محسن قدمی

مقدمه و هدف پژوهش:هدف این پژوهش بررسی تأثیر فناوری ها در توسعه انسانی، کمک به توسعه انسانی مبتنی بر تکنولوژی های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی در کشور، دستیابی به الگویی مفهومی جهت سنجش تأثیر فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی برای تحقق توسعه انسانی در کشور، شناخت مفهوم، ابعاد و مؤلفه های توسعه انسانی مبتنی بر فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی، تعیین اهمیت (وزن دهی) ابعاد و مؤلفه های توسعه انسانی، بررسی رابطه تأثیرگذاری فناوری اطلاعات بر توسعه انسانی، اعتبار سنجی الگوی مفهومی سنجش تأثیر فناوری های نوین. روش پژوهش: در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است. یافته ها:بعد از استفاده از موبایل که میانگین آن 82/3 می باشد بیشترین کاربرد  انجام پژوهش است که توسط کاربران از فناوری اطلاعات می شود و این نویددهنده این است که فناوری اطلاعات موجب توسعه انسانی شده است و کمترین میانگین 86/1آن تجارت الکترونیک می باشد و این نشان دهنده این است که هنوز به سبک قدیم معاملات اقتصادی صورت می گیرد و مردم نتوانسته اند به سمت سواد الکترونیکی روی آورند.یافته های دیگری می باشد که در متن مقاله بدان پرداخته شده است. نتیجه گیری:بیشترین میانگین مربوط به توسعه انسانی با 07/3است و این مشخص کننده این است که با توجه به شاخص های اندازه گیری در توسعه انسانی (یعنی داشتن انسان دانا از طریق افزایش اطلاعات، افزایش امید به زندگی و سلامت از طریق افزایش اطلاعات فرهنگی و بهداشتی، تغییر سبک زندگی و پیشرفت فکری و معرفتی) نشان می دهد  که فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی باعث توسعه انسانی و در نهایت توسعه فرهنگی شوند.

مقدمه و هدف پژوهش: با توجه به سیر تحولات در دنیا و گذر از جامعه اطلاعاتی و ورود به عصر جامع ه دان ایی، اف زایش س واد رسانه ای کارکنان با ابعاد یادگیری از جمله الزامات سازمان های رسانه ای برای تحقق جامعه دانایی محور است. در این راستا مدیریت دانایی پدید آمده و این پرسش مطرح شده که سازمان یادگیرنده چه سازمانی و دارای چه ویژگی هایی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مدیریت دانایی و سواد رسانه ای مبتنی بر ابعاد یادگیری در سازمان های رسانه ای (صدا و سیما) با کنترل ابعاد یادگیری در سازمان به صورت میدانی به روش پیمایشی با تجزیه تحلیل توصیفی از نوع همبستگی تبیین آن انجام شد. روش پژوهش: نمونه آماری این تحقیق 162 نفر از کارکنان شبکه 4 بوده اند. این نمونه با روش تصادفی به صورت سیستماتیک از فهرست کارکنان شاغل در این شبکه انتخاب شده اند. پرسشنامه های مورد استفاده تلفیقی از پرسشنامه استاندارد و محقّق ساخته در سه مولفه عنوان پژوهش بوده است. یافته ها: مؤلفه های مورد بررسی مدیریت دانایی، سواد رسانه ای و یادگیری سازمانی است؛ پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شده برای مؤلفه های ذکر شده مقدار 9218/0به دست آمده است. داده ها بااستفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مؤلفه های مدیریت دانایی، سواد رسانه ای با کنترل یادگیری سازمانی در رسانه ملّی رابطه معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد. نتیجه گیری: بین مدیریت دانایی و سواد رسانه ای رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد؛ به گونه ای که کاربرد مدیریت دانایی در رسانه ملّی سبب افزایش سواد رسانه ای با توجه به ابعاد یادگیری سازمانی، درسازمان صدا و سیما شده است.

مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله برگرفته از یک پژوهش دانشگاهی با عنوان «رابطه فرهنگ با پیچیدگی ساختار سازمانی» با مطالعه موردی رادیوی جمهوری اسلامی ایران می باشد، که هدف آن بررسی رابطه بین متغیر فرهنگ مطابق مدل ادگار شاین با متغیر پیچیدگی ساختار بر اساس الگوی دفت است. تحقیق حاضر دارای یک فرضیه اصلی و نه فرضیه فرعی است که بر اساس مدل مفهومی تحقیق تدوین شده است. روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش 1891 نفر می باشند که حجم نمونه بر اساس جدول کرجس و مورگان 320 نفر تعیین شده که محقق جهت اطمینان بیشتر اقدام به توزیع 350 پرسشنامه در جامعه نموده که داده های 329 پرسشنامه قابل استفاده بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شده است. در سطح آمار توصیفی داده های مربوط به سؤالات عمومی در قالب محاسبه فراوانی، درصد فراوانی و ترسیم نمودار مورد بررسی قرار گرفت. در سطح استنباطی نیز با آماره هایی نظیر ضریب همبستگی اسپیرمن به تحلیل داده ها، تایید یا رد فرضیه های تحقیق و همچنین میزان ارتباط آن ها پرداخته شده است. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه، نشان می دهد که رابطه معناداری بین فرهنگ و پیچیدگی ساختار وجود دارد و بین مصنوعات فرهنگ و مفروضات اساسی فرهنگ به عنوان ابعاد فرهنگ با پیچیدگی ساختار رابطه ای نسبتاً ضعیف وجود دارد همچنین رابطه ای نسبتاً قوی بین بعد مفروضات اساسی فرهنگ با پیچیدگی ساختار وجود دارد.

معمولا اجرای برنامه های تحول، با موانع و مقاومتهایی از سوی کارکنان همراه است به همین خاطر کارشناسان بر فرهنگ سازمانی به عنوان عامل موثر بر بهبود مدیریت تحول، تاکید نموده اند. این تحقیق با هدف بررسی مولفه های فرهنگ سازمانی، بر بهبود مدیریت تحول به انجام رسیده است.  برای این منظور، هفت فرضیه تبیین گردید که به سنجش ارتباط میان مولفه های فرهنگ سازمانی  (مشارکت، یکپارچگی، انعطاف پذیری، ارزشها و هنجارها، ریسک پذیری، جو نوآوری، پشتیبانی) و مدیریت تحول می پرداخت. این تحقیق از نوع کاربردی بوده که با روش توصیفی-همبستگی به انجام رسیده و ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است که مولفه های فرهنگ بر اساس مدل بیگلیاردی  و همکاران  (2012)  و موفه های مدیریت تحول بر اساس مدل ادکار  که توسط هیت   (2006) نیز ارائه شده است تبیین گردید. پرسشنامه در میان کارشناسان شرکت اعتباری ایران کیش  توزیع و  در نهایت، 198 پرسشنامه صحیح و معتبر جمع آوری گردید و بدین وسیله، روابط تعریف شده در مدل به وسیله آزمون رگرسیون چندگانه، مورد بررسی قرار گرفته است.  نتایج این تحقیق، دیدگاه جامع تری نسبت به ارتباط فرهنگ و مدیریت تحول ارائه داده است. نتایج نشان می دهد که  از میان مولفه های فرهنگ سازمانی؛ مشارکت، یکپارچگی، انعطاف پذیری، پشتیبانی و ارزشها بر مدیریت تحول موثر و دو مولفه ریسک پذیری و جو نوآوری، تاثیر معناداری بر مدیریت تحول نداشتند.

مقدمه و هدف پژوهش: شهر خلاق مرکز فناوری و نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت قلمداد می شود . حرکت به سمت ایجاد و تحقق آن در توسعه اقتصادی بسیار ضروری است. سنجش میزان برخورداری مناطق 22 گانه شهر تهران در تحقق پذیری شهر خلاق هدف پژوهش است. روش پژوهش: بهره مندی از داده های ثانویه، تهیه پرسشنامه و استفاده مناسب از نرم افزار SPSS یافته ها: اولویت بندی بدست آمده از مدل تاپسیس سه سطح مناطق تهران را نمایان می سازد: 1) سطح برخوردار؛ 2) سطح نیمه برخوردار (متوسط)؛ 3) سطح فرو برخوردار (محروم). نتیجه گیری : نتایج پژوهش نشان می دهد از یک طرف افزایش و بهبود معیارهای شهر خلاق تاثیرات خود را در حرکت محلات شهر به سوی تحقق شهر خلاق می گذارد و از طرف دیگر میزان این تاثیرگذاری بسیار متفاوت است.

اعتماد اجتماعی مهم ترین شاخص سرمایه اجتماعی است که ارتقای آن انسجام و همبستگی بین اعضای جامعه، گروه ها و سازمان ها را تقویت می کند. هدف این پژوهش، تدوین سناریوهایی درباره آینده های ممکن، محتمل و مطلوب اعتماد اجتماعی در سال 1404 ساکنان شهر تهران است. روش این پژوهش، ترکیبی از روش های کمی و کیفی است؛ با مرور منابع و بررسی و تحلیل اسناد، مصاحبه  اکتشافی، پویش محیطی و دلفی خبرگان، 11 پیش ران اصلی شناسایی و با روش تحلیل ماتریس متقاطع و روش تحلیل ماتریس موازنه بر گذار، سناریو های ممکن، محتمل و مطلوب آینده اعتماد اجتماعی تدوین شده است. با به کارگیری نرم افزار سناریو ویزارد، 288 سناریو ممکن از ترکیب وضعیت های احتمالی توصیف گرهای پیش ران ها گزارش شد. از این تعداد، دو سناریو با سازگاری و هماهنگی درونی بود. در سناریوی اول، دوزخ، چاه ویل، آینده وضعیت اعتماد اجتماعی، در تمام سطوح (اعتماد نهادی، اعتماد تعمیم یافته و اعتماد بین شخصی) دچار سیر کاهشی شدید بوده و بی اعتمادی به صورت چشم گیری افزایش خواهد یافت. در تصویر مطلوب آینده وضعیت اعتماد اجتماعی، سناریوی دوم که با عنوان مدینه فاضله، بهشت، شراب طهور، نام گذاری شده است، برعکس سناریوی اول، وضعیت اعتماد اجتماعی در هر سه سطح سیر افزایشی و  بسیار مطلوبی خواهد داشت. با توجه به یافته های پژوهش حاضر و احتمال بیشتر وقوع سناریوی اول (سناریو محتمل)، براساس نظر خبرگان، برخی از راهبردهای پیشنهادی برای تحقق سناریوی دوم (سناریوی مطلوب) شامل تثبیت دموکراسی، اجرای یکسان قانون درباره همه مردم، اصلاح یا لغو قوانین فساد زا و نیز تسهیل گردش آزادانه اطلاعات می شود.      

مقدمه و هدف پژوهش: هدف نوشتار حاضر شناسایی نقش فرهنگ سازمانی در اثربخشی اخلاق حرفه ای در سازمان هاست. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی است. نمونه آماری از بین هشت مرکز پژوهشی دینی استان قم و از پژوهشگران و اعضاء هیئت علمی آنها به تعداد 200 نفر انتخاب شده است. روایی ابزار تحقیق (پرسشنامه) از طریق روایی محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ 90% محاسبه گردید. یافته ها: 60 درصد، فرهنگ سازمانی را متوسط به بالا و 56 درصد، اخلاق حرفه ای را زیاد و خیلی زیاد ارزیابی کرده اند. بین فرهنگ سازمانی و کیفیت اخلاق حرفه ای همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشته است. بین پایگاه اجتماعی و کیفیت اخلاق حرفه ای همبستگی معنی داری وجود ندارد. طبق نتایج رگرسیون، متغیر «فرهنگ سازمانی» به میزان 47% بر کیفیت اخلاق حرفه ای تأثیر داشته است. نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی مبتنی بر خدا ناظری و توکل به خداوند، منجر به تقویت روحیه مقاومت شده، علقه به کار و سازمان را تقویت نموده، روحیه تیمی تقویت شده و در نهایت منجر به پذیرش ارزش ها و هنجارها از سوی افراد شده و کیفیت اخلاق حرفه ای افزایش می یابد.

مقدمه و هدف پژوهش : با توجه به اثرگذاری فرهنگ سازمانی بر تمامی جنبه های سازمان، پژوهش حاضر به بررسی استقرار مدیریت دانش در سازمان، متاثر از مبانی فرهنگ سازمانی آن پرداخته است. روش پژوهش : استراتژی پژوهش حاضر، به دلیل تلاش برای کشف مبانی فرهنگ سازمانی موثر بر مدیریت دانش از نوع اکتشافی و به دلیل دریافت نظرات نخبگان و جامعه آماری ازطریق پرسش نامه های پژوهشگر ساخته پیمایشی - تحلیلی به روش دلفی می باشد. دور اول با نمونه گیری هدفمند و دور دوم با نمونه گیری تصادفی ساده به کمک جدول مورگان صورت گرفت. داده ها در نرم افزار SPSS محاسبه شدند. یافته ها: ضریب قضاوت آزمون کندال، اتفاق آرای خبرگان دور اول را بر روی مبانی تایید نمود. نتایج اسپیرمن، همبستگی مثبت و قوی متغیرهای پیش بین و ملاک را تاییدکرد. خروجی های رگرسیون، اثرگذاری مبانی فرهنگ سازمانی بر متغیرهای ملاک و مثبت بودن و معناداری رابطه ها را نشان دادند. هم چنین ضرایب تعیین روابط را تبیین نموده، ضرایب مسیر استاندارد شده جهت مثبت روابط را تایید نمودند. بالاترین رابطه اثرگذار از نظر شدت 62% به مفاهیم اساسی و کمترین آن 16% به جلوه های ظاهری تعلق داشته است. نوآوری : وزن دهی مبانی فرهنگ سازمانی به عنوان جنبه نوآوری پژوهش، بااستفاده از آزمون فریدمن صورت گرفت. نتیجه گیری : فرهنگ سازمانی عاملی موثر در استقرار سیستم مدیریت دانش بوده، کارکردهای شناسایی، تسهیم و استفاده دانش می تواند از طریق بهبود و ارتقای فرهنگ سازمانی به کارکنان تفهیم شود.

مقدمه و هدف پژوهش: در این پژوهش سعی شده تا با دیدگاهی دگرگونه، عوامل و مولفه های کلیدی در موفقیت مدیریت دانایی را شناسایی و بر اساس نقشه دانشی ساختاری با انجام مصاحبه با کارکنان و بررسی تجربیات و سوابق کاری و آموزشی آن ها در میان هر یک از حوزه های دانشی نسبت به ارائه الگوی نقشه دانشی برای سازمان های فرهنگی اقدام گردید. این پژوهش از لحاظ روش کار بر روی ساختارهای کیفی می باشد و از حیث روش تحقیق یک مدل سازی ریاضی و کمی را مطرح می سازد و از حیث هدف کاربردی است. روش پژوهش: از این رو بادی های برنجی ادبیات موجود و صورت گرفته در بین صاحب نظران و خبرگان در این حوزه ابتدا 16 عامل به عنوان عوامل مهم در موفقیت مدیریت دانایی در سازمان ها شناسایی شده و سپس نسبت به تعیین اهمیت و رتبه بندی و میزان تأثیرگذاری آن ها در ارائه یک نقشه دانشی اقدام شد. در این رابطه ابتدا پرسشنامه ای برای استفاده از نظرات خبرگان و صاحب نظران در رشته مدیریت و مدیران ارشد بین سازمان تهیه گردید که پس از جمع بندی نتایج بدست آمده   یبریبیشبریبشرآمده پرسشنامه ای با 21 سؤال بر اساس عوامل طبقه بندی شده با اولویت بالا از بین 16 عامل فوق در اختیار معاونت پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار گرفت. همچنین اولویت بندی و وزن دهی هر یک از این عوامل با استفاده از نرم افزارهای اکسل[i] و مطلب[ii] و روش آماری محاسبه میانگین هندسی و حسابی الگوی مذبور طراحی و پیشنهاد گردید. یافته ها و نتیجه گیری: در این بین عوامل فرهنگ ارزشی و ساختاری نسبت به بقیه عوامل از اولویت و اهمیت بالاتری در الگوی دانشی سازمان نقش داشتند. در این بین بعد فرهنگ ارزشی سازمانی از عوامل ساختاری همچنین بعد اعتماد از عوامل فرهنگی، دارای بیش ترین اهمیت در بین ابعاد دیگر بودند. در انتها هم با توجه به وزن دهی مولفه ها و شاخص های کلیدی در موفقیت مدیریت دانایی در معاونت مورد مطالعه نسبت به ارائه یک الگوی نقشه دانشی در بنیاد شهید و امور ایثارگران اقدام شده است. <br clear="all" />    

مطالعه حاضر با هدف «شناسایی عوامل مؤثر بر حفظ و تحکیم نهاد خانواده» و پاسخ به این سؤال که اساساً چه عواملی در حفظ و تحکیم خانواده اسلامی ایرانی مؤثر است و با کاربست روش پژوهش اکتشافی «داده بنیاد» مبتنی بر ابزار «مصاحبه نیمه ساختاریافته» به انجام رسیده است. برای انتخاب نمونه در تحقیق حاضر، ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، کارشناسانی که به نظر محقق در زمینه پژوهش متخصص هستند، شناسایی شدند و مورد مصاحبه و نظرخواهی قرار گرفتند؛ سپس با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی، از آن ها خواسته شد تا افراد دیگر را که با موضوع تحقیق آشنایی دارند معرفی نمایند؛ به همین ترتیب، واحدهای دیگر نمونه شناسایی و انتخاب شدند. درمجموع، حجم نمونه پژوهش که اشباع نظری و نیز کفایت نظری را درپی داشته اند بیست نفر بودند. یافته های این مطالعه مبین اثرگذاری عواملی «علّی»، «زمینه ای» و «مداخله گر» در این خصوص بوده است که دربرگیرنده عواملی با ابعاد فرهنگی، روان شناختی و رفتاری و نیز عوامل درون و برون خانوادگیِ محیطی با ماهیت اجتماعی و اقتصادی هستند؛ به طوری که عوامل «فرهنگی»، «رفتاری» و «روان شناختی» (مشتمل بر دگرگونی در نگرش به خانواده و امر ازدواج، دگرگونی در هنجارهای تشکیل خانواده، فضایل اخلاقی زوجین، ماهیت و کیفیت ارتباط میان زوجین) در زمره عوامل علّی؛ عوامل درون نهادی همچون «وظایف زن و مرد در نهاد خانواده» و «نقاط اشتراک میان زوجین» (مشتمل بر وظایف مشترک زن و شوهر نسبت به یکدیگر، وظایف مرد در قبال همسر، وظایف زن در قبال همسر، همسان گزینی زوجین وغیره) در زمره عوامل زمینه ای و در آخر، عواملی با ماهیت برون نهادی همچون «تنوع و تضاد عوامل جامعه پذیری» و «عوامل اقتصادی» (مشتمل بر تحولات فرهنگی، رسانه ای شدن جامعه و وضعیت اقتصادی خانواده) در زمره عوامل مداخله گر مؤثر بر حفظ و تحکیم خانواده اسلامی ایرانی مورد شناسایی قرار گرفتند که لازم است در سیاست گذاری های فرهنگی مرتبط به نهاد خانواده لحاظ گردند.