تحلیل گفتمان محیط زیستی رمان دکتر داتیس با تکیه بر نقد بومگرا (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مسأله اصلی این تحقیق، تحلیل گفتمان زیست محیطی حاکم بر فضای داستان به روش توصیفی و تحلیل محتوا است. در رمان دکتر داتیس، نویسنده، ضمن مرور خاطرات دندانپزشک جوانی که مناطق حاشیه ای تهران را برای نخستین تجربه شغلی خود برگزیده است به مسائل متعدد بحران حاشیه نشینی و شهرکهای حاشیه ای می پردازد؛ اما پررنگترین مشکل مطرح شده در داستان، آنتروپی طبیعت و زندگی حاشیه نشینی و تخریب زیست محیطی است. نتایج تحقیق گویا است که گفتمان زیست محیطی رمان، هم چنانکه منتقد و تحلیلگر عوامل مخرب طبیعت از سیاستهای مدیریتی، فرهنگ و اقتصاد است، داعیه دار مبارزه در مسیر احیای طبیعت نیز هست؛ هم چنین در این گفتمان از عناصری چون نوستالژی، نمادپردازی، کهن الگوهای طبیعت و اسطوره های باستانی و حماسی برای تبیین اصالت و حقوق طبیعت و نیز تقویت جنبه ادبی و بار عاطقی و غنایی داستان به نفع طبیعت استفاده شده است.