پیش بینی میانگین روزانه ی دما در استان خراسان رضوی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف از این نوشتار، کاربست مدلی همدید جهت برآورد میانگین روزانه ی دما و ارتباط آن با ارتفاع ژئوپتانسیل در تراز میانی جو(تراز 500 هکتوپاسکال) است. برای نیل به این هدف از دو پایگاه داده استفاده شده است. پایگاه نخست داده های رویداد محیطی(سطحی) می باشد که در این راستا از داده های میانگین روزانه دما در ایستگاه های منتخب مشهد، تربت حیدریه و سبزوار استفاده شده است. بیشینه و کمینه این ایستگاه ها از بازه ی زمانی11/10/1365 الی 11/10/1392 خورشیدی به تعداد 9862 روز از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. پایگاه دوم شامل داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال است که داده های آن از تارنمای NCEP/DOE وابسته به سازمان ملی جو و اقیانوس شناسی ایالات متحده در ساعت های 00:00؛ 03:00؛ 06:00؛ 09:00؛ 12:00؛ 15:00؛ 18:00 و 21:00 زولو استخراج شده است. سپس همبستگی میانگین روزانه ی دمای ایستگاه های منتخب خراسان رضوی با داده های جو بالا محاسبه گردید. همبستگی به دست آمده وارد محیط سرفر گردید و خطوط همچند همبستگی ایستگاه های منتخب با نیمکره ی شمالی ترسیم گردید. چهار منطقه در نیمکره ی شمالی به دست آمد که با دمای ایستگاه های مورد بررسی همبستگی بالایی نشان دادند. نتایج همبستگی ها بیانگر این است که ایالات متحده ی آمریکا با 25یاخته، شمال چین 25یاخته، آفریقا 45 یاخته و ژاپن با 65 یاخته بیشترین یاخته ها را به خود اختصاص داده است. آنگاه، میانگین وزنی یاخته های ارتفاع ژئوپتانسیل آنها گرفته شد و به وسیله رگرسیون چندگانه معادله ی ایستگاه ها بدست آمد. نتایج مدل های پیش یابی نشان می دهد که به اِزای هر ژئوپتانسیل متر افزایشی که در این نمایه رخ دهد، میانگین روزانه ی دمای ایستگاه سبزوار 4/1، تربت حیدریه 3/1 و مشهد 3/1 درجه ی سلسیوس افزایش نشان خواهد داد.