هدف: پایان نامه ها از جمله منابع علمی و پژوهشی دست اول است که در اجزاء و ساختار آن، تقدیم نامه وجود دارد. هدف اصلی این پژوهش بررسی مخاطب شناسی تقدیم نامه های پایان نامه های دانشگاهی و حوزوی بعد از انقلاب اسلامی است. روش : روش پژوهش، مطالعه کتابخانه ای است. اطلاعات از طریق مشاهده و فیش برداری از سه پایگاه مهم اطلاعاتی پایان نامه: ایرانداک، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، جمع آوری گردید. از 600 عنوان پایان نامه مربوط به 77 مرکز آموزش عالی دانشگاهی و حوزوی مورد مطالعه، 522 تقدیم نامه فیش برداری گردید. یافته ها: حدود 85 درصد از پایان نامه ها دارای تقدیم نامه هستند و پایان نامه های کارشناسی ارشد دانشگاهی و حوزوی بیشترین فراوانی را دارند. پایان نامه های دانشگاه های غیرانتفاعی، پیام نور و دولتی به ترتیب دارای بیشترین تقدیم نامه هستند. بیشتر تقدیم نامه ها دارای دو مخاطب است و به طور میانگین هر تقدیم نامه به سه مخاطب تقدیم شده است. زنان نسبت به مردان به مخاطبان بیشتری تقدیم نموده اند. مخاطبان حدود 6 درصد تقدیم نامه ها با موضوع پایان نامه ارتباط دارند. 72 درصد مخاطبان، از خانواده و بستگان پدیدآور هستند، 13 درصد مخاطبان، ائمه اطهار (ع) هستند، حدود 15 درصد تقدیم نامه ها نیز به سایر گروه ها و شخصیت های علمی، دینی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و ... تقدیم شده اند. نتیجه گیری: موضوع پایان نامه تأثیر کمتری در فکر و ذهن پدیدآور برای تدوین تقدیم نامه دارد. تکریم و قدردانی تقدیم نامه نویسان، از زحمات والدین نشانگر فرهنگ دینی و ارتباط عمیق فرزندان با والدین در خانواده های ایرانی است. عشق به ائمه اطهار (ع) و انتظار فرج از دغدغه های پژوهشگران جوان ایران اسلامی است. به طور کلی تقدیم نامه نویسان معتقد به آموزه های دین مبین اسلام به ویژه کلام الهی (قرآن) و علاقه مند به دفاع از ارزش های انقلاب اسلامی (شهدا و رهبری) هستند و این موضوع سرمایه بسیار مهم معنوی و اعتقادی است که مدیران جامعه اسلامی و خانواده ها باید برای حفظ و حراست و تقویت بنیه های آن از هیچ کوششی دریغ نکنند و این نوع سرمایه ها را تقویت، تکریم و تجلیل نمایند.
