کاربرد تطبیقی مدل های سری زمانی در پیش بینی بارش استان آذربایجان غربی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ارزیابی و پیش بینی تغییرات اقلیمی در آینده به دلیل اثرات سوء آن بر منابع آبی و محیط طبیعی و همچنین دارا بودن اثرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این میان، بارش نیز از عناصر مهم اقلیمی محسوب می شود که در شرایط مازاد، خسارات فراوانی را به بار می آورد. استان آذربایجان غربی نیز از این خسارات مستثنی نیست. هدف پژوهش حاضر مدل سازی و پیش بینی بارش 30 ساله در استان آذربایجان غربی است. دوره آماری مورد مطالعه 32 سال (2019-1987) می باشد. ایستگاه های منتخب در سطح استان شامل ایستگاه های ارومیه، پیرانشهر، تکاب، خوی، سردشت، مهاباد و ماکو می باشند. از مدل های سری زمانی میانگین لغزان، ساریما (آریمای فصلی)، هلت وینترز برای تجزیه و تحلیل و پیش بینی استفاده شد و همچنین برای تعیین روند داده ها از رگرسیون خطی و آزمون من-کندال بهره گرفته شد. نتایج نشان دهنده روند افزایشی بارش در ایستگاه های ارومیه، پیرانشهر، خوی، سردشت و ماکو و روند کاهشی در دو ایستگاه تکاب و مهاباد می باشند. با توجه به نتایج حاصل از مقایسه مدل های مورد استفاده، مدل هلت وینترز با دارای بودن حداقل خطا در میانگین مطلق انحرافات، میانگین مجذور انحرافات و درصد میانگین مطلق خطاها بهترین مدل پیش بینی بارش برای استان آذربایجان غربی معرفی شد.Precipitation, Time Series Models, Man-Kendall, Health Winters model, West Azerbaijan Province
Assessing and predicting future climate change is of particular importance due to its adverse effects on water resources and the natural environment, as well as its environmental, economic and social effects. Meanwhile, rainfall is also an important climatic element that causes a lot of damage in excess conditions. West Azerbaijan Province is no exception. The aim of this study is to model and predict 30 years of rainfall in West Azerbaijan province. The statistical period studied is 32 years (2019-1987). Selected stations in the province include Urmia, Piranshahr, Takab, Khoy, Sardasht, Mahabad and Mako stations. Average slider time series models, Sarima (seasonal Arima), Health Winters were used for analysis and prediction and also linear regression and Mann-Kendall test were used to determine the data trend. The results show an increasing trend of precipitation in Urmia, Piranshahr, Khoy, Sardasht and Mako stations and a decreasing trend in Takab and Mahabad stations. According to the results of comparing the models used, the Health Winters model with the least error in the absolute mean of deviations, mean squared deviations and the percentage of absolute mean errors was introduced as the best precipitation forecasting model for West Azerbaijan province. province. [A1]
[A1]
تبلیغات
