تحلیل توافق هسته ای برجام بر اساس استعاره بازی دو سطحی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
توافق هسته ای بین جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 در سال 1394، موسوم به برجام، به حدود دوازده سال بحران و تنش بین طرفین این پرونده پایان داد. چه عاملی باعث شد که دور آخر مذاکرات بین طرفین، که از سال 2013 آغاز شده بود، بر خلاف ادوار پیشین با موفقیت به سرانجام برسد؟ پژوهش حاضر در پی آن است که با استفاده از رویکرد ترکیبی و بر مبنای استعاره بازی دو سطحی پاسخی برای سئوال فوق فراهم آورد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که از یک سو بازخورد تحریم های اقتصادی که به افزایش مشکلات اقتصادی و افزایش فساد در کشور انجامید باعث اجماع نخبگان تصمیم گیر و تصمیم ساز در حل هرچه سریع تر این پرونده گردید و از این رو برجام را می توان محصول نظام جمهوری اسلامی ایران در کلیت آن دانست. از سوی دیگر، ایستادگی جمهوری اسلامی ایران در مقابل تحریم ها و فشارهای اقتصادی و توسعه صنعت هسته ای، طرف غربی را به این باور رساند که امکان دست کشیدن جمهوری اسلامی ایران از برنامه هسته ای خود از طریق فشار اقتصادی وجود ندارد. لذا نفع مشترکی بین طرف ایرانی و طرف غربی برای مختومه نمودن این پرونده به وجود آمد که حاصل آن توافق بدست آمده است. از این رو برجام را می توان حاصل همپوشانی منافع مشترک دو طرف دانستIran’s Nuclear Deal Analysis in The Framework of Putnam’s Two Level Game Theory
The nuclear deal between the Islamic Republic of Iran and P5+1 in 2015, JCPOA, ended to 12 years of crisis and tension between the two sides. What made the last round of negotiations between the parties, which began in 2013, to be successful unlike the previous rounds? This study seeks to provide an answer to the above question using a two level game theory in an eclectic manner. The results of this study indicate that, on the one hand, the effects of economic sanctions which led to the increase of economic problems and the unceasing increase in corruption in the country led to a consensus among the authorities to resolve the case as soon as possible, and hence, the JCPOA could be seen as the product of the Islamic republic of Iran in its entirety. On the other hand, the Islamic Republic’s resistance against sanctions and economic pressures and the development of the nuclear industry has led the western side to come to a conclusion that it is unlikely that Islamic Republic of Iran will abandon its nuclear program due to economic pressure. Therefore, a common interest between the Iranian side and the western side was created to close this case, which resulted in the agreement. Therefore, the JCPOA can be seen as the result of overlapping of the common interests of both sides.