محمدکاظم عاطف وحید

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی درمان فراشناختی بر کاهش پریشانی روانشناختی و الکسی تایمیا در بیماران مبتلا به سوء هاضمه عملکردی بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه با دوره پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلابه سوء هاضمه عملکردی مراجعه کننده به بیمارستان شریعتی در بازه زمانی 1401-1400بود. نمونه آماری شامل 30 نفر از این بیماران بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس به هر یک از گروه های آزمایشی و گواه ۱۵ نفر به طور تصادفی اختصاص داده شد. گروه مداخله درمان فراشناختی ولز (2004) را 8 جلسه 45 دقیقه ای دریافت کردند و گروه گواه در فهرست انتظار قرار گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه پریشانی روان شناختی (DASS-21) و الکسی تایمیا تورنتو (TAS 20، 1994) جمع آوری شد. داده های پژوهش، به روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد به طور کلی نمرات پریشانی روانشناختی از مرحله پیش آزمون به پس آزمون و پیگیری کاهش یافته است؛ همچنین تفاوت بین مرحله پیش آزمون و پس آزمون (05/0>p، 79/8-=d)و پیش آزمون پیگیری (05/0>p، 6/10-=d) معنادار است. در متغیر آلکسی تایمیا تفاوت بین مرحله پیش آزمون و پس آزمون (05/0>p، 89/8-=d) و پیش آزمون پیگیری (05/0>p، 7/13-=d) معنادار است که نشان دهنده تأثیر مداخله پژوهش در کاهش پریشانی روانشناختی و آلکسی تایمیا است نتیجه گیری می شود این مداخله تا حد زیادی توانسته در کاهش پریشانی و آلکسی تایمیا در بیماران مبتلا به سوء هاضمه عملکردی موثر باشد.

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و درمان شناختی- تحلیلی بر کاهش اضطراب بر روی بیماران مبتلابه سندروم روده تحریک پذیر (IBS) بود. این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری 1 ماهه بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلابه سندروم روده تحریک پذیر مراجعه کننده به بیمارستان شریعتی در بازه زمانی 1400- 1399 بود. نمونه آماری شامل 45 نفر از این بیماران بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس به هر یک از گروه های آزمایشی و گواه ۱۵ نفر به طور تصادفی اختصاص داده شد. گروه اول 8 جلسه درمان فراشناختی و گروه دوم 16 جلسه درمان شناختی تحلیلی هر کدام هر کدام هفته ای یکبار دریافت کردند و گروه گواه در فهرست انتظار قرار گرفت. داده ها با استفاده از مقیاس اضطراب، استرس و افسردگی لوی بند و همکاران (1995) (DASS-21) جمع آوری شد. داده های پژوهش، به روش تحلیل واریانس آمیخته (با اندازه گیری مکرر) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد در پس آزمون در اضطراب بین دو مداخله درمان فراشناختی و درمان شناختی- تحلیلی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>p)؛ از سوی دیگر بین درمان فراشناختی و درمان شناختی- تحلیلی با گروه کنترل تفاوت معنادار آماری گزارش شد (05/0>P). به عبارتی هر دو روش بر کاهش اضطراب اثر داشته اند و این دو مداخله تفاوت معناداری ازنظر اثربخشی بر این متغیر در بیماران مبتلابه سندروم روده تحریک پذیر مؤثر است؛ این نتایج در پیگیری هر دو مداخله نیز دیده شد (05/0>p). نتیجه گیری می شود هر دو درمان فراشناختی و درمان شناختی تحلیلی توانستند اضطراب را کاهش دهند؛ اما درمان شناختی تحلیلی در کاهش اضطراب موثرتر عمل کرد؛ ازاین رو این درمان می تواند در درمان بیماران مبتلابه سندروم روده تحریک پذیر به کار گرفته شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی و معنوی  بر شادکامی و هوش معنوی دانش آموزان دختر مقطع پیش دانشگاهی، در قالب یک طرح شبه آزمایشی پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد . جامعه آماری پژوهش 25 نفر از دانش آموزان دختر مقطع پیش دانشگاهی ناحیه 3 آموزش و پرورش شهرستان قم بودند . که با روش نمونه گیری انتخاب ، و در دوگروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای گروه آزمایش به مدت 12 جلسه آموزش مهارت های زندگی و معنوی اجرا شد و گروه کنترل در آن زمان به فعالیت های عادی تحصیلی خود مشغول بودند. داده های پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از پرسش نامه های شادکامی آکسفورد و هوش معنوی جمع آوری شدند. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها از روش تحلیل کو واریانس استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد آموزش مهارت های زندگی و معنوی، شادکامی را به طور معنادار افزایش می دهد اما در جهت افزایش هوش معنوی و مؤلفه های آن تاثیر معناداری ندارد.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش پیش بینی کنندگی توانمندی ایگو، روابط ابژه و سبک های دفاعی در سلامت روان انجام گرفت. روش : جامعه پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی تهران و علوم پزشکی ایران بود که از بین آنها 700 نفر (280 مرد و 420 زن) به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های توانمندی ایگوی بارون، روابط ابژه بل، سبک های دفاعی اندروز و پرسشنامه سلامت عمومی ( GHQ-28 ) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها با روش همبستگی پیرسون و رگرسیون سلسله مراتبی انجام شد . یافته ها : توانمندی ایگو، سبک های دفاعی و روابط ابژه به طور معنی داری با سلامت روان همبستگی داشتند. تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نیز نشان داد که این متغیرها به طور کلی قادر به تببین 37 درصد از تغییرات نمره کل سلامت روان در دانشجویان بودند. نتیجه گیری : فهم مؤلفه های تأثیرگذار بر سلامت روان و نیز میزان پیش بینی کنندگی آنها، به اتخاذ رویکردی پیشگیرانه و نیز ارتقای سلامت روان کمک می کند و نیز تا حدی به مشخص شدن جهت گیری درمانی و تسهیل پیشبرد روند درمان می انجامد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل خطر و پیش بینی کننده خودکشی در سوءمصرف کنندگان مواد مخدر انجام شد. روش: این مطالعه علی-مقایسه ای روی 91 نفر سوءمصرف کننده مواد مخدر انجام شد که شامل 42 مرد و زن اقدام کننده به خودکشی و 49 مرد و زن همتا بدون سابقه اقدام به خودکشی بود. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های شخصیتی میلون، داس-42 و راهبردهای مقابله ای استفاده شد. یافته ها: بیشترین میزان اقدام به خودکشی در سوءمصرف کنندگان مرد، در رده سنی جوان، مجرد، با تحصیلات سیکل، بیکار و با سابقه خودکشی های قبلی، سوءاستفاده شده ی جنسی و جسمی در کودکی، دارای مشکلات قانونی، مشاهده خودکشی و خودزنی دیگران، خشونت و خودکشی در خانواده می باشد. اقدام کنندگان به خودکشی در اختلالات شخصیت افسرده، وسواسی، ماژوخیسم، مرزی و در نشانگان بالینی جسمانی شکل، سوءمصرف الکل علاوه بر مصرف مواد، اختلال افسردگی اساسی و میزان استرس نمره بالاتری به دست آوردند. راهبرد تکلیف مدار و اجتنابی کمتر استفاده شده و بیشتر راهبرد هیجان مدار را در مقابله با تنیدگی زاها به کار می بردند. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق می تواند در شناسایی و پیشگیری از خودکشی در سوءمصرف کنندگان مواد مخدر کمک کننده باشد.

هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی اختلالات شخصیت و نشانگان بالینی در افراد اقدام کننده به پرخاشگری در مکان های عمومی شهر سنندج انجام شده است. روش: مطالعه از نوع توصیفی و جامعه پژوهش شامل کلیه افراد اقدام کننده به پرخاشگری در مکان های عمومی شهر سنندج بودند که توسط کلانتری ها بازداشت شده بودند و تعداد 102 نفر (87 مرد و 15 زن) با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه خودساخته ویژگی های جمعیت شناختی و پرسشنامه چند محوری بالینی میلون (MCMI-III) جمع آوری شدند و با استفاده از نرم افزار SPSS و روش آماری واریانس چند متغیره (مانوا) تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بیشترین اختلالات شخصیت در افراد اقدام کننده به پرخاشگری در مکان های عمومی بترتیب نمایشی، خودشیفته، افسرده و کمترین بترتیب وابسته، اسکیزوتایپال، اجتنابی و منفعل- پرخاشگر بود. بیشترین نشانگان بالینی بترتیب افسرده خویی، اختلال فکر، افسردگی اساسی و کمترین بترتیب اختلال هذیانی و اختلال استرس پس از سانحه بود. تفاوت دو گروه اقدام کننده به پرخاشگری و غیر اقدام کننده در تمام اختلالات شخصیت بجز منفعل- پرخاشگر و وسواسی-جبری و در تمام نشانگان بالینی بجز اختلال استرس پس از سانحه و شبه جسمانی معنادار بود (p≤./.5). نتیجه گیری: نتایج این تحقیق می تواند در شناسایی برخی عوامل دخیل بر پرخاشگری در مکان های عمومی به عنوان یک معضل اجتماعی کمک کننده باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان پیش بینی کنندگی ابعاد کمال گرایی و راهبردهای تنظیم هیجانی در شدت نشانه های اضطراب و افسردگی در دانشجویان است. روش: با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، 280 دانشجوی دانشگاه های علوم پزشکی تهران و صنعتی امیرکبیر از بین کلیه دانشجویان دانشگاه های سراسری مستقر در شهر تهران انتخاب شدند و به مقیاس کمال گرایی چند بعدی تهران (TMPS)، پرسشنامه تنظیم هیجان شناختی (CERQ) و زیرمقیاس های افسردگی و اضطرابِ مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) و دو زیرمقیاس حل مسأله مدبرانه و گریز- اجتنابِ پرسشنامه شیوه های مقابله (WOCQ) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش رگرسیون گامبه گام استفاده شد. یافته ها: ابعاد کمال گرایی و راهبردهای تنظیم هیجانی توانستند 36 درصد از تغییرات شدت نشانه های افسردگی و 30 درصد از تغییرات شدت نشانه های اضطراب را تبیین کنند. نتیجه گیری: کمال گرایی و راهبردهای تنظیم هیجانی را می توان به عنوان متغیرهای پیش بینِ شدت نشانه های افسردگی و اضطراب به شمار آورد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کاهش اضطراب و افسردگی افراد با ناتوانی جسمیبود. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، با پیگیری 2 ماهه بود. جامعه این مطالعه شامل تمام افراد با ناتوانی جسمی شهر تهران بود. نمونه شامل 22 نفر که به شیوه در دسترس از مؤسسه رعد انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل با تعداد برابر (11 نفر) قرار گرفتند. پرسشنامه های افسردگی بک ویرایش دوم و اضطراب بک استفاده شد که آزمودنی های هر دو گروه قبل و بعد از آموزش آن ها را تکمیل کردند. آزمودنی های گروه آزمایش 3 ماه (12 جلسه هفتگی) مهارت های زندگی را آموزش دیدند که شامل مهارت های خودآگاهی، ارتباط مؤثر، روابط بین فردی، حل مسئله و تصمیم گیری، مقابله با خلق منفی و مدیریت استرس بودند. داده ها با آزمون های یومان ویتنی، T مستقل، تحلیل کوواریانس و اندازه گیری مکرر تجزیه وتحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزشمهارت های زندگی علائم اضطراب و افسردگی آزمودنی های گروه آزمایش را به طور معناداری کاهش داده (01/0≥P) است، درحالی که گروه کنترل هیچ تغییر معناداری را در پس آزمون و پیگیری نشان ندادند.بر اساس یافته ها می توان پیشنهاد کرد که برای کنترل اضطراب و افسردگی افراد با ناتوانی های جسمی از آموزش مهارت های زندگی استفاده کرد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی مشکلات روانی و نگرش خانواده های منطقه شش شهر تهران نسبت به مشکلات و بیماری های عصبی روانی انجام شده است. روش: برای اجرای پژوهش یک فرد بالای 15 سال از 1830 خانوار (586 مرد، 1244 زن) از مجموع 59112 خانوار ساکن در منطقه 6 که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند به کمک پرسش نامه های ویژگی های جمعیت شناختی، پرسش نامه SCL-90-R و پرسش نامه نگرش بهداشت روان جامعه مورد بررسی قرار گرفتند. داده های پژوهش به کمک روش های آمار توصیفی آزمون های آماری t و تحلیل واریانس، تحلیل گردیدند. یافته ها: 535 نفر (2/29%) مشکوک به یک یا چند مشکل روانی شناخته شده اند و میزان شیوع آن در زنان (4/30%) بیش تر از مردان، (8/26%) بوده است. همچنین در ارزیابی به عمل آمده از پرسش نامه نگرش سلامت روان جامعه، درمان ناپذیر دانستن بیماری های روانی(7/20%)، مؤثر دانستن ازدواج در بهبود مشکلات روانی (4/59%) و اعتیاد آور دانستن مصرف داروهای اعصاب (4/85%) فراوانی بیش تری را نسبت به سایر موارد نشان داده است. بحث: شیوع نسبتاً بالای مشکلات روانپزشکی و وجود نگرش منفی در مورد بیماری های روانی، مصرف مواد و صرع در میان ساکنان منطقه مورد بررسی لزوم توجه بیش تر به پیشگیری و درمان این مشکلات و ارتقاء نگرش خانوارها را یادآور می شود.

هدف : هدف پژوهش حاضر بررسی میزان بهبود راهبردهای کنترل فکر و نشانه های توقف آداب وسواسی بیماران مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری ( OCD ) با درمان فراشناختی در مقایسه با فلووکسامین و درمان ترکیبیِ فراشناختی با فلووکسامین بود. روش : از میان بیماران سرپایی مراجعه کننده به کلینیک های شهر تهران، 21 بیمار مبتلا به OCD انتخاب شده، به طور تصادفی به یکی از سه گروه درمانی فراشناختی، فلووکسامین (50 تا 300 میلی گرم در روز) و ترکیبی اختصاص یافتند. هر سه گروه به مدت 10 هفته مورد درمان قرار گرفتند. آزمودنی ها پیش و پس از درمان، به پرسش نامه های کنترل فکر ( TCQ ) و نشانه های توقف ( SSQ ) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک آزمون های آماری کروسکال والیس، U من ویتنی و تحلیل کوواریانس یک طرفه انجام شد. یافته ها : درمان فراشناختی و ترکیبی در مقایسه با فلووکسامین منجر به بهبود راهبردهای نگرانی، خودتنبیهی، ارزیابی دوباره و نشانه های توقف شدند (01/0 p< ). تفاوت معناداری میان درمان های فراشناختی و ترکیبی وجود نداشت. نتیجه گیری : درمان های فراشناختی و ترکیبی در بهبود راهبردهای کنترل فکر و نشانه های توقف آداب وسواسی بیماران مبتلا به اختلال وسواسی- اجباری مؤثرتر از فلووکسامین (300-50 میلی گرم در روز) هستند. افزودن دارو به درمان فراشناختی منجر به بهبود بیشتر بیماران نمی شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان روان پویایی حمایتی- بیانگر در بهبود پیامد درمان نگهدارنده اعتیاد به مواد افیونی بود. به این منظور در قالب یک طرح تک موردی تجربی از نوع خط پایه چندگانه بین آزمودنی ها، چهار آزمودنی که با تشخیص وابستگی به مواد افیونی تحت درمان نگهدارنده با بوپرونورفین قرار داشتند، در سه مرحله خط پایه، درمان و پی گیری مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری شامل مصاحبه بالینی (SCID؛ اسپیترز، ویلیامز، گیبون و فرست، 1992) و شاخص شدت اعتیاد (ASI؛ مک للان، کاکوئیلا، آلترمن، ریکون و کاریز، 2006) بود و داده ها با استفاده از نمودار، تحلیل واریانس یک طرفه با مقادیر تکراری و تحلیل روند مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که درمان حمایتی- بیانگر اثربخشی نسبی در بهبود پیامد کلی درمان و اثربخشی اختصاصی در بهبود شاخص های وضعیت روانپزشکی و مصرف مواد داشته ولی تأثیر معنا داری بر شاخص های وضعیت شغلی و خانوادگی/اجتماعی ندارد. بنابراین، نتایج فوق نشان می دهد که این درمان می تواند با موفقیت در برنامه های دارودرمانی اعتیاد ادغام شده و اثربخشی درمان را به ویژه در حوزه های وضعیت روانپزشکی و مصرف مواد بهبود بخشد.