پژوهش حاضر به بررسی توانایی حل مسائل کلامی ریاضی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی بر مبنای مدل تحلیل خطای نیومن به کمک روش توصیفی-پیمایشی از نوع مقطعی پرداخته است. از میان دانش آموزان پایه چهارم منطقه 12 شهر تهران، تعداد 399 دانش آموز دختر و پسر به روش تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند. به منظور جمع آوری داده ها از آزمونی محقق ساخته که تلفیقی از چهار سؤال تشریحی و پرسش های نیومن بود، بهره گرفته شد. برای بررسی روایی ابزار پژوهش از روایی صوری و محتوایی و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آن 82/0 بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس چند متغیری) انجام گرفت. براساس یافته ها، دانش آموزان در فرایند دستیابی به پاسخ درست مسائل، بیشترین خطا را در مرحله تبدیل و کمترین آن را در مرحله کدگذاری از سطوح سلسله مراتبی خطای نیومن به خود اختصاص داده اند. نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد که بین هر یک از سطوح خطای نیومن با عملکرد دانش آموزان در حل مسائل کلامی ریاضی، رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین، نتایج حاکی از وجود تفاوت معنی دار در عملکرد دو گروه دختران و پسران بوده است و به طور کلی پسران مرتکب خطای کمتری در مقایسه با دختران شده اند. یافته های این پژوهش می تواند در بازبینی فرایند آموزش حل مسئله کلامی و تنظیم مواد آموزشی برای کتب درسی ریاضی مورد استفاده قرار گیرد.