متنوع سازی فعالیّت های اقتصادی در مناطق روستایی به عنوان یک راهبرد در نظر گرفته می شود که خانوارهای روستایی از طریق آن منابع درآمدی خود را افزایش می دهند و همچنین می توانند از طریق این راهبرد یک واکنش و مدیریت مناسبی در مقابله با شوک های ناشی از عوامل انسانی و طبیعی داشته باشند. روستاهای شهرستان سقز به رغم دارا بودن پتانسیل ها و توان های محیطی بالا در بخش های مختلف از جمله کشاورزی و.. وضعیت معیشتی و اقتصادی نامناسبی دارند. بنابراین مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که راهبردهای مناسب برای متنوع سازی فعالیّت های اقتصادی در روستاهای شهرستان سقز کدامند؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه پیمایشی و مدل تحلیل SWOC و ماتریس ارزیابی QSPM به ارائه راهبردهای مناسب پرداخته است.برای طراحی مدل راهبردی و تعیین رتبه عوامل 20 از کارشناسان و همچنین برای امتیاز دهی به عوامل 300 نفر از روستاییان در منطقه مورد مطالعه است به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج مدل SWOC نشان می دهد که وجود اکوسیستم مناسب در منطقه برای توسعه گردشگری، وجود داشتن چهار فصل اقلیمی در منطقه و امکان کشت در هر فصل و همچنین وجود کشاورزان پیشرو در منطقه مهمترین نقاط قوت و در مقابل ضعف بنیه مالی و اقتصادی بسیاری از روستاییان و سنتی بودن بهره برداری مهمترین نقاط ضعف داخلی برای متنوع سازی فعالیّت های اقتصادی در منطقه مورد مطالعه می باشند. همچنین نتایج این مدل نشان می دهد که در محیط خارجی از 34 فرصت شناسایی شده، توجه مسئولین به صنایع تبدیلی و تکمیلی ، مرزنشینی و زمینه مناسب برای صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای عراق، مهمترین فرصت های بیرونی تأثیرگذار و در مقابل از 36 چالش و محدودیت بیرونی شناسایی شده، عوامل کلیدی مهاجرت و خروج نخبگان تحصیل کرده به تهران و استان های همجوار، تغییر اقلیم و افزایش مخاطرات طبیعی از جمله سیل و خشکسالی مهمترین موانع بیرونی اثرگذار بر متنوع سازی فعالیّت های اقتصادی در روستاهای منطقه مورد مطالعه است.همچنین نتایج نشان می دهد که متنوع سازی فعالیّت های اقتصادی در روستاهای مورد مطالعه بایستی در راستای تمرکز بر قوت ها و فرصت ها قرار باشد.
