ارائه مدل جنبه های تاریک سازمان مبتنی بر نظریه تعامل گرایی اجتماعی در نظام آموزش عالی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: جنبه های تاریک سازمانی، بخش جدایی ناپذیری از هر سازمان است و تمام جنبه های سازمان را دربرمی گیرد. نظریه تعامل گرایی اجتماعی نیز به بررسی رفتارها و تعاملات انسان ها در زندگی اجتماعی می پردازد. بر این اساس، هدف این پژوهش ارائه مدل جنبه های تاریک سازمان در نظام آموزش عالی، مبتنی بر نظریه تعامل گرایی اجتماعی است. روش شناسی: نوع پژوهش از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای، از لحاظ روش اجرا توصیفی اکتشافی و از لحاظ نوع داده ها کیفی محسوب می شود. نمونه مشارکت کنندگان در پژوهش، 15 نفر از خبرگان علمی و صاحب نظران حوزه مدیریت آموزش عالی استان فارس بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. گردآوری داده ها با ابزار مصاحبه انجام شد. مصاحبه ها تا زمان دستیابی به مرحله اشباع نظری ادامه یافت و این اشباع بعد از 12 مصاحبه به دست آمد. داده ها نیز با استفاده از رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. یافته ها: تعداد 118 مفهوم از کدهای باز مصاحبه ها در قالب 24 مقوله فرعی و 12 مقوله اصلی دسته بندی شدند که به صورت مدل پارادایمی در قالب شش طبقه اصلی قرار گرفتند که عبارت اند از: شرایط علی (علل سازمانی و علل فردی)، زمینه ای (محیط درون سازمانی و محیط برون سازمانی)، مداخله گر (ویژگی های کارکنان و ویژگی های مدیران)، پدیده محوری (جنبه های تاریک سازمانی)، راهبردها (راهبردهای توسعه فردی و راهبردهای سطح سازمانی) و پیامدها (پیامدهای فردی، سازمانی و اجتماعی). مدل به دست آمده، جنبه های تاریک سازمان در نظام آموزش عالی مبتنی بر نظریه تعامل گرایی اجتماعی را به صورت عمیق و غنی توصیف می کند. نتیجه گیری: شناخت عوامل اثرگذار، راهبردها و پیامدهای جنبه های تاریک سازمان در نظام آموزش عالی با استفاده از مدل پیشنهادی می تواند به سیاست گذاران، برنامه ریزان و کارگزاران نظام آموزش عالی در مدیریت این پدیده کمک کند.Introducing a Model of Dark Sides of the Organization Based on the Theory of Social Interactionism in the Higher Education System
Background & Purpose: Dark sides of the organization are integral parts of any organization and encompass all aspects of the organization. The theory of social interactionism also examines the behaviors and interactions of human beings in social life. Accordingly, the purpose of this study is to present a model of the dark sides of the organization in the higher education system based on the theory of social interaction. Methodology: This research is applied in terms of type, developmental in terms of purpose, descriptive-exploratory in terms of implementation method, and qualitative in terms of data type. The sample of participants in the study included 15 scientific experts in the field of higher education management in Fars Province who were selected by purposive sampling. Data were collected using interview tools. The interviews continued until the theoretical saturation stage was reached after 12 interviews. Data were analyzed using the foundation data theorizing approach in three stages of open, axial, and selective coding. Findings: 118 concepts of open source interviews were classified into 24 sub-categories and 12 main categories, which were placed in a paradigm model in the form of six main categories: causal conditions (organizational causes and individual causes), background (internal and external environment), interventionist (employee characteristics and managerial characteristics), central phenomenon (dark sides of organization), strategies (individual development strategies and organizational level strategies) and consequences (individual, organizational, and social consequences). The model deeply describes the dark sides of the organization in the higher education system based on the theory of social interaction. Conclusion: Understanding the influential factors, strategies, and consequences of the dark sides of the organization in the higher education system using the proposed model can help policy makers, planners, and agents of the higher education system to manage this phenomenon.
تبلیغات
