آسیب شناسی خلق ظرفیتهای نوآوری در مدیریت دانشگاهی ایران (مورد: دانشگاه آزاد اسلامی) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش ها و آسیب های خلق ظرفیت های نوآوری در مدیریت دانشگاهی ایران با تاکید بر دانشگاه آزاد اسلامی به انجام رسیده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر داده ها آمیخته(کمی کیفی-) اکتشافی و از نظر روش اجرا بر مبنای نظریه داده بنیاد و پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی خبرگان و صاحب نظران دانشگاهی بودند که از آنها 17 نفر به عنوان نمونه انتخاب و در فرایند مصاحبه شرکت کردند. جامعه آماری بخش کمی 248 نفر از روسا، معاونان پژوهش و فناوری، آموزشی، روسای دانشکده ها و اعضای هیات علمی برجسته با درجه استادیاری به بالا با تاکید بر گرایش های مختلف مدیریت و متخصصان خبره آموزش عالی واحدهای دانشگاه های آزاد اسلامی تهران بوده اند که بر اساس جدول مورگان 212 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی پرسشنامه بین آنها توزیع شد که در نهایت 197 پرسشنامه عودت داده شده است. ابزار جمع آوری داده ها اسناد و مدارک، مصاحبه ساختاریافته و پرسشنامه بوده است. به منظور تعیین اعتبار و روایی بخش کیفی از فن دلفی استفاده شده و در مرحله کمی برای تعیین روایی، از روایی صوری و اعتبار پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ ، برابر با 91 /0 بدست آمده است. روش تجزیه و تحلیل داده در بخش کیفی تکنیک کدگذاری و در بخش کمی از آمار توصیفی و تحلیل عامل اکتشافی، تاییدی و آزمون تی تک نمونه ای و دو گروهی همبسته استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که خلق ظرفیت نوآوری در مدیریت دانشگاهی با 2 بعد، 8 مؤلفه و 106 شاخص(شامل بعد سخت با سه مؤلفه سازماندهی و ساختار سازمانی(35 شاخص)، فرایندهای سازمانی(3 شاخص)، منابع و تجهیزات(4 شاخص) و بعد نرم با 5 مؤلفه فرهنگ سازمانی(12 شاخص)، مدیریت سرمایه انسانی(18 شاخص)، رهبری و مدیریت استراتژیک دانش(14 شاخص)، آموزش و ارتقاء علمی(9 شاخص)، پژوهش و فناوری(11 شاخص) سنجیده شده است. همچنین وضعیت هر دو بعد سخت و نرم خلق ظرفیت نوآوری و مؤلفه های آنها پایین تر از میانگین نظری است و بطور کلی وضعیت موجود دانشگاه از حد متوسط و مورد انتظار پایین تر است.