مختار ذاکری

هدف پژوهش، تبیین آموزش تفکّر به کودکان و نوجوانان در بستر راهبردهای تدریس و محتوای کتاب های درسی بود. روش جمع آوری داده ها، اسنادی و روش تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیلی-استنتاجی بود. نتایج نشان داد، آموزش تفکّر متشکل از هفت وجه است. برای آموزش هر وجه، راه کارهای عملیاتی در قالب راهبردهای فعال تدریس مطرح شد که امکان پیاده سازی آن، در زمان مشخص شده ی برنامه درسی مدارس وجود دارد. اولین مساله در آموزش تفکّر، این است که موضوع مناسب آموزشی هر نوع تفکّر از کتاب های درسی احصا گردد. سپس امکانات و فضای آموزشی مناسب آموزش آن نوع تفکّر باید فراهم آید. در جریان آموزش تفکّر در بستر راهبردهای تدریس باید توجه داشت، هم زمان دو هدف دست یابی به اهداف مندرج در محتوای موردنظر کتاب درسی و فعال سازی و به تبع آن، رشد جریان تفکّر فراگیر مد نظر است و نباید یکی جای دیگری را بگیرد. بکارگیری هر نوع تفکّر، کارکرد خاص خود را دارد که دیگر انواع تفکّر ندارد؛ به همین دلیل برای رسیدن به رشد همه جانبه، نباید از هیچ یک از انواع تفکّر غفلت کرد. همه ی دروس و همه ی کلاس های درس با هرنوع محتوایی، می تواند یک میدان عمل برای آموزش تفکّر باشد.

یکی از الگوهای نوینی که برای بالندگی حرفه ای معلمان مورد توجه قرار گرفته، درس پژوهی است. این پژوهش با هدف شناسایی فرصت های قبل، حین و بعد از اجرای درس پژوهی مدارس ابتدایی شهرستان بندرعباس به انجام رسید. جامعه ی موردمطالعه ، کلیه ی معلمان مدارس ابتدایی آموزش و پرورش ناحیه 1 شهر بندرعباس بود که تعداد 20 مصاحبه نیمه ساختاریافته با نمونه گیری هدف مند صورت گرفت. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل استقرایی با نظام کدگذاری استفاده شد. یافته ها و نتایج پژوهش نشان داد، سه مقوله ی فرصت تبادل تجربه، فرصت افزایش سطح دانشی و فرصت تغییر بینش حرفه ای به عنوان فرصت های قبل از درگیری عملی با درس پژوهی و سه مقوله ی ایجاد انگیزه برای افزایش بهره وری و بکارگیری یافته های مفید در کلاس، فرصت توسعه ی روحیه ی مسئولیت پذیری در کار گروهی و تغییر فرهنگ نظام یاددهی-یادگیری از انفرادی به گروهی به عنوان فرصت های حین و بعد از درگیری عملی با درس پژوهی احصا گردید.

هدف این مطالعه، شناسایی چالش ها و راهکارهای فرآیند شکل گیری هویت اجتماعی-فرهنگی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان است. روش پژوهش، کیفی و شیوه تحلیل داده ها، روش استقرایی با نظام کدگذاری و روش جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق بود. به منظور اعتبارسنجی، از روش مسیر ممیزی استفاده شد. روایی پژوهشی با استفاده از روش بازبینی به وسیله اساتید انجام شد. میدان پژوهشی، شامل دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان هرمزگان به تعداد 2250 نفر و نمونه پژوهشی بر اساس اصل اشباع شدگی، شامل 15 نفر بود. یافته های پژوهش نشان داد یازده مقوله کلیدی شامل: اثرپذیری دانشجومعلمان از فرهنگ غربی، انفعال و بی علاقگی دانشجومعلمان نسبت به شرکت در فعالیت ها و برنامه های فرهنگی و اجتماعی، نبود نیروهای برنامه ریز آموزشی و  اجرایی متخصص در فعالیت ها و مسائل فرهنگی و اجتماعی، تفکیک جنسیتی (عدم تجربه جوّ مختلط اجتماعی)، عدم توجه کافی به شأن و منزلت دانشجومعلمان و شغل معلمی، نبود بستر و شرایط مناسب برای اجرای فعالیت ها و مشارکت همه جانبه دانشجومعلمان، عدم معرفی الگوی مناسب رفتاری، ضعف در تبیین و آموزش برنامه ها و مسائل فرهنگی-اجتماعی، سطح پایین دانشی، مهارتی و نگرشی دانشجومعلمان نسبت به برنامه ها و مسائل فرهنگی و اجتماعی، کمبود برنامه های میدانی فرهنگی و اجتماعی و بحران هویت شغلی و فرهنگی-اجتماعی، ایجادکننده چالش های شکل گیری هویت فرهنگی-اجتماعی هستند. همچنین یازده مقوله کلیدی نیز شامل: اعتلای سطح شأن و منزلت دانشجومعلمان، مشارکت دادن دانشجومعلمان در برنامه ریزی و اجرای فعالیت های فرهنگی و اجتماعی، ایجاد یک هسته متخصص و پویا، تبیین و آموزش دقیق برنامه ها و مسائل فرهنگی-اجتماعی به دانشجومعلمان، جذاب و رقابتی   نمودن برنامه ها و فعالیت های فرهنگی-اجتماعی، ایجاد زمینه ارتقای دانشی، مهارتی و نگرشی پیرامون مسائل فرهنگی-اجتماعی، اصلاح نظام گزینش دانشجومعلمان، فراهم سازی امکانات و زیرساخت های لازم جهت اجرای فعالیت های فرهنگی-اجتماعی، اجرای برنامه های میدانی با محوریت موضوعات فرهنگی-اجتماعی و طراحی و تهیه لباس فرم به عنوان راه کارهایی برای شکل گیری هویت فرهنگی-اجتماعی به شمار می آیند. به طورکلی می توان گفت، نگرش عده ای از دانشجویان به سوی مدرنیته و پست مدرنیسم، به عنوان یک جنبش و حرکت ایده ال، سوق یافته است و فکر خروج از کشور در برخی از ایشان ریشه دوانیده است. نفوذ سبک زندگی غربی در جامعه، هرروز بیشتر شده و ارزش ها و عقاید فرهنگی-اجتماعی اصیل ایرانی-اسلامی درحال تضعیف هستند؛ مضاف بر اینکه تضادهای فرهنگی رایج در جامعه، بین خرده فرهنگ ها و فرهنگ ایرانی-اسلامی با فرهنگ غربی درحال افزایش است. لازم است، تبیین و آموزش دقیق برنامه ها و مسائل فرهنگی و اجتماعی به دانشجومعلمان صورت گیرد.

یکی از عرصه هایی که مفهوم هویت به شدت در آن مطرح می شود، حوزه تعلیم و تربیت است. تلاش نگارنده بر این است که مجموعه آسیب های فرایند هویت یابی فراگیران در نظام تعلیم و تربیت ایران و جریان هویت آفرینی اسلامی ایرانی در بستر نظام تعلیم و تربیت را بحث و تحلیل کند. این پژوهش از اشکال پژوهش های فلسفی و با روش تحلیلی استنتاجی انجام شده است . سؤال اصلی پژوهش این است که چه چالش هایی باعث شده است، جریان هویت یابی اسلامی ایرانی فراگیران با اینکه مورد نظر نظام تعلیم و تربیت است و برای آن برنامه ریزی وسیعی می شود، روند مطلوبی را طی نمی کند و مهم ترین آسیب های فرایند هویت یابی فراگیران در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی کدامند؟ نتایج نشان می دهد که دو دسته از آسیب ها را می توان مطرح کرد؛ دسته اول مربوط به میدان عمل تعلیم و تربیت در مسیر هویت بخشی اسلامی-ایرانی به فراگیران است که در مجموع، هجده مورد را شامل می شود و دسته دوم به هویت خودِ نظام تعلیم و تربیت اشاره دارد که شامل چهار مورد است. مواردی از جمله عدم بازخوانی و بازتولید همه جانبه اجزای نظام تعلیم و تربیت، عدم هماهنگی تغییرات درون نظام تعلیم و تربیت، عدم وجود ایده مشخصی از فرایند هویت یابی اسلامی-ایرانی و عدم طی شدن مطلوب فرایندهای درون ساختاری تعلیم و تربیت مربوط به دسته اول و عدم تنوع زمینه های هویتی، عدم جامعیت و استقلال مؤلفه ها، عدم سازگاری درونی زمینه های موجود هویتی و عدم طی شدن فرایندهای هویتی در دسته دوم جای می گیرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان پرداختن به اهداف کلی برنامه ی فلسفه برای کودکان است. این پژوهش بااستفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش آنتروپی شانون استفاده شد. نمونه پژوهش شامل کتاب های مطالعات اجتماعی پنجم و ششم ابتدایی سال 1401-1400 بود. ابزار پژوهش، فهرست وارسی مؤلفه های اهداف فلسفه برای کودکان بوده است. نتایج نشان داد، توجه به مؤلفه های اهداف فلسفه برای کودکان در کتاب مطالعات ششم ابتدایی با %53 بیشتر از توجه به مؤلفه های اهداف فلسفه برای کودکان در محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پنجم با %47 است. بیشترین توجه به «رشد فردی و میان فردی» با %37 درصد و کمترین توجه به «پرورش خلاقیت» %7 درصد شده است. همچنین درصد توجه به اهداف مختلف فلسفه برای کودکان در محتوای کتاب مطالعات پنجم و ششم، توزیع یکسانی ندارد. «بهبود توانایی استدلال» %30، «پرورش درک اخلاقی» %11، «پرورش توانایی مفهوم یابی در تجربه» %15 را به خود اختصاص داده اند. به طورکلی کتاب مطالعات ششم، توجه بیشتری به اهداف فلسفه برای کودکان داشته است. از بین اهداف، بیشترین ضریب اهمیت، مربوط به «پرورش درک اخلاقی» و کمترین ضریب اهمیت، مربوط به «پرورش خلاقیت» است. از سوی دیگر، دو هدف «بهبود توانایی استدلال» و «پرورش توانایی مفهوم یابی در تجربه» ضریب اهمیت یکسانی دارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی فرایند هویت یابی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدبندرعباس با تاکید بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت انجام شد. روش تحقیق کیفی و روش جمع آوری داده ها، مصاحبه عمیق، مشاهده و اسنادی است. جامعه ی پژوهشی تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. روش تجزیه وتحلیل داده ها، روش تحلیل استقرایی و قیاسی و رویکرد تجزیه و تحلیل داده ها رویکرد توصیفی تفسیری است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، دانشجویان در طول دوران تحصیل با دو مقوله ی علمی تحصیلی و فرهنگی روبرو شده اند که بیشترین تاکید و توجه دانشگاه آزاد، به مقوله ی علمی تحصیلی مربوط می شود. نحوه ی رویارویی دانشجویان، با زمینه های هویتی به دوشکل آگاهانه و ناآگاهانه صورت گرفته است. مقوله ی رویارویی آگاهانه در مواردی به زمینه های علمی تخصصی و در مواردی به زمینه ی فرهنگی –اجتماعی بر میگردد.از بین هشت مولفه اصلی، هفت مولفه ی اقتدار، وحدت، تجربه، ارتباط، ارزشمندی، آگاهی و نشان مندی در مورد زمینه ی علمی تحصیلی و تا حدودی فرهنگی تحقق یافته و مولفه ی ثبات محقق نشده است.

یکی از موضوع های اساسی دنیای مدرن، مسئله ی هویت ملی است که در این مطالعه، پژوهش گران به دنبال تحلیل این مفهوم در متن بیانیه ی گام دوم رهبر معظم انقلاب هستند. در این پژوهش با رویکردی غیرپیدایشی، مؤلفه های هویت اسلامی-ایرانی بررسی شده است. به منظور داده کاوی، پژوهش گران از روش تحلیل محتوای قیاسی و روش تحلیلی-استنتاجی و برای داده یابی از روش اسنادی بهره گرفته است. نتایج نشان می دهد که به تمامی مؤلفه های هویت آفرینی اسلامی-ایرانی که جمعاً 24 مؤلفه است، توجه شده است. در این میان، مؤلفه های اقتدار (15 عبارت)، برجستگی (13 عبارت)، تداوم و جهت مندی (9 عبارت) و ارزشمندی (8 عبارت) بیشترین بسامد را دارا هستند و مؤلفه های کارایی (7 عبارت)، آگاهی (6 عبارت)، ثبات، تعهد، ادراک شخصی، تجربه، طرح مندی (5 عبارت)، ارتباط (4 عبارت)، پیوند، تأییدپذیری، وحدت، هماهنگی و نشان مندی (3 عبارت) و تمایز، انعکاس، کلیت، پذیرش، معناداری و دل مشغولی (2 عبارت) در درجات بعدی پردازش در متن قرار دارند که این امر، نشان از جامعیت بحث هویت آفرینی در متن بیانیه ی گام دوم دارد. درخصوص چگونگی روند هویت آفرینی اسلامی-ایرانی در متن بیانیه ی گام دوم باید گفت که تأکید اصلی رهبری معظم انقلاب اسلامی در درجه ی اول بر ایجاد بینش و بصیرت در آحاد ملت به ویژه نسل جوان نسبت به دستاوردها و زمینه های اقتدار و افتخارآفرینی انقلاب اسلامی بوده است. هم چنین ایشان با معرفی ارزشمندی های جامعه ی اسلامی-ایرانی، به دنبال معرفی جهت حرکت نسل جوان در پیشبرد اهداف انقلاب بوده اند و از کارآمدی وضعیت موجود با بیان مصادیق متعدد دفاع نموده اند.

تربیت معلم، یکی از حوزه های بسیار مهم و تأثیرگذار در نظام آموزشی و فرهنگی هر کشور است. یکی از عواملی که می تواند به پیشرفت نظام تربیت معلم کمک شایانی نماید، انجام مطالعات مناسب در ارتباط با دلایل موفقیت و افول این نظام در بستر تاریخی است. هدف این مطالعه، بررسی دلایل اوج گیری و افول نظام تربیت معلم در بستر تاریخی بوده است. پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی و نظام کدگذاری استقرایی به انجام رسید. جامعه مورد مطالعه، مدیران تربیت معلم استان هرمزگان از سال 1343 تاکنون بودند. نمونه گیری با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با رعایت اصل اشباع شدگی و حداکثر تنوع انجام شده که با 15 نفر به اشباع رسید. روش جمع آوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و روش اعتباریابی داده ها، مسیر ممیزی و ضریب توافق نمره گذاران بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد، در درخصوص دلایل موفقیت نظام تربیت معلم، یازده مقوله عمل گرایی در حوزه تربیت معلم، مسئولیت پذیری، انگیزه مند بودن، الگو بودن مجموعه عوامل تربیت معلم، روابط انسانی سالم، کیفی بودن، وجود نظام نظارتی کارا و اثربخش، برنامه مندبودن، عدالت محور بودن، وحدت گرایی و نگاه همه جانبه نگر، و مدیریت تعاملی در مجموعه تربیت معلم؛ احصا گردید. سه مولفه کیفی بودن مجموعه تربیت معلم، عمل گرایی در حوزه تربیت معلم و برنامه مندبودن مجموعه تربیت معلم، بیشترین برجستگی را در این بین دارا بودند و سایر مقولات در درجات بعدی اهمیت قرار گرفتند. درخصوص دلایل افول نظام تربیت معلم، شش مقوله کلیدی شامل عدم تخصص گرایی در تربیت معلم، ضعف مالی، بی توجهی، ضعف نگرشی، عدم کیفیت گرایی، و تمرکزگرایی در مجموعه تربیت معلم؛ مشخص شد. در این بین، مولفه عدم تخصص گرایی در تربیت معلم و بی توجهی به مجموعه تربیت معلم، دارای بیشترین برجستگی بودند و سایر مولفه ها در اولویت های بعدی جای گرفتند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی مقوله های اخلاق شهروندی در محتوای دروس تاریخ پایه پنجم و ششم ابتدایی است. این پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش تحلیل محتواست. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش های توصیفی و روش آنتروپی شانون استفاده شده است. جامعه آماری شامل کتاب های تایخ پنجم و ششم ابتدایی 98- 1397 است. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که در محتوای تاریخی کتاب های مطالعات اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی بخش تاریخ، از بین مؤلفه های مورد بررسی، مؤلفه خودآگاهی و احترام به ترتیب با ضریب اهمیت 144/0 و 140/0 بیشترین توجه را به خود اختصاص داده است و در این میان  مؤلفه رعایت قانون، محیط زیست،  پذیرش دیگران  و تصمیم گیری به ترتیب  با ضریب اهمیت 00004/0  و 00004/0   و  00002/0 و00002/0  کمترین میزان  توجه بخش تاریخی کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم و ششم ابتدایی  را به خود اختصاص داده اند

هدف این مطالعه، بررسی تجربیات زیسته ی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان از برنامه ی درسی رشته ی علوم تربیتی است. روش پژوهش، کیفی با رویکرد توصیفی-تفسیری و جامعه ی پژوهش شامل دانشجومعلمان رشته ی علوم تربیتی است. پانزده نفر از دانشجومعلمان با بهره گیری از نمونه گیری هدفمند و رعایت اصل اشباع شدگی و حداکثر تنوع به عنوان نمونه ی پژوهشی انتخاب شدند. پژوهش گر به منظور جمع آوری داده ها، از روش مصاحبه ی عمیق و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل استقرایی مبتنی بر نظام کدگذاری بهره برده است. در این پژوهش به منظور پایایی و اعتبایابی سؤالات مصاحبه و یافته های پژوهش از روش دلفی، ضریب توافق نمره گذاران و ارجاع نتایج به مشارکت کنندگان و روش مسیر ممیزی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، شش مقوله ی آسیب های حوزه ی برنامه ریزی، محتوایی، کاربرد، روان شناختی، آموزشی و زیرساختی، ایجادکننده ی آسیب های برنامه ی درسی علوم تربیتی هستند. ناهمسانی هایی بین برنامه ی قصدشده و عملیاتی به چشم می آید. برنامه ی پنهان، حاکم بر آموزش های دانشگاه هست. از متخصصان حوزه ی برنامه ریزی در تدوین برنامه ی درسی به نحو احسن استفاده نشده است؛ واحدهای درسی مرتبط با حوزه روابط انسانی در سازمان های آموزشی در برنامه ی درسی دیده نمی شود؛ انعطاف برنامه، کم و تمرکزگرایی حاکم است؛ چهار مقوله ی کلیدی شامل کاربردی کردن محتوا و جریان آموزش، کیفیت بخشی به جریان یاددهی یادگیری، ارزشیابی میزان تحقق همه جانبه ی اهداف برنامه ی درسی و بازسازی برنامه ی درسی، راهکارهای بهبود برنامه ی درسی رشته ی علوم تربیتی هستند. لازم هست، واحدهای بدون کاربرد حذف شده، روش های آموزشی درجهت پوشش دادن نیازها و اهداف برنامه افزوده شود و بین دروس تئوری و عملی تناسب ایجاد گردد. کیفی و تخصصی سازی برنامه ی درسی در حوزه های مختلف در دستور کار قرار گیرد.

در شهر کهن میناب، شاعران با فهم این نکته که نوحه گفتن و نوحه خواندن در رثای امامان پاداش اخروی و دنیایی دارد به شعر نوحه و مرثیه روی آوردند چنانچه از قرن 11 تا کنون شاعران مرثیه سرای زیادی در میناب داریم که تخصصی نوحه گفته اند اما پژوهشی در تحلیل آثار آنان صورت نگرفته است، در واقع شاعران میناب از سیصد سال پیش با سرودن دلنامه های گوناگون، ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت ابراز داشته اند و بدین صورت گامی در جهت زنده نگه داشتن حماسه ی نینوا برداشته اند.نوحه هایی که از شاعران گذشته میناب مانده بالغ بر 500 نوحه می شود که این مقاله با روش تحلیل محتوا و با ابزار کتابخانه به بررسی و تحلیل چند نوحه از شاعران گذشته میناب در قرون یازده و دوازده می پردازد و معلوم می شود تعزیه، عزا و نوحه سرایی، تخصص اصلی شاعران میناب بوده که در گذشته رواج داشته و امروزه نیز در مقیاس محدودتری به شیوه گذشته دنبال می شود و بعضی از شاعران دیگر این شهر نیز، با زبان و سبک تازه، اشعار مراثی و پایداری در کارنامه شعری خود دنبال می کنند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی شیوه های تقویت و تعمیق فرهنگ نماز در فرزندان است. مطالعه حاضر به شیوه کیفی، از نوع تئوریِ زمینه ای است که با مشارکت 25 نفر از والدین موفق در امر نمازخوان نمودن فرزندان مقطع متوسطه دوم شهرستان بندرلنگه ،به روش نمونه گیری هدفمند انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود. تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و سرانجام مدلی با توجه به شرایط، زمینه و راهبرد ارائه شد. اعتبار مطالعه با استفاده از بازرس خارجی و اعتبارسنجی از طریق اعضا، صورت پذیرفت. نتایج حاصل از مدل نهایی حاکی از آن است که شرط لازم جهت جذب فرزندان به نماز داشتن عزمی راسخ برای تربیت دینی فرزندان است. این شرط کلی، در برگیرنده عوامل زمینه ساز از قبیل ایجاد نگرش دینی در زندگی، الگوسازی، یکسانی عقیده و رفتار و ارتقای رشد شخصی است. راهبردهای مورد استفاده والدین در گستره ای از اقداماتی قبل از تولد، تا اقدامات قبل از سن تکلیف ، اقدامات حین و بعد از سن تکلیف فرزندان قرار می گیرد. جهت کنترل متغیرهای مداخله گر در مسیر تربیت، اتخاذ سبک والدگری مثبت و موثر، کسب مهارت های حل مسئله و ایمن سازی محیط از جمله اقدامات کارآمد والدین است. درمجموع نمازخوان شدن فرزندان در مرحله اول مستلزم برنامه ریزی، مطالعه و پیگیری دقیق مرحله به مرحله والدین است.

هویت در هر دوره ای متاثر از شرایط و ویژگی های بافتی جوامع و اعصار، مفهوم ویژه ای یافته است . تلاش نگارندگان بر این است که در نگاه اول مفهوم هویت را در فضای تعلیم و تربیت مورد تامل قرار داده و چگونگی عملکرد تعلیم و تربیت بر اساس مبانی و فرایندهای هویتی را تبیین کند. سؤال اصلی پژوهش عبارتاستاز اینکه عمل تعلیم و تربیت در پرورش هویت بر مبنای مبانی و فرایندهای هویت یابی چگونه بایستی به انجام رسد؟ این پژوهش از اشکال پژوهشهای فلسفی و با روش تحلیلی استنتاجی انجام شده است . نتایج نشان می دهد که شروع فرایند هویت یابی با قرار گرفتن فراگیر در یک زمینه ی مبنایی یادگیری است. پس از مواجه شدن وی با زمینه ی یادگیری که همان زمینه ی هویتی است، چنانچه شرایط مناسب باشد، فراگیر تصوری از حضور خود را نسبت به آن زمینه ی ویژه بدست می آورد. فراگیر در راستای توسعه ی این تصویر، نشانه هایی از وضعیت جدید هویتی را در خود بروز می دهد که وجود بستر مناسب آموزشی در تحقق این امر ضروری است. چنانچه فراگیر به این مرحله برسد و از طرفی مؤلفه های هویتی در ارتباط با موقعیت آموزشی در وی به ظهور رسیده باشد، امکان درونی شدن وضعیت موردنظر تربیتی در فراگیر ایجاد شده و فرد به مرحله ی تثبیت هویتی می رسد.

یکی از موضوعات اساسی تمام دوران حیات بشری به ویژه عصر مدرن، مسئله هویت است که باوجود نظریه پردازی های متعدد در این حوزه، هم چنان از سه جنبه مفهومی، اجتماعی و تعلیم و تربیت به عنوان یک مسئله جلوه نمایی می کند. هدف اصلی پژوهشگر این است که به مطالعه زمینه های هویت یابی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی بندرعباس بپردازد. روش جمع آوری داده ها در این پژوهش، مصاحبه عمیق و روش تجزیه وتحلیل داده ها، تحلیل استقرایی و قیاسی است. نتایج نشان می دهد به طورکلی دانشجو معلمان در طول دوران تحصیل خود با چهار مقوله اصلی روبرو شده اند که بیشترین تأکید و توجه در سطح دانشگاه به دو مقوله فرهنگی-اجتماعی و دینی مربوط می شود. نحوه رویارویی دانشجو معلمان با زمینه های هویتی به دو شکل آگاهانه و ناآگاهانه صورت پذیرفته است. رویارویی آگاهانه به زمینه های فرهنگی-اجتماعی و تا حدودی دینی برمی گردد و رویارویی در زمینه های دیگر ناآگاهانه بوده است.

مفهوم هویت با پرسش "من چه کسی هستم" از نخستین دوره های حیات انسانی همواره مطرح بوده و در هر دوره ای پاسخی به خود گرفته است. هویت در هر دوره ای متاثر از شرایط و ویژگی های بافتی جوامع و اعصار، مفهوم ویژه ای یافته است . تلاش نگارندگان بر این است که در نگاه اول مفهوم هویت را در فضای پدیدارشناسانه مورد تامل قرار داده و سپس چگونگی عملکرد تعلیم و تربیت بر اساس وضعیت های هویتی را تبیین کند. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه عمل تعلیم و تربیت در پرورش هویت بر مبنای وضعیت های هویت یابی چگونه بایستی به انجام رسد؟ این پژوهش از اشکال پژوهش های فلسفی و با روش تحلیلی- استنتاجی انجام شده است . نتایج نشان می دهد که بر مبنای وضعیت های هویتی مطلوب، شبه هویت، جعل هویت و بحران هویت ، مشخص می شود که این خود فراگیر است که باید مسیر هویت یابی را طی کند و در واقع وظیفه ی اصلی تعلیم و تربیت ایجاد بستر مناسب و امکان رویارویی با زمینه های اساسی و مهم هویتی است؛ در بحث های هدف گذاری، روش ها و موقعیت های یادگیری این فراگیر است که در مرکز قرار دارد و در واقع محور و اساس برنامه های تعلیم و تربیت است و تنها با این شرایط و تحقق کامل عناصر سه گانه است که وضعیت مطلوب میسر می شود.

مفهوم هویت با پرسش "من چه کسی هستم" از نخستین دوره های حیات انسانی همواره مطرح بوده و در هر دوره ای پاسخی به خود گرفته است. هویت در هر دوره ای متاثر از شرایط و ویژگی های بافتی جوامع و اعصار، مفهوم ویژه ای یافته است . تلاش نگارندگان بر این است که در نگاه اول مفهوم هویت را در فضای پدیدارشناسانه مورد تامل قرار داده و سپس چگونگی عملکرد تعلیم و تربیت بر اساس وضعیت های هویتی را تبیین کند. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه عمل تعلیم و تربیت در پرورش هویت بر مبنای وضعیت های هویت یابی چگونه بایستی به انجام رسد؟ این پژوهش از اشکال پژوهش های فلسفی و با روش تحلیلی- استنتاجی انجام شده است . نتایج نشان می دهد که بر مبنای وضعیت های هویتی مطلوب، شبه هویت، جعل هویت و بحران هویت ، مشخص می شود که این خود فراگیر است که باید مسیر هویت یابی را طی کند و در واقع وظیفه ی اصلی تعلیم و تربیت ایجاد بستر مناسب و امکان رویارویی با زمینه های اساسی و مهم هویتی است؛ در بحث های هدف گذاری، روش ها و موقعیت های یادگیری این فراگیر است که در مرکز قرار دارد و در واقع محور و اساس برنامه های تعلیم و تربیت است و تنها با این شرایط و تحقق کامل عناصر سه گانه است که وضعیت مطلوب میسر می شود.

یکی از حیاتی ترین موضوعات جامعه بشری از آغاز تاکنون، مسئله هویت بوده است. یکی از عرصه هایی که مفهوم هویت به شدت در آن مطرح می شود، حوزه تعلیم و تربیت است. در هر دوره ای، متاثر از هویت از شرایط و ویژگی های بافتی جوامع و اعصار، هویت مفهوم ویژه ای یافته است . تلاش نگارندگان بر این است که اقدام به بازتعریف تعلیم و تربیت و مضامین کلیدی آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویت کنند. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه، تعلیم و تربیت و عناصر آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویتی چگونه تعریف می شوند؟ این پژوهش، از اشکال پژوهش های فلسفی و با روش تحلیلی-استنتاجی انجام شده است. نتایج نشان می دهد، ایده های تعلیم و تربیت، تربیت معلم، معلم، فراگیر و سایر مضامین تربیتی تنها از یک بعد خاص تعریف نمی شوند، بلکه باید همانند مسیر هویت یابی، در چندین جهت مختلف، به طور همزمان تعریف شوند. فعالیت های یاددهی و مفهوم یادگیری، مضامینی چند بعدی هستند. یادگیری، پدیده ای چند بعدی است که با طلوع هویت در فرد متولد می شود و از این رو، مترادف با هویت یابی یا تشخص فردی است. در این معنی، زمینه های یادگیری، همان زمینه های هویتی است.

یکی از حیاتی ترین موضوعات جامعه بشری از آغاز تاکنون، مسئله هویت بوده است. یکی از عرصه هایی که مفهوم هویت به شدت در آن مطرح می شود، حوزه تعلیم و تربیت است. در هر دوره ای، متاثر از هویت از شرایط و ویژگی های بافتی جوامع و اعصار، هویت مفهوم ویژه ای یافته است . تلاش نگارندگان بر این است که اقدام به بازتعریف تعلیم و تربیت و مضامین کلیدی آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویت کنند. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه، تعلیم و تربیت و عناصر آن بر مبنای مفهوم پدیدارشناختی هویتی چگونه تعریف می شوند؟ این پژوهش، از اشکال پژوهش های فلسفی و با روش تحلیلی-استنتاجی انجام شده است. نتایج نشان می دهد، ایده های تعلیم و تربیت، تربیت معلم، معلم، فراگیر و سایر مضامین تربیتی تنها از یک بعد خاص تعریف نمی شوند، بلکه باید همانند مسیر هویت یابی، در چندین جهت مختلف، به طور همزمان تعریف شوند. فعالیت های یاددهی و مفهوم یادگیری، مضامینی چند بعدی هستند. یادگیری، پدیده ای چند بعدی است که با طلوع هویت در فرد متولد می شود و از این رو، مترادف با هویت یابی یا تشخص فردی است. در این معنی، زمینه های یادگیری، همان زمینه های هویتی است.

یکی از عمده ترین نظریه های یادگیری که برای بهبود کیفیت یادگیری و در مقابل نظریه های رفتارگرایی و شناخت گرایی مطرح شده نظریه سازنده گرایی است که در این مطالعه، مفروضه های این نظریه در کتاب های فارسی، علوم تجربی و مطالعات اجتماعی ششم دبستان بررسی شده است. در این پژوهش با رویکردی غیر پیدایشی، مفروضه های سازنده گرایی در کتاب های یادشده، بررسی و روندها و چگونگی پردازش به این مفروضه ها، مطالعه شده است. پژوهشگر برای داده یابی از روش اسنادی و به منظور داده کاوی، از روش تحلیل محتوای قیاسی مایرینگ بهره گرفته است. ابزار پژوهش، پژوهشگر بوده و نمونه از نوع هدفمند است که کتاب های فارسی، علوم تجربی و مطالعات اجتماعی ششم دبستان را شامل می شود. نتایج نشان می دهد در کتاب های سه گانه یادشده، مفروضه های سازنده گرایی مطرح شده اند؛ اما میزان پردازش این مفروضه ها، در کل چشمگیر نیست. از طرفی، سه مفروضه ساخت دانش بر مبنای تجارب، تفاسیر شخصی، خلق معنا بر مبنای تجارب اجتماعی در جریان تعاملات اجتماعی و فعالیت فراگیر در محیط طبیعی بیشترین بسامد را دارند. در تدوین متن اصلی چندان به مفروضه های سازنده گرایی توجه نشده است و عموماً، پردازش مفروضه ها به بخش های فعالیت ها، موقعیت ها و کاربرگه ها، خود آزمایی ها و گفت وگوها اختصاص داده شده است.