پیام حنفی زاده

در این مقاله، چهل و دو شاخص اصلی فناوری اطلاعات و ارتباطات با هدف پر کردن شکاف کمبود آمار و اطلاعات شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و پوشش نقاط ضعف شاخصهای اصلی موجود ارایه می شود. برای این منظور، شاخصهایی شناسایی و معرفی می شوند که در مدلهای مختلف اجماع بیشتری درباره آنها وجود دارد. این امر با بکارگیری روشهای آنتروپی، سنگریزه و پارتو انجام می گیرد. برای استخراج شاخصهای اصلی، در شرایط عدم وجود مقادیر عددی از دانش و اطلاعات سی و نه مدل بین المللی ارزیابی آمادگی الکترونیکی استفاده شده است. این شاخصها، سایر شاخصهای اصلی فناوری اطلاعات و ارتباطات را با تقریب خوبی پوشش می دهد و می توان از آنها به منظور اندازه گیری میزان توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشورها استفاده کرد. از مقایسه شاخصهای اصلی فناوری اطلاعات و ارتباطات بدست آمده و شاخصهای اصلی جهانی، می توان نتیجه گرفت که در شاخصهای اصلی جهانی به دو حوزه آموزش الکترونیکی و توانمند سازهای دنیای شبکه ای تاکید نشده است.

"در فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک ، زمان و عدم قطعیت، نقش مهمی ایفا می‌کنند [1، صص 361-384]. تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در محیط، بسیاری از صنایع را زمین‌گیر ساخته و یا از صحنه رقابت حذف کرده است و پیش‌بینیها در مورد آینده را با شکست روبه‌رو ساخته است. سازمانها به‌طور غیرقابل پیش‌بینی با تکنولوژیهای جدید، محصولات جدید و بازارهای جدید روبه‌رو می‌باشند و استراتژیهای تدوین شده، پاسخگوی نیاز آنها در چنین محیط پویا و متغیری نیست. این فشارها در آینده افزایش نیز خواهد یافت، زیرا که تغییرات تکنولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی همچنان رو به گسترش است. بدیهی است که آینده قابل پیش‌بینی نیست. اما نکته قابل توجه این است که سازمانها می‌توانند خود را برای مقابله با آن آماده کنند و این آمادگی سبب ایجاد مزیت رقابتی برای آنها می‌شود. هر چه عدم قطعیتها تشدید شود، مزیت رقابتی سازمانهایی که استراتژیهای پایدار و مقاوم را در برابر تغییرات تدوین کرده‌اند، نیز افزایش می‌یابد. هدف این مقاله معرفی روشی است که به سازمانها قابلیت تدوین استراتژیهای استوار در شرایط عدم قطعیت را می‌بخشد و آنها را در جهت مصون کردن استراتژیهای خود در برابر تغییرات محیطی هدایت می‌کند. روش معرفی شده در این مقاله، از این جهت که روش عمومی تدوین استراتژی را با دو ابزار مقابله با عدم قطعیت، یعنی برنامه‌ریزی سناریو و سیستم استنتاج فازی ترکیب می‌کند، از تازگی و نوآوری برخوردار ساخته است. این روش با استفاده از عوامل غیرقطعی در محیط، اقدام به طراحی سناریوهای محتمل پیش روی سازمان کرده و با استفاده از اطلاعات فازی بیان شده به‌وسیله خبرگان در سیستم استنتاج فازی اقدام به انتخاب استوارترین استراتژی سازمان در مواجهه با سناریوهای طراحی شده می‌پردازد. این روش به مدیران و برنامه‌ریزان استراتژیک سازمانها، کمک می‌کند تا بتوانند با ارزیابی محیط آینده خویش، به بینش درستی در تدوین استراتژیهای سازمان دست یابند و مزیت رقابتی سازمان را در محیط آشفته و متغیر آینده حفظ کنند. این روش به مدیران و برنامه‌ریزان استراتژیک سازمانها، کمک می‌کند تا بتوانند با ارزیابی محیط آینده خویش به بینش درستی در تدوین استراتژیهای سازمان دست پیدا کنند و مزیت رقابتی سازمان را در محیط آشفته و متغیر آینده حفظ کنند."

شرکتهای مادر، ماهیت متفاوتی در مقایسه با شرکت های تجاری دارند. شرکت مادر با داشتن سیاست مشخص در قبال محصولات و خدمات به حمایت، پشتیبانی و کنترل شرکت های تابعه خود می پردازد. از آنجا که دو شرکت مادر با سبد محصولات و خدمات مشابه، حتی در سطح بین المللی به ندرت یافت می شود، مفهوم رقابت و برنامه ریزی استراتژیک در بین آنها با شرکت تجاری معمولی متفاوت است. این تفاوت در نقش اساسی حمایت و پشتیبانی از شرکت های تابعه به ظهور می رسد. برنامه ریزی استراتژیک سیستمهای اطلاعاتی بدین جهت صورت می گیرد تا محور سرمایه گذاری در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباط را با اهداف استراتژیک سازمان همسو نماید. از آنجائیکه هدف استراتژیک و مفهوم رقابت در میان شرکت مادر از شرکت تجاری متداول تک یا چند محصولی متمایز است، لذا مراحل برنامه ریزی استراتژیک سیستمهای اطلاعاتی نیز برای شرکت های مادر از فرایند متفاوت تبعیت می کند. این ماهیت متمایز باعث در نظر گرفتن ملاحظات در مراحل برنامه ریزی استراتژیک سیستمهای اطلاعاتی می شود. این مقاله با بکارگیری روش ارزیابی متوازن، منابع محدود سرمایه گذاری را روی فرآیندهایی متمرکز می کند که در تحقق اهداف استراتژیک شرکت های مادر نقش اساسی دارند.

این مقاله روش شناسی جهت معرفی «بهترین راه کارهای استراتژیک» ارایه می دهد. در این مقاله بهترین راه کارهای استراتژیک به عنوان روشهای تجربه شده موفق بازطراحی فرایندها همسو با استراتژیها و جهت گیریهای کلان سازمانها معرفی می شوند. این پژوهش ضمن مطالعه بهترین راه کارهای موجود در ادبیات باز طراحی فرایندهای کسب و کار، به تجزیه و تحلیل آنها با توجه به استراتژیهای سازمان می پردازد. همچنین از یافته های پژوهشهای پیشین که طی سالهای 2003 الی 2005 منتشر شده اند، جهت تشکیل بانکی از بهترین راه کارهای باز طراحی فرایندهای کسب و کاری استفاده شده است. با تکیه بر 29 مورد از بهترین راه کارهای گزارش شده در ادبیات پژوهش به ارایه روش شناسی پیشنهادی جهت انتخاب بهترین راه کارهای استراتژیک پرداخته شده است. در نهایت مطالعه موردی فرایند ثبت نام یک دانشگاه جهت ارزیابی متدولوژی پیشنهادی گزارش شده است.

زمینه و هدف: استفاده و به کارگیری تجهیزات نوین و فناوری برتر یکی از شاخص های کارایی پلیس در هر کشوری است. از یک سو نظام های الکترونیکی همچون نظام های رادار نقش مهمی در افزایش کارایی، سرعت و دقت مجموعه های انتظامی دارد و از سوی دیگر مسائل سیاسی همچون تحریم ها به همراه برخی مباحث امنیتی از جمله کنترل این نظام ها، کشور را به سمت تامین داخلی این تجهیزات سوق می دهد. در این میان، نقش شرکت های با توانمندی فناوری بالا جهت تامین این تجهیزات اهمیت خاصی می یابد. تغییرات سریع فناوری و نیازهای محیطی از ویژگی های فناوری های مربوط به تجهیزات الکترونیکی پلیس است. از این رو شرکت ها برای رویارویی با این محیط به صورت فزاینده متغیر، نیازمند بازآرایی و هماهنگ سازی توانمندی های سازمانی خود از جمله توانمندی فناوری با نیاز ها و فرصت های جدید محیطی می باشند. با این توصیف، این مقاله تلاش دارد تا الگوی مناسبی برای ارتقای توانمندی فناوری در شرکت های فناوری محور تامین کننده تجهیزات الکترونیکی پلیس ارائه دهد. روش: جهت ارائة این الگو، پس از تشکیل مدل مفهومی، پیمایش و تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از 78 شرکت دانش بنیان در این بخش انجام شد و با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری، جهت و شدت روابط میان سازه های منتج به ارتقای توانمندی فناوری در این بنگاه ها مورد بررسی قرار گرفت. در پایان نیز الگوی ارتقای توانمندی فناوری در بنگاه های تامین کننده تجهیزات الکترونیکی پلیس ارائه شد. یافته ها و نتیجه گیری: بنگاه هایی با توانمندی پویای بالاتر که داری توانایی درک محیطی، توانایی و انعطاف پذیری بالاتری باشند، از سطح توانمندی فناوری بالاتری نیز برخوردار هستند. دستیابی به سطوح بالای توانمندی فناوری – که در برگیرنده مجموعه ای جامع از توانایی ها است- نیازمند چیزی بیش از توانایی معمول فنی، مهندسی و تحقیقاتی است و به ویژه درشرکت های فعال در بخش های با فناوری برتر همچون تجهیزات الکترونیکی پلیس نیازمند توانمندی پویایی است که به طور مستمر و پیوسته خود را اصلاح و بازآرایی نموده و شایستگی های محوری سازمان را اصلاح و بازتولید می کند.

تصمیم به سرمایه گذاری در سیستم های اطلاعاتی، یکی از دغدغه های مدیران است. عدم قطعیت از یک سو و وجود اهداف و معیار های گوناگون، کیفیت تصمیم های مدیران را تحت تأثیر قرار می دهد. با تغییر شرایط محیطی و پارادایم های حاکم بر فضای رقابتی، تصمیم های سرمایه گذاری که بدون توجه به عدم قطعیت ها اتخاذ شده باشند، جذابیت خود را از دست می دهند. تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری درون سیستم های اطلاعاتی نیازمند توجه به معیارهای مختلفی مانند بازگشت سرمایه گذاری، رقابت پذیری استراتژیک و رضایت مندی کاربر است و رویکردهای تصمیم گیری چند معیاره نقش مهمی را برای در نظرگرفتن این معیارها به وجود می آورند. این تحقیق با تلفیق ابزارهای برنامه ریزی سناریو (ابزار مدلسازی عدم قطعیت محیط)، طراحی بدیهی (رویکرد ارزیابی چند معیاره) و روش دلفی فازی (رویکرد اخذ نظرات متخصصان) در قالب مدل هیبریدی، روش شناسی برای ارزیابی سرمایه گذاری در پروژه های سیستم های اطلاعاتی در قالب برون سپاری یا درون سپاری تأمین این سیستم ها پیشنهاد می دهد. روش شناسی پیشنهادی در مطالعه موردی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی در شرکت ملی نفت ایران مورد آزمایش قرار می گیرد.

برای رقابت موثر در محیط آموزشی نوظهور، لازم است که تمامی کشورها به‌طور پیوسته استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات را در دانشگاه‌ها بهبود دهند. اما استفاده موثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات نیازمند برنامه‌ها و سیاست‌های اجرایی است که متناسب با شرایط داخلی باشد. در این مقاله، با الگوبرداری از 12 کشور و 5 گروه منطقه‌ای، 279 راهکار برای بهبود استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه‌ها استخراج شده و با به‌کارگیری روش‌تحلیل محتوا، 23 راهکار از بین آنها انتخاب می شوند. سپس نظرسنجی در سطح ملی انجام شده و با استفاده از آزمون‌های آماری، راهکارهای متناسب با شرایط داخلی کشور ارایه می‌شوند. این راهکارها اولویت‌بندی شده و به سه گروه لازم و ضروری، لازم و غیر ضروری و مخصوص ایران تقسیم‌بندی می‌شوند. دسته‌بندی فوق بر اساس 3 معیار اهمیت از دیدگاه خبرگان، اهمیت در تجربیات کشورها و اجرا یا عدم اجرا در کشور می‌باشد. متدولوژی ارایه راهکارها به‌گونه‌ای طراحی شده است که هرکشور با انجام قسمت نظرسنجی از خبرگان می‌تواند راهکارهای مناسب با شرایط داخلی خود را استخراج کند.

همکاری میان بنگاه‌ها در دو دهه گذشته به شدت مورد توجه مدیران قرار گرفته است. انگیزه‌های گوناگونی برای ایجاد همکاری میان دو یا چند بنگاه وجود دارد. دسترسی به مهارت و دانش فنی، تامین مالی، کسب مزیت رقابتی و محدود کردن و مدیریت ریسک می‌تواند انگیزه همکاری میان بنگاه‌ها باشد. بنگاه جهت نیل به هدف مورد نظر در همکاری، نیازمند به استفاده از روش همکاری مناسب است. انتخاب روش همکاری مناسب در موفقیت و شکست بنگاه نقش به‌سزایی دارد. از این رو آشنایی با روش‌های همکاری و تعیین عوامل موثر در انتخاب روش همکاری مناسب، برای مدیران ‌بنگاه ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله تجربیات شرکت‌های فعال در حوزه فناوری اطلاعات در زمینه انتخاب همکارانشان، از طریق پرسشنامه، مورد مطالعه قرار گرفت و به ارایه چارچوبی برای انتخاب روش همکاری مناسب منجر شد.

ساختارهای چندبعدی بسیاری در ادبیات مدیریت وجود دارند که محققان ارتباطات بین ساختار کلی و ابعادش را مشخص نکرده اند. این در حالی است که نوع ساختار چندبعدی تاثیر به سزایی در روش اعتبارسنجی و تفسیر آن دارد. در این نوشتار سعی شده است که انواع ساختارهای چندبعدی معرفی و انواع ارتباطات میان آن ها و ابعادشان تشریح شود. هنگام طرح ریزی یک مطالعه، علاوه بر توجه به ارتباطات تئوریکی بین ساختار چندبعدی و ابعادش، ارتباطات بین ابعاد و شاخص ها نیز باید بررسی شود. مشخص نکردن ارتباطات بین ابعاد و شاخص ها باعث افزایش خطای اندازه گیری در اعتبارسنجی ساختار چندبعدی میشود. در این تحقیق، مدل های متفاوت ارتباطات بین ابعاد و شاخص ها نیز ارائه شده است. همچنین روش های گوناگون اعتبارسنجی ساختارهای چندبعدی، به تفکیک انواع مدل ها بیان شده است. این مقاله راهنمایی برای محققان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به خصوص در رشته مدیریت است تا ایشان را در مدل سازی هدایت کند و بر اعتبار نتایج و یافته هایشان بیافزاید.

ین مقاله به بررسی مقایسه ای توان شبکه های عصبی مصنوعی و سری های زمانی خودبازگشت در پیش بینی ایستای نرخ تورم ایران می پردازد. در یک بررسی، با استفاده از 37 سال داده های تاریخی نرخ تورم ایران، مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی آینده نزدیک در مقایسه با سری های زمانی خودبازگشت، به‎طور متوسط از عملکرد بهتری برخوردار است. در این بررسی، مزایای روش توقف زودهنگام در مرحله یادگیری شبکه عصبی برای پیش بینی سری های زمانی نشان داده شده است.

در این مقاله نحوه به کارگیرى رویکرد بهینه سازى استوار در. مسأله انتخاب سهام (تک دوره اى) ارایه مى شود. هم چنین نشان داده مى شود که چگونه مدل استوار بر اساس تابع مطلوبیت سرمایه گذارو عدم قطعیت نرخ بازگشت سهام، منطبق مى شود. این مدل مى تواند مبتنى بر انتخاب مناسبى از بدنه نرمى و شعاع فضاى (پارامترهاى) غیر قطعى، تنظیم شود. ارزیابى جواب هاى تولید شده از نرم هاى متفاوت Lp با تولید 10000 نمونه تصادفى از نرخ بازگشت سهام، شبیه سازى شده است. نتایج محاسباتى براى درجات مختلف ریسک گریزى سرمایه گذار، راهنماى کلى براى انتخاب Lp نرم (مقیاس اندازه گیرى ریسک) مناسب براى مدل یک پارچه استوار ارایه مى کند. به علاوه این آزمایشات نشان مى دهد،وقتى عدم قطعیت (فضاى تغییرات قیمت سهام) بزرگ است، مشخصات فردى سرمایه گذار در انتخاب نرم مناسب نقش مهمى ندارد.

در کشور ما بیمة اتومبیل از مهم ترین رشته های بیمه ای است که سهم عمده ای در پرتفوی صنعت بیمه دارد. در ایران نرخ حق بیمة بدنة اتومبیل باتوجه به تعرفة بیمه مرکزی ج. ا. ا. تعیین میشود. هدف این تحقیق ارائه راهکار به شرکت های بیمه جهت تعیین نرخ حق بیمة بدنة اتومبیل باتوجه به سطح ریسک هریک از مشتریان و یاریکردن سازمان های بیمه در جهت پیشبرد اهداف و به کارگیری استراتژیهای مناسب در خصوص هریک از دسته های مشتریان و بهبود موقعیت فعلی در بازار است. در مدل ارائه شده در ابتدا عوامل تأثیرگذار بر ریسک بیمه گذاران طی دو مرحله شناسایی شد. در مرحلة اول هیجده فاکتور ریسک در چهار گروه شامل مشخصات جمعیت شناختی، مشخصات اتومبیل، مشخصات بیمه نامه و سابقة راننده از بین مقالات علمی منتشرشده در مجلات معتبر در بازة سال های 2009- 2000 استخراج شد و در مرحلة دوم بااستفاده از نظرسنجی از خبرگان، فاکتورهای نهایی تعیین گردید. پس از بخش بندی مشتریان بااستفاده از شبکة خودسازمانده، ویژگیهای مشتریان در هریک از بخش ها شناسایی شد. شناسایی ویژگیهای مشتریان، اولین گام برای تعریف حق بیمه های متفاوت براساس سطح ریسک هر مشتری است.

یکی از مشکلات اصلی در صنعت بانکداری ایران، فقدان مدلی جامع برای ارزیابی توان مالی بانک ها با در نظر گرفتن شرایط بومی خاص صنعت بانکداری ایران می باشد. این پژوهش باهدف تدوین و طراحی مدلی برای این منظور انجام شده است. در ارزیابی توان مالی بانک ها، میزان صحت و سلامت ذاتی بانک ها موردسنجش قرار می گیرد. برای طراحی و تدوین مدل یادشده، ابتدا مدل مفهومی اولیه ارزیابی توان مالی بانک ها با بررسی های گسترده و استخراج ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های پرکاربرد در این زمینه تدوین گردید. سپس این مدل در سه مرحله، روایی سنجی و بومی سازی شد. در مرحله نخست با برگزاری جلسات پنل خبرگان، روایی محتوایی ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها مورد بحث و بررسی قرار گرفت و اصلاحات لازم در مدل مفهومی اولیه انجام پذیرفت. در مرحله دوم با استفاده از نظرات خبرگان متشکل از اعضای هیأت علمی دانشگاه ها، مدیران و کارشناسان مجرب حوزه بانکی و تحلیل گران صنعت بانکداری در بازار سرمایه، اعتبارسنجی ساختاری مدل صورت گرفت؛ و در نهایت در مرحله سوم، قابلیت اطمینان ابعاد و کل مدل مورد آزمایش قرار گرفت. مدل نهایی به دست آمده شامل 4 بُعد، 8 مؤلفه و 51 شاخص می باشد که می تواند به عنوان مدلی بومی و بدیع برای ارزیابی توان مالی بانک های ایرانی مورداستفاده قرار گیرد. نتایج برآورد مدل نشان داد که بُعد وضعیت مالی، با 32 درصد وزن، بیشترین سهم را در میان ابعاد انعکاس دهنده توان مالی بانک های ایرانی دارد. پس از بُعد وضعیت مالی، ابعاد وضعیت رقابتی، وضعیت مدیریت و وضعیت ریسک به ترتیب با اوزان 26، 25 و 16 در رتبه های بعدی قرار گرفتند.

یکی از مفاهیم اصلی در شناسایی یک شئ در محیط دیجیتال شناسه گر دیجیتالی است. نظام های شناسه گر دیجیتالی به دنبال بروز مشکلات زیادی از جمله عدم ثبات و یکتایی نظام های شناسه گر فیزیکی و مکانیاب یکدست منابع (یو.آر.ال) در محیط دیجیتالی، شکل گرفتند. این شناسه گرها با استفاده از نام های غیر مستقیم برای «دی.ان.اس.»، ثبات و یکتایی نام های میزبانی را تضمین می نمایند. با توجه به اهمیت این شناسه گرها در مدیریت محتوا در محیط دیجیتالی، هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این پرسش مهم است که چگونه می توان یک نظام شناسه گر دیجیتالی را از دیگر نظام های شناسه گر تشخیص داد؟ در این پژوهش ابتدا بر اساس مرور ادبیات و برگزاری مصاحبه گروه متمرکز، 7 معیار اصلی متمایزکننده شناسه گرهای دیجیتیال در سه حوزه خصوصیات شناسه گر شامل یکتایی و ثبات شناسه گر، پوشش محیط دیجیتالی شامل شناسایی دیجیتالی، یکتایی دیجیتالی، ثبات دیجیتالی و دسترسی دیجیتالی و جامعیت و گستره شامل جامعیت شناسایی مورد شناسایی قرار گرفت. یافته های انجام ارزیابی تطبیقی بر اساس معیارهای تطبیقی در مورد 22 نظام شناسه گر مطرح در سطح جهان نشان داد که شش نظام شناسه گر «دی.اُ.آی.»، «هندل»، «یو.سی.آی.»، «یو.آر.ان.»، «آ.ر.ک.» و «پی.یو.آر.ال.» می توانند به عنوان بهترین گزینه های نظام شناسه گر دیجیتالی در کلیه حوزه ها و سه نظام «ماریام»، «آی.اس.ان.آی.» و «ان.بی.ان.» در حوزه های تخصصی خاص مورد استفاده قرار گیرند. نتایج این پژوهش می تواند به متخصصان محیط دیجیتالی در تشخیص نظام های شناسه گر دیجیتالی و استفاده مؤثر از آنها در حوزه های کاربرد یاری رساند.