سید حسین شرف الدین

سید حسین شرف الدین

سمت: کارشناس ارشد
مدرک تحصیلی: دانشیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
پست الکترونیکی: sharaf@qabas.net

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۹۰ مورد.
۴۱.

سبک زندگی با رویکرد معنوی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: دین معنا معنویت عرفان اخلاق نیاز سلوک سبک زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 478 تعداد دانلود : 765
معنویت جویی و عرفان گروی یکی از اصیل ترین و پرجاذبه ترین کشش های فطری انسان است که در مظاهر متنوعی جلوه نمایی کرده و غایاتی را جستجو می کند. ادیان الهی همواره یکی از منابع غنی، مطمئن و بی بدیل برای تأمین نیاز و تقاضای معنوی بشر بوده اند و تدیّن متکی به پشتوانه های معرفتی قویم و مبتنی بر سلوک عملی هدایت شده و هدفمند، همواره مطمئن ترین مسلک و شیوه برای شکوفایی قابلیت ها و ظرفیت های معنویت خواهانه انسان و رسیدن وی به غایات مقصود بوده است. وقوع برخی تحولات بنیادین در جامعه مدرن، به تشدید تمایل معنویت جویانه از یک سو؛ کاهش موقعیت و مرجعیت ادیان الهی در تأمین انحصاری این مهم از سوی دیگر؛ و ظهور بدیل های کارکردی و مدعیان متعدد و متنوع ترویج معنویت های سکولار، از سوی سوم؛ منجر شد. این نوشتار درصدد است تا جایگاه و نقش معنویت اصیل در سبک زندگی دینی (اسلامی) را با استناد به منابع دینی و معرفت دینی، مورد بازخوانی و تحلیل قرار دهد. روش مطالعه دربخش گردآوری داده ها، اسنادی و استنادی و در بخش تشریع یافته ها، توصیفی، تحلیلی و تفسیری است.
۴۲.

علم اجتماعی بومی (چیستی و چرایی)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: جامعه شناسی علم بومی علم دیئی جامعه ایران راهکارها موانع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 727
علم اجتماعی و مشخصا جامعه شناسی بومی یا ایرانی با رویکردهای مختلف آن، عمدتا به نظام یا منظومه ای معرفتی که بررسی روشمند توصیفی، تفسیری، تبیینی، توجیهی و انتقادی مسائل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، زبانی جامعه ایران با روش های خاص را موضوع مطالعه، تحقیق و نظریه پردازی خویش قرار داده باشد، اشاره دارد. بدیهی است که این دانش در شکل ایده آل خود برغم تعلقات سرزمینی، نسبتی ارگانیگ نیز با جریان جهانی علم جامعه شناسی دارد. امکان تحقق چنین دانشی با مختصات ویژه، هر چند مورد وفاق اکثریت جامعه شناسان و عالمان علوم اجتماعی ایرانی معاصر است اما فعلیت و تحقق آن در وضعیت و موقعیت کنونی، محل بحث و گفت و گوی جدی قرار دارد. این نوشتار با روش اسنادی در صدد شناسایی دیدگاههای مختلف در این خصوص و ارزیابی تحلیلی و انتقادی آنها براساس معیارهای مالوف است.
۴۳.

رفتارشناسی مخاطب دیندار در مواجهه با ابعاد موسیقایی برخی برنامه های سیمای ملی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: موسیقی سیمای ملی مخاطب دیندار سه شو خندوانه شب کوک دورهمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 668 تعداد دانلود : 527
رسانه های جمعی، به ویژه تلویزیون به دلیل گستردگی مخاطبان و قدرت تأثیرگذاری عمیق و نافذ، از جمله مهم ترین عوامل انتقال ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در جوامع جدید به شمار می روند. با توجه به وجود «موسیقی»، به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی و جدایی ناپذیر برخی برنامه های سیمای ملی، واکنش طیف مخاطبان چنین برنامه هایی درخور بررسی است. این نوشتار، برای آگاهی از رفتار مخاطب متدین، سعی دارد با بهره گیری از روش مشاهده میدانی و مصاحبه عمیق، رفتار مخاطب را در مواجهه با ابعاد موسیقایی سیمای ملی شناسایی، با روش توصیفی بدون هیچ گونه دخل و تصرفی گزارش کند. در نهایت، با رویکردهای خاص مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی از این است که مخاطب متدین در مواجهه با آمیزه موسیقی، در برنامه های سیمای ملی به سه شیوه مقابله، همراهی مشروط و منتقدانه و رویکرد همراهی رضایتمندانه، واکنش نشان می دهد. هرچند طیف گسترده ای از مخاطبان متدین، نیز تغییری در رفتار خود نمی دهند، اما گرایش طیفی از آنها نیز در خصوص موسیقی تغییر یافته است. رسانه ملی با هدف جذب حداکثری مخاطبان، با تقلید و الگوگیری از شبکه های ماهواره ای، موسیقی کمی و کیفی را در ضمن برنامه ها افزایش داده، ترویج خوانندگی در جامعه را در دستور کار خود قرار داده است.
۴۴.

نظریه معنا، مطالعه تطبیقی پرس و علّامه طباطبایی (ره)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: معنا نشانه شناسی علامه طباطبایی پرس مکتب اصالت عمل اعتباریات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 925 تعداد دانلود : 937
«معنا» از پردامنه ترین موضوعات علوم اجتماعی مدرن و پست مدرن است. یکی از بدیع ترین و جامع ترین تفسیر ها درباره معنا را چارلز ساندرز پرس در زمان حیات خود ارائه نموده است. این مقاله می کوشد به بررسی ویژگی های نشانه شناسی پرس، ازجمله فرایند نشانگی، تولید معنا، کاربرد نشانه ها، دلالت و نگاه عملی به نشانه و ساخت معنا بپردازد. از آنجایی که، نظریه نشانه شناختی پرس در بعد معرفت شناختی و وجودشناختی، بر تحلیل تفکّر و ساخت معنا استوار شده است، به نظر وی، جهان و هر آنچه در آن است، از منظر نشانه و معنا شناخته می شود، و برداشت وی از نشانه، در نگرش او به جهان، تعیین کننده است. زیربنای نشانه ای پرس تمایز پیچیده از مقوله هاست. پرس نشانه را در ارتباط با این سه مقوله تعریف کرده و آن را در فرایندی سه گانه به نام دلالت نشانه ای قرار می دهد. به نظر پرس، دلالت بر سه رکنِ نشانه، تعبیر (تفسیر) و شئ تکیه می کند و بر پایه سه طرف استوار شده است و نظریه معنایش از فرایند این سه رکن ایجاد می شود. پرس از جمله منتقدان و فیلسوفان مغرب زمین است که به نظریه معنا اهتمام نشان داده است و این نظریه را در فرایند نشانه شناختی خود مطرح کرده است. در میان فیلسوفان مسلمان، علامه طباطباییe نیز در این باب مطالبی ارائه کرده است. در این مقاله تلاش می شود با طرح نظریه معنا از منظر ایشان، امکان مقایسه نظریه معنای پرس با نظریه معنای علامه طباطباییe، فراهم گردد. نظریه معنا نزد علامه در معرفت حضوری و حصولی و در امتداد مباحث اعتباریات ایشان طرح می گردد. در نظر ایشان، نظام اعتباری انسانی و معنا قائم به یک نظام طبیعی و حقیقی است؛ که به حسب باطن و در حقیقت با نظام طبیعی و حقیقی به سر می برد؛ زیرا در نظر وی هر اعتباری ناگزیر یک تکیه گاه حقیقی دارد و نظام اعتباری انسانی تنها در ظرف اجتماع و تمدن موجود می شود.
۴۵.

مفهوم کاوی اوقات فراغت با رویکرد اخلاق اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اوقات فراغت کار ورزش اخلاق اسلامی فراغت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 435 تعداد دانلود : 810
سؤال اصلی پژوهش این است که اوقات فراغت در اخلاق اسلامی چه مفهومی دارد؟ سطوح و گونه های فراغت، و اقسام آن کدام است؟ در این نوشتار با توجه به بهره وری از منابع مختلف کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی، این نتیجه دست داد که از منظر اخلاق اسلامی فراغت بخشی از وقت تحت اختیار فرد است که پس از انجام دادن کلیه تعهّدات اجتماعی و برخی ضرورت های پایه ای چون کار و خواب باقی می ماند، مفاهیم اوقات فراغت، تفریح و بازی دارای مضامین مشترکی بوده و بینشان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. این که فراغت با عناوین متعدّد قابل تقسیم می باشد از جمله فراغت فعال و منفعل، فراغت مثبت و منفی، فراغت سالم و ناسالم، فراغت جدّی و سطحی، فراغت مولّد و غیرمولّد، فراغت گوارا و ناگوار، فراغت واقعی و مجازی، فراغت مؤثر و مخدّر، فراغت خلاق و غیرخلاق، که اکثر آن عناوین در راستای تبیین نکته واحد هستند. در پایان با این نگرش که انسان در گذران اوقات فراغت، آزاد و مختار می باشد، ضروری است تا فراغتش را به شیوه مطلوب طی نماید و آرامش جسمی و روحی، رضایت خاطر، و رفع خستگی ناشی از کار را برای خود و اطرافیانش به ارمغان آورد.
۴۶.

اسلام هراسی در رسانه های مکتوب غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام هراسی اسلام غرب رسانه های مکتوب مطبوعات غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 516 تعداد دانلود : 930
«اسلام هراسی» عبارت است از: «ترس یا تنفر از اسلام، و در نتیجه، ترس و تنفر از همة مسلمانان» که به شکل ساختمند و از طریق ایجاد محرومیت در زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مسلمانان، هر روز جلوة بارزتری می یابد. یکی از مهم ترین ابزارهای پیشبرد این هدف در غرب، بهره گیری از رسانه های جمعی و قدرت اثرگذاری شگرف آنهاست. رابطة سیاست رسانه ای غرب با جریان اسلام هراسی به حدی است که برخی تحلیل گران رسانه های غربی را منشأ اصلی اسلام هراسی می دانند. از میان انواع گوناگون رسانه ها، حوزة رسانه های مکتوب و چاپی، به ویژه مطبوعات، زمینة آغازین پژوهشگران برای بررسی «اسلام هراسی رسانه ای» بوده است. به همین روی، پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و بررسی منابع متعدد، ادعای وجود «اسلام هراسی در رسانه های مکتوب غربی» را واکاوی کند. طی چند دهة اخیر، تحقیقات بسیاری در رابطه با این موضوع انجام شده که بر اساس یافته های بیشتر آنها، وجود نوعی تبعیض آشکار و پنهان علیه اسلام و مسلمانان، در نحوة بازنمایی رسانه های مکتوب غربی، مسلم و مشهود به نظر می رسد.
۴۷.

راهکارهای نهادینه شدن تقوا در رفتار کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی اینترنتی(مقاله پژوهشی حوزه)

تعداد بازدید : 324 تعداد دانلود : 230
امروزه بخش قابل توجهی از کابران اینترنت و شبکه های اجتماعی سایبری، مؤمنان و دین داران هستند و بالطبع ورود این فن آوری بر جهان بینی و کنش دین دارانه آنها تأثیرگذار است. به نظر می رسد اینترنت، جدای از محاسنی که دارد و فرصت هایی که به وجود آورده است، تفاوت هایی از نظر ساختاری با فضای حقیقی دارد که دینداری و رعایت تقوا را با چالش های اساسی روبرو کرده است. به دلیل همین تفاوت ها، فعالیت کردن در فضای مجازی و پاک ماندن در آن تقوای دو چندانی می خواهد. در این فضا مقاله حاضر پس از توصیف مختصر چالش ها، تلاش کرده توضیح دهد که چرا حفظ تقوا در محیط های سایبر نسبت به محیط حقیقی دشوارتر است. در این مقاله روش مردم نگاری مجازی شامل مشارکت مشارکتی و غیرمشارکتی، مصاحبه های عمیق و مصاحبه های گروه متمرکز به کار گرفته شده و در آن نظریه الگوی درونی کردن ارزش های اخلاقی، مورد بهره برداری قرار گرفته است. در نهایت مقاله توانسته بر اساس داده های به دست آمده، راهکارهایی را برای نهادینه کردن تقوا در رفتار کاربران ایرانی و تعامل بهتر با این جهان مجازی در سه بخش بینشی، گرایشی و ارادی ارائه نماید.
۴۸.

زمینه های روابط فرازناشویی در ایران؛ مطالعه موردی شهر تهران(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: خیانت اباحی گری اباحی گری جنسی زمینه های خیانت جنسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی جنسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 284
خیانت جنسی به عنوان یکی از مصادیق اباحی گری جنسی، از مسائل و معضلات فرهنگی جامعه ایران است که نگرانی اندیشمندان فرهنگی – اجتماعی، سیاستگذاران و مدیران را به دنبال داشته است. این پژوهش، با هدف بصیرت زایی و شناخت عمیق مسئله خیانت، در قالب مطالعه ای کیفی به جست وجوی زمینه های اجتماعی خیانت در جامعه ایران معاصر پرداخته است. این تحقیق با تحلیل مضمونی دیدگاه های زنان و مردانی که خواسته یا ناخواسته خیانت و بی وفایی را تجربه کرده اند، به مطالعه زمینه هایی همچون سطوح عینی، کنترل های درونی و بیرونی پرداخته است. وجود برخی محمل ها و قابلیت ها همچون زیبایی ظاهری، ثروت، توانایی در جذب احساسات طرف مقابل و نیز ویژگی های موقعیتی مثل فضای باز ابراز احساسات عاطفی، ارتباط عادی با جنس مخالف در کنار ضعیف بودن زمینه های کنترل درونی، مثل درون مایه های دینی و اخلاقی و کنترل های بیرونی، مثل ضعف عملکرد عوامل بازدارنده حقوقی و قانونی از جمله زمینه های تسهیل کننده ارتباط جنسی اباحه گرانه و خیانت می باشد که افراد مورد مصاحبه بدان اذعان کرده اند.
۴۹.

ریشه هاى تاریخى و علل اسلام هراسى معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام مسیحیت غرب اسلام هراسى جنگ هاى صلیبى دشمن سازى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام تاریخ سیاسی
تعداد بازدید : 866 تعداد دانلود : 825
اسلام هراسى، که در دو دهه اخیر، بیشتر به «ترس یا تنفر از اسلام و در نتیجه، ترس و تنفر از همه مسلمانان» تعریف مى شود، پدیده اى است متشکل از ابعاد گوناگون تاریخى، فرهنگى، اجتماعى و سیاسى که درک صحیح آن مستلزم نگاهى چندوجهى است. در این مقاله، با استفاده از روش توصیفى تحلیلى و با گردآورى اطلاعات از منابع متعدد کتابخانه اى، «ریشه هاى تاریخى و علل اسلام هراسى معاصر» بررسى شده است؛ از ریشه هاى مهم تاریخى، نظیر جنگ هاى صلیبى در قرون وسطا، کشورگشایى ترک هاى عثمانى پس از آن و نیز استعمارگرى ملل اروپایى در سده هاى 18 و 19 میلادى، تا تبیین و تشریح علل و زمینه هاى بروز این پدیده. به طور کلى، علل و عوامل بسیارى در شکل گیرى اسلام هراسى نقش داشته اند که جهل و ناآگاهى از اسلام و عدم شناخت دقیق آن یکى از مهم ترین آنهاست. علت عمده دیگر ترس ریشه اى از اسلام در غرب است. علاوه بر این دو مورد، در انتهاى مقاله، با بهره گیرى از منابع متعدد، یازده علت فرعى دیگر نیز به اختصار ذکر شده است.
۵۰.

عوامل ساختاری بی تقوایی در شبکه های اجتماعی سایبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اینترنت گناه راهکار عوامل ساختاری شبکه اجتماعی فضای سایبر بی تقوایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی تکنولوژی های نوین ارتباطاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
تعداد بازدید : 384 تعداد دانلود : 242
ظهور شبکه های اجتماعی سایبری در جوامع مذهبی چالش هایی را به همراه داشته است. به نظر می رسد اینترنت و شبکه های اجتماعی آن، جدای از فرصت هایی که به وجود آورده اند، تفاوت هایی از نظر ساختاری با فضای حقیقی دارند که دین داری و رعایت تقوا را با چالش های اساسی روبه رو کرده است. به دلیل همین تفاوت ها، فعالیت کردن در فضای مجازی و پاک ماندن در آن تقوای دوچندانی می خواهد. این مقاله، با استفاده از پارادایم دوفضایی شدن و آسیب های مجازی، در سنت روش تحقیق کیفی با تلفیق سه روش مصاحبه عمیق برخط، مصاحبه گروه متمرکز و مشاهده مشارکتی و غیرمشارکتی، درصدد کشف تفاوت های ابعاد رعایت تقوا در محیط سایبر با فضای حقیقی است. در نهایت 11 عامل ساختاری بی تقوایی در این شبکه ها، ارائه گشته است. همچنین در جدولی راهکارهایی بر اساس این عوامل ساختاری برای کاربران، خانواده آن ها و مسئولان پیشنهاد شده است.
۵۱.

نظریه برخورد تمدن ها؛ چارچوب مفهومی درک اسلام هراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام هراسی اس‍لام و غ‍رب برخورد تمدن ها روابط بین الملل ساموئل هانتینگتون برنارد لوئیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 366 تعداد دانلود : 767
اسلام هراسی (Islamophobia) غالباً به «خصومت و دشمنی بی اساس و غیرمنطقی با مسلمانان و مظاهر اسلامی» تعریف می شود. برخی محققان اصالت این تعریف خصوصاً قید "بی اساس و غیرمنطقی" آن را مورد مناقشه قرار داده اند و با استناد به برخی مبانی نظری و چارچوب های مفهومی شناخته شده و دواعی ایدئولوژیک ریشه دار، آن را خصومتی موجه، منطقی و تبیین پذیر ارزیابی کرده اند. جهت شناخت بهتر و بررسی دقیق تر این مبانی، مراجعه به متون کلاسیک و معاصر متضمن آن اجتناب ناپذیر می نماید. این نوشتار در صدد است تا با بهره گیری از روش اسنادی در مقام گردآوری اطلاعات و روش تفسیری و تحلیلی برای واکاوی محتوای یافته ها، یکی از مهم ترین مبانی نظری اسلام هراسی، یعنی نظریه یا پارادایم «برخورد تمدن ها» به ویژه قرائت های مشهور و رایج آن یعنی آراء ساموئل هانتینگتونو برنارد لوئیسرا به همراه شرح برخی شارحان و نقد منتقدان مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. به ادعای بعضی اندیشمندان، این نظریه در دو دهه اخیر، نحوه برخورد افکار عمومی غرب، خطی مشی رسانه های جمعی، سیاست های دولت ها و مواضع مقامات کشورهای غربی را در رابطه با اسلام و مسلمانان شکل داده و تئوریزه کرده است.
۵۲.

نقد و بررسى مفهوم «سبک زندگى» در اندیشه بوردیو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عادت واره سرمایه سلیقه طبقه میدان سبک زندگى فضاى اجتماعى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 932 تعداد دانلود : 66
پى یر بوردیو، از نظریه پردازان تأثیرگذار و مطرح در حوزه سبک زندگى است که اندیشه و آثارش یکى از منابع اصلى در این زمینه شمرده مى شود. سؤال اصلى نوشتار حاضر، که به روش اسنادى و توصیفى تحلیلى انجام شده، این است که مفهوم «سبک زندگى» و عوامل و نیروهاى تأثیرگذار بر تولید، تثبیت و تغییر آن، در اندیشه بوردیو کدام است؟ یافته هاى این مطالعه نشان مى دهد که بوردیو سبک زندگى را در پیوند با مفاهیم «عادت واره، میدان، سرمایه، و ذوق و سلیقه» تحلیل مى کند. از دید وى، «سبک زندگى»، همان اعمال و رفتارهایى است که به شیوه اى خاص طبقه بندى شده و حاصل ادراک فرد به تبع فضاى اجتماعى و جایگاه او در میدان هاى گوناگون فعالیت اجتماعى است. همچنین «سبک زندگى» مجموع فعالیت هاى نظام مندى است که از عادت واره و ذوق و سلیقه فرد ناشى شده، بیشتر جنبه عینى و تحقق یافته دارد. در عین حال، به صورت نمادین به افراد و گروه هاى اجتماعى ملتزم بدان هویت مى بخشد و عامل تمایز اقشار گوناگون اجتماعى از یکدیگر محسوب مى شود.
۵۳.

کارکردهای مهمانی در سبک زندگی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مهمانی سبک زندگی کارکرد انتخاب الگومندی نمادین بودن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 216 تعداد دانلود : 594
نوشتار پیش رو، کوششی است برای بررسی کارکردهای مهمانی در سبک زندگی اسلامی. این بررسی با ارجاع به منابع روایی و با تکیه بر روش تفسیری و تحلیل محتوای متون صورت گرفته و مشخص گردیده است که سبک زندگی به معنای مجموعه انتخاب های نمادین و دلالت مند، دارای عناصر و جلوه های گوناگونی است که در عرصه روابط اجتماعی، سنّت مهمانی، یکی از مهم ترین آن ها است. این سنّت علاوه بر تجلّیات عینی و صورت های نمادین که بازگو کننده سبک زندگی اسلامی است، دارای آثار و کارکردهایی می باشد که مجموع حیات اجتماعی مسلمین را تحت تأثیر قرار می دهد و سهم مؤثری در تمدّن سازی اسلامی به عهده می گیرد. این آثار که درواقع همان یافته های پژوهش به شمار می روند، در ارتباط با حیات اخروی انسان عبارتند از: «آمرزش الهی» و «ورود به بهشت و رهایی از جهنّم». امّا در حیات مادّی به تناسب ویژگی های سبک زندگی نظیر «انتخاب»، «الگومندی» و «نمادین بودن» ، «تعیین محدوده های انتخاب»، «ارائه الگوهای رفتار» نظیر رفتارهای پیوندجویانه، صمیمانه، عاطفی، و مبتنی بر اعتماد اجتماعی از جمله این کارکردها است. مضاف بر این که مهمانی از طریق پر کردن اوقات فراغت، جنبه های نمادین نیز پیدا نموده و از این طریق نیز اعمال کارکرد می نماید.
۵۴.

تطورات اصل عینیت گرایی و بی طرفی در اخلاق حرفه ای رسانه ها(مقاله پژوهشی حوزه)

تعداد بازدید : 62 تعداد دانلود : 300
یکی از اولین اصول مورد نظر تدوین گران اخلاق رسانه، اصل عینیت و بی طرفی رسانه ها در انجام وظایف حرفه ای است. عینی گرایی از جمله هنجارهای اساسی در روزنامه نگاری غربی است که به الگوی غالب روزنامه نگاری حرفه ای در بیشتر نقاط جهان تبدیل شده است. عینی گرایی در سیرتاریخی خود، فراز و فرودهایی را تجربه کرده است؛ زمانی به عنوان اصلی مسلم، باوری همگانی و معیاری برای تعیین اصالت اخلاقی رسانه ها بوده است. و سپس با تعاریف، حاشیه زنی ها و چالش هایی مواجه شده و به تدریج بر لزوم طرد، بی فایده بودن و عدم امکان عملی تحقق آن تأکید رفت. پس از این مرحله نیز اصل  عینیت و بی طرفی با پذیرش برخی تغییرات در تعریف، مبانی معرفت شناختی و روش شناختی، همچنان بر باقی ماندن در ادبیات اخلاقی رسانه اصرار دارد. این مطالعه، با مرور فراز و فرودی این اصل، این فرضیه را مورد بررسی و تأیید قرار می دهد که گرایش به بی طرفی در رسانه و تلاش در جهت دستیابی به عینیت به عنوان یک غایت و هدف ایدئال برای یک گزارش رسانه ای مطلوب، تا حد زیادی شکل گرفته، متقارن و ناشی از تمایلات فکری در نظام معرفت شناختی بشری نسبت به عینی گرایی است. عینی گرایی رسانه ای با اوج گرفتن جنبش های مدرنیستی و معرفت شناسی های حس گرایانه اوج گرفت و متقابلاً به تبع واردشدن انتقادات گسترده به اثبات گرایی افراطی، مورد انتقاد قرار گرفته و افول کرد و مجدداً با بازگشت واقع گرایی مورد بازتأیید محتاطانه قرارگرفت.
۵۵.

سیاست ها و شگردهاى تبلیغى وهابیت در جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسانه راهبرد وهابیت متون دینى تاکتیک سیاست تبلیغى میراث تاریخى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 829
وهابیت را نه صرفا یک منظومه فکرى اعتقادى یا یک فرقه مذهبى تاریخى، بلکه بیشتر باید یک جریان سیاسى امنیتى و ابزارى ایدئولوژیک براى پیشبرد اهداف استعمار تلقى کرد. این نوشتار درصدد است تا بخشى از دخل و تصرف هاى فرقه مذکور در میراث مکتوب اسلامى و اقدامات تخریبى آن با بهره گیرى از فناورى هاى رسانه اى نوین را واکاوى و تحلیل کند. عموم مسلمانان وظیفه دارند تا علاوه بر حفظ سنت و تفسیر و تبلیغ درست و دقیق آن، در خصوص تحریف ها، سوءبرداشت ها و انحرافات فکرى نیز اعمال حساسیت کنند و واکنش هاى مناسب نشان دهند. نوع تحقیق، توصیفى و تحلیلى است و برخى اقدامات مکتب اموى وهابى را بررسى مى کند. سیاست هاى تبلیغى تخریبى وهابیت به عنوان بزرگ ترین تهدید براى جهان اسلام و بلکه کل جهان، تاکتیک ها و شگردهاى آنها در فضاى حقیقى و مجازى در جهت مخدوش ساختن منابع اصیل تاریخى حدیثى اسلام، اشاعه تلقى ها و تفسیرهاى جهت گیرانه و فرقه اى به عنوان اندیشه مورد وفاق علماى اسلام، تشدید و تعمیق منازعات فرقه اى، مشوّه نمایاندن تصویر مذهبى و تاریخى شیعه در افکار عمومى مسلمانان و جهان، مقابله با روند رو به رشد انقلاب اسلامى، و به انحراف کشاندن جریان بیدارى اسلامى محورهاى اساسى این مطالعه هستند. ارائه راهکارهاى عملى براى مقابله با اقدامات گوناگون این جریان انحرافى بخش دیگرى از دستاوردهاى این مطالعه است.
۵۶.

فراغت و تفریح در اندیشة متفکران مسلمان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: اسلام لهو و لعب کارکرد کار فراغت سرگرمی تفریح تفنن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
تعداد بازدید : 878 تعداد دانلود : 537
فراغت اغلب به دو معنای «زمان فارغ از هر نوع وظایف الزامی» و «مجموعه ای از فعالیت ها و اشتغالات سرگرم کننده، تفریحی و تفننی که در این ظرف زمانی کانون توجه قرار می گیرند»، به کار می رود. «فراغت» در هر دو معنا، به دلیل تنوع ابعاد از زوایای مختلفی مطالعه و بررسی شده یا سزاوار بررسی است. ادیان الهی از جمله اسلام به اقتضای جایگاه ارزشی، ظرفیت های آموزه ای، رسالت و مأموریت، به جنبه های تجویزی، دستوری و هنجاری آن عطف توجه کرده اند. یکی از مجاری فهم مواضع درون متنی اسلام، رجوع به دیدگاه های اندیشمندانی است که در مقام تشریع و تفسیر مواضع دین در نسبت با این مقوله و احکام مربوط سخن گفته اند. این نوشتار درصدد است تا با تتبع در آثار و مکتوبات متفکران مسلمان از حوزه های مختلف، رئوس کلی این مواضع را استخراج و دسته بندی کند. روش این مطالعه در مقام گردآوری اطلاعات، اسنادی و در مقام تحلیل یافته ها، تفهمی، تفسیری و اجتهادی است.
۵۷.

مصرف گرایی در سبکزندگی مدرن و دینی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: مصرف کالا رفاه خرید مصرف گرایی نیاز سبکزندگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : 724 تعداد دانلود : 151
موضوع «مصرف گرایی» یکی از ویژگی ها و ترجیحات سبکزندگی غربی است که تحت تأثیر تحولات ناشی از انقلاب صنعتی به ویژه غلبه نظام سرمایه داری متأخر در چند دهه اخیر به ظهور رسیده است. همچنین مصرف گرایی از رهگذر فرآیند جهانی شدن، ارتباطات گسترده جوامع، اشاعه فرهنگی، رسانه های جهان گستر به رویه نسبتا رایج و شایع جامعه جهانی تبدیل شده است. در تبیین علل و عوامل مؤثر در رواج و نفوذ روزافزون این فرهنگ و نیز پیامدهای فردی و اجتماعی آن تاکنون دیدگاه های مختلفی با رویکردهای روان شناختی، روان کاوی، جامعه شناختی و مطالعات فرهنگی، اقتصادی، ارتباطاتی و الهیاتی عرضه شده است. در این رویکردها، بیش از جنبه های اقتصادی به جنبه های فرهنگی و اجتماعی این پدیده، توجه شده است. این نوشتار درصدد است که با ارجاع ضمنی به دیدگاه های ارائه شده، جایگاه این رفتار را در سبکزندگی غالب و رایج کنونی، از ابعاد مختلف و با رویکرد غالب مطالعات فرهنگی، تحلیل کند و در پایان به صورت گزاره وار و مختصر به خطوط عام الگوی مصرف از دیدگاه اسلام توجه دهد. روش آن در مقام گردآوری اطلاعات اسنادی و در مقام بررسی آن ها، تفسیری، تعلیلی و تحلیلی است.
۵۸.

سبک اهل بیت(ع) در تفریحات و اوقات فراغت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سبک زندگی اوقات فراغت اهل بیت (ع) تفریح الگوی اسلامی فراغت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 515 تعداد دانلود : 114
هدف این پژوهش، عبارت بود از کشف و ارائه راهکارهای عملی برای مدیران جامعه در باب اوقات فراغت. سؤال پژوهش این بود که اهل بیت(ع)، چه ترغیب ها و تحذیرهایی را به ما ارائه می کنند؟ به این منظور، از روش تحلیل عقلی، راجع به محتوای احادیث و سیره اهل بیت(ع) استفاده شد. بعضی از دستاوردهای پژوهش به این ترتیب است: اسلام (به جز اشتغالات لهوی)، فراغت را یک نیاز فطری و غریزی یا ضرورت زیست اجتماعی دانسته است و در چارچوب نظام هنجاری خود می پذیرد. ادله ترغیبی و تحذیریِ فراوانی (در حد کشف یک الگو) را ارائه می دهد؛ مثل: نفی مفاسد اخلاقی، تناسب با اقتضائات فطری، همسویی با کمال جویی معنوی، تولید آثار و کارکردهای مثبت، دارا بودن غرض عقلایی، کنترل پذیری عقلانی، عدم تناسب با مجالس لهو و لعب، پرهیز از تن آسایی و نازپروردگی، رعایت اعتدال و پرهیز از زیاده روی، اجتناب از واقعیت گریزی، ترجیح شادی های روحی بر شادی های جسمی.
۵۹.

جایگاه صله رحم در سبک زندگی دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک زندگی قطع کارکرد ارتباط رَحِم صله

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
تعداد بازدید : 890 تعداد دانلود : 555
یکی از مؤلفه های کلیدی و برجسته سبک زندگی دینی در حوزه ارتباطات انسانی، ارتباط با خویشان و بستگان نسبی و سببی، اعم از مؤمن و غیر مؤمن است که به «صله رحم» تعبیر شده است؛ آموزه ای که در منابع دینی و سیره بزرگان دین نیز فراوان و با تعابیر مختلف بر رعایت آن در هر شرایط ممکن تصریح و تأکید شده است. این ارزش اجتماعی به رغم پشتوانه های عقلی، شهودی، دینی و تجربی، تحت تأثیر برخی تحولات ساختاری، شخصیتی، فرهنگی و ارتباطاتی از جایگاه پیشین خود در جامعه سنتی، افول کرده و به یک ادب اجتماعی مرسوم در برخی تعاملات موسمی و مناسبتی تبدیل شده است. این نوشتار درصدد است تا با رجوع مستقیم به منابع اصیل دینی (آیات وروایات)، جایگاه این آموزه راهبردی را در سبک زندگی دینی و حیات طیبه یا مدینه فاضله اسلامی تعیین و تحلیل کند.
۶۰.

نظریه «استفاده و رضامندى»رویکردى تحلیلى انتقادى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسانه انگیزه نیاز مخاطب استفاده و رضامندى ارضاى کاذب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 129 تعداد دانلود : 264
این مقاله درصدد تحلیل و نقد نظریه «استفاده و رضامندى» در رسانه است. طبق این نظریه، مخاطبان «میل» و «نیاز» خود را بر رسانه ها تحمیل، و بر روند سیاست گذارى و برنامه سازى آنها تأثیر مى گذارند. بر این اساس، رسانه باید مخاطب محور باشد؛ یعنى در جهت پاسخ گویى به امیال و نیازهاى عینیت یافته مخاطبان عمل کند. به نظر مى رسد که مدعاى اصلى این نظریه، در کل با برخى آموزه هاى دین مبین اسلام در خصوص وظایف و رسالت نهادهاى فرهنگى از جمله رسانه هاى جمعى در تعامل با مخاطبان خود، در تقابل مى باشد. یک رسانه دینى یا داراى مرجعیت الگویى و هنجارى دینى، نمى تواند و نباید در سیاست هاى فرهنگى و برنامه سازى خود، نیازهاى کاذب مخاطبان را با اهداف و اغراض ویژه در کانون توجه قرار دهد. از دید اسلام، تنها ارضاى نیازهاى واقعى است که با رعایت اصول، بالقوه مى تواند در حرکت تعالى جویانه مؤمن در سیر به سمت هدف غایى خلقت، یعنى قرب الهى مؤثر افتد. ازاین رو، یک رسانه مطلوب با معیار دینى، تنها باید ارضا و تأمین نیازهاى واقعى و شناخته شده مخاطبان را وجه همت خویش قرار دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان