تأثیر آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر سرزندگی تحصیلی، خودتنظیمی تحصیلی و ذهن آگاهی دانش آموزان دبیرستانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر سرزندگی تحصیلی، خودتنظیمی تحصیلی و ذهن آگاهی دانش آموزان دبیرستانی بود. روش پژوهش آزﻣﺎیﺸی ﺑﺎ ﻃﺮح پیش آزﻣﻮن-ﭘﺲآزﻣﻮن ﺑا گروهکﻨﺘﺮل بود. جامعه آماری را همه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر «رابر» در استان کرمان تشکیل دادند که از بین آن ها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، 60 دانش آموز انتخاب شدند و به روش تصادفی ساده در دو گروه 30 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدتهشت جلسه دو ساعتی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی کابات- زین را دریافت کردند و گروه کنترل جریان عادی آموزشی و تحصیلی خود را سپری می کردند. هر دو گروه پرسشنامه های سرزندگی تحصیلی،راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و سیاهه ذهن آگاهی را قبل و بعد از آموزش به عنوان پیش آزمون وپس آزمون تکمیل کردند. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیّری (مانکووا) نشان داد که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر سرزندگی تحصیلی، خودتنظیمی تحصیلی و ذهن آگاهی دانش آموزان تأثیر معنا داری دارد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، روشی اثربخش است و می تواند افزایش سرزندگی تحصیلی، خودتنظیمی تحصیلی و ذهن آگاهی دانش آموزان را درپی داشته باشد. یافته های این پژوهش با توجه به نقش ذهن آگاهی در کاهش آسیب های تحصیلی دارای مضامین کاربردی است.