تحلیل جامعه شناختی راهبردهای مواجهه با موضوع « حجاب» زنان در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این مقاله به جایگاه «حجاب» در جهت گیری نیروهای سیاسی و اجتماعی فعال در نهضت ملی کردن صنعت نفت در اواخر دهه 1320 شمسی (1320 1330) اختصاص دارد. دهه 1320 و به ویژه تحولات اواخر این دهه، تحت تأثیر دو دسته روندهای بین المللی و داخلی است: نخست «چرخش استعماری»، و ظهور نظم تازه جهانی پس از جنگ جهانی دوم و نیز بازخیزی اسلامی در نتیجه افول سلطنت های ملی در کشورهای اسلامی؛ و دوم، احیای نیروهای سرکوب شده اجتماعی و سیاسی پس از برکناری رضاخان و بازبینی راهبردهای سیاسی و اجتماعی نیروهای متجدد ملی گرا برای عبور از بحران مشروعیت ناشی از ملی گرایی استبدادی رضاخانی. مقاله نشان خواهد داد که در میانه مناقشات بر سر نفت و انتخابات در تحولات آخر این دهه، چگونه مسئله زنان تحول یافته است و سه راهبرد در میان نیروهای سیاسی و اجتماعی پیرامون موضوع «حجاب» را شرح خواهد داد: راهبرد نادیده انگاری سیاسی حجاب، راهبرد بی اثرسازی اجتماعی حجاب و راهبرد الزامی سازی حداکثری حجاب. در این مقاله، برای استخراج داده، به منابع و مواضع جبهه ملی ایران، حزب توده ایران، جامعه مجاهدین اسلام و جمعیت فداییان اسلام رجوع شده و از منابع دست اول تاریخی و تاریخ شفاهی استفاده شده است.Sociological Analysis of Strategies for Dealing with the Issues of Women's Veil (Hijab) During the Nationalization of the Oil Industry
This article analyzes the role of "hijab" in the orientation of active political and social forces in the movement of nationalizing the oil industry in the late twentieth decade (1941-1951). The community in the twentieth century, and especially the evolutions of the late decade, is influenced by two categories of international and national trends: The first is the "colonial turn", and the emergence of a new world order after World War II, as well as the Islamic revival as a result of the decline of national monarchies in Islamic countries. The second is the revival of the repressed social and political forces after Reza Khan's ouster, and the revision of the political and social strategies of the modern nationalist forces to overcome the crisis of legitimacy resulted from Reza Khan's authoritarian nationalism. The article will indicate how the issues of women have evolved amid the controversy over oil and elections in the evolutions of the last decade. This will explain three strategies for the issue of hijab among political and social forces. The strategiies are political ignorance of hijab, the strategy of social ineffectiveness of hijab, and the strategy of obligating hijab. In this article, the sources and positions of the National Front of Iran, the Tudeh Party of Iran, the Islamic Mojahedin Society and the Jamiat Fadaiyan-e-Islam have been referred as the first-hand historical and oral history sources.
تبلیغات
