محسن کدیور

محسن کدیور

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۸۷ مورد.
۲۱.

تحلیل انتقادی نظریه عقول در حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۹ تعداد دانلود : ۹۶۹
عقول در حکمت متعالیه در دو سلسله طولی و عرضی قرار دارند و همگی جواهری ممکن، ازلی، ابدی، عاقل و کلی می باشند. این جواهر مجرد که وجودشان در حکمت متعالیه کاملا پذیرفته شده است، نقش وجودشناختی خاصی در نظام فلسفی حکمت متعالیه دارند و بدون وجود آن ها، وجود عالم و ربط آن به ذات واحد و بسیط حق تعالی ناممکن خواهد بود. در این بین نقش عقول عرضیه که هر یک از آن ها، کار تدبیر یکی از انواع مادی را بر عهده دارند بسیار پررنگ تر می باشد.در حکمت متعالیه نقش معرفت شناختی عقول عرضیه نیز حایز اهمیت است. عقل فعال در نقش رب النوع انسان، علت عمده در پیدایش ادارکات عقلی می باشد و بدون وجود آن، نه تنها ادراکات عقلی، بلکه حصول هر گونه ادراکی منتفی خواهد بود.
۲۴.

بررسی نقش معرفت شناسی عقل فعال در حکمت متعالیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وجود نفس علم تعقل اتحاد عقل فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۰ تعداد دانلود : ۱۱۰۲
صدرالمتألهین در پی اثبات مسألة اتحاد عقل، عاقل و معقول و با توجه به مبانی خاص معرفت¬شناسانه خود از قبیل مساوقت علم و وجود، تجرد صورت علمی محسوس، متخیل و معقول، حرکت جوهری و استکمالی نفس در حین ادراک مدرکات محسوس، متخیل و معقول و ...، معتقد است نفس در هنگام ادراک صور کلی و معقول و به عبارت دیگر در مرتبة تعقل، با عقل فعال متحد می¬شود. صدرالمتألهین به اثبات این مدعای خویش و توضیح و تبیین اصطلاحات عقل فعال، اتحاد، چگونگی برقراری ارتباط و اتحاد نفس با عقل فعال و ... می¬پردازد که در این مقاله به آنها اشاره می¬شود.
۲۹.

معنای سنت از دیدگاه سنت گرایان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سنت وحی مابعدالطبیعه عقل شهودی راست کیشی هنر مقدس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه هنر
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) سایر جریان ها سنت گرایان
تعداد بازدید : ۳۸۳۸ تعداد دانلود : ۲۰۲۶
در این دیدگاه سنت با حقیقت مرتبط است و مانند حقیقت می تواند در صورت های خاصی تعیین یافته و جلوه گر شود اما همواره تعینات خاص آن مرتبط و متصل با سنت و یا حقیقت اولیه باقی می ماند دلیل تعیین یافتن سنت در صورتهای خاص نیازهای زمانی و مکانی بشر است دین و وحی جلوه ها و تعیناتی از این حقیت اند فلسفه ( مابعد الطبیعه ) عرفان ( تصوف) و الهیات نیز طرق شناخت سنت یا حقیقت اصیل به شمار می آیند در این سیر شناختی نقش انسان های کامل و برگزیده کاملا برجسته است سنت ها این قابلیت را دارند که رشد و تحول یابند اما همواره در اتصال به منبع اصلی خود باید پذیرای تغییرات باشند توجه به تجلیات سنت انسان هنرمند را وا می دارد تا آن را در شکلی رمز گونه و نمادین در اثر خودش منعکس کند و این رمزها و نمادها واسطه اتصال انسان با سنت( حقیقت) نخستین را فراهم می آورد
۳۲.

فقاهت و سیاست

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۵
به نظر آقای کدیور، فقاهت از تخصص‏های لازم در اداره جامعه است؛ اما نیازی به تصدی بالمباشرة فقیه وجود ندارد؛ بلکه دلیلی برخلاف آن وجود دارد. به نظر ایشان، برای اداره جامعه باید به علوم ناظر به موضوعات مانند اقتصاد و سیاست روی آورد، نه علوم ناظر به احکام کلی.
۳۴.

مردم سالاری در آرای شیخ محمد مهدی شمس الدین و دکتر مهدی حائری یزدی و مقایسه آن با مدل دموکراسی تکامل یافته(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مردم‌سالاری اندیشة سیاسی شیعه مهدی حائری یزدی دمکراسی تکاملی محمد مهدی شمس الدین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه اندیشه های فلسفی در ایران معاصر
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه فلسفه تطبیقی
تعداد بازدید : ۴۹۶۹
در اندیشة سیاسی اندیشمندان معاصر شیعه سه جریان دیده میشود: اول اندیشمندانی که به­طور کلی در زمان غیبت در حوزة عمومی قائل به وظیفه­ای خاص برای مؤمنان نیستند و دخالت فقها در این حوزه را به امور حسبیه محدود می­سازند. دوم اندیشمندانی که قائل به نظریه ولایت فقیه هستند و سوم اندیشمندانی که ضمن نفی حق ویژه برای فقها در حوزه عمومی، معتقدند با رعایت ضوابط کلی دین، تعیین تکلیف حوزه عمومی به خود مردم واگذار شده است. شیح محمد مهدی شمس­الدین, فقیه معاصر لبنانی, با نظریة ابتکاری «ولایت امت بر خود» و دکتر مهدی حائری یزدی با نظریة ابتکاری «وکالت مالکان شخصی مشاع» از مهم­ترین متفکران دسته سوم هستند. این دو اندیشمند در آرای خود با واگذاری کامل حق حاکمیت به مردم، مدلی را از دولت اسلامی ارائه کرده­اند که می­توان آن را «دولت انتخابی _ اسلامی» نامید. این مدل که برابری سیاسی و حقوقی انسان­ها، نفی حق ویژه برای مردان، مسلمانان، شیعیان و فقها در حوزة عمومی، مشارکت و رضایت عمومی، اصل پاسخگویی حکومت­گران و قانون­گرایی از مهم­ترین مبانی آن است، قابل مقایسه با مدل دمکراسی تکاملی (روسو - میل), یعنی یکی از مدل­های نُه گانة دمکراسی ارائه شده توسط دیوید هلد, می­باشد.
۳۶.

حکومه الشعب فی آراء الشیخ محمد مهدی شمس الدین والدکتور مهدی الحائری الیزدی ومقارنتها بنموذج الدیمقراطیه التکاملیه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۲۴۶
هناک ثلاثه تیارات فی افکار العلماء السیایین المعاصرین، التیار الاول هم العلماء الذین لم یعتقدوا بوظیفه خاصه للمؤمنین فی المجالات العامه فی زمن الغیبه ویحصرون دور الفقهاء فی الشؤون التشریعیه، والتیار الثانی هم الذین یعتقدون بولایه الفقیه، والتیار الثالث هم العلماء الذین یرفضون أی حق خاص للفقهاء فی المجلات العامه ویعتقدون ان تحدید التکالیف فی المجلات العامه قد فوضت للناس بمراعاه النظمه الدینیه العامه. وان الشیخ محمد مهدی شمس الدین الفقیه اللبنانی المعاصر الذی طرح فکره (ولایه الامه علی نفسها) والدکتور مهدی الحائری الیزدی الذی طرح نظریه (التوکیل المشاع للمالک الخاص) هما من اهم العلماء التابعین للتیار الثالث. فقد منحا فی فکرتهما حق السیاده بشکل کامل الى الشعب وقدّما انموذجاً من الحکومه الاسلامیه یمکن التعبیر عنه (الحکومه المنتخبه الاسلامیه). من اهم المبادی المشهوده فی هذا النموذج هی العداله السیاسیه والحقوقیه للشعب وإنکار الحقوق الخاصه للرجال والمسلمین والشیعه والفقهاء فی المجالات العامه والمشارکه والرضی والقناعه العامه واصل استجواب الزعماء والنزعه القانونیه، وهو انموذج یمکن مقارنته بأنموذج الدیمقراطیه التکاملیه (روسو- میل) احدی النماذج التسعه للدیمقراطیه المطروحه من قبل دیوید هلد.
۳۸.

زن هیچ صفت فرودستی ندارد

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵۳
زنان جامعه ما در مسائل حقوقی و جایگاهشان در جامعه، دچار مشکلاتی هستند و منشأ این مشکلات، چهره‏ای است که فقه و احکامِ شرعی ما در برخی موارد برای زنان ترسیم کرده است و سبب شده است زنان به عنوان موجوداتی فرودست و جنس دوم تلقی شوند. دنیای امروز و عقلانیت امروز با گذشته بسیار متفاوت است. ازاین‏رو، باید در مسائل فقهی و حقوقی زنان نیز، متناسب با امروز تجدید نظر کرد و حقوقی مساوی با مردان را به زنان اعطا نمود.
۳۹.

دموکراسی و اندیشه شیعی

مصاحبه شونده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴۷
آقای قادری میان اندیشه ناب شیعه و لیبرال دموکراسی تعارض می‏بیند و معتقد است که وجود مفهوم امامت در اندیشه شیعی، مانع گذار از عقل امام و نقد آن است. در برابر آن، آقای کدیور معتقد است که امکان جمع بین این دو وجود دارد؛ منتهی نه با اندیشه سنتی؛ که با قرائت روشن‏فکری دین از مفهوم امامت.
۴۰.

آزادی عقیده و مذهب در اسلام

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶۹
از دیدگاه نگارنده مقاله آزادى عقیده و مذهب حُسن و مطلوبیت عقلى دارد و نزد عقلا امرى پسندیده است. قرآن کریم نیز ضمن معرفى دین و عقیده صحیح، گوناگونى عقاید و مذاهب را به رسمیت شناخته و مردم را در انتخاب دین آزاد گذاشته است و هیچ مجازات دنیوى بر اختیار دین وعقیده باطل تعیین نکرده است؛ گرچه منکران حق را به عذاب اخروى وعده داده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان