اضطراب امتحان، نوعی اضطراب وابسته به موقعیت است که می تواند موجب افت چشم گیر توانایی افراد در موقعیت سنجش یا امتحان گردد . پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة ویژگی های شخصیتی و منبع کنترل بر اضطراب امتحان دانش آموزان دوم و سوم دبیرستانی در شهر بیرجند انجام شد. روش تحقیق این پژوهش، از نوع همبستگی بوده و آزمودنی های این پژوهش شامل 314 دانش آموز پسر و دختر (134پسر و180 دختر) در پایه های دوم و سوم دبیرستان های شهر بیرجند در سال تحصیلی 90-89 بودند که از طریق نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند. در جمع آوری داده های پژوهش، از مقیاس اضطراب امتحان ساراسون، مقیاس منبع کنترل راتر و مقیاس شخصیت آیزنک استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون کای دو، تحلیل مسیر و رگرسیون استفاده گردید. براساس یافته های پژوهش، بین اضطراب امتحان و برون گرایی، رابطة منفی و معنادار (r = - 0/14 وp= 0/01 ) و بین اضطراب امتحان با روان آزرده گرایی (r = 0/37 و p<0/001) و روان گسسته گرایی(r=0/13 وp=0/02)، رابطة مثبت و معنادار وجود دارد. منبع کنترل و اضطراب امتحان نیز رابطة مثبت و معنادار داشتند (r=0/20 وp<0/001). چنین به نظر می رسد که دانش آموزان برون گرا، روان آزرده گرا و دارای منبع کنترل بیرونی، اضطراب امتحان بیشتری را تجربه می کنند و علت شکست های خود را به عوامل درونی، همچون ناتوانی و کم استعدادی استناد می دهند.
