هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل و موانع جذب مخاطب در کتابخانه آستان قدس رضوی در راستای دست یافتن به رویکردی راهبردی در خصوص برطرف کردن موانع و تقویت عوامل جذب مخاطب از سوی مدیران سازمانی است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا پیمایشی است و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته انجام گرفته است. دو پرسش نامه برای این پژوهش تهیه شد که یک پرسش نامه بر اساس عوامل جذب مخاطب با 23 سؤال طراحی شد و در اختیار مراجعان کتابخانه آستان قدس رضوی قرار گرفت. پرسش نامه دوم نیز بر اساس موانع جذب مخاطب با 23 سؤال طراحی گردید و در اختیار کارشناسان و متخصصان کتابخانه قرار داده شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل 385 نفر از مراجعان بود که بر اساس فرمول کوکران با توجه به تعداد مراجعان کتابخانه انتخاب شدند.تعداد 20 نفر از کارکنان کارشناس و متخصص کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نیز به روش سرشماری انتخاب شدند. داده ها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار آماری spss تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: بر پایه بررسی های انجام شده، از میان 23 عامل مؤثر در جذب مخاطب، «وابستگی به حرم مطهر امام رضا»؟ع؟ (52/14%) و «امنیت روحی و روانی مراجعان» (46/14) بیش ترین عامل و «ارائه خدمات مشاوره مطالعاتی و پژوهشی» (96/7%) به عنوان کم ترین عامل جذب مخاطب به کتابخانه شناسایی شد. همچنین عامل «شلوغی و ازدحام تالارها» (67/16%) بیش ترین و عامل «دریافت هزینه ثبت نام کتابخانه» (89/5) به عنوان پایین ترین موانع تأثیرگذار در مراجعه مخاطبان به کتابخانه شناسایی شدند. با انجام این پژوهش، عوامل و موانع جذب کتابخانه آستان قدس رضوی مشخص و رتبه بندی شد که نتایج آن می تواند برای سایر کتابخانه های عمومی سودمند باشد. اصالت و ارزش: این پژوهش اولین تلاشی است که به صورت اساسی به موضوع عوامل و موانع جذب از دیدگاه مخاطبان و متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی پرداخته است و با استفاده از دسته بندی هدفمند که شامل ایمنی و امنیت، اعتبار کتابخانه، ساختمان کتابخانه، تسهیلات و خدمات کتابخانه است مؤلفه های جذب مخاطب استخراج شده است و تفکیک مخاطبان به عضو و غیرعضو (مهمان) جنبه نوینی در بررسی مسئله جذب مخاطبان به کتابخانه است.
