تحلیل روند سری زمانی فراوانی آتش سوزی منابع طبیعی در ارتباط با ساختار پوشش گیاهی با استفاده از محصولات سنجنده مودیس (مورد: استان لرستان) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف اساسی این تحقیق تحلیل روند سری زمانی رخدادهای آتش سوزی عرصه های طبیعی و آشکارسازی ارتباط این رخدادهای آتش سوزی با سطوح پوشش گیاهی استان لرستان است. در این راستا از داده های محصول آتش سنجنده مادیس (MOD14A1) و نیز محصول پوشش گیاهی (MOD13A3) سنجنده مادیس طی دوره آماری 2000-2020 استفاده شد. توزیع فضایی ماهانه و سالانه آتش سوزی در سطح استان لرستان بررسی شد. از تحلیل ماتریس اطلاعات متقاطع و ماتریس همبستگی فضایی، برای آشکارسازی ارتباط بین رخدادهای آتش سوزی و پوشش گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیش از 70 درصد کل فراوانی رخدادهای آتش سوزی عرصه های منابع طبیعی (آتش سوزی های با کد 2) استان لرستان، مربوط به ماه ژوئن و سپس جولای است. از لحاظ روند بلندمدت بررسی روند 21 ساله فراوانی رخدادهای آتش سوزی در سطح استان، نشان داد که فراوانی رخدادهای عرصه های منابع طبیعی استان به طورکلی با شیب سالانه 3 رخداد، روند افزایشی داشته است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی بین پوشش گیاهی ماهانه و فراوانی سالانه رخدادهای آتش سوزی نشان داد که رخدادهای آتش سوزی در سطح استان با تغییرات پوشش گیاهی 4 ماه دوره رشد یعنی از می تا آگوست همبستگی معنی د اری نشان داده است. تحلیل ماتریس متقاطع بین توزیع فضایی کانون های رخداد آتش سوزی و شاخص NDVI که هر دو از محصولات سنجنده MODIS بوده اند، بیانگر آن بود که به طور کلی، بیشترین فراوانی رخدادهای آتش سوزی در استان لرستان در دوره می تا آگوست، منطبق بر بازه سبزینگی 0.15 تا 0.22 بوده است. این بازه پوشش گیاهی عموماً منطبق بر اراضی دیم، مراتع ضعیف و اشکوب جنگلی کم تراکم بوده است. نتایج این تحقیق می تواند بیانگر آن باشد که با تمرکز مدیریت طی یک دوره زمانی 62 روزه یعنی 25 اردیبهشت تا 25 تیر در عرصه دو پوشش اراضی مراتع و اشکوب جنگلی، می توان به صورت قابل توجهی فراوانی سالانه آتش سوزی را کنترل کرد.Time Series Trend Analysis of Fire Frequency in Natural Resources Relative to Vegetation Canopy Cover using MODIS Data Products (Case Study: Lorestan Province)
The main goal of this research is to analyze the time series trend of fire events in natural areas and reveal the relationship between these fire events and vegetation levels in Lorestan province. In this regard, the data of the fire product of the Madis sensor (MOD14A1) and the vegetation product (MOD13A3) of the Madis sensor were used during the statistical period of 2000-2020. The monthly and annual spatial distribution of fires in Lorestan province was investigated. Cross-information matrix analysis and spatial correlation matrix were used to reveal the relationship between fire occurrences and vegetation. The results showed that more than 70% of the total frequency of fire occurrences in natural resources fields (fires with code 2) in Lorestan province is related to June and then July. In terms of the long-term trend, the 21-year trend of the frequency of fire incidents in the province showed that the frequency of incidents in the natural resources areas of the province has generally increased with an annual slope of 3 incidents. The results of the correlation analysis between the monthly vegetation cover and the annual frequency of fire occurrences showed that the fire occurrences in the province showed a significant correlation with the vegetation cover changes in 4 months of the growing period, i.e. from May to August. Cross-matrix analysis between the spatial distribution of fire occurrence foci and NDVI index, both of which were products of MODIS measurement, indicated that, in general, the highest frequency of fire occurrences in Lorestan province in the period from May to August corresponds to Greenness range was 0.15 to 0.22. This range of vegetation generally corresponded to rainfed lands, weak pastures and low-density forest patches