مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
تحلیل تاریخی
حوزههای تخصصی:
این مقاله، از سیره نبوی و راهکارهای تحلیلی آن سخن به میان آورده و به جای تاکید و تمرکز بر تاریخ و آموزه های آن، به «تحلیلی تاریخی» روی آورده است تا از پیامد آن بتوان به ژرفای پرگستره سیره نبوی دست یازید و بدین سان با نظر به خاستگاه تاریخ تحلیلی که در آن از ضرورت بحث و بررسی در سیره نبوی، از یک سو، و تحلیل تاریخی آن از سوی دیگر، سخن به میان می رود، بتوان در حد مقدور بر دشواری های تحلیل تاریخی غلبه کرد. این دشواری ها عبارت اند از: داوری های مشکل تاریخی، کمبود متون تحلیلی و مشخصاً تحلیل امور وحیانی که از ضرورت پی جویی و نشان گرفتن از شالوده ها و بنیان هایی پرده بر می دارد که می توان از آنها در تحلیل راستین سیره نبوی سود جست. نمایاندن چنین شالوده هایی، بخش پایانی نوشته را در برگرفته و به مواردی چون هم زمانی نقل و نقد، نقل و تحلیل، حکمت یابی معقول، ارتباط و پیوستگی رویدادها و منبع دهی به قرآن اشاره شده است. مقاله با معرفی کوتاهی از روش تحلیل جامع نگر و ارائه نتیجه گیری کلی، برخود مهر ختام زده است.
اصالت سخنان امام علی(ع) دربارة آفرینش انسان و حیوان و نقد شبهات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از زمان تألیف نهج البلاغه به قلم سیّد رضی تا به امروز، انتقادهایی دربارة انتساب آن به امام علی(ع) و گردآورنده اش وارد شده است. برخی از ناقدان اهل سنّت در تبیین این شبهه، توصیف های دقیق امام علی(ع) دربارة آفرینش موجودات را به عنوان سند ادّعای خویش مطرح نموده اند و چنین اظهار داشته اند که سبک این دست از سخنان امام(ع) مربوط به دورة عبّاسیان است و این گونه بیان ها در زمان حیات امام علی(ع) رایج نبوده است. لیکن با بررسی متون مختلف ادبی، روایی و نیز تحلیل تاریخی فضای صدور سخنان معلوم گردید که نه تنها در عصر امام علی(ع)، بلکه در دورة پیش از ایشان نیز این سبک از توصیف موجودات رایج بود و خطبا و شعرای عرب بدان توجّه نشان داده اند. در این مقاله، پس از گردآوری ارزیابی و تبیین دیدگاه ناقدان، بر پایة مستندات تاریخی به نقد آنها پرداخته و اثبات شده است که شبهة یاد شده از مایه های علمی برخوردار نیست و صرفاً به انگیزة تضعیف اعتبار نهج البلاغه بیان شده است.
بازخوانی سنت و روش شناسی آن در اندیشه های محمد عابدالجابری
حوزههای تخصصی:
موضوع سنت یکی از مسائل مهم و محوری در جهان اسلام می باشد، به طوری که هرگونه فهم و تفسیری درباره این موضوع می تواند تأثیرات سیاسی و اجتماعی تاثیرگذاری را به همراه داشته باشد. هر مسلمانی همواره در طول زندگی، خود را در مواجهه با سنت می بیند و در شیوه تعامل خود با جهان پیرامون از سنت الهام می گیرد و در نتیجه این سنت است که جهان بینی هر فرد را شکل می دهد. بازگشت به سنت و بازخوانی انتقادی آن یک ضرورت تاریخی و اجتناب ناپذیر است؛ زیرا طی دهه های گذشته ثابت شد که پشت کردن به سنت پروژه ای ناکام و شکست خورده می باشد، لذا برای ساختن امروز و آینده راهی غیر از بازگشت به سنت و بازخوانی آن وجود ندارد. این امر مستلزم شناخت بحث های روش شناختی و اتخاذ یک پروژه فکری روشمند از سوی هر اندیشمندی است که در این وادی گام می گذارد. در قرن بیستم اندیشمندانی در جهان عرب ظهور یافتند که با اتخاذ روش های پژوهشی نوین، دست به بازخوانی سنت زده اند. یکی از بارزترین این اندیشمندان که به جریان نومعتزله تعلق دارد، محمد عابدالجابری (1935-2010) متفکر مراکشی بود. در این تحقیق با توجه به تلقی و تعریف وی از سنت، روش های پژوهشی وی در بازخوانی سنت را مورد بررسی قرار می دهیم. در واقع، سوال اصلی این تحقیق این است که تعریف و تلقی جابری از سنت چه تاثیری بر روش شناسی او در بازخوانی سنت داشته است؟
سنجش انتقادی اخبار تاریخی تفاسیر قرآن با بهره گیری از ملاک های علم تاریخ و علم حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در تفسیرقرآن، نیازمند استفاده از شاخه های متعددی از علوم عقلی و نقلی هستیم که در میان آنها، تاریخ از اهمیتی قابل توجه برخوردار است؛ علی رغم اهمیت تاریخ در تفسیرنگاری، نحوه به کارگیری این علم در تفاسیر متقدم و متاخر، آمیخته با آسیب هایی گسترده است که از زمره آنها می توان به اشاعه دروغ و قلب حقایق تاریخی اشاره نمود. به سبب وجود این آسیب ها امکان اعتماد کامل به گزاره های تاریخی موجود در تفاسیر وجود ندارد؛ فلذا لازم است این اخبار در سنجه نقد قرار گیرند تا علاوه بر رفع آسیب های آن، به بهبود و ارتقاء این علم در تفسیر قرآن کمک شود. در این راستا اولین گامی که امکان سنجش سطح وسیعی از داده های تاریخی تفاسیر را فراهم می آورد ارائه ملاک هایی علمی برای تفکیک داده های درست از غلط است. مقاله پیش رو با ارائه مجموعه ای از ملاک ها به دنبال طرح دستگاهی انتقادی در حوزه نقد گزاره های تاریخی تفاسیر می باشد. این دستگاه انتقادی با استفاده از ظرفیت های نقد سنتی در علوم حدیث و هم چنین ملاک های عینی گرای علم تاریخ، سعی در آن دارد تا قابلیت نقد گزاره های تاریخی تفاسیر را فراهم آورد تا بدین نحو امکان سنجش گزاره های صحیح تاریخی از سقیم آنها فراهم آید.
اقتصاد سیاسی اصلاح نهادهای رسمی بانکداری در ایران پس از انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اصلاحات نهادی درون زا در چارچوب اقتصاد سیاسی قابل تحلیل است. این مقاله بر اصلاحات نهادی صنعت بانکداری تمرکز دارد. مهم ترین نهاد رسمی بانکداری، نهاد تنظیم مقررات و نظارت بر بانک ها است که در ایران توسط شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی انجام می شود. در این مقاله، اصلاحات نهاد رسمی بانکداری ایران هم طبق قانون و هم شیوه های اجرایی آن در عمل طی دوره بعد از انقلاب تحلیل می شود. مساله اصلی مقاله این است که چگونه می توان از نورث و دیگران (2006 و 2009) درباره سامان اجتماعی دسترسی محدود و دسترسی باز فقط برای صنعت بانکداری استفاده کرد؟ شواهد تاریخی و تحلیل آماری بانکداری ایران نشان می دهد که ترتیبات نهادی بانکداری ایران و شیوه های اجرایی آن در دوره های مختلف با ویژگی های سامان دسترسی محدود (دولت طبیعی) انطباق دارد. به ویژه در دهه 1370 با اینکه بانکداری خصوصی ممنوع است، اما گروه هایی از خواص ائتلاف حاکم از رانت تاسیس موسسات بانکی غیردولتی به صورت غیررسمی بهره مند شدند. این شرایط سبب رقابت در انتلاف حاکم شده و در اوایل دهه 1380 با اصلاح قواعد ورود، بانک های خصوصی رسمی با وابستگی به گروهی دیگر از ائتلاف حاکم، تاسیس شدند. سپس قوانین و مقررات متعددی برای بهبود نظارت بر بانکداری تصویب شد. در اواخر دهه 1380، منافع موسسات بانکی غیررسمی آسیب دید به همین دلیل تلاش کردند تا به شکل رسمی به فعالیت خود ادامه دهند. در مجموع، شواهد نشان می دهد اگر طبق نورث و دیگران (2009) هنوز ویژگی های دولت طبیعی (سامان دسترسی محدود) در صنعت بانکداری ایران وجود دارد، اما از دولت طبیعی پایه ای سال های قبل از 1380 به برخی ویژگی های دولت طبیعی بالغ گذار کرده است.
مراحل جریان تاریخ نگاریِ جنگ ایران و عراق در غرب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تاریخ نگاری جنگ ایران و عراق در غرب، اندکی پس از آغاز این نبرد تاکنون مورد اهتمامِ کارشناسان و استراتژیست های غربی قرار گرفته و تا امروز با دستاوردهایی قابلِ تأمل شامل بیش از شصت کتاب و صدها مقاله و سخنرانی، ادامه یافته است. با وجود این، شناخت آثار و نقد و تحلیل دیدگاه ها ی صاحب نظران غربی در این موضوع، به نحوی بایسته، مورد اهتمام پژوهشگران داخلی نبوده است. با تأمل بر نزدیک به چهار دهه تاریخ نگاری جنگ ایران و عراق در غرب، می توان آثار منتشرشده در دوره های تاریخی را در پیوند با تحولات سیاسی و رخدادهای بیرونی، ذیل پنج مرحله طبقه بندی کرد. آشنایی با کلیاتی از ویژگی ها و سیر تحول هریک از مراحل تاریخ نگاری جنگ، موضوع اصلی این نوشتار است. این بررسی، کتاب های منتشرشده به زبان انگلیسی در اروپا و آمریکا را در نظر دارد که به روش توصیفی تحلیلی و با بهره مندی بی واسطه از منابع مذکور انجام شده است.
ارائه شاخص های الگوی مطلوب اشتغال بانوان بر اساس تجربه صدر اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اقتصاد اسلامی سال هجدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷۲
63 - 94
حوزههای تخصصی:
یکی از مسائل اجتماعی حاضر به ویژه در کشورهای اسلامی، مسئله اشتغال و شرایط حضور زنان در جامعه می باشد. مقاله حاضر به روش تحلیل محتوا به دنبال بررسی تجربه تاریخی اشتغال زنان در صدر اسلام می باشد. در ابتدا مشاغل بانوان در صدر اسلاماحصا شده، بدین نتیجه می رسد که دارای طیف گسترده ای از شغل های کاملاً زنانه تا شغل های به ظاهر مردانه هستند. برای تحلیل مشاغل، شاخصه هایی که در مشاغل بانوان می تواند اهمیت داشته باشد، احصا و میزان فراوانی آنها در اشتغال بانوان در صدر اسلام بررسی شد و بر این اساس تحلیل های لازم صورت گرفت. با توجه به تحلیل های به دست آمده از مشاغل بانوان در صدر اسلام می توان گفت هر الگوی مطلوب اشتغال زنان باید ویژگی هایی همچون مدیریت حداکثری وقت بانوان بر حرفه خویش، عدم اختلاط با مردان، تناسب با ویژگی های جسمی و روحی زنان، محدودنکردن بانوان در شغل های به ظاهر مردانه، در نظرگرفتن مصالح جامعه، به رسمیت شناختن حق کسب درآمد بانوان و... را دارا باشد. بر این اساس می توان به برخی از توصیه های سیاستی اشتغال زنان به شرح ذیل دست یافت: فراهم کردن زمینه اشتغال در کارهای نیمه وقت، پاره وقت یا دورکاری، توسعه آموزش بانوان، حمایت از زنان در بخش دولتی، هدفمندکردن تسهیلات اشتغال بانوان، حمایت از مشاغل خانگی و پیش بینی تمهیداتی برای زنان خانه دار، ایجاد محیط های شغلی زنانه و توسعه شغل های مختص بانوان و محدودکردن مردان در آن مشاغل.
بررسی و تحلیل تاریخی اندیشه پیوستگی متن قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اندیشه پیوستگی متن قرآن کریم پیشینه ای دیرین در مطالعات قرآنی دارد و به سده های نخست اسلامی باز می-گردد. باور به پیوستگی متن قرآن در مباحثی نظیر نظم، اعجاز قرآن و تناسب آیات و سور بازتاب یافته و به تدوین آثاری دراین باره انجامیده است. بااین همه، آرا و نظریات در این باب نشانگر وجود رویکردهایی متناقض و متفاوت به مسئله پیوستگی متن قرآن کریم است. از این رو، در مقاله حاضر با روش تحلیلی- تاریخی به بررسی این اندیشه، رویکردهای متفاوت دراین باره و بررسی خاستگاه و روش آنها پرداخته ایم. در این راستا، پس از تبیین خاستگاه پیوستگی در مطالعات قرآنی، دو رویکرد کلی به مسئله پیوستگی متن قرآن را صورت-بندی و تحلیل کرده ایم: 1-رویکرد گسسته باور که ریشه در مطالعات تاریخی-انتقادی به متن قرآن کریم دارد و رویکرد غالب قرآن پژوهان اروپایی-امریکایی است. 2-رویکرد نظم باور که به دو شاخه نظم اندیشی کهن و نظم-پژوهی نوین تقسیم می شود. نظم اندیشی کهن، عموماً برمبنای توقیفی بودن ترتیب آیات و سور و با روش خطی-جزئی در صدد اثبات پیوستگی به مثابه یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم است. نظم پژوهی نوین رویکردی جدید درمیان قرآن پژوهان معاصر مسلمان و قرآن پژوهان اروپایی-امریکایی است که با روش تحلیلی-ترکیبی به اثبات انسجام قرآن به ویژه در سوره های بلند مدنی می پردازد. این رویکرد در میان قرآن پژوهان مسلمان معاصر برخاسته از نهضت بازگشت به قرآن است که می کوشد به شبهات مطرح شده درباب ساختار قرآن پاسخ دهد. در میان قرآن پژوهان اروپایی-امریکایی نظم پژوهی نوین ریشه در تغییر جهت رویکرد به متن قرآن از نگاه درزمانی به همزمانی، مطالعات ادبی کتاب مقدس و ترکیب آن با زبانشناسی ساختگرا دارد.
تحلیل روند تحولات مدیریتی و ساختاری در تربیت بدنی و ورزش دانش آموزی کشور (از 1357 تا 1397)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش در ورزش تربیتی (دانشگاهی) تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹
179-200
حوزههای تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل روند تحولات مدیریت ورزش دانش آموزی کشور (از سال 1357 تا 1397) بود. روش تحقیق از نوع تحقیقات تاریخی مبتنی بر تحلیل محتوا است. جامعه آماری شامل کلیه شواهد و منابع اطلاعاتی مربوط به مدیریت در ورزش دانش آموزی بود. نمونه آماری به روش هدفمند و دردسترس (از بین مقالات، کتاب ها، اسناد و گزارش-های اجرایی، صفحات رسانه ای) انتخاب گردید. ابزار پژوهش مطالعه کتابخانه ای نظامند با استفاده از روش فیش برداری بود. روایی ابزار و چارچوب پژوهش با استفاده از نظر متخصصان ارزیابی و تایید گردید. روند تاریخی مدیریت ورزشی دانش آموزی از چند منظر مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا حوزه های مدیریتی شامل مدیریت راهبردی و اجرایی، مدیریت رویداد و مشارکت، مدیریت منابع مالی و فیزیکی، مدیریت منابع انسانی و ذینفعان و مدیریت آموزشی و علمی تعیین شد. سپس این حوزه ها با دوره های زمانی و برنامه های ملی توسعه تطبیق داده شد. بررسی روند تحولات طی شده براساس مقایسه دو حالت سیاست-گذاری و عملکرد بود. پس از شناسایی جهت گیری های کلی، چالش های جاری و قابلیت های کسب شده در طی دوره زمانی شناسایی شد. به صورت کلی پژوهش نشان می دهد که تحولات مدیریتی در تربیت بدنی مدارس و ورزش دانش آموزی از خط مشی پایدار پیروی نکرده و بیشتر تابعی از تحولات ساختاری آموزش و پرورش بوده است. از این رو لازم است تا در تقسیم کار بین بخشی و نحوی مشارکت ذینفعان و متولیان حوزه ورزش دانش آموزی بازنگری شود.
تحلیل تاریخیِ مهم ترین منابع تاثیرگذار در علوم قرآن قرن پنجم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
برای جریان شناسی علمیِ منابع علوم قرآن، نگارش منظمی که عوامل موثر بر تطورِ منابع مهم را با تحلیل تاریخی بیان کند، موجود نیست. پژوهش حاضر، کیفی بوده و با روش اسنادی و رویکرد تفسیری و تحلیل تاریخی و تکنیک قیاسی، نحوه «تاثیرگذاریِ مهم ترین نگارش های علوم قرآن قرن5» را بیان کرده است. جریان سازی نظرات سیدمرتضی در مباحث مهمی چون صرفه و متشابه، و تأثیرگذاری آثارش در نگارش بزرگانی چون شیخ طوسی، طبرسی و فخررازی قابل توجه است. موضوعات علوم قرآن در 67تک نگاری مکی بن ابیطالب بسیار تاثیرگذار بوده که «قرائت» بالاترین رتبه را داراست. 29 تک نگاری دانی با تاکید بر «التیسیر»، تاثیرِ نظرات علوم قرآن وی را می افزاید. مباحث علوم قرآن در تبیان طوسی، قابل تامل است ولی تاثیرگذاریِ آن به حدّ آثار استادش سیدمرتضی نمی رسد. ضریب تأثیر اسباب النزول واحدی نیشابوری متوسط است. اما جریان سازیِ آثار جرجانی با نظریه نظم و ابتکار وی، مبحث اعجاز را ارتقا داده است. همچنین تاثیرگذاری غزالی به نگرش فلسفی او در پردازشِ مباحث علوم قرآن بازمی گردد. یافته این تحقیق نشان می دهد تکامل و توسعه ی علوم قرآن قرن5، به دلیلِ نوآوری و خلاقیتِ نویسندگان این دوره است. پیامد آن، ترکیب، بازسازی، تعمیق و گسترش علومِ اعجاز، صرفه، محکم و متشابه، قرائت و سبب نزول بوده که در قرون قبل فقط حاصلِ داده های روایی است. رهاوردِ فهم این مطلب، تکمیل سرفصل دروس دانشگاهیِ رشته علوم قرآن برای دانستن عوامل مؤثر بر تطور و فراز و نشیب های منابع مهم می شود. ضمن آنکه با روندی منظم، دانش و بینش کمّی و کیفی دانش پژوهان این رشته را در فهمِ «تاریخ منابع علوم قرآن» ارتقا می دهد.
تحلیل تطور تاریخی توسعه فناوری سیستم های خورشیدی فتوولتائیک در ایران: رویکردی نهادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر با هدف تحلیل تطور تاریخی توسعه فناوری سیستم های خورشیدی فتوولتائیک در ایران با تاکید بر نقش نهادهای فیزیکی و سخت در بازه زمانی سال 1370 تا 1398 صورت پذیرفته است. به این منظور ضمن بررسی مفهوم نهاد و مصادیق آن در پیشینه و تجارب دیگر کشورها، نقش نهادهای فیزیکی (سازمان ها) و سخت (قوانین، سیاست ها و مقررات) و اثربخشی این نهادها در توسعه فناوری سیستم های خورشیدی فتوولتائیک در ایران در سه دوره اصلی توسعه این فناوری بررسی و تحلیل شده است. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق کیفی می باشد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و داده های ثانویه بوده و روش تحلیل داده ها از طریق تحلیل محتوا و کدگذاری محوری می باشد. جامعه آماری برای مصاحبه خبرگان دارای تجربه و تخصص در زمینه انرژی خورشیدی در ایران می باشد و با تکنیک گلوله برفی، 18 نفر از خبرگان این حوزه انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته اند. قلمرو زمانی آن بین سال های 1370 تا سال 1398، و قلمرو مکانی آن کشور ایران می باشد. بر اساس یافته های این تحقیق، در دوره اول (1370 تا 1385) تمرکز نهادی بر آشنایی مسئولین با انرژی های تجدیدپذیر و ترویج این انرژی بوده است. در حالی که در دوره دوم (1385 تا 1394) تمرکز نهادی به سمت حمایت از توسعه فناوری سیستم های خورشیدی فتوولتائیک متمایل و متعاقباً و در دوره سوم (1394 تا 1398) جهت گیری نهادی به سمت ایجاد بازار انرژی های تجدیدپذیر و خورشیدی در ایران هدایت شده است.
تحلیل مقایسه ای سیر تطور منابع جامع علوم قرآن از قرن اول تا دوران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بررسی حاضر، حاصلِ تحلیل مقایسه ای برای رتبه بندی46 منبع تأثیرگذار علوم قرآن از قرن اول تا معاصر بوده که به ضریب تأثیر عوامل تأثیرگذار در سیر تطورات نگارش های جامع علوم قرآن هم پرداخته است. روش پژوهش حاضر، کیفی بوده و از روش کدگذاری و مقوله بندی در فرایند تحقیق و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک روایت علی و مقایسه ای استفاده شده است. با بررسی منابع و مولفان، شرایط و بسترهای موجود برای تغییرات، در نهایت حدود 75 مفهوم استخراج شد. پس از مرحله کدگذاری باز و محوری، 18 مقوله به عنوان شاخص سنجش گزینش شد. پس از آن در مرحله کدگذاری گزینشی،10مقوله عمده با ضریب تأثیر بالا، سه مقوله با ضریب تأثیر متوسط و پنج مقوله با ضریب تأثیر کم یا بدون تأثیر استخراج شدند. سه رتبه اول مقوله های تأثیرگذار بر تطورات منابع جامع علوم قرآن متعلق است به: مقوله کارکرد(84 امتیاز)، تأثیر شخصیت و شأن فردی نویسنده بر نگارش(79 امتیاز) و محتوای کتاب(73 امتیاز).رتبه اول و سوم عوامل تأثیرگذار، مربوط به هویت و اصالت متن کتاب جامع بوده و رتبه دوم مربوط به عوامل درونی نویسنده(بخش مبانی) است.در نتیجه، محوری ترین مقوله، شاخصِ «هویت و اصالت متن کتب» جامع علوم قرآن است. این تحقیق از طریق یک روند منظم و استقرای تحلیلی؛ نظام مفهومی و شاخص سازی را در مورد «رتبه تأثیرگذاری منابع جامع و مهم علوم قرآن» و «عوامل موثر بر سیر تطور منابع جامع علوم قرآن» برای مخاطبان تخصصی رشته علوم قرآن انجام داده است.رهاوردِ فهم این مطلب می تواند، تکمیل سرفصل دروس دانشگاهی رشته علوم قرآن برای بررسی تأثیرگذارترین منابع جامع علوم قرآن و عوامل موثر بر سیر تطورات آن باشد. همچنین این نتایج، کمک کننده به فهم جریان علم(علوم قرآن) کرده و دانش و بینش کمّی و کیفی مخاطبان را نسبت به تاریخ منابع علوم قرآن تکمیل می کند.
تحلیل تاریخی شکل گیری و توسعه خدمات توانمندسازی شرکت های دانش بنیان در صندوق نوآوری و شکوفایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بهبود مدیریت سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۳)
221 - 239
حوزههای تخصصی:
شرکت های فناور و دانش بنیان یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصاد دانش بنیان در کشور هستند و به همین جهت سازوکارهای توانمندی های این شرکت ها دارای اهمیت می باشد. در دو دهه اخیر حمایت های نسبتاً زیاد مالی و حقوقی از این شرکت ها صورت پذیرفته، اما توانمندسازی مدیریتی و سازمانی آن ها معمولاً مغفول بوده است. بر این اساس صندوق نوآوری و شکوفایی از سال 1394 تا سال 1400 و در راستای اجرایی نمودن قانون حمایت از شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات [1] اقدام به ارائه خدمات توانمندسازی به شرکت های دانش بنیان نمود. در این مقاله از طریق روش مطالعه موردی و با بهره گیری از مستندات موجود، آمار و شواهد و انجام 21 مصاحبه نیمه ساختار یافته، به بیان روایت تاریخی شکل گیری و توسعه خدمات توانمندسازی، الگوها و محدودیت های آن از آغاز شکل گیری تاکنون پرداخته است. بر اساس یافته های تحقیق، سه عامل درک ضرورت وجود چنین خدماتی، وجود ساختارها و نهادهای مشابه در سطح بین المللی و تاکید مدیریت ارشد صندوق بر اهمیت و ضرورت ارائه خدمات توانمدسازی بر شکل گیری این خدمات موثر بوده اند. همچنین سه کاستی عدم همزمانی خدمات توانمندسازی با سایر خدمات مالی صندوق، کمبود شرکت توانمند و نیروی متخصص برای ارائه خدمات توانمندسازی و تمرکز خدمات در استان های برخوردار از چالش های پیش روی این خدمات در آینده می باشد. یافته های این مقاله دلالت های سیاستی برای سیاست گذاران اقتصاد دانش بنیان در توسعه خدمات توانمند سازی شرکت های دانش بنیان ارائه می نماید. [1] نام کامل قانون "حمایت از شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات" است که در این مقاله به اختصار با عنوان قانون دانش بنیان اطلاق می شود.
از خرید کارخانه تا طراحی کارخانه: مورد کاوی دو سرمایه گذاری صنعتی مشترک سازمان گسترش و نوسازی صنایع در صنعت غذایی در دوره های قبل و بعد از انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بهبود مدیریت سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۳)
241 - 264
حوزههای تخصصی:
تمرکز بر تجربه زیسته افراد و سازمان ها یکی از روش های مناسب برای فهم شکست ها و موفقیت های تاریخی در حوزه همکاری های فناورانه و صنعتی است. بر این اساس، در این پژوهش با تمرکز بر داده های حاصل از مصاحبه های نیمه ساختار یافته مبتنی بر تجربه زیسته آقای داریوش محجوبی که یکی از مدیران پروژه پیشین سازمان گسترش و صنایع نوسازی ایران در هر دوره قبل و بعد از انقلاب بوده اند و در پروژه های مرتبط با سرمایه گذاری های مشترک سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران حضور فعالی داشته اند مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مورد کاوی دو تجربه متفاوت ایشان در سرمایه گذاری مشترک قبل و بعد از انقلاب در صنعت غذایی نشان می دهد که نگاه به مفهوم فناوری در همکاری های فناورانه با طرف خارجی و هدف سیاستگذار از همکاری (توسعه توانمندی های فناورانه داخلی یا استفاده از ظرفیت داخلی) نقش مهمی در نتایج و دستاوردهای همکاری دارد. بر این اساس، در شرایطی که نگاه در همکاری فناورانه و صنعتی به جای صرف وارد کردن تجهیزات و بهره برداری از آنها به روابط بخش های مختلف فرایند تولید و جریان نیازهای موجود در آن واحد صنعتی یا کارخانه تغییر یابد و در نهایت به تسلط بر طراحی کارخانه منجر خواهد گردد، نتایج بهتری از منظر اثربخشی همکاری های فناورانه به دست می آید. بر این اساس در صنعت غذایی رویکرد کلید در دست قبل از انقلاب، ایران را به واردکننده تجهیزات تبدیل کرده بود. اما تجربه پروژه شیر سنندج بعد از انقلاب و تسلط بر طراحی فرایند امکان مدیریت پروژه مطابق نیازهای بومی را فراهم می کند.
الگوی عوامل مؤثر در سیر نگارش های علوم قرآن (قرن 6 تا 10) در قالب نظریه مبنایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۴
139 - 168
حوزههای تخصصی:
بررسی حاضر از رویکرد تفسیرگرایی فکری، علمی و اجتماعی به فهم و تحلیل عوامل تأثیرگذار در سیر تطورات نگارش های علوم قرآن می پردازد. هشت کتاب علوم قرآن در قرن 6 تا10 با قید تأثیرگذاری در دوره خود، محلّ بررسی در این تحقیق بوده است. از روش اسنادی و تحلیل تاریخی در انجام عملیات تحقیق، و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه الگوی نهایی، از نظریه مبنایی (GT) استفاده شده است. یافته های به دست آمده شامل 18 مقوله در سیر تطور بوده که به تفکیک عوامل با ضریب تأثیر بالا، متوسط و کم بیان شده است. همچنین الگوی نهاییِ عوامل مؤثر در تطور سیر نگارش های علوم قرآن در قالب نظریه مبنایی ارائه شده و اجزاء آن عبارت اند از: عوامل علّی شامل شخصیت فردی نویسنده، تخصص علمی نویسنده، عوامل فرهنگی اجتماعی دوره نویسنده، همنشینان نویسنده و تأثیرپذیری وی از مصادر و نویسندگان قبل و تأثیرگذاری نویسنده بر مصادر و نویسندگان بعد، هویت و اصالت متن نگارشی اعم از ساختار، کارکرد و محتوا ؛ عوامل زمینه ای مثل شرایط زمان و مکان جغرافیایی، مهاجرت و مسافرت های متعدد نویسنده، جامعیت عناوین منبع، قدمت و شهرت نگارش و نویسنده؛ عوامل میانجی مثل شخصیت اخلاقی نویسنده، عوامل سیاسی و اقتصادی دوره وی، حریت و آزاداندیشی یا تعصب نویسنده. در ضمن راهبردها و پیامدهای حاصل نیز بیان شده است.
تحلیل تاریخی زنجیره تولید فولاد کشور از منظر کارکردهای یکپارچه سازی فناوری های جدید(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بهبود مدیریت سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۴)
69 - 104
حوزههای تخصصی:
امروزه با هرچه پیچیده ترشدن فضای رقابتی در بازارها، شرکت های فعال در زنجیره تولید فولاد علاوه بر نیاز اساسی که برای شناسایی و فهم خرده دانش ها و فناوری های جدید دارند، نیازمند جذب و یکپارچه سازی آن در منابع فناورانه خود هستند. مطالعه فوق با تحلیل تطور تاریخی مسیر توسعه فناوری های زنجیره تولید فولاد در کشور با تمرکز بر کارکردهای مدیریتی مبتنی بر کارکردهای یکپارچه سازی فناوری های جدید صورت پذیرفته است. بازه مورد بررسی تاریخی از سال 1338 تا سال 1400می باشد. این پژوهش با روش تحقیق کیفی و به کمک تحلیل تم و کدگذاری محوری صورت پذیرفته است. ابزار گردآوری داده ها نیز 16 مصاحبه نیمه ساختاریافته با مدیران باسابقه صنعت فولاد در کنار بررسی اسناد آرشیوی بوده است. این مطالعه در نهایت براساس تحلیل تاریخی و بررسی کارکردهای مدیریتی موفق و ناموفق، به ارائه راهکارهای کارکردی و اجرایی در مراحل یکپارچه سازی فناوری های جدید پرداخته است. در این مطالعه پس از شناسایی 17 تم (عامل کلیدی موثر) در یکپارچه سازی فناوری های جدید، 25 راهکار در گام شناسایی و ارزشگذاری دانش فناورانه جدید، 24 راهکار در گام فهم دانش جدید و ترکیب آن با پایه دانشی موجود بنگاه، و 10 راهکار در گام بهره برداری از دانش فناورانه جدید مطرح شده است.
تحلیل تاریخی ریشه های دشمنی امویان با حضرت حمزه (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سخن تاریخ سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۴
100 - 122
حوزههای تخصصی:
دشمنی امویان با حضرت حمزه(ع) چه در دوران قبل از حکومت و چه در دوران حکومت آنان، دارای علل و نمودهای گوناگونی بوده است. در دوران قبل از حکومت ایشان، علت عمده این دشمنی رقابت ها و دشمنی های تاریخی بین بنی امیه و بنی هاشم بود و همین مسأله در روابط بین امویان و حمزه(ع) نیز تاثیر گذاشته بود. نمود این مسأله نیز در کینه آنان نسبت به عموی گرامی رسول خدا(ص) نمایان می شد که درنحوه به شهادت رسیدن و شیوه برخورد با پیکر وی نمایان می شود. در دوران حاکمیت نیز علت اصلی دشمنی آنان با حمزه(ع)، نقش موثر ایشان در حمایت از رسول خدا(ص) و دین اسلام، بوده است. جلوه هایی از این دشمنی در تبلیغ بر ضد ایشان با جعل احادیث و برخورد ابوسفیان و فرزندش معاویه در برخورد با قبر حمزه(ع)، دیده می شود. نتیجه این پژوهش این است که امویان به دلیل نقش و جایگاه حمزه(ع)، به او دشمنی می ورزیدند تا به این وسیله مقام محبوب ترین شخص نزد پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) را تخفیف دهند. به همین خاطر هم بود که در کلام اهل بیت(ع)، مباهات به حمزه(ع) دیده می شود. از حیث روشی نیز روش پردازش داده ها در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و نیز تحلیل محتوایی است.
تحلیل تاریخی روایتِ نکوهش دیوانگان در حدیقه الشیعه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰۸
107 - 130
حوزههای تخصصی:
در این مقاله، یکی از احادیث منحصربه فردِ کتاب حدیقه الشیعه در نکوهش دیوانگان، محور پژوهش قرار گرفته است. این حدیث از امام حسن عسکری (ع) روایت شده و به قرب الاسنادِ علی بن بابویه منسوب است. درباره متن و سند ادّعا شده برای این حدیث ابهامات زیادی مطرح است. میانِ این روایت و فضایی که به آن نسبت داده شده، مناسبتی دیده نمی شود. از سوی دیگر با گردآوری اطلاعات گوناگون درباره فضای پیدایش حدیقهالشیعه می توان نشان داد حدیث نکوهش دیوانگان با رویدادهای جزئی و عینی آن بستر تاریخی کاملاً منطبق است. بر این اساس می توان تحلیل تاریخی دقیقی از حدیث مذّمت دیوانگان ارائه داد و با پیگیری و بسط این ایده، اطّلاعات جالبی در راستای ریشه یابی این حدیث و نحوه پیدایش و پدیدآورنده کتابِ حدیقهالشیعه به دست آورد. بر اساس نتایج این پژوهش، پیدایش این حدیث به منازعات سید محمد میرلوحی سبزواری با صوفیان قرن 11ق مرتبط است.
تحلیل تاریخی تطبیق پذیری سرنخ های«پولس» شناسی در عهد جدید، قرآن کریم و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت سال ۳۱ آذر ۱۴۰۱ شماره ۳۰۰
21-30
«پولس» شخصیتی اثرگذار در مسیحیت است و در منابع اسلامی و مسیحی نشانه های متعددی، با ضعف و قوت های موجود و برخی اختلافات و هماهنگی ها، برای شناخت وی در دسترس است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در تحلیل تاریخی و متنی نشانه های موجود، با محوریت نشانه های موجود در قرآن کریم، می کوشد میزان تطبیق پذیری آنها بر همدیگر را بررسی کرده و دریابد از این رهگذر تا چه میزان این نشانه ها قابلیت تطبیق داشته و شناختی قابل اعتماد از پولس به دست می دهد. هدف پژوهش، دستیابی به تبیینی تطبیقی و استوار و دارای بن مایه های مشترک در ابعاد شخصیتی و عملکردی پولس می باشد، که بیانگر بخش مبهمی از تاریخ و مؤثر در جهت دهی به نگرش مسیحیان به مسیحیت حقیقی و اسلام است؛ در نتیجه با محوریت نشانه های موجود در قرآن کریم، ضعف سندی برخی روایات و کم اعتباری برخی نشانه های متن عهد جدید قابل اغماض بوده و آنها را در حد مؤید می توان پذیرفت. در نهایت تعریفی مشترک از نگاه منابع اسلامی و مسیحی از پولس، که با ایمانی فریب کارانه و انگیزه و عملکرد ایجاد انحراف به مسیحیت گرویده بود، ارائه شده است.
تبیین نقش حکم رانی در توسعه نظام نوآوری فناورانه اینترنت اشیا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
استفاده فراگیر از فناوری اینترنت اشیا به عنوان یکی از فناوری های دیجیتال ذیل انقلاب صنعتی چهارم، وابستگی حیاتی به این فناوری طی سال های آینده را به سطح بسیار بالایی خواهد رساند. علیرغم ظهور و بروز فرصت های بی نظیر برای رشد و توسعه اجتماعی و صنعتی ناشی از به کارگیری این فناوری، در صورت برخورد انفعالی کشورها با این امر، تهدیدهای بسیار جدی مانند نقض حریم خصوصی، ایمنی و امنیت عمومی و امثال آن در برابر ما قرار خواهد گرفت. در این پژوهش، با تکیه بر رویکرد توصیفی-پیمایشی در تحلیل تاریخی تحقیق و توسعه اینترنت اشیا در ایران، طی تقریبا یک دهه اخیر، به تبیین نقش حکم رانی و ارتباط کارکردهای آن از منظر سیاست گذاری، تنظیم گری، تسهیل گری، و تأمین کنندگی پرداخته شده است. به طور خاص، فرایندهای کلیدی در نظام نوآوری اینترنت اشیا مانند توسعه و انتشار دانش، تجربه های کارآفرینانه، بسیج منابع، شکل گیری بازار، اثرگذاری در مسیر تحقیق، کسب مشروعیت، و ایجاد آثار خارجی مثبت، مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا یافته های پژوهش پس از انجام 21 مصاحبه عمیق با نمایندگانی از اجزای ساختاری نظام نوآوری اینترنت اشیا، شامل بازیگران، نهادها، شبکه ها، و توسعه دهندگان دانش و محصولات، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفته است. از مهم ترین نتایج این پژوهش، می توان به کشف و تبیین ارتباط مستقیم، معنی دار، و قابل توجه میان کارکردهای حکم رانی با شاخص های احصاکننده فرایندهای کلیدی و هفت گانه موجود در نظام نوآوری اینترنت اشیا کشور اشاره نمود. موضوعی که افق تحقیقاتی نوین و ادبیات قابل توجهی در اختیار پژوهشگران علاقه مند به این حوزه قرار می دهد، و نیز راهکارهای عملی برای سیاست گذاران توسعه فناوری در سطح کشور به همراه دارد.