست قدرت» و «زیست سیاست»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 49-87

کلید واژه ها: امام رضا (ع) مأمون عباسی ولایتعهدی زیست قدرت زیست سیاست سلطه تدبیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۸ تعداد دانلود : ۵۰۲
طرح موضوع ولایتعهدی امام رضا (ع) توسط مأمون عباسی، یکی از حوادث بسیار مهم تاریخی است که به شدت با مسئله امامت، حاکمیت و حکومت اسلامی مرتبط بوده و نیازمند تحلیل گفتمانی ویژه می باشد. دوره مأمون یک دورة استثنایی در تاریخ عباسیان است که با جریان های مختلف سیاسی اجتماعی و فرهنگی دینی روبرو بوده که نیازمند ظهور گفتمانی شده است که بر پایه «ولایتعهدی» مبتنی می باشد. این مقاله درصدد است تا «گفتمان ولایتعهدی» را به مثابه یک گفتمان مؤثر در طرح دیدگاه های مربوط به «سلطه» و «تدبیر» بر اساس رویکردهای «زیست قدرت» و «زیست سیاست» مورد تحلیل قرار داده و برخوردهای مأمون عباسی (رویکرد سلطه) و حضرت امام رضا (ع) (رویکرد تدبیر) را بر پایه آن و با روش «پدام» مورد ارزیابی قرار دهد.
۶۷.

تحلیل خبری-ارتباطی بحران کرونا و جامعه مخاطره آمیز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۱ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۹) 5 - 30

کلید واژه ها: ویروس کرونا بحران جامعه مخاطره آمیز اعتمادسازی کروناهراسی شایعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۴ تعداد دانلود : ۵۷۳
بحران در اشکال مختلف نوعی جنگ صامت است. این جنگ، بیش از آنکه به سخت افزارهای جامعه ضربه وارد کند، به سیستم نرم افزاری آن ضربه می زند و آن را مختل می سازد. بحران فراگیر یک مخاطره است و جامعه مخاطره آمیز، با مشکل های جدیدی روبه رو می شود که می تواند سبک زندگی و رفتارهای اجتماعی آن را تحت تأثیر قرار دهد. در شرایط بحران فراگیر، جامعه مخاطره آمیز با تغییرهای اساسی، فاصله خود را با آنچه که قبلاً بوده، تعیین می کند. این وضعیت، از این نظر اهمیت دارد که بر ساختارهای فردی و اجتماعی و روابط انسانی، بیش از هر چیز تأثیر می گذارد و مطالعه آن را ضروری می کند. گسترش ویروس کرونا، در سطح جهان یک بحران جدی بین المللی را پدید آورده و جامعه مخاطره آمیز جهانی را به وجود آورده است. در ایران، نیز ویروس کرونا نوعی از بحران را ایجاد کرده که آثار آن در آینده، بیشتر قابل ارزیابی است. اما تحلیل نگاه های استادان و صاحب نظران ارتباطات، در رابطه با این بحران و مخاطره های آن می تواند نوع نگاه به این بحران را از جنبه خبری-ارتباطی روشن کند. در همین راستا، سی مصاحبه از استادان و صاحب نظران ارتباطات، با روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفتند که بخشی از آن ها مستقیم و برخی نیز به طور غیر مستقیم انجام شده بودند.  برخی از نتایج، نشان دهنده تنوع و تعدد دیدگاه های ارتباطی در این زمینه است. شیوه اطلاع رسانی، مدیریت اخبار، اعتمادسازی، سلامت اجتماعی و روانی، شایعه ها و اخبار جعلی، کروناهراسی و اهمیت سواد رسانه ای، تنها بخشی از مضامین فراگیر است که از نظر رسانه ای ارتباطی مورد توجه بوده اند.
۶۸.

کاوش در فرآیند تأثیر نرم افزارهای قرآنی بر فهم قرآنی کودکان از دیدگاه مادران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۵۱)

کلید واژه ها: نرم افزارهای قرآنی برساخت گرایی اجتماعی نظریه زمینه ای نگرش استعلایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات روش پژوهش پژوهش های کیفی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات صنعت ارتباطات کالاهای فرهنگی
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۳۶۲
امروزه برنامه های نرم افزاری به مثابه ساختاری تعیّن بخش نقش اساسی در ساحت های گوناگون زندگی انسان ها ایفا کرده اند. بخشی از نرم افزارهای تولید شده ناظر به معارف قرآنی است که از سوی بسیاری از مؤسسات قرآنی، تولید و در جهت فهم بهتر قرآن کریم در دسترس دین داران و فرزندان آن ها قرار می گیرد. این پژوهش با استفاده از رویکرد برساخت گرایی اجتماعی به کاوش در تأثیر این نرم افزارها به عنوان بستری برای شکل گیری فهم قرآنی کودکان 6 تا 12 سال می پردازد. رویکرد در این پژوهش کیفی است و از روش زمینه ای برای تحلیل داده های استفاده شده است. داده های کیفی با استفاده از روش مشاهده آزاد و تکنیک مصاحبه نیم ساخت یافته گردآوری شده اند. براساس روش نمونه گیری کیفی هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، 20 نفر از مادرانی که از نر م افزارهای قرآنی آموزشی دو فرشته آسمانی و صبا استفاده می کنند در این مطالعه شرکت داده شده و نگاه آن ها به تأثیر این نرم افزارها بر فهم معارف قرآنی کودکان شان مورد کاوش قرار گرفت. یافته های به دست آمده شامل پنج مقوله عمده به شرح زیر می باشند: تسهیل گری، مثبت نگری، فکر تعمیم یافته، ساخت هنجارمند، توانمندسازی. مقوله هسته این بررسی نیز «نگرش استعلایی» است که سایر مقولات عمده را در بر می گیرد.
۶۹.

تحلیل شبکه مفهومی «قدرت خداوند» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال هجدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 181-220

کلید واژه ها: شبکه مفهومی قدرت خداوند قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۵
پژوهش حاضر با هدف تحلیل شبکه مفهومی «قدرت» خداوند متعال در قران کریم صورت گرفته است. در این پژوهش که به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی (ترکیبی) انجام شده است؛ واژگان مرتبط با قدرت خداوند متعال در آیات قرآن کریم مورد مطالعه قرار گرفت و چهار واژه عزت، قدرت، قوت و قاهریت به دست آمد و با تحلیل آیات مرتبط کدها و مقولات هر یک از واژگان چهارگانه استخراج شد و فراوانی هر یک از مقولات مشخص گردیده و بصورت نمودار ترسیم شد. هرکدام از این چهار واژه اصلی بخشی از معنای قدرت خداوند سبحان را پوشش می دهد. مفهوم عزت بر نفوذ ناپذیری و عدم امکان دخالت موجود دیگر در تحقق اراده خداوند متعال، مفهوم قدرت بر توانایی و اختیار مطلق در تحقق بخشیدن به اراده و مجبور نبودن بر انجام کاری، مفهوم قوت بر سهولت انجام هر کار برای او و داشتن قدرت مافوق تصور و مفهوم قاهریت بر غلبه کامل بر همه مخلوقات و عدم امکان خارج شدن هیچ موجودی از سلطه او دلالت دارد. نکته دیگر آن که دو مفهوم عزت و قدرت با بیشترین فراوانی به عنوان دو مفهوم کلیدی و دو مفهوم قوت و قاهریت به عنوان دو مفهوم مکمل برای مفهوم کلی قدرت به حساب می آید.
۷۰.

A Comparative Study of Regulating the Filtering of Cyberspace in the US, the EU and China; Proposals for Policymaking in Iran

نویسنده:
منبع: Cyberspace Studies Winter ۲۰۱۸ , Volume ۲, Issue ۱ 1-28

کلید واژه ها: Cyberspace filtering Internet monitoring regulating Regulation surveillance virtual space

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۳۸۴
The crucial role of cyberspace attracted the special attention of the governments in different countries, which consider it both as a challenge and an opportunity. One of the key policies and preventive measures adopted concerning the challenges posed by the cyberspace is it regulation. In fact, there are only a few states have not taken any steps in regulating their cyberspace. This paper seeks to demonstrate a set of policy proposals for the Islamic Republic of Iran through the study of three leading but different precedents in regulating the cyberspace, including the United States, the European Union, and China. This study employs a descriptive-analytical model, which recommends placing the main investment in and concentration on the final user, employing economic strategies, special attention to governmental and public institutions, prioritizing content removal over blocking, negotiating an agreement with foreign service providers, drafting a content rating system, and using international capacities for cooperation. Accordingly, the final policy proposals for the Islamic Republic of Iran would be decentralization, user-oriented decisions, prioritizing removal over blocking, and monitoring over filtering.
۷۱.

نسبت یابی عرصه هنر با حوزه فرهنگ و ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۰شماره ۵۵ 7 - 37

کلید واژه ها: هنر فرهنگ و ارتباطات رسانه زیبایی شناسی پروپاگاندا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۲۵۹
پیش از آغاز دوران مدرن و توسعه اعجاب آور فنّاوری ارتباطات جمعی، مقوله هنر در کانون توجه اهالی اندیشه بود. اما پس از بسط رسانه های جمعی و توسعه ادبیات حوزه فرهنگ و ارتباطات، نسبتِ مقولاتی از قبیل هنر، فرهنگ و ارتباطات مغفول ماند و همین مسئله معضلات فراوانی را موجب شد. این پژوهش بر آن است که، با بررسی برخی از سازه های مفهومی و نظری موجود، به بررسی رابطه سه مقوله هنر، فرهنگ و ارتباطات بپردازد. ابتدا مفاهیم «هنر»، «فرهنگ»، «ارتباطات» و «فرهنگ و ارتباطات» واکاوی شدند و سپس آرا و دیدگاه های متفکرانی همچون هایدگر، بنیامین، نصر، آوینی و مددپور در حوزه نسبت بین این مقولات بررسی شدند و جمع بندی با دو رهیافت توصیفی و تجویزی صورت گرفت و اتخاذ رویکرد «ارتباطات هنرمندانه فرهنگ ساز» به مثابه نسبت مطلوب بین مقولات پیشنهاد شد.
۷۳.

چالش های تمدنی پیش روی انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۳ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵) 1 - 28

کلید واژه ها: تمدن نوین اسلامی انقلاب اسلامی ایران چالش های تمدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۴۴۲
انقلاب اسلامی ایران داعیه دار نظم اجتماعی جدیدی است که خود را در سطحی فراگیر در قالب تمدن نوین اسلامی نمایان می سازد. حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی با چالش هایی همراه است که چیستی آن ها، مساله این پژوهش را شکل می-دهد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مطالعه ی اسنادی است و تحلیل اطلاعات با روش تحلیل مضمون انجام-پذیرفته است. براساس یافته های این پژوهش، چالش های تمدنی انقلاب اسلامی ایران در مقوله های «امکان تحقق تمدن-نوین اسلامی»، «الزامات تحقق تمدن نوین اسلامی»، «حیطه انتقال تمدنی تمدن نوین اسلامی» و «معنا و عینیت در تمدن نوین اسلامی» قابل صورت بندی است. عدم امکان تحقق تمدن نوین اسلامی، چالشی است که معنادار بودن آن در این نوشتار بررسی می شود. بسط اجتماعی عقلانیت انقلابی، تربیت نیروی انسانی طراز تمدن نوین اسلامی، تحول در علوم انسانی و تعالی الگوی مدیریت، اصلاح سبک زندگی و افزایش تعاملات میان فرهنگی از مهم ترین الزامات تحقق تمدن نوین اسلامی است که عدم توجه به آن ها از چالش های اساسی صیرورت تمدنی انقلاب اسلامی خواهد بود. تحولات فکری، پیشرفت های علمی، تعاملات میان فرهنگی، شکاف های اجتماعی، فتنه های سیاسی و جنگ های بین المللی از ساز و کارهای حیطه انتقال تمدنی محسوب می شوند که عدم مدیریت آن ها، حرکت انقلاب اسلامی را با چالش های جدی مواجه خواهد ساخت. فقدان معنا و عینیت نیز از مهم ترین چالش های هر تمدن محسوب می شود. راه عینیت یافتن تمدن از مسیر بسط تاریخی جغرافیایی معانی متناسب با خود می گذرد که این امر نیز جز با وجود یک حکومت یا قدرت دارای نفوذ و با فهم، ارائه، مشروعیت بخشی و بازنمایی معانی متناسب با هویت اسلام تمدنی امکان پذیر نخواهد بود.
۷۴.

جدال فمینیسم رمانتیک و فمینیسم اگزیستانسیالیست: تحلیل گفتمان فیلم"برخورد خیلی نزدیک"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال نهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳۲ 37 - 54

کلید واژه ها: آشپزخانه زن ایرانی حریم فضای شهری مسکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۳۰۴
اصالت محوریت زندگی عادی و لذت بردن از آن و یا عدم اصیل شمردن آن و تصمیم بر مبارزه با خود و طبیعت وجه ممیزه ی دو مکتب فمینیستی رمانتیک و اگزیستانسیالیست است. فمینیسم رمانتیک با انتخاب مسیر «زنانه» ی مهربانی برای ایجاد تغییرات مد نظر خود در جهان، در عین مبارزه با آنچه که آن را زشتی و پلشتی می داند، به ادامه یافتن جریان حیات معتقد بوده و « لذت در حین ایجاد تغییر» را برای پیروان خود و همچنین برای ابژه ی تغییر یعنی مردان به ارمغان می آورد اما فمینیسم اگزیستانسیالیست، لذت زندگی را از هم از زنان مبارزه گر و هم از ابژه های آن ها (مردان) می گیرد. فیلم «برخورد خیلی نزدیک»، دربردارنده ی دو نوع نگاه به ارتباط میان زنان و مردان است. دیدگاه «ناهید» دربردارنده ی ضدیت با مردان و دوری جستن از آنان است، حتی اگر این دوری جستن به عدم ارضای روانی خود او و ایجاد عقده های روانی در او بیانجامد. اما « نرگس» مشکلی با مردان نداشته و با شوهر خود روابط عاشقانه ای دارد. زندگی به تصویر کشیده شده برای نرگس، سراسر موفقیت و شادی؛ و برای ناهید سراسر شکست و اندوه است. فیلم درصدد ترویج این اندیشه است که راهبرد « ایجاد تغییر» در جهان که راهبرد فمینیسم رمانتیک است و با روش های نرم زنانه صورت می گیرد بهتر از راهبرد « مبارزه» است که در فمینیسم اگزیستانسیالیست دنبال می شود.
۷۵.

حدود مداخله حکومت دینی در فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 525 - 566

کلید واژه ها: حکومت دینی فرهنگ مداخله ی حکومت اقتصاد فرهنگ سیاست گذاری فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۱۹۹
دیدگاه های مختلفی پیرامون حدود مداخلات حکومت و حتی اصل مداخلات آن در حوزه فرهنگ مطرح شده است. مکاتب مختلف، با توجه به تعریفی که از فرهنگ دارند (از محدود کردن فرهنگ به هنر در یک سر طیف تا کلان یا همه جاحاضر در نظرگرفتن فرهنگ در سر دیگر طیف) و همچنین با توجه به تعریفی که از حکومت دارند (از نگاه حداقلی به حکومت در یک طرف طیف تا نگاه حداکثری به حکومت در طرف دیگر طیف)، موضع خاصی در این خصوص اتخاذ کرده اند. این پژوهش، تلاشی است برای رسیدن به پاسخ این سوال که مداخلات حکومت دینی در حوزه فرهنگ چه حدودی دارد؟ در این پژوهش، برای بررسی مفاهیم، پیشینه بحث و مطالعات نظری، از روش اسنادی استفاده شده است. سپس از طریق روش توصیفی-تحلیلی، حدود مداخلات حکومت دینی در سه سطح نظارت، حمایت و تصدی گری در حوزه های 1-اقتصاد فرهنگ، 2-اجرای امور فرهنگی و 3-حقوق فرهنگ (سیاست گذاری، قانون گذاری و مقررات گذاری فرهنگ)، تبیین شده است. در شرایط عادی، در حوزه اقتصاد فرهنگ، فقط نظارت تایید می شود و در حوزه اجرای امور فرهنگی، فقط تصدی گری تایید نمی شود، البته در شرایط غیرعادی (عدم تحقق مصالح عمومی)، یافته ها متفاوت است که در جمع بندی مقاله ذکر شده است. در حوزه حقوق فرهنگ، سطح نظارت و حمایت تایید می شود، سطح تصدی گری در سیاست گذاری کلان و قانون گذاری، باید با لحاظ شیب اجتماعی انجام شود و در سیاست گذاری خرد و مقررات گذاری، با مشارکت سایر ذینفعان انجام شود.
۷۶.

مدیریت اضطراب/ عدم قطعیت در ارتباطات میان فرهنگی با اهل سنت، مطالعه ای روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 35 - 70

کلید واژه ها: مدیریت اضطراب/عدم قطعیت ارتباطات میان فرهنگی اهل سنت شیعیان ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۳۳۴
ارتباطات میان شیعه و اهل سنت به دلیل اختلافاتی که دو گروه در زمینه های مختلف ازجمله فرهنگی با یکدیگر دارند، در حوزه ارتباطات میان فرهنگی قابل بررسی است. «نظریه مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباط مؤثر» یکی از نظریات نوین ارتباطات میان فرهنگی به شمار می رود که هدف آن مدیریت اضطراب و عدم قطعیت در تعامل ما با غریبه (دیگری) و نگه داشتن آن در سطح مطلوب - جایی میان آستانه حداکثر و حداقل- به منظور برقراری یک «ارتباط مؤثر» با «دیگری» است. در این پژوهش تلاش شده با کنکاش در منابع کتب روایی شیعه و با استفاده از روش تحلیل مضمون سیره گفتاری و رفتاری و توصیه های معصومین علیهم السلام در تعامل با اهل سنت در چارچوب نظریه مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباط مؤثر مورد مطالعه قرار گیرد و راهکارهایی برای افزایش همگرایی شیعه و اهل سنت و کاهش اختلاف میان ایشان استخراج شود. درنتیجه تحلیل روایات گردآوری شده، 38 مضمون اولیه، 16 مضمون سازمان دهنده و پنج مضمون فراگیر شناسایی شدند. مضامین فراگیر شناسایی شده که به عنوان محورهای اصلی مدیریت اضطراب/عدم قطعیت در ارتباطات میان فرهنگی با اهل سنت به شمارمی روند، عبارتنداز: «همدلی با اهل سنت»، «عفت کلام و پرهیز از بدزبانی و توهین به مقدسات»، «حسن معاشرت با اهل سنت»، «همراهی با اهل سنت و شرکت در اجتماعات مسلمانان» و «پرهیز از خودبرتربینی و برائت جویی از اهل سنت».
۷۷.

شبکه های اجتماعی و سیاستگذاری فرهنگی: بررسی وضعیت مدیریت دانش در شبکه های اجتماعی مورد استفاده دانشجویان دانشگاه های ممتاز شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۶ 71 - 90

کلید واژه ها: فرهنگ سیاسی روشنفکران شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۵۰۸
  یافته ها: براساس یافته های پژوهش، رویکرد اکثریت دانشجویان، صرفاً اشتراک گذاری مطالب دیگران است. 25.5 درصد دانشجویان در اولویت اول خود اعلام کردند که تمایل آنها صرفاً اشتراک گذاری مطالب دیگران است و تنها 11.7 درصد دانشجویان اعلام کردند که در اولویت اول خود به تولید محتوا گرایش دارند. ۲۳ درصد دانشجویان نیز به مرور صرف مطالب گرایش داشته و ۱۸ درصد دانشجویان به دانلود گرایش دارند. این امر بیانگر مصرف گرا بودن دانشجویان ایرانی در شبکه های اجتماعی و پیام رسان است. عمده محتوای مصرفی دانشجویان، اخبار، اطلاعات و تحلیل های سیاسی است. به گونه ای که 21.4 درصد دانشجویان اذعان کردند که در اولویت اول خود اخبار، اطلاعات و تحلیل های سیاسی را با دیگران به اشتراک می گذارند. 17.8 درصد دانشجویان به سوی اشتراک گذاری طنز و جوک گرایش دارند و تنها 13.4 درصد دانشجویان به سوی اشتراک گذاری مطالب درسی و علمی گرایش دارند. بنابراین به نظر می رسد شبکه های اجتماعی و پیام رسان در کشور نتوانسته اند به ابزار مدیریت دانش در دانشگاه ها تبدیل شوند. دلایل این امر و ارائه راهبردهایی از جنس سیاست گذاری از طریق مصاحبه عمیق با اساتید، مورد توجه قرار گرفته است. همچنین نتایج مصاحبه عمیق حکایت از آن دارد که در حوزه سیاست های راهبردی نیازمند ترویج تفکر انتقادی و افزایش سواد رسانه ای در میان دانشجویان، اساتید و مسئولین دانشگاه ها هستیم. علاوه بر این، سیاست گذاری های هم زمان در عرصه های سخت افزاری (ایجاد شبکه های تخصصی و ...) و نرم افزاری (اختصاص بودجه به حوزه تولید محتوا، تدوین آیین نامه هایی برای تشویق اساتید و دانشجویان به تولید محتوای علمی، اصلاح ساختار اجتماعی متناسب با سبک زندگی شبکه ای و ...) ضرورت دارد.
۷۸.

تحلیل گفتمان متن توئیت های وزرای امورخارجه ایران و کشورهای گروه 5+1 درباره برجام؛ مبنای نظریه همسازی ارتباطات از تاریخ 1/4/99 تا 5/10/99

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۹) 1-34

کلید واژه ها: برجام توئیتر همسازی ارتباطات گروه 1+5 روش تحلیل گفتمان(پدام)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۵۶۰
امروزه سیاستمداران و رهبران کشورها، در عرصه بین الملل، تلاش می کنند با ابزار دیپلماسی در فضای رسمی و غیررسمی(همچون توئیتر) و با پایین ترین میزان تنش و درگیری، مقاصد و منافع مردم خود را تأمین کنند. برای برقراری ارتباط بهتر و اثرگذارتر، دانستن استراتژی های ارتباطی، کشف معنای پنهان کلمات و قدرت پیش بینی مخاطب ضروری است. در این پژوهش سعی شده اظهارنظر وزرای امورخارجه ی ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 در شبکه اجتماعی توئیتر، با استفاده از نظریه همسازی ارتباطات، و با روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام ) تحلیل گردد. در نگاه به برجام چند زاویه دید وجود دارد: برجام به عنوان یک توافق، ایران و آمریکا به عنوان کشورهایی مجزا و روابط بین الملل. استراتژی همه کشورها به جز آمریکا نسبت به برجام حفظ و نگهداری است. سیاست کلی ایران، مبتنی بر همگرایی بوده است، استراتژی چین و روسیه مبتنی بر حفظ و نگهداشت و استراتژی فرانسه و انگلیس و آلمان مبتنی بر همگرایی با آمریکا و واگرایی نسبت به ایران است.
۷۹.

الگوی مسأله شناسی برای خط مشی گذاری فرهنگی- اجتماعی در سازمان های فرهنگی شهری (مطالعه تطبیقی سازمان های فرهنگی شهرداری های تهران، اصفهان و مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 643 - 678

کلید واژه ها: مسأله شناسی فرهنگی فرهنگ و شهر خط مشی گذاری فرهنگی خط مشی های فرهنگی سازمان های فرهنگی سیاست فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۲۱۵
یکی از چالش های پیش رو در عرصه خط مشی گذاری فرهنگی ایران معاصر این است که یک موضوع و یا رخداد فرهنگی بیش از آنکه از دریچه یک الگوی دقیق رد شود و به مسأله ی فرهنگی تبدیل شود، از دالان عقاید، باورها، برداشت ها و علایق شخصی فرد خط مشی گذار می گذرد و شکل مسأله فرهنگی به خود می گیرد. برای اینکه بتوانیم در فضای فرهنگی کشور، مسأله شناسی کنیم، ضروریست که دریابیم در گفتمان رسمی کشور چه مفاهیم و چه زبانی وجود دارد که سیاست های فرهنگی جامعه را می سازد. همچنین، فهم و شناخت روندها و روش های مختلف مسأله شناسی برای رسیدن به خط مشی ها و برنامه های منسجم و واحد امری ضروریست. در این تحقیق با رویکرد کیفی و با استفاده از استراتژی مطالعه موردی چندگانه، سه سازمان فرهنگی شهری بزرگ کشور مورد مطالعه قرار گرفته است تا الگوی های مسأله شناسی آنها استخراج و مورد مقایسه قرار گیرد. بر مبنای یافته های این تحقیق، خط مشی شناسایی شده برای مسأله شناسی فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، اصفهان و مشهد به ترتیب: خط مشی «بالادست محوری و تلفیقی» با اولویت های «فرهنگ دینی- تدافعی» و حاکمیت الگوی روال نامه ای و «همه موضوعی»، خط مشی «نخبه محوری و تلفیقی» با اولویت های «فرهنگ شهروندی» و حاکمیت الگوی مفهومی مدیریتی «چندموضوعی» و خط مشی «مردم محوری و تلفیقی» با اولویت های «فرهنگ مردمی - انقلابی» و حاکمیت الگوی پیوست اجتماعی «چندموضوعی» است.
۸۰.

تحلیل گفتمان رهبران انقلاب اسلامی ایران در حوزه مصرف فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۸۹

کلید واژه ها: مصرف فرهنگی مصرف سیاست فرهنگی فرهنگ و مصرف تحلیل گفتمان امام خمینی امام خامنه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۲۳۰
امروزه شاهدیم که در تمامی کشورها، برای امر مصرف فرهنگی برنامه ریزی می کنند، به این معنا که دولت ها با سیاست هایی که اتخاذ می کنند، درصدد این هستند تا بتوانند، الگوی مصرف فرهنگی مختار خویش که خود آن را نمایندگی می کنند در تمامی سطوح جامعه گسترش دهند. بسامد بالای پرداخت رهبران انقلاب اسلامی در پرداخت به مفاهیم سبک زندگی به طور عام و کالاهای فرهنگی به طور خاص، نشان گر بحرانی بودن یا بحرانی شدن این موضوع است و نقطه ی عزیمت این بحران نبود گفتمانی واحد و متحد در پرداختن به مسئله ی مصرف فرهنگی است. در تحقیق پیش رو که پارادایم کیفی بر آن حاکم است، سوال اصلی این است که گفتمان رهبران انقلاب اسلامی در حوزه مصرف فرهنگی چیست و بر همین اساس با پیاده سازی مراحل پنجگانه ی «روش تحلیل گفتمان پدام» بر روی 1180 فیش استخراج شده از بیانات و اندیشه های رهبران انقلاب اسلامی و بر مبنای دیدگاه «فهم نظام پویای اندیشه ی ولیّ» منطبق بر الگوی «متفکرمحوری»، سعی در استخراج و تبیین عناصر و دال های گفتمانی رهبران انقلاب اسلامی و نهایتاً تبیین الگوی گفتمانی آن ها در حوزه ی مصرف فرهنگی داشته ایم. بر اساس یافته های این تحقیق، گفتمان مصرف فرهنگی در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی شامل پانزده عنصر اساسی از جمله: هویت اسلامی و ایرانی، هویت انقلابی، عدالت اجتماعی، زبان و ادبیات فارسی ، تاریخ اسلام و ایران و گرایش به وطن، سرزمین، ارزش ها و نمادهای ملی، اخلاق اجتماعی، جامعه پذیری و فرهنگ پذیری، تبادل و ارتباطات فرهنگی ملی و فراملی، استقلال و خودباوری ملی و دینی، مهارت های بندگی و زندگی است که این عناصر ایدئولوژیک بر اساس پنج بعد بینش، دانش، گرایش، روش و کنش مصرف فرهنگی پیوندیافته و حول محور دال مرکزی مصرف فرهنگی توحیدی در زمینه های ایرانیت، اسلامیت و فرهنگ و در سه هدف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت قوام یافته اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان