شناسایی دلایل اوج گیری و افول نظام تربیت معلم در بستر تاریخی مطالعه موردی استان هرمزگان

چکیده

تربیت معلم، یکی از حوزه های بسیار مهم و تأثیرگذار در نظام آموزشی و فرهنگی هر کشور است. یکی از عواملی که می تواند به پیشرفت نظام تربیت معلم کمک شایانی نماید، انجام مطالعات مناسب در ارتباط با دلایل موفقیت و افول این نظام در بستر تاریخی است. هدف این مطالعه، بررسی دلایل اوج گیری و افول نظام تربیت معلم در بستر تاریخی بوده است. پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی و نظام کدگذاری استقرایی به انجام رسید. جامعه مورد مطالعه، مدیران تربیت معلم استان هرمزگان از سال 1343 تاکنون بودند. نمونه گیری با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با رعایت اصل اشباع شدگی و حداکثر تنوع انجام شده که با 15 نفر به اشباع رسید. روش جمع آوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و روش اعتباریابی داده ها، مسیر ممیزی و ضریب توافق نمره گذاران بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد، در درخصوص دلایل موفقیت نظام تربیت معلم، یازده مقوله عمل گرایی در حوزه تربیت معلم، مسئولیت پذیری، انگیزه مند بودن، الگو بودن مجموعه عوامل تربیت معلم، روابط انسانی سالم، کیفی بودن، وجود نظام نظارتی کارا و اثربخش، برنامه مندبودن، عدالت محور بودن، وحدت گرایی و نگاه همه جانبه نگر، و مدیریت تعاملی در مجموعه تربیت معلم؛ احصا گردید. سه مولفه کیفی بودن مجموعه تربیت معلم، عمل گرایی در حوزه تربیت معلم و برنامه مندبودن مجموعه تربیت معلم، بیشترین برجستگی را در این بین دارا بودند و سایر مقولات در درجات بعدی اهمیت قرار گرفتند. درخصوص دلایل افول نظام تربیت معلم، شش مقوله کلیدی شامل عدم تخصص گرایی در تربیت معلم، ضعف مالی، بی توجهی، ضعف نگرشی، عدم کیفیت گرایی، و تمرکزگرایی در مجموعه تربیت معلم؛ مشخص شد. در این بین، مولفه عدم تخصص گرایی در تربیت معلم و بی توجهی به مجموعه تربیت معلم، دارای بیشترین برجستگی بودند و سایر مولفه ها در اولویت های بعدی جای گرفتند.