موانع ساختاری و حرفه ای نظارت رسانه ای برکنش دولت در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف اصلی این مقاله، شناسایی و تحلیل موانع ساختاری و حرفه ای فراروی نظارت و دیده بانی رسانه ای برکنش های دولت و سازمان های دولتی در ایران است. در این مطالعه برای جمع آوری اطلاعات از روش کیفی (مصاحبه عمیق با روزنامه نگاران باتجربه و متخصصان روابط عمومی) و از شیوه نمونه گیری هدفمند، برای انتخاب نمونه ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مهم ترین موانع فرهنگی شامل «پنهان کاری و هراس از شفافیت در فرهنگ ایرانی، استقبال از تمجید و ستایش و هراس از انتقاد در میان ایرانیان»، مهم ترین موانع سیاسی، شامل «اسرارگرایی در رسانه براثر سایه سنگین سیاست، برخورد سیاسی با رسانه ها، کارکرد حزبی رسانه ها، مدیریت رسانه ها توسط افراد سیاسی»، مهم ترین موانع حقوق و قانونی شامل «لزوم دریافت مجوز برای فعالیت های رسانه ای، گستردگی استثنائات و خطوط قرمز اطلاع رسانی، نبود تعریفی روشن از جرم مطبوعاتی»، مهم ترین موانع اقتصادی «حضور دولت در اقتصاد رسانه، تطمیع خبرنگاران، نابرابری فضای رقابت بین رسانه های دولتی و غیردولتی»، مهم ترین موانع درون سازمان های دولتی شامل «نگاه مالکانه سازمان های دولتی به اطلاعات سازمانی، بسته بودن جلسات ادارات دولتی بر روی رسانه ها، تلقی هجمه گرایانه و مچ گیرانه مدیرانِ سازمان ها از انتقاد رسانه ها» و مهم ترین موانع درون رسانه ای شامل «خودسانسوری رسانه ها، وجود افراد جوان و بی تجربه در رسانه ها، عدم آشنایی با روزنامه نگاری تحقیقی، غلبه رویکرد رویدادمحوری بر فرایند محوری در رسانه ها» بوده اند.