نظریه و عمل در تربیت معلمان - راهبردهای نوین تربیت معلمان

معلمان مهمترین و مؤثرترین عامل در مدارس هستند که پاسخگو بودن آن ها هم بر میزان استرس ناشی از شغل و هم بر عملکرد شغلی، اثر گذار می باشد. در این میان، میزان حمایت ادراک شده از سوی سازمان می تواند میزان تاثیر پاسخگویی بر میزان استرس و عملکرد شغلی را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش پاسخگویی بر عملکرد و استرس شغلی معلمان با توجه به نقش تعدیل کننده حمایت ادراک شده سازمانی انجام شده است. روش تحقیق این پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی و به لحاظ ماهیت از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی معلمان مدارس پسرانه ناحیه یک شهرستان مشهد با حجم 400 نفر می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس جدول مورگان، 200 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از چهار پرسشنامه استاندارد پاسخگویی هاچوارتر و همکاران (2005)، استرس شغلی ریزو و هووس (1972)، عملکرد شغلی پاترسون (1990) و حمایت سازمانی ادراک شده آیزنبرگر و همکاران (1986) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی و رگرسیون چندگانه تعدیل کننده استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین پاسخگویی و حمایت سازمانی ادراک شده، عملکرد شغلی و استرس شغلی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. در عین حال در پژوهش حاضر، رابطه معنی داری بین حمایت ادراک شده با میزان عملکرد شغلی معلمان دیده نشد. نتایج رگرسیون چندگانه تعدیل کننده نشان داد که پاسخگویی و حمایت ادراک شده، نقش تعاملی در پیش بینی استرس شغلی دارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر فعالیت های دست ورزی بر یادگیری محاسبات عددی پسر پایه سوم ابتدایی، انجام شده است. دراین راستا پژوهشگر در روشی نیمه آزمایشی، دو گروه30 نفره آزمایش و کنترل از دانش آموزان مدرسه ابتدایی حضرت مهدی (عج)، به شیوه نمونه گیری هدفمند، انتخاب کرده است. در گروه آزمایش تدریس مفاهیم با استفاده از فعالیت های دست ورزی و در گروه کنترل به روش دیداری انجام شد. به منظور گردآوری داده ها از آزمون محقق ساخته که روایی آن از طریق روایی محتوایی و روش CVR، سنجیده شد و برای هر دو آزمون با مقدار 99 / 0مورد تایید قرار گرفت استفاده شد. یافته های توصیفی پژوهش نشان داد که میانگین متغیر مهارت های هندسی گروه آزمایش در پس آزمون بیشتر بوده است. نتیجه تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت میان پس آزمون دو گروه، معنی دار است؛ و با توجه به مقدارf، فعالیت دست ورزی بر یادگیری مهارت های هندسی دانش آموزان گروه آزمایش تاثیرگذار بوده است. نتایج آزمون t مستقل نیز نشان داده است؛ برای متغیر مهارت های هندسی نسبتT به دست آمده (536/18) با درجه آزادی 27 از جدولt بحرانی بزرگتر است. لذا نتایج آزمون بیانگر این است که فعالیت های دست ورزی بر یادگیری مهارت های هندسه دانش آموزان تاثیرگذار است.

هندسه یکی از چالش برانگیزترین دروس ریاضی محسوب می شود که از گذشته تاکنون توجه بسیاری از آموزشگران ریاضی را به خود جلب کرده است. برای درک هندسه مدرسه ای، شناخت اشکال هندسی نقش تعیین کننده ای دارند. در جای جای کتاب های درسی هندسه می توان اشکال هندسی مختلف را مشاهده کرد و می توان گفت شناخت و ارتباط با اشکال هندسی بخش مهمی از فرآیند یادگیری هندسه است. اما نتایج پژوهش ها و تجارب معلمان نشانگر این موضوع است که دانش آموزان در درک این اشکال و به طور کلی در درک مفاهیم شکلی با مشکلات بسیاری مواجه هستند که این امر مانع بزرگی برای استدلال های هندسی آنها محسوب می شود. هدف از مقاله حاضر که به صورت مروری و به روش کتابخانه ای انجام شده است، آن است که بر اساس پژوهش-های معتبر به شرح بخشی از این مشکلات بپردازد. بسیاری از دانش آموزان، نام اشکال هندسی را تنها با توجه به شکل ظاهری آنها حدس می زنند و با خصوصیات اصلی هر یک از این اشکال به درستی آشنایی ندارند و در تشخیص اشکال هندسی، تنها بر شهود و تجارب قبلی خود تکیه می کنند و تمایل به نادیده گرفتن تعریف دارند. بحث پیرامون چنین موضوعاتی، آگاهی معلمان را نسبت به مشکلات یادگیری دانش آموزان بالا برده و همچنین بازبینی فرایند آموزش هندسه و اصلاح شیوه های تدریس را در پی خواهد داشت.

هدف پژوهش حاضر، اولویت بندی گرایش معلمان مدارس ابتدایی شهر اصفهان به ایدئولوژی های برنامه درسی به روش پژوهش توصیفی - پیمایشی بود ه است. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان مدارس ابتدایی نواحی شش گانه شهر اصفهان به تعداد 4290 نفر تشکیل دادند که از بین آن ها تعداد 354 نفر متناسب با جدول مورگان و با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد ایدئولوژیهای برنامهدرسی اسکایرو (2014) بود که براساس مؤلفه های هدف، تدریس، یادگیری، دانش، کودک و ارزشیابی به تعیین انواع ایدئولوژی برنامه درسی (علمی دانشگاهی، فراگیر محور، کارآیی اجتماعی و بازسازی اجتماعی) می پرداخت. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از روش آماره فریدمن استفاده گردید. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که معلمان ابتدایی شهر اصفهان در مؤلفه های هدف، تدریس، یادگیری، کودک و ارزشیابی به ایدئولوژی فراگیرمحور و در مؤلفه دانش به ایدئولوژی کارآیی اجتماعی بیش ترین گرایش را داشته اند. همچنین در همه مؤلفه های هدف، تدریس، یادگیری، کودک ، دانش و ارزشیابی به ایدئولوژی علمی دانشگاهی کم ترین گرایش را داشته اند.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه انگیزش، خودکارآمدی و تعهد حرفه ای نومعلمان دانش آموخته ی دانشگاه فرهنگیان و نومعلمانی که از طریق ماده 28 جذب دانشگاه فرهنگیان شده اند، می باشد. روش تحقیق کمی، از نوع توصیفی (علی مقایسه ای) است. نومعلمان خراسان رضوی جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند. به منظور آزمون مدل، نمونه ای به حجم 347 آزمودنی، از بین 3339 نومعلم خراسان رضوی انتخاب شد. جامعه تحقیق شامل 2426 نومعلم دانش آموخته ی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی (مشهد) در سال های 1397 و 1396 می باشد و نیز 913 نومعلمانی که از طریق ماده 28 در سال-های 1396 و 1397 جذب دانشگاه فرهنگیان شده اند. پرسشنامه های انگیزش معلمی و خودکارآمدی معلمی و تعهدحرفه ای توسط محقق ساخته و اعتبارسنجی شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی و آزمون تی استفاده گردید. نتایج نشان داد که تعهد حرفه ای و انگیزش معلمی نومعلمان دانش آموخته ی دانشگاه فرهنگیان به صورت معنی داری بیشتراز انگیزش و تعهد حرفه ای نو معلمان جذب شده از طریق ماده 28 می باشد، در حالی که خودکارآمدی معلمی بین دوگروه تفاوت معنی داری نداشت.

شهروندی از مهم ترین مفاهیم اجتماعی است که به منظور کمک به شناخت بهتر جامعه، روابط درونی آن و هدایت کنش ها و رفتارها خلق شده است و «حقوق شهروندی» علیرغم قدمتی که در تمدن های بشری داشته، اصطلاح جدیدی است که گستره وسیعی از حوزه های زندگی افراد از جمله حیطه های سیاسی، امنیتی، قضایی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را در بر می گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل وضعیت حقوق شهروندی در دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه که به شکل هدفمند مورد بررسی قرار گرفت، دانشجومعلمان حاضر در سه پردیس شهید مفتح، نسیبه و مرکزشهدای مکه در استان تهران بودند که بر اساس آمار استانی در سال تحصیلی 98-97 تعداد آنها 1948 نفر بود. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 320 تعیین گردید که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته 28 گویه ای با طیف پنج گزینه ای لیکرتی استفاده گردید. پس از تأیید روایی پرسشنامه توسط ده نفر از اساتید حوزه علوم تربیتی، پایایی ترکیبی آن 90/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss24 و Smart-PLS با استفاده از آمار توصیفی و معادلات ساختاری بهره گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد وضعیت موجود حقوق شهروندی دانشجومعلمان مورد مطالعه کمتر از حد متوسط است و هر یک از مؤلفه های «آموزشی- پژوهشی»، «سیاسی»، «فرهنگی- اجتماعی»، «صنفی- رفاهی» و «انضباطی» به ترتیب در وضعیت «حقوق شهروندی» سهم دارند؛ به طوری که این عوامل بر روی هم تقریباً 66/0 از واریانس «حقوق شهروندی» دانشجومعلمان را تبیین می کنند.

مقدمه: یکی از دلایل اصلی سرعت پیشرفت و توسعه در کشورهای گوناگون، توجه به فرآیند انگیزش تحصیلی در آن کشورها بوده است. هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی افزایش انگیزش تحصیلی دانش آموزان مدارس ابتدایی بود. روش: برای ارائه این الگو و به دست آوردن داده های متناسب با زمینه مورد مطالعه، از روش کیفی نظریه داده بنیاد استفاده شد. شرکت کنندگان در پژوهش حاضر، صاحبنظران و متخصصان حوزه روانشناسی و مشاوره حوزه ابتدائی بودند که تعداد 21 نفر از میان آن ها به صورت نمونه گیری نظری جهت انجام مصاحبه عمیق انتخاب شدند و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. اعتبار یافته ها با روش تطبیق توسط اعضا و مصاحبه های آزمایشی انجام شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های کیفی از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. یافته ها: نتایج گویای آن است که 725 گزاره مفهومی اولیه با 24 مقوله اصلی و 83 مقوله فرعی در قالب ابعاد 6 گانه مدل پارادایمی شامل: موجبات علی (4 مقوله)، پدیده اصلی (افزایش انگیزش تحصیلی)، شرایط زمینه ای (4 مقوله)، شرایط محیطی (8 مقوله)، راهبردها (4 مقوله) و پیامدها (4 مقوله) شناسایی شدند. نتیجه گیری: یکپارچه سازی مقوله ها بر مبنای روابط موجود بین آن ها پیرامون محور افزایش انگیزش تحصیلی، شکل دهنده مدل پارادایمی است که الگوی افزایش انگیزش تحصیلی دانش آموزان مدارس ابتدایی را منعکس می کند.