بررسی مؤلفه های مؤثر اخلاق در یادگیری الکترونیکی در راستای توسعه منابع انسانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه های مؤثر اخلاق در آموزش الکترونیکی در راستای توسعه منابع انسانی انجام شده است. روش: روش تحقیق ترکیبی(کمّی و کیفی) از نوع اکتشافی بود و از طرح پژوهش تلفیقی اکتشافی و تبیینی به منظور تبیین جنبه اصلی موضوع مدّ نظر استفاده شد. مؤلفه ها و ابعاد موضوع به صورت مطالعه اسناد و مصاحبه مورد بررسی و در قالب گویه های مؤثر در اخلاق آموزش الکترونیکی تدوین شده است. برای تحلیل داده های کیفی از روش مقوله بندی و از روش تحلیل عاملی برای داده های کمّی استفاده شد. در نهایت، مؤلفه های مؤثر اخلاق بر آموزش الکترونیکی شناسایی و اعتباریابی شدند. جامعه آماری پژوهش در مرحله کیفی، خبرگان حوزه آموزش الکترونیکی به صورت نمونه گیری هدفمند به تعداد 15 نفر و در مرحله کمّی شامل کارکنان دستگاههای اجرایی استان اردبیل مشتمل بر 363 نفر بود که نمونه گیری در مرحله کمّی به صورت طبقه ای تصادفی متناسب با ساختار سازمانی بوده است. در مرحله کیفی، مؤلفه های مؤثر اخلاق بر آموزش الکترونیکی در چندین مرحله شناسایی و اصلاح شدند. هر یک از مؤلفه ها نیز دارای تعدادی زیرمؤلفه اند که در اخلاق آموزش الکترونیکی برای توسعه منابع انسانی می توانند مبنای عمل قرار گیرند. داده های کیفی با استفاده از روش کدگذاری باز و داده های کمّی از روش توصیفی- تحلیلی و روشهای MADM برای وزن دهی مؤلفه های اصلی و زیرمؤلفه های آموزش الکترونیکی استفاده شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که در چندین مرحله ویرایش و اصلاح شده است. طبق ادبیات و پیشینه پژوهش، مؤلفه ها شناسایی شدند و به منظور پی بردن به متغیّرهای زیربنایی عوامل مؤثر بر اخلاق آموزش الکترونیکی از روش دلفی استفاده شده است. یافته ها: طبق نتایج دلفی، چهار عامل مشخص شده با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد آزمون قرار گرفت؛ که مؤلفه موضوعات قانونی با بار عاملی 0.83 در بالاترینرتبه و مؤلفه تأثیرات سیاسی اجتماعی با بار عاملی 0.81 در رتبه دوم قرار داشتند. نتیجه گیری: مطابق نتایج کسب شده، مؤلفه های شناسایی شده شامل شکاف دیجیتال، آداب رفتاری، تأثیرات سیاسی و اجتماعی و موضوعات قانونی می باشد.