برآورد عوامل مؤثر بر مخارج مذهبی خانوارهای ایرانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از اساسی ترین آموزه های دین اسلام، پرداخت مخارج مذهبی است. تفاوت تمایل به پرداخت مخارج مذهبی ناشی از تفاوت در ویژگی های اقتصادی- اجتماعی خانوارها از قبیل درآمد و تفاوت در اعتقادات و باورهای دینی است. بر این اساس، مقاله حاضر با استفاده از داده های هزینه- درآمد خانوارها برای دوره زمانی 1388 تا 1395، به بررسی علل شکاف مخارج مذهبی با کاربرد مدل های تجزیه اکساکا- بلیندر و ماچادو- متا می پردازد. نتایج برآوردها نشان می دهد بالغ بر 89 درصد از شکاف مخارج مذهبی بین خانوارها، به دلیل تفاوت در اعتقادات است. همچنین در چندک های پایین مخارج مذهبی، بالغ بر 90 درصد از تفاوت مخارج مذهبی به دلیل تفاوت در اعتقادات و در چندک های بالا، سهم تفاوت در ویژگی های اقتصادی- اجتماعی در حدود 20 درصد است. شواهد برای شکاف مخارج مذهبی خانوارهای شهری و روستایی نشان می دهد خانوارهای روستایی به دلیل اعتقادات و باورهای قوی، مخارج مذهبی بیشتری صرف می کنند. به بیان دیگر، اعتقادات و باورهای دینی نقش مهم تر و بیشتری نسبت به ویژگی های اقتصادی- اجتماعی در تعیین مخارج مذهبی دارد