مطالعه ی آماری و ارزیابی عوامل مؤثر در تشدید زلزله بر اساس مدل های GWR و OLS (منطقه ی موردمطالعه: غرب استان کرمانشاه) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
انسان از ابتدای حیات خود دائماً با تهدیدهای ژئومورفیک مواجه بوده و این مخاطرات، خسارت های جانی و مالی را در زیستگاه های انسانی به ویژه شهرها و روستاها برای جوامع انسانی به دنبال داشته است. یکی از این مخاطرات، زلزله است. نیمه ی غربی استان کرمانشاه ازجمله کانون های زلزله خیز کشور می باشد که در این پژوهش به عنوان منطقه ی موردمطالعه برگزیده شد. در این پژوهش جهت بررسی الگوی فضایی زلزله های رخ داده در قرن اخیر در منطقه ی موردمطالعه، داده های موردنیاز از سایت سازمان زمین شناسی ایالات متحده استخراج گردید. سپس در راستای سنجش نحوه ی توزیع فضایی داده ها از شاخص موران استفاده گردید. همچنین جهت ارتباط بین کاربری های اراضی و کانون های زلزله از مدل های رگرسیونی OLS و GWR استفاده شد. نتایج نشان می دهد که در دوره ی مورد بررسی از 173 زلزله ی رخ داده 22 مورد بیش از 5 ریشتر قدرت داشته اند. الگوی توزیع متغیر عمق زلزله های رخداده با استفاده از آماره ی موران از نوع الگوی خوشه ای بوده و با توجه به بالا بودن میزان P-value (49/0) و پایین بودن Z (68/0-) خودهمبستگی فضایی را برای این پارامتر تأیید می کند. طبق مدل OLS تمام متغیرهای مورد استفاده متغیرهای اصلی و تاثیرگذار بوده اند، اما نزدیکی به گسل بیش ترین نقش را دارا می باشد. لکن عدد VIF (5/7) به دست آمده برای متغیرها نشان دهنده ی این است که احتیاج به بررسی متغیرهای مستقل بیش تری وجود دارد، اما طبق مدل GWR مقدار مربعات باقی مانده ی تعدیل شده که نمایانگر شاخص خوبی انطباق می باشند، بیانگر کاهش خطا و افزایش دقت در برآورد متغیر وابسته و بیانگر برتری مدل رگرسیون وزن دار جغرافیایی نسبت به مدل حداقل مربعات است. همچنین نتایج حاکی از آن است که میزان شدت زلزله ارتباط مستقیمی با شاخص های تراکم گسل، نزدیکی به گسل و ارتفاع دارد و کم ترین ارتباط را با کاربری های زمین های بایر و باغات و جنگل نشان داد.Statistical study and evaluation of effective factors in earthquake intensification based on GWR and OLS models (Study area: West of Kermanshah province)
From the beginning of their lives, human beings have been constantly faced with geomorphic threats, and these risks have led to human and financial losses in human habitats, especially in cities and villages, for human societies. One of these risks is earthquakes. According to a report by the United Nations Planning Office in 2002, Iran ranked first among the countries in the world in terms of the number of earthquakes with a magnitude of 5.5 and one of the highest ranks in terms of earthquake risk and the number of casualties. The risk is assigned to itself. In this study, an attempt was made to express the effect of several indicators on the spatial pattern of earthquakes in the study area. The relationship between eight parameters including distance from faults, density of faults, slope, altitude points, distance from garden, distance from forest, distance from barren lands, distance from city, earthquake density and earthquake depth were investigated. For this analysis, two ordinary least squares regression models (OLS) and geographic weight regression model (GWR) were used. The results indicate that the magnitude of the earthquake is directly related to fault density indices; It has a distance from the fault and altitude and showed the least correlation with the distance from the barren lands.