تحلیل روند تغییرات بارش برف و باران در ایستگاه های منتخب استان آذربایجان غربی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بارش به عنوان یکی از عناصر مهم اقلیمی در هر منطقه ای است که بر مبنای آن وضعیت منابع آبی منطقه مورد ارزیابی قرار می گیرد. درعین حال نوع بارش نیز به عنوان یکی دیگر از مشخصات بارش هر منطقه است. دراین بین بارش برف در ذخیره ی آبی منطقه به ویژه در مناطق کوهستانی و مناطق بدون بارش در فصل تابستان خیلی مؤثر است؛ به نحوی که در سال هایی که کمیت آن نزول می یابد، موجبات ایجاد کم آبی و بعضاً خشک سالی می گردد، هرچند که مقدار کل بارش تغییر نیافته باشد. این امر موجبات ایجاد مشکلات عدیده ای را به خصوص در مدیریت منابع آب و کشاورزی فراهم می آورد. آذربایجان غربی به عنوان یکی از استان های کوهستانی و فاقد بارش های تابستانی است که بخش مهمی از بارش خود را به صورت برف دریافت می کند که در مهروموم های اخیر با موضوع خشک سالی و ازجمله خشکیدن دریاچه ی ارومیه مواجه شده است. در این تحقیق به منظور استخراج تغییرات صورت گرفته در استان از حیث نوع و مقدار بارش طی فصل سرد، با استفاده از آمار SCDATA مربوط به 7 ایستگاه سینوپتیک با دوره ی زمانی متفاوت حدفاصل 1951 تا 2012 و با پراکنش استانی، نخست داده های برف و باران تفکیک و سپس بر مبنای آزمون محاسباتی و نموداری مان کندال و شاخص تخمین گر شیب سن و نیز آزمون جمع تجمعی تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که در ایستگاه های جنوبی استان روند صعودی درصد بارش برف و در ایستگاه های شمالی روند کلی نزول بارش از سال 2000 به وقوع پیوسته است. ضمن آن که در اکثریت ایستگاه ها روند نزولی بارش برف از سال 1994 شروع شده است. در بین ایستگاه ها، خوی دارای بیش ترین تغییرات از حیث نوع و مقدار بارش و پیرانشهر بدون تغییر معنی دار بوده است. درعین حال عمده ی تغییرات شدید و ناگهانی بارش نیز در ایستگاه های خوی و ارومیه بوده استThe trend analysis of falling snow and rainfall in selected stations of West Azerbaijan province
Precipitation as one of the important elements of each region is that it has a considerable impact water sources. The meantime snowfall in the water supply area, particularly in mountainous areas and areas without rainfall in summer is very effective. West Azerbaijan as one of mountainous provinces and lacked the summer rains are that an important part of their precipitation in the form of snow received that in recent years with the drought and the drying up of Lake Urmia has faced. In this research uses data SCDATA related to 7 synoptic stations with different time periods between 1951 to 2012 and with provincial distribution, the first snow and rain data separate and then based on the of computational and sequential Mann-Kendall(MK) and Sen.’s estimator index and the cumulative sum test were analyzed. The results show upward trend snowfall percent in the southern regions of the province and the general trend of decreasing precipitation in northern stations have occurred since 2000. While in majority of the stations, Snowfall has started downtrend from1994. In between stations, Khoy the highest qualitative and quantitative changes and Piranshahr has been no significant change. However, major changes are sudden rainfall in the Khoy and Urmia stations.