خوشدوی ابراهیم زاده

پژوهش حاضر باهدف آزمون روان سنجی مقیاس اضطراب کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (فرم والد) انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم شهرستان تهران بود که در سال 1401-1400 به مراکز آموزش و توان بخشی اوتیسم ارجاع داده شده بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 315 کودک (193 پسر و 122 دختر) انتخاب شدند. پس از ترجمه و اخذ نظرات کارشناسان خبره و آزمودنی ها، روایی صوری مقیاس تأیید شد. برای انجام تحلیل های آماری از نرم افزار AMOS و SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که در نمونه کودکان ایرانی مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ساختار چهار عاملی مقیاس شامل اضطراب عملکردی، برانگیختگی اضطراب، اضطراب جدایی و بلاتکلیفی با داده ها برازش مطلوبی داشت. نتایج مربوط به همبستگی بین این مقیاس با مقیاس اضطراب اسپنس به طور تجربی از روایی همگرا مقیاس اضطراب کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم حمایت کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی کل مقیاس و زیرمقیاس های اضطراب عملکردی، برانگیختگی اضطراب، اضطراب جدایی و بلاتکلیفی به ترتیب برابر با 79/0، 78/0، 81/0، 76/0 و 82/0 به دست آمد. درمجموع، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که مقیاس اضطراب کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم برای سنجش اضطراب در کودکان ایرانی مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ابزاری روا و پایا است. ا این ابزار می تواند جهت اندازه گیری اضطراب در بخش های پژوهشی و درمانی مورداستفاده قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و آموزش جرأتمندی بر نیمرخ روانی دانش آموزان دارای اضطراب یادگیری زبان خارجی انجام پذیرفت. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان دارای اضطراب زبان مشغول به تحصیل در مدارس متوسطه اول دولتی شهر ارومیه در سال 99-1398 بود. 60 دانش آموز از جامعه موردنظر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (40 نفر) و کنترل (20 نفر) تقسیم شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اضطراب کلاس زبان (1986) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (1995) استفاده شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و 23SPSS  استفاده شد. نتایج نشان داد که هر دو درمان در بهبود افسردگی، اضطراب و استرس دانش آموزان دارای اضطراب یادگیری زبان خارجی در مراحل پس آزمون و پیگیری تأثیر معنی داری داشته اند. بر اساس نتایج توصیه می گردد تا مشاوران و درمانگران از آموزش های فراشناختی و جرأتمندی در کنار سایر رو ش های درمانی برای کاهش نیمرخ روانی دانش آموزان دارای اضطراب یادگیری زبان خارجی استفاده کنند.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان فراشناخت بر روی انگیزش تحصیلی، اجتناب و فشار اجتماعی دانش آموزان دارای اضطراب یادگیری زبان خارجی انجام پذیرفت. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه اول دولتی شهر ارومیه در سال 99-1398 بود. برای گزینش نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد، و داده ها با استفاده از پرسشنامه های اضطراب کلاس زبان، انگیزش تحصیلی و اجتناب و فشار اجتماعی جمع آوری شدند. افراد انتخاب شده به طور تصادفی که تعداد هر گروه 20 نفر بود به گروه آزمایشی ( گروه آموزش فراشناخت) و گروه کنترل تقسیم شدند. برای گروه آزمایشی درمان فراشناخت برگزار شد و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکردند. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین انگیزش درونی و بیرونی در گروه آزمایش، پس از مداخله درمان فراشناخت در مقایسه با گروه گواه به طور معناداری افزایش و میانگین بی انگیزشی، اجتناب و فشار اجتماعی کاهش پیدا کرده است. بر اساس نتایج توصیه می گردد تا مشاوران و درمانگران از درمان فراشناخت در کنار سایر رو ش های درمانی برای بهبود انگیزش تحصیلی و کاهش علائم اجتناب و فشار اجتماعی دانش آموزان دارای اضطراب یادگیری زبان خارجی استفاده کنند.

با توجه به گستردگی مشکلات رشدی - رفتاری ، پرسشنامه های موجود جنبه های محدودی از این مشکلات را ارزیابی می نمایند. پرسشنامه مشکلات رشدی - رفتاری (FTF) نسبت به سایر ابزارها جامعیت بیشتری دارد و با یک نگاه جامع نسبت به این مشکلات ساخته شده است. هدف از پژوهش حاضر، اعتبارسنجی این پرسشنامه در جامعه ایرانی می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی می باشد، نمونه ای با حجم 700 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای از استانهای تهران،آذربایجان شرقی، اصفهان، اهواز و کردستان انتخاب شدند، 55 آزمودنی به دلیل پاسخ ناقص به پرسشنامه ها از تحلیل های آماری کنار گذاشته شدند و به این ترتیب نمونه نهایی مورد پژوهش به 645 مادر تقلیل یافت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 25 و لیزرل مورد تحلیل قرار گرفتند. پرسشنامه حاضر از هجده بعد شکل گرفته که ضرایب پایایی ابعاد پرسشنامه بین 486/0 (نقص در سازماندهی) تا 916/0 (نقص مهارت تحصیلی) قرار دارند. و همچنین با توجه به شاخص های برازش گزارش شده، مشخص شده که مدل شش عاملی بهترین مدل از نظر برازش محسوب می شود. بنابر یافته های پژوهش حاضر، پرسشنامه مشکلات رشدی - رفتاری ( FTF) در جامعه ایرانی به عنوان ابزار سنجش مشکلات رشدی - رفتاری اعتبار مطلوبی دارد و در تحقیقات و کارهای بالینی به عنوان یک ابزار معتبر قابل استفاده می باشد.

تعلل ورزی پدیده ای رفتاری است که به معنای به تأخیر انداختن تکالیف، توصیف شده و موجب ایجاد استرس، احساس گناه و کاهش شدید بازدهی فردی می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش پنج عامل بزرگ شخصیت و سازگاری اجتماعی در تعلل ورزی دانش آموزان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری متشکل از همه دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان سلماس بود که براساس فرمول کوکران، 254 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه های تعلل ورزی آموزشی (PAS)، پنج عامل اصلی شخصیت (BFI)، و سازگاری سینها و سینگ (1993) به کار گرفته شد.نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد از بین مؤلفه های شخصیت، روان رنجورخویی به صورت مثبت و وظیفه شناسی به صورت منفی تعلل ورزی را پیش بینی می کند. همچنین، سازگاری اجتماعی نیز به صورت معناداری تعلل ورزی را تبیین می کند.با توجه به اهمیت ویژگی های شخصیت و سازگاری اجتماعی در تبیین تعلل ورزی آموزشی، تقویت سازگاری اجتماعی و تغییر ویژگی های شخصیت نقشی مهم در رفع تعلل ورزی آموزشی دارد.

زمینه و هدف: اختلالات دوران کودکی تأثیر مهمی بر کودک، روابط با همسالان، و روابط خانوادگی دارند. نایج پژوهش های مختلف حاکی از آن است که والدین کودکان مبتلا به این اختلالات به دلیل اینکه با چالش های والدگری بیشتری روبرو هستند، سطح تنیدگی فراتری نسبت به سایر والدین را تجربه می کنند؛ از این رو پژوهش حاضر با هدف ترکیب مطالعات انجام شده در حوزه اثربخشی آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان انجام شده است . روش: روش مورد استفاده در این پژوهش فراتحلیل است. جامعه آماری شامل مطالعات در دسترس مرتبط بود که در فاصله سال های 1378 تا 1396 در داخل کشور به صورت مقاله تمام متن در دسترس بودند. پس از بررسی ملاک های ورود و خروج، 21 اندازه اثر از 17 مطالعه دارای شرایط فراتحلیل، به دست آمد . به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل حساسیت، نمودار قیفی، مدل های ثابت و تصادفی، و تحلیل ناهمگنی با استفاده از نرم افزار CMA استفاده شد. یافته ها: تحلیل اطلاعات حاصل از پژوهش ها نشان داد که مقدار اندازه اثر ترکیبی برای مدل اثرات ثابت (مدل انتخاب شده برای این فراتحلیل) برابر با 0/995 به دست آمد که از لحاظ آماری معنادار بود (0/01 P ). نتیجه گیری: اندازه اثر به دست آمده از روش های آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان طبق جدول تفسیر اندازه کوهن بزرگ، محاسبه شد و نتایج نشان داد که روش های آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری و عاطفی کودکان مؤثر بوده است .

زمینه و هدف : امتناع از مدرسه باعث آشفتگی کودک، خانواده و همچنین وقفه در تحول اجتماعی و تحصیلی می شود بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مدیریت والدین در کاهش رفتار امتناع از مدرسه رفتن دانش آموزان دبستانی بود. روش : این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. به این منظور از میان والدین دانش آموزان پایه های اول، دوم و سوم دبستان های دولتی شهر ارومیه در سال تحصیلی 95-1394 با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 351 نفر انتخاب شدند و به مقیاس تجدیدنظرشده امتناع از مدرسه نسخه والدین کارنی (2002) پاسخ دادند. در مرحله بعد 39 نفر از والدین که هم نمره امتناع از رفتن به مدرسه کودک شان بالا بود و هم تمایل به شرکت در این پژوهش را داشتند انتخاب شدند. از این میان به طور تصادفی20 نفر در گروه آموزش آزمایش و 19 نفر در گروه گواه جای دهی شده اند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس یک متغیره استفاده شد. یافته ها : نتایج نشان داد که مداخله آموزش مدیریت والدین توانسته است نشانه های ترس و امتناع از مدرسه رفتن در کودکان را به طور معناداری کاهش دهد ( p< 0/01) . نتیجه گیری : بنابراین با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان از آموزش مدیریت والدین به عنوان روشی مؤثر برای کاهش ترس و امتناع از مدرسه رفتن کودکان استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ظرفیت حافظه کاری کودکان دوزبانه و یک زبانه انجام شد. به این من ظور60 کودک دوزبانه (30 دختر و 30 پسر) و 60 کودک ی ک زبانه (30 دختر و 30 پسر) از میان دانش آموزان پایه سوم مدارس دولتی شهرهای ت هران (یک زبانه) و زن جان (دوزبانه) به صورت تصادفی انتخاب و با تکالیف فراخنای ارقام مستقیم، فراخنای ارقام وارونه، فراخنای کرسی، فراخنای شمارش و استروپ مورد آزمون قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t گروه های مستقل و تحلیل واریانس دوراهه نشان داد که عملکرد کودکان دوزبانه در آزمون های فراخنای ارقام وارونه، فراخنای کرسی، فراخنای شمارش و استروپ بهتر از کودکان یک زبانه بود ولی در آزمون فراخنای ارقام مستقیم تفاوت معناداری بین دو گروه یافت نشد. علاوه بر این، تفاوت های جنسیتی چندانی نیز بین دو گروه مشاهده نشد، به جز اینکه دختران یک زبانه در آزمون فراخنای ارقام مستقیم نسبت به پسران عملکرد بهتری داشتند. در کل نتایج این تحقیق نشان داد که کودکان دوزبانه از مجری مرکزی و بخش دیداری - فضایی بهتری نسبت به کودکان یک زبانه همسان خود برخوردارند اما در مورد مدار آوایی که تفاوتی بین دو گروه یافت نشد، نیاز به تحقیقات بیشتری است. علاوه بر این، هر دو جنس دارای ظرفیت حافظه کاری یکسانی هستند و جنس نقشی در این میان ندارد.