سید مهدی طاهری
| مدرک تحصیلی: استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی |
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۶۸ مورد.
عدالت از نگاه شهید مطهری
منبع:
پگاه حوزه ۱۳۸۸ شماره ۲۵۳
حوزه های تخصصی:
انقلاب و انتظار
منبع:
زمانه ۱۳۸۸ شماره ۸۶ و ۸۷
حوزه های تخصصی:
هرچند انتظار برای ظهور منجی در کهن‌ترین ادوار تاریخ ریشه دارد و علاوه بر ادیان و مذاهب، بسیاری از مکتبهای فلسفی، عرفانی و اجتماعی نیز به ضرورت یا حقیقت آن قائل‌اند، در هیچ‌کدام از آنها بحث انتظار و منجی به اندازة مکتب تشیع پایدار، روشن و پویا نبوده است.
شیعه، که از همان ابتدا دل در گرو مکتب علمی و عملی اهل بیت(ع) گذاشته بود، غمبارترین دوره‌های تاریخی خود را به پشتوانة انتظار فرج پشت سر گذاشت و مرحله به مرحله راه پیمود تا سرانجام در چهاردهمین قرن اسلامی موفق شد انقلابی بزرگ برای ایجاد مقدمات ظهور منجی به راه اندازد؛ انقلابی که تمامی رنج‌ها و سرزنش کشیدن‌های گذشته را معنا می‌کرد و نشان میداد که یکی از نائبان عام امام غایبی که شیعیان از اوصافش می‌گویند عَلَم بر دوش گرفته و چنین تحول بزرگی را در صحنة جهانی پدید آورده است.
در مقالة پیش‌رو تعریف و تقسیمات انتظار و چگونگی بارور شدن این اندیشه در انقلاب اسلامی ایران بررسی، و دیدگاههای حضرت امام(ره) در این‌باره بیان شده است.
تاثیرات انقلاب اسلامی ایران بر شیعیان لبنان با تاکید بر جنبش حزب الله(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انقلاب اسلامی ایران به عنوان نقطه آغاز خیزش بیداری اسلامی در نیمه دوم قرن بیستم، نویدبخش دوره جدیدی از ظهور اسلام بود که سایر ملت های اسلامی از جمله شیعیان لبنان را به تکاپو وادشته و شیعیان این کشور و به خصوص جنبش حزب الله، به برکت انقلاب اسلامی، به تدریج نقش فزاینده ای را در تحولات سیاسی اجتماعی ایفا کرده اند.
انقلاب اسلامی ایران با تاثیرگذاری در عرصه فرهنگی (تقویت هویت شیعی)، سیاسی (سهم بیشتر در قدرت) و اجتماعی (بهینه شدن وضعیت شهروندی)، سهم بسزایی در رشد و پیشرفت و انجام اقدامات سیاسی ـ اجتماعی و کسب موفقیت های شیعیان لبنان به خصوص جنبش حزب الله داشته است.
انقلاب اسلامی ایران و شیعیان لبنان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
انقلاب اسلامی ایران در سطوح جهانی و منطقه ای تاثیرات فراوانی داشته است. تحلیلگران در این زمینه چهار تاثیر عمده را برشمرده اند: بازتاب ملموس و چشمگیر، تقویت و شتاب بخشیدن به جریانهای سیاسی اسلامی، برانگیختن ایدئولوژی و تفکر سیاسی اسلامی و فراهم شدن بهانه برای برخی از حکومتها در سرکوب جنبشهای اسلامی مخالف.
در میان کشورهای منطقه لبنان مناسب ترین محل برای پذیرش اندیشه های انقلابی است. با وجود طوایف متعدد در جامعه پیچیده ای همچون لبنان، هر طایفه جهت اعمال نفوذ خود نیازمند توان ذاتی طایفه و همچنین حمایت یک قدرت خارجی می باشد . این در حالی است که شیعیان لبنان در طول تاریخ، هیچ یک از عوامل مورد نیاز برای اعمال قدرت در جامعه لبنان را در اختیار نداشتند. علی رغم تلاشهای امام موسی صدر در فراهم نمودن ابزارهای کسب قدرت شیعیان، مشکلاتی همچون جنگ داخلی و ناپدید شدن ایشان باعث شد تا شیعیان مجدداً در قدرت یابی دچار نقیصه شوند.
این وقایع مقارن با پیروزی انقلاب اسلامی رخ داد و این تقارن آنها را به آینده امیدوار کرد. نگارندگان این مقاله در پی آن هستندکه مشخص کنند انقلاب اسلامی چه تاثیراتی در برآوردن عوامل قدرتمندی شیعیان لبنان داشته است؟
روان شناسی سیاسی شخصیت محمد رضا پهلوی با تکیه بر نظریة کارن هورنای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برخی از ضروری ترین سؤالات سیاسی در خصوص اشخاص، نهادها و نظام سیاسی به حوزة روان شناسی مربوط می شوند و بسیاری از محققان با اتخاذ این رویکرد، به بررسی ابعاد شخصیت و روان کاوی رهبران سیاسی برای تحلیل و بررسی وضعیت گذشته، حال و آینده روی آوردند.
نگارنده با تطبیق نظریة روان شناسی کارن هورنای بر رفتار محمدرضا پهلوی، بر این باور است که عوامل ناهمگون محیطی و اجتماعی دوران کودکی محمدرضا شاه، و نگرش سلطه گرایانه و فقدان حمایت و محبت در زندگی منجر به شکل گیری راون رنجوری و اضطراب اساسی وی شد و شخصیت نابهنجار متأثر از گذشته باعث شد تا در دورة حکومت، با خودشیفتگی، تملق دوستی و عقدة خودبزرگ بینی، به دنبال سلطه بر دیگران باشد. در نهایت، ضعف شخصیتی وی باعث شد که نتواند با بهره گیری از قدرت موجود داخلی و حمایت های خارجی، نظام شاهنشاهی پهلوی را از فروپاشی نجات دهد.
موتورهای کاوش وب، و نمایه سازی و رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی عناصر فراداده ای دسترس پذیر در محیط های اطلاعاتی پویا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تبیین نمایه سازی و رتبه بندی اشیای محتوایی5 حاوی عناصر فرا داده ای هسته دوبلین و مارک 21 مبتنی بر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر (XML) در محیط های اطلاعاتی پیوسته پویا توسط موتورهای کاوش گوگل و یاهو و مقایسه آنها با یکدیگر با رویکرد تحلیلی-مقایسه ای انجام شد. جامعه پژوهش را 100 شیء محتوایی (کتاب الکترونیکی) مبتنی بر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر (XML) در قالب دو گروه تشکیل می داد. گروه اول، حاوی عناصر فرا داده ای هسته دوبلین و گروه دوم، حاوی عناصر فرا داده ای مارک 21 که از اواخر مرداد 1388 تا خرداد 1389 روی وب سایت http://www.marcdcmi.ir انتشار یافته بودند. ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی بود. وب سایت مورد مطالعه براساس پیشرفته ترین روش ها به موتورهای کاوش گوگل و یاهو معرفی شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که موتور کاوش گوگل توانست عناصر فراداده ای مربوط به دو طرح فراداده ای هسته دوبلین و مارک 21 درج شده در اشیای محتوایی مورد مطالعه را به طور کامل نمایه سازی کند. ولی، موتور کاوش یاهو تا پایان مهلت انتشار (حدود 10 ماه) واکنش مثبتی نشان نداد و فاقد توانایی در نمایه سازی و به تبع آن رتبه بندی اشیای محتوایی مورد مطالعه بود. از دیدگاه مقایسه ای نیز تفاوتی میان نمایه سازی و رتبه بندی عناصر فراداده ای مربوط به دو استاندارد مورد مطالعه توسط موتور کاوش گوگل مشاهده نگردید. در مجموع، یافته ها حاکی از آن بود که هیچیک از دو طرح فرا داده ای هسته دوبلین و مارک 21 مبتنی بر XML منتشرشده در محیط های اطلاعاتی پیوسته پویا از لحاظ دسترس پذیری توسط موتورهای کاوش نسبت به یکدیگر برتری ندارند.
نقش مذهب در پیشرفت جوامع؛ مقایسه مذاهب پروتستان، توکوگاوا و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در خصوص نقش مذهب در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی انسان، دو دیدگاه سلبی و ایجابی، بین اندیشمندان رایج است که در این مقاله به دیدگاه ایجابی و اهمیت نقش دین در زندگی اجتماعی و پیشرفت جوامع تمسک کرده ایم. از آنجایی که متفکران دیدگاه ایجابی از جمله ماکس وبر، مذهب پروتستان را تنها مکتب عامل پیشرفت جوامع معرفی نموده و کارایی سایر ادیان را زیر سؤال می برد، از این رو، در مقاله ضمن تشکیک دیدگاه انحصاری وی، استفاده از مذهب توکوگاوا، توسط شاگردش رابرت بلا، درصدد توضیح کارآمدی دین اسلام در پیشرفت جوامع هستیم.
در این راستا دغدغه اصلی در این مقاله آن است که با توجه به جامعیت دین اسلام و توجه به ابعاد اجتماعی دین، در کنار ابعاد فردی، آیا در اسلام توجهی به توسعه و پیشرفت جامعه شده است یا خیر؟ با وجود توجه اسلام به این امر، چرا جوامع اسلامی به اندازه جوامع غربی، به رشد و پیشرفت دست پیدا نکرده اند؟
بررسی انگاره های اخلاقی اسلام در عرصه ی روابط بین الملل
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام
- حوزههای تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در اسلام
- حوزههای تخصصی علوم سیاسی اصول روابط بین الملل کلیات
- حوزههای تخصصی علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل رابطه دین و مفاهیم علوم سیاسی و روابط بین الملل
با توجه به گرایش ذاتی بشر به اجتماع، انسانها در زندگی اجتماعی با همنوعان خود، اجتماعاتی را در سطوح مختلف تشکیل میدهند که خصیصه منفعتطلبی باعث میشود تا در تمام سطوح دچار نزاع شده و به منظور اجتناب از پیامدهای زیانبار آن و در عین حال تأمین منافع خود، به تنظیم و تدوین ملاکهایی بپردازند. یکی از مهمترین سطوح تعامل انسانها، روابط بینالملل است که شامل روابط بین حکومتها، گروههای خارجی، سازمانها و حتی افراد کشورهای مختلف در این سطح بوده و این روابط تا زمانی میتواند از آسیبپذیری مصون بماند که بر اساس ملاکهای منطقی و معقول تنظیم شده باشد.
از آنجایی که انسانها همواره در جستجوی سازندهترین مکتب در عرصههای مختلف از جمله روابط بینالملل هستند، لذا مکتبهای گوناگون همواره ادعای برتری نسبت به سایر مکاتب داشتند. در بین ادیان، مذاهب و مکاتب دنیا، اسلام به عنوان یک مکتب جامع تنظیم روابط انسانی در عرصه بینالملل، ملاکهای عادلانهای را با تکیه بر محور اخلاق و شرع در نظر گرفته است. عطف به دیدگاههای مذکور، نگارنده با گردآوری منابع به صورت کتابخانهای و بهرهمندی از روش توصیفی – تحلیلی، درصدد بررسی این سؤال است که اسلام چه رویکردی به اصول اخلاقی در روابط بینالملل دارد؟
نویسنده بر آن باور است که اسلام در ردیف نظریههای هنجاری یا ارزشی روابط بینالملل، به بایدها و نبایدهای پدیدههای بینالمللی پرداخته و روابط بینالمللی را آنگونه که باید باشد، با رویکرد اخلاقی توصیف و تجویز میکند.
بررسی تحلیلی کارکردپذیری استاندارد«توصیف و دسترسی به منبع (RDA) » برای توصیف و سازماندهی مواد آرشیوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جریان تصوف در آسیای مرکزی، قفقاز و روسیه؛ راهکارهای بهره مندی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کشورهای آسیای میانه، قفقاز و روسیه اهمیت ژئوپلیتیکی خاصی برای ایران دارند؛ به این دلیل که نزدیکی جغرافیایی، تجربه های مشترک تاریخی و پیوندهای عمیق فرهنگی، ضرورت شناخت جریان های مختلف اسلامی را جهت بهره گیری از آن در راستای منافع ملی و دینی اجتناب ناپذیر کرده است. قدرت های فرامنطقه ای فعال در حوزه مطالعاتی مذکور، به دلیل فضای باز سیاسیِ پس از فروپاشی شوروی و گسترش موج اسلام خواهی، همواره درصدد ایجاد نفوذ در منطقه برآمده اند. از جمله حرکت های اسلامی فعال در منطقه که در طول تاریخ (از بدو ورود اسلام تابه حال)، همواره نقش مهمی در میان مردم منطقه داشته، جریان تصوف است که به رغم تضاد و مبارزة حکومت کمونیستی با چنین جریاناتی، هنوز نزد بسیاری از مردم کشورهای منطقه محبوبیت داشته و مانع مهمی برای گسترش فعالیت های وهابیت و القاعده در منطقه به شمار می رود. با توجه به این موارد، نگارندگان درصدد هستند ضمن بررسی نقش تاریخی تصوف در گسترش اسلام در این مناطق، به جریان شناسی تصوف و شناخت رقبای ایران در نحوة مواجهه با تصوف بپردازند تا در نهایت بتوان با ارائه راهکار، برنامة هوشمندانه تری را در خصوص استفادة بهینه از این جریان در گسترش فرهنگ شیعی و ایرانی اتخاذ نمود.
بررسی تطبیقی کیفیت نمایه سازی و رتبه بندی اشیاء محتوایی حاوی عناصر فراداده ای هسته دوبلین و مارک 21 توسط موتورهای کاوش عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تبیین کیفیت نمایه سازی و رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی عناصر فرادادهای هسته دوبلین و مارک 21 مبتنی بر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر (XML) توسط موتورهای کاوش عمومی، و مقایسه آنها با یکدیگر به روش تجربی انجام شد. جامعه پژوهش را صد شیء محتوایی مبتنی بر XML در قالب دو گروه تشکیل میداد؛ گروه اول حاوی پیشینههای فرادادهای هسته دوبلین، و گروه دوم حاوی پیشینههای فرادادهای مارک 21 که بر روی دو حوزه فرعی http://www.dcmixml.islamicdoc.com و http://www.marcxml.islamicdoc.com انتشار یافته بود. حوزههای فرعی مورد مطالعه به دو موتور کاوش گوگل و یاهو معرفی شدند. کیفیت نمایه سازی پیشینههای فرادادهای درج شده در اشیای محتوایی و تفاوت نمایه سازی و رتبه بندی آنها بررسی گردید. تمامی عناصر پیشینههای فرادادهای مورد مطالعه توسط موتورهای کاوش گوگل و یاهو نمایه سازی شدند. بر اساس نتایج آزمون غیر پارامتری یومان ـ ویتنی، تفاوتی میان کیفیت نمایه سازی پیشینههای فرادادهای هسته دوبلین و مارک 21 مبتنی بر XML توسط موتورهای کاوش گوگل و یاهو مشاهده نگردید. میزان معناداری تفاوت رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی عناصر فرادادهای هسته دوبلین و مارک 21 در دو موتور کاوش گوگل و یاهو نیز با استفاده از آزمون «یومان ـ ویتنی» محاسبه گردید. بین رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی دو طرح فراداده ای در موتور کاوش گوگل تفاوت معناداری مشاهده نشد، اما وضعیت رتبه بندی اشیای محتوایی حاوی دو طرح فرادادهای در موتور کاوش یاهو، تفاوت معناداری داشت. یافتههای پژوهش نشان داد هیچ یک از دو طرح فرادادهای هستة دوبلین و مارک 21 مبتنی بر XML، از لحاظ دسترس پذیری توسط موتورهای کاوش عمومی، نسبت به یکدیگر برتری ندارند
شاخص های خروجی علم و فنّاوری در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی رابطه میان پروانه های ثبت اختراع و تولیدات علمی مخترعان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تولیدات علمی برونداد و بیانگر تلاش های جوامع علمی و صنعتی هستند. مطالعه این بروندادها، گرایش های علمی و رویکردهای یک جامعه را نسبت به دنیای علم نشان می دهد. بررسی کمّی آنها نیز می تواند تصویری از حجم و گستردگی تلاش های علمی صورت گرفته توسط پژوهشگران منطقه یا جامعه ای خاص را ارائه نماید. پروانه های ثبت اختراع یکی از مهم ترین این بروندادها محسوب می شوند. در این پژوهش، با استفاده از داده های موجود در پایگاه های اداره ثبت اختراع اروپا3، اداره ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا4، اداره ثبت اختراع ژاپن5، و سازمان جهانی مالکیت فکری6، اسامی مخترعان ایرانی استخراج شد، وضعیت و تعداد تولیدات علمی این مخترعان نیز با استفاده از نمایه های استنادی مؤسسه تامپسون (آی. اس. آی) در پایگاه WoS7 مورد ارزیابی قرار گرفتند. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی ارتباط دو مقوله تعداد پروانه های ثبت اختراع و تعداد تولیدات علمی مخترعان و در بعد ملی، نسبت پروانه های ثبت اختراع به کل تولیدات علمی نمایه شده کشور جمهوری اسلامی ایران در WoS است. در انجام این پژوهش، از روش تحلیل محتوی استفاده شده است. یافته های پژوهش در نهایت، به تحلیل همبستگی رسید و برای تعداد تولیدات علمی و پروانه های ثبت شده توسط مخترعان در سطح 95 درصد، ضریب همبستگی 039/0 محاسبه شد که هیچ گونه رابطه معنی داری را میان دو متغیر نشان نمی دهد. از نتایج قابل تأمل این پژوهش، نسبت تعداد تولید علمی مخترعان دارای مقاله به سایر پژوهشگران است. یافته های این پژوهش نشان دهنده سهم 5/6 درصدی مخترعان در مقایسه با سایر پژوهشگران است.
کاربرد فراداده در بافت آرشیوی: ضرورت، استانداردها، و رویکرد جدید(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: مقاله حاضر به منظور تبیین کاربرد فراداده در بافت آرشیوی، انواع استانداردهای فراداده ای بافت آرشیوی از لحاظ کارکردپذیری، و رویکردهای بهره مندی از فراداده در بافت مذکور طراحی شده است.
روش/رویکردپژوهش: پژوهشی مفهومی است که با رویکرد تحلیلی در راستای تحقق هدف پژوهش گام بر می دارد. بدین منظور، ضمن اشاره به ویژگی های بومی اشیای محتوایی بافت آرشیوی و ضرورت استفاده از فراداده در آن بافت، رویکردهای پیشین و کنونی استفاده از فراداده در بافت آرشیوی مورد بررسی قرار می گیرد.
یافته ها و نتایج: بافت آرشیوی همانند دیگر بافت های اطلاعاتی دارای ویژگی های بومی خاصی از جمله عدم وجود منبع اصلی اطلاعات، وجود روابط درون بافتی و برون بافتی میان اشیای آرشیوی و اشیای دیگر بافت ها، و نظیر آن است که بر روی توصیف و سازماندهی آنها تاثیر می گذارد. از این رو، توصیف و سازماندهی اشیای آرشیوی و برقراری روابط درون بافتی و برون بافتی (با دیگر اشیای بافت فرهنگی) همخوان با ویژگی های بومی آنها ضروری است. کارکردهای توصیفی، مدیریتی، ساختاری، فنی، نگهداری، و حقوقی از تولید فراداده در بافت آرشیو مد نظر است.
در پایان، به رویکرد جدید استفاده از ابزار فراداده در بافت آرشیوی، و همگرایی استانداردهای فراداده ای بافت آرشیوی با دیگر بافت ها به ویژه بافت کتابخانه ای پرداخته خواهد شد.
مقایسه کارآیی طرح فراداده ای هسته دوبلین و قالب فرا داده ای مارک 21 در سازماندهی منابع اطلاعاتی شبکه جهانی وب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نظامهای سازماندهی اطلاعات، به موازات رشد دانش و تحولات و نوآوریها در روشها و رسانههای ارائة آن، گسترش یافتهاند. هدف از گسترش این نظام، پاسخگویی به نیازهای دانش پژوهان بوده و بهنوبة خود، موجب پدید آمدن چالشهای جدیدی در استانداردها، شیوهها و رویکردهای سازماندهی اطلاعات شده است. فلسفة اصلی و نگرش موجد ایجاد این نظامها ـ تسهیل و تسریع دسترسی به منابع دانش- همواره مستقل از نوع رسانهها و محیطهای ارائه بوده است. ظهور رایانه و فنّاوریهای نوین اطلاعاتی و در نتیجه، ظهور محیط و رسانههای اطلاعاتی جدید، تجدید نظر وارزیابی دوباره استانداردها، ابزارها و فنون سازماندهی را ضروری میکند. برای پاسخگویی به اینتحولات، در طراحی نظامهای سازماندهی اطلاعات، دو رویکرد وجود دارد: نخست، هماهنگی وتطابق ابزارهای سنتی با محیط و رسانههای جدید و دیگر، طراحی ابزارها و فنون جدید برای حداکثر بهره وری از امکانات و قابلیتهای محیط جدید. مقالة حاضر، ضمن معرفی و بررسی نقاط قوّت و ضعف طرح فراداده ای هستة دوبلین و قالبمارک 21، در سازماندهی منابع اطلاعاتی شبکة جهانی وب، با استفاده از روش تحلیلی، کارایی دو طرح مذکور را در نمایه سازی اطلاعات الکترونیکیبا هم مقایسه کرده است. نتیجة مقایسه نشان میدهد که در نهایت، قالب مارک 21 برای ذخیره، پردازش و مبادلة اطلاعات محیط وب، مناسب تر است