اولویت بندی زیرحوزه های آبخیز کوزه توپراقی بر اساس فرسایش خاک و تولید رسوب با استفاده از پسیاک اصلاح شده (MPSIAC) در محیط GIS (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه کاهش منابع اراضی ناشی از فرسایش خاک، هر ساله خسارات فراوان جانی و مالی را در پی دارد. بنابراین در این پژوهش به منظور برآورد فرسایش خاک و تولیدرسوب با استفاده از روش تجربی پسیاک اصلاح شده (MPSIAC) و بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در حوضه آبخیز کوزه توپراقی استان اردبیل پرداخته شد. بدین منظور با استفاده از نقشه های پایه و بهره گیری از GIS لایه های اطلاعاتی مورد نیاز تهیه شد. پس از گردآوری، آماده سازی و ورود لایه های اطلاعاتی به محیط GIS و تلفیق این لایه ها میزان رسوب ویژه سطح حوضه بین ۷/۶۹ تا ۰/۷۶ تن در هکتار در سال محاسبه شد. مقدار کل و متوسط فرسایش سالانه خاک حوضه نیز به ترتیب برابر با 0 تا ۵۷/۶۲ و ۱۱/۶۶ تن در هکتار در سال به دست آمد. هم چنین بیش ترین و کم ترین مقدار فرسایش در زیرحوزه ها براساس اولویت بندی مربوط به زیر حوزه های 15 و 36 است که مقادیر آن ها به ترتیب برابر ۲۸/۵۰ و ۲/۸۳ تن در هکتار در سال محاسبه شد. متوسط رسوب تولیدی برای حوضه مورد مطالعه ۳/۱۶ تن در هکتار در سال برآورد شد. اولویت بندی زیرحوزه ها بر اساس میزان فرسایش خاک نشان داد که زیرحوضه 15 و 34، به ترتیب بیش ترین و کم ترین مقدار فرسایش (۲۸/۴۸ و ۲/۸ تن در هکتار در سال) را دارند. بر اساس میزان رسوب، زیرحوضه 16 و 34 به ترتیب بیش ترین و کم ترین مقدار رسوب (۷/۱۶ و ۰/۷۶ تن در هکتار در سال را تولید می کنند. بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل پارامترهای مربوط به فرسایش در مدل MPSIAC، می توان نتیجه گیری کرد که اولویت بندی انجام شده می تواند مبنای تصمیم گیری و مدیریت در کنترل فرسایش و تولید رسوب در نظر گرفته شودPrioritization of Kozetopraghi sub-watersheds based on estimated soil erosion and sediment yield using modified PSIAC model and GIS
Today، the reduction of land resources due to soil erosion causes many human and financial losses every year. Therefore, in this research in order to estimate soil erosion and sediment production, using the modified PSIAC experimental method (MPSIAC) and the use of geographic information system (GIS) in the Kozetopraghi watershed of Ardabil province. For this purpose, the required information layers were prepared using basic maps and GIS. After collecting, preparing and entering the information layers into the GIS environment and combining these layers, the amount of specific sediment of the basin was calculated between 7.69 and 0.76 tons per hectare per year. The total and average amount of annual soil erosion of the basin was also equal to 0 to 57.62 and 11.66 tons per hectare per year, respectively. Also, the highest and lowest amount of erosion in the sub-basins is based on the prioritization of sub-basins 15 and 36, whose values are respectively It was calculated as 28.50 and 2.83 tons per hectare per year. The average production sediment for the studied basin was estimated to be 3.16 tons per hectare per year. The prioritization of sub-basins based on the amount of soil erosion showed that sub-basins 15 and 34 have the highest and lowest amount of erosion (28.48 and 2.8 tons per hectare per year), respectively. Based on the amount of sediment, sub-basins 16 and 34 produce the highest and lowest amount of sediment respectively (7.16 and 0.76 tons per hectare per year). Based on the results obtained from the analysis of parameters related to erosion in the MPSIAC model, it can be concluded that the prioritization can be considered as the basis for decision-making and management in controlling erosion and sediment production.
تبلیغات
