مطالعات آینده و نقش آن در سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
منبع:
سیاست علم و فناوری سال یازدهم تابستان 1398 شماره 2 (پیاپی 42) ویژه نامه جامع سیاست علم و فناوری
حوزه های تخصصی:
شماره صفحات:
۱۰۳ - ۱۱۸
دریافت مقاله
 
تعداد دانلود  : 
۱۴۱
آرشیو
چکیده
چندین دهه است که در سازمان های دولتی و خصوصی، برنامه های روشمند مطالعات آینده در مقیاس های بخشی، منطقه ای و ملی در حوزه های مختلف علم، فناوری، نوآوری، فرهنگ، محیط زیست و ... اجرا می شود و البته زمینه و چشم انداز این برنامه ها عمدتاً بر حوزه علم و فناوری تمرکز داشته است. اکنون مطالعات آینده، رویکردی برای سیاست گذاری و تصمیم گیری دولتی و خصوصی در محیط سیاست علم و فناوری است که پاسخ سؤالات راهبردی مربوط به علم و جامعه را در یک چشم انداز بلندمدت ارائه می دهد. برای بهبود ارتباط بین تحقیقات حوزه آینده با سیاست گذاری، باید به بررسی امکان ایجاد ارتباط بین این تحقیقات و تجزیه و تحلیل سیاست از طریق نوع شناسی عدم قطیعت ها پرداخت تا بر مبنای آن بتوان مشخص کرد چه زمانی چه نوع مطالعات آینده ای باید انجام پذیرند. در این مقاله با معرفی چهار سطح عدم قطعیت (شامل سطح یک: آینده مبتنی بر روند (آینده قطعی )، سطح دو: آینده همراه با ریسک (آینده محتمل )، سطح سه: تعدادی از آینده های باورپذیر و سطح چهار: عدم قطعیت مبین آینده های ممکن)، تعاریف آینده شناسی، پیش بینی، آینده نگاری و آینده پژوهی به همراه منطق چگونگی تخصیص روش ها به هر یک از آنها تشریح شده است. ضمناً با محور قراردادن چرخه سیاست گذاری به عنوان چارچوب پایه فرآیند سیاست گذاری، کارکردهای آینده پژوهی، منطبق با هر مرحله و نیز نمونه روش های قابل استفاده در هر مرحله از چرخه سیاست گذاری معرفی شده است. این مقاله تلاش می کند مطالعات آینده را با توجه به زمینه و بافتار سیاست گذاری در حوزه علم، فناوری و نوآوری معرفی نماید.Future-Oriented Researches and Its Roles in STI Policy Making
For decades, in public and private organizations, systematic plans for the future are being conducted at sectoral, regional and national levels, and in various realms of science, technology, innovation, culture, environment, etc., and, of course, the context and vision of these programs have been focused on the field of science and technology. Futures research are now an approach to public policy and private decision making in the policies of science and technology, and in many cases respond to the strategic questions of science and society in a long-term perspective. In order to improve the relationship between research in the field of the futures and policy-making, it should be explored the possibility of linking this research with policy analysis through the typology of uncertainties in order to determine what kind of future research should be undertaken? This paper introduces four levels of uncertainty including Level 1, futurology (deterministic Future), Level 2, forecasting (probable futures), Level 3, foresight (plausible futures) and Level 4, futures studies (possible futures) In the following, their definitions and logic of how to allocate methods to each of them, are described. Also, by centering on the policy cycle as the basis of the policy process, the future-oriented functions of each stage are presented, as well as the examples of methods that can be used at each stage of the policy cycle. This paper tries to introduce future-oriented research into the policy STI policy.