مروری نظام مند بر پیشایندها و پیامدهای تعارض کار و خانواده به عنوان سازه ای دو ساحتی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: موضوع تعارض کار خانواده در سازمان های امروزین، بسیار در کانون توجه قرار گرفته است؛ زیرا بر موفقیت سازمانی و زندگی شخصی کارکنان تأثیر می گذارد. مطالعات این حوزه به دو ساحتی بودن آن تأکید دارند: تعارض کار با خانواده و تعارض خانواده با کار. از این رو پژوهش حاضر، به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر بروز و پیامدهای ناشی از هر دو ساحت این تعارض است. روش: این پژوهش تفسیرگرایانه از روش مرور نظام مند ادبیات، برای پاسخ به پرسش اصلی پژوهش استفاده کرده است. منابع اطلاعاتی آن مشتمل است بر مقاله های مرتبطی که در پایگاه های علمی معتبر بین المللی، از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۲۳ منتشر شده اند. این مقاله ها بر اساس معیارهای پذیرش به فرایند مرور نظام مند وارد شدند و در نهایت، پس از ارزیابی کیفیت آن ها بر اساس شاخص های کیو و اچ ایندکس نشریه ها، ۹۱ مقاله با استفاده از روش کدگذاری تحلیل شد. یافته ها: پیشایندهای شناسایی شده تعارض کار خانواده، در چهار دسته پیشایندهای ماهیتی شغل، پیشایندهای زمان محور شغل، پیشایندهای مربوط به الزامات و محیط کاری و فشار اجتماعی شغل قرار طبقه بندی شدند که به بروز دو دسته پیامد منجر می شوند: تضعیف ایفای نقش خانوادگی و تضعیف کیفیت زندگی خانوادگی. پیشایندهای مؤثر بر تعارض خانواده کار نیز در سه دسته طبقه بندی شدند: وضعیت خانوادگی شاغل، پیشایندهای خانوادگی نقش محور و فشار اجتماعی خانواده. پیامدهای ناشی از این پیشایندها نیز عبارت اند از: پیامدهای شغلی روان شناختی، پیامدهای شغلی رفتارمحور و پیامدهای شغلی عملکردمحور. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش به مدیران و سازمان ها کمک می کند تا پیشایندها و پیامدهای مرتبط با هر دو ساحت تعارض را بهتر درک و شناسایی کنند و بتوانند برای رفع مسائل و مشکلات زندگی کاری و خانوادگی کارکنان، گام های مؤثری بردارند. از سویی دیگر، یافته های این مطالعه با تجمیع یافته های مطالعات پیشین، به ارتقای غنای دانش موجود در این زمینه یاری رسانده است.A Systematic Review of the Antecedents and Consequences of Work and Family Conflict as a Two-Dimensional Construct
Background & Purpose: The issue of work-family conflict has received much attention in today's organizations, because it affects the organizational success and the personal life of employees. Studies in this field emphasize its two-dimensionality: work family conflict (WFC) and family- work conflict (FWC). Therefore, the research seeks to identify the affecting factors and consequences of both of the conflicts.
Methodology: This interpretive research has used the systematic literature review (SLR) method to answer the main research question. Its information sources include related articles that have been published in international scientific databases from 1992 to 2023 and entered the systematic review process based on acceptance criteria. Finally, after evaluating their quality based on Q and H indexes of publications, 91 articles were analyzed using coding method.
Findings: The identified antecedents of work-family conflict were classified into four categories: nature of job, time-related antecedents of the job, job requirements and work conditions, and social pressure of the job, which lead to two categories of consequences: weakening of the family role and Weakening the quality of family life. The antecedents affecting family-work conflict are also classified into three categories: family status of employees, role-oriented family antecedents, and family social pressure. The consequences of these antecedents include: psychological job consequences, behavior-oriented job consequences, and performance-oriented job consequences.
Conclusion: The findings of this research can help managers and organizations to better understand the antecedents and consequences related to both areas of the conflict so that they can effectively take steps to solve the problems of the working and family life of employees. Additionally, the findings of this study, by integratingng the findings of previous studies, have helped to improve the richness of existing knowledge in this field.
تبلیغات
