خدیجه خدابنده

رسانه های جمعی، به ویژه تلویزیون به دلیل گستردگی مخاطبان و قدرت تأثیرگذاری عمیق و نافذ، از جمله مهم ترین عوامل انتقال ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در جوامع جدید به شمار می روند. با توجه به وجود «موسیقی»، به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی و جدایی ناپذیر برخی برنامه های سیمای ملی، واکنش طیف مخاطبان چنین برنامه هایی درخور بررسی است. این نوشتار، برای آگاهی از رفتار مخاطب متدین، سعی دارد با بهره گیری از روش مشاهده میدانی و مصاحبه عمیق، رفتار مخاطب را در مواجهه با ابعاد موسیقایی سیمای ملی شناسایی، با روش توصیفی بدون هیچ گونه دخل و تصرفی گزارش کند. در نهایت، با رویکردهای خاص مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی از این است که مخاطب متدین در مواجهه با آمیزه موسیقی، در برنامه های سیمای ملی به سه شیوه مقابله، همراهی مشروط و منتقدانه و رویکرد همراهی رضایتمندانه، واکنش نشان می دهد. هرچند طیف گسترده ای از مخاطبان متدین، نیز تغییری در رفتار خود نمی دهند، اما گرایش طیفی از آنها نیز در خصوص موسیقی تغییر یافته است. رسانه ملی با هدف جذب حداکثری مخاطبان، با تقلید و الگوگیری از شبکه های ماهواره ای، موسیقی کمی و کیفی را در ضمن برنامه ها افزایش داده، ترویج خوانندگی در جامعه را در دستور کار خود قرار داده است.