مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱۶۱.
۱۶۲.
۱۶۳.
۱۶۴.
۱۶۵.
۱۶۶.
۱۶۷.
۱۶۸.
۱۶۹.
۱۷۰.
۱۷۱.
۱۷۲.
۱۷۳.
۱۷۴.
۱۷۵.
۱۷۶.
۱۷۷.
۱۷۸.
۱۷۹.
۱۸۰.
تحلیل خوشه ای
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، تبیین رابطه سرمایه فکری با اثربخشی معلمان است. این پژوهش از نوع کاربردی و از لحاظ داده کمّی و از نظر روش اجرا توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش از معلمان مرد و زن شاغل در مقطع ابتدایی آموزش وپرورش شهر بهارستان تهران به تعداد ۸۱۷ نفر تشکیل شده است. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و حجم نمونه ۲۶۱ نفر بوده و از دو ابزار برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. پرسشنامه اول پرسشنامه سرمایه فکری بنتیس (1998) با ۴۲ گویه و پرسشنامه دوم، پرسشنامه اثربخشی پارسونز (1969) با ۲۸ گویه بوده است. روش آماری، آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بود که یافته های پژوهش نشان داد بین سرمایه فکری و اثربخشی معلمان مقطع ابتدایی، رابطه معناداری با شدت زیاد وجود دارد. معلمان که سرمایه انسانی سازمان آموزش وپرورش شناخته می شوند، بهبود زمینه های افزایش سرمایه انسانی ازجمله بهبود کیفیت آموزشی، سطح تحصیلات و ارائه خدمات را مسئولان آموزش و پرورش باید در اولویت قرار دهند.
بخش بندی بازار بر مبنای مزایای مورد انتظار شهروندان مشهد برای انتخاب مقصد گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۰)
118 - 134
حوزه های تخصصی:
به منظور شناسایی نیازها و انتظارات گروه های مختلف گردشگران که هدف اصلی این پژوهش است، داده های این مطالعه در بین شهروندان بالای 18 سال ساکن در شهر مشهد و به کمک ابزار پرسشنامه از 560 نمونه به صورت نمونه گیری در دسترس جمع آوری گردید. در تحلیل روایی ابزار گردآوری داده های تحقیق از روش روایی محتوایی و در سنجش پایایی، ضریب آلفای کرونباخ معادل 95/0 محاسبه شد. در تحلیل داده ها علاوه بر تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای برای دسته بندی افراد به گروه های همگن، از آزمون استقلال نیز جهت بررسی ویژگی های جمعیت شناختی در هر خوشه استفاده شده است. تحلیل عاملی اکتشافی، 56 متغیر احصاء شده از ادبیات موضوع را در 10 عامل قرار داد که در مجموع 73/69 درصد از رفتار گردشگران را تبیین می کردند. سپس با استفاده از روش خوشه بندی پاسخ دهندگان بر مبنای شباهت و تفاوت پاسخ هایشان نسبت به 10 عامل اصلی در 4 خوشه دسته بندی شدند؛ همچنین نتایج حاصل از آزمون استقلال نشان داد که خوشه ها تفاوت معناداری از نظر ویژگی های سن، تحصیلات، جنسیت و درآمد دارند؛ این یافته ها اطلاعات باارزشی در اختیار مدیران سازمان های گردشگری و آژانس های مسافرتی قرار می دهد تا به صورتی هدفمند بر کسانی تمرکز کنند که از بالاترین شانس برای برآورده کردن انتظارات آن ها برخوردار هستند.
تبیین هم بستگی فضایی خدمات عمومی و گردشگری شهری مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۵)
130 - 148
حوزه های تخصصی:
شهر مشهد در دهه های اخیر تحولات فضایی فزاینده ای در توسعه خدمات عمومی خود تجربه کرده است. توزیع نامتوازن خدمات عمومی مشهد مسائل مختلفی برای گردشگران و ساکنین بوجود آورده است. پژوهش حاضر دو هدف اصلی را دنبال می نماید. یک هدف بررسی همبستگی فضایی میان خدمات عمومی و خدمات گردشگری شهری از یک طرف و همبستگی فضایی میان خدمات عمومی و جاذبه های گردشگری شهری از طرف دیگر است. هدف دیگر بررسی نابرابری فضایی میان حوزه های شهری در دسترسی به خدمات عمومی است. به همین منظور ابتدا تلاش می شود با رویکردی توصیفی شاخص های دسترسی به خدمات عمومی و خدمات و جاذبه های گردشگری شهری مشهد محاسبه شود. این شاخص ها با استفاده از تکنیک درونیابی وزنی معکوس فاصله (IDW) و مبتنی بر داده های پایگاه اطلاعات شهری مشهد محاسبه می شوند. سپس با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون و تکنیک های تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای همبستگی فضایی میان شاخص های دسترسی مورد آزمون قرار می گیرد. نتایج پژوهش بیانگر همبستگی فضایی معناداری میان دسترسی به خدمات عمومی و دسترسی به خدمات و جاذبه های گردشگری شهری مشهد است. همچنین نابرابری فضایی میان حوزه های مرکزی در مقایسه با حوزه های حاشیه ای شهر مشهد در دسترسی به خدمات عمومی تایید می شود. مجموعه این نتایج بیانگر اثرات فضایی معنادارگردشگری شهری بر توسعه فضایی خدمات عمومی بویژه در حوزه های مرکزی شهر مشهد است.
دسته بندی مدل های کسب وکار پلتفرم های تور و فعالیت با استفاده از تحلیل خوشه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال نهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۲)
47 - 65
حوزه های تخصصی:
پلتفرم های تور و فعالیت، کسب وکارهای نوینی در صنعت گردشگری هستند که در چند سال اخیر بیشترین اثر را در دیجیتالی شدن بخش تور و فعالیت داشته اند. هدف این مطالعه دسته بندی مدل های کسب وکار این پلتفرم ها است. در واقع، با توجه به شناخت ناکافی از مدل های متفاوت کسب وکار پلتفرم های تور و فعالیت، تحقیق حاضر به دنبال آن است تا اشکال گوناگون بکارگیری و ترکیب عناصر مختلف مدل کسب وکار این پلتفرم ها را شناسایی کند. این پلتفرم ها در عین شباهت از لحاظ چگونگی خلق، ارایه و کسب ارزش از هم متمایز هستند. برای انجام این مطالعه از روش های کیفی و کمی استفاده شده است. ابتدا با اتکا به رهنمودهای تحلیل ریخت شناسی چارچوبی برای شناسایی عناصر اصلی مدل کسب وکار پلتفرم های تور و فعالیت طراحی شد. سپس، مدل کسب وکار 41 پلتفرم تور و فعالیت براساس چارچوب استخراجی تحلیل محتوا شد. در مرحله بعد، داده های حاصل با استفاده از تحلیل خوشه ای بررسی شد تا مدل های کسب وکار این پلتفرم ها شناسایی شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که 5 مدل کسب وکار متفاوت را می توان برای پلتفرم های تور و فعالیت تعریف کرد: پلتفر م های جامع، پلتفرم های استاندارد کارا، پلتفرم های سفارشی راهنمایان، پلتفرم های حرفه ای تور و پلتفرم های نظیربه نظیر تجربه محور
بررسی همگرایی شاخص قیمت بورس در بازارهای سهام با تأکید بر بازار ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تحقیقات مالی دوره ۲۰ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
107 - 129
حوزه های تخصصی:
هدف: در پژوهش حاضر، فرضیه همگرایی شاخص قیمت بازارهای سهام در کشورهای منتخب، طی ژانویه 2007 تا فوریه 2017 آزمون شده است.
روش: روش مورد استفاده روش تحلیل خوشه ای است.
یافته ها: نتایج پژوهش به طور کلی همگرایی بازارهای سهام مورد بررسی را تأیید نمی کند. با وجود این، دو خوشه همگرا و یک خوشه واگرا بین بازارهای سهام وجود دارد. در عین حال نتایج نشان می دهد عملکرد بازار سهام ایران نه تنها به صورت جزیره ای و مستقل نیست، بلکه در بلندمدت به سمت همگرایی با سایر بازارهای جهانی پیش می رود.
نتیجه گیری: این همگرایی به احتمال قوی به دو دلیل وزن بزرگ صنایع نفتی، پتروشیمی و معدنی در بورس ایران رخ داده است که از نوسان های جهانی قیمت کالاها تأثیر زیادی می پذیرند، زیرا مهم ترین شرکای تجاری ایران نیز در خوشه همگرای ایران قرار گرفته اند. از این رو لازم است سیاست گذاران حوزه مالی با ایجاد تنوع بیشتر در بازار سهام، از شدت تأثیرگذاری تلاطم های بین المللی بر بازار داخلی کاسته و آن را مدیریت کنند.
بخش بندی بازار بانکداری خرد بر مبنای مزایای مورد انتظار مشتریان: مطالعه ای در بانک ملت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت بازرگانی دوره ۶ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲
227 - 250
حوزه های تخصصی:
بی تردید هدف هر بنگاه اقتصادی تحقق هرچه بیشتر بهره وری است. بخش بندی بازار در اکثر حوزه ها، به ویژه صنعت بانکداری خرد، ابزاری استراتژیک در جهت تخصیص بهینه منابع و، در نتیجه، تحقق این هدف است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بخش بندی بازار بانکداری خرد بر مبنای مزایای مورد انتظار مشتریان صورت پذیرفت. به منظور تحقق این هدف، علاوه بر مطالعات میدانی، از طریق مصاحبه اکتشافی با 43 مشتری، کارشناس شعبه (صف)، و کارشناس ستادی چندین بانک، 166 مزیت استخراج شد. از طریق پرسشنامه خبرگان این مزیت ها به 50 سؤال کاهش یافت و بین 60 نفر از مشتریان به صورت پیش آزمون توزیع شد. پس از تأیید روایی و پایایی، با روش نمونه گیری خوشه ای و فرمول کوکران حجم نمونه 669 به دست آمد. سپس، از طریق تحلیل عاملی 9 عامل و از طریق تحلیل خوشه ای 4 بخش مشخص شد. بخش سوم بزرگ ترین بخش در میان بخش ها شناسایی شد. این بخش برای عواملی چون کارکنان و اعتماد، راحتی، سهولت خدمات، و تکنولوژی اهمیت بسیاری قائل است. نهایتاً، متناسب با ویژگی های رفتاری هر بخش، راهکار متناسب بازاریابی ارائه شد.
بخش بندی مصرف کنندگان بر مبنای مدل سبک زندگی مرتبط با تغذیه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت بازرگانی دوره ۸ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲
375 - 394
حوزه های تخصصی:
رقابت اثر بخش در بازارهای کنونی، مستلزم شناسایی صحیح بخش های بازار است. بازار مواد غذایی از جمله بازارهایی است که ضرورت بخش بندی آن بر اساس معیارهای مناسب، ضروری به نظر می رسد. مدل سبک زندگی مرتبط با تغذیه، یکی از ابزارهای فراگیر بخش بندی بازار مواد غذایی در اروپاست که تا کنون، به ندرت در ایران استفاده شده است. هدف پژوهش حاضر، بخش بندی بازار بر اساس این مدل است. جامعه آماری پژوهش ساکنان شهر شیراز است که 383 نفر به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه استاندارد پژوهش پاسخ دادند. به منظور شناسایی خوشه های مشتریان، ابتدا بر مبنای داده های گردآوری شده، روایی و پایایی پرسشنامه استاندارد سبک زندگی مرتبط با تغذیه بررسی شد؛ سپس، پرسشنامه تعدیل شده ای با 19 عامل و 55 پرسش به دست آمد. در ادامه بر اساس پرسشنامه تعدیل شده، فرایند خوشه بندی در دو مرحله انجام شد که به شناسایی سه خوشه سنت گرا، بی اطلاع و منطقی در سطح شهر شیراز انجامید.
بخش بندی بازار گردشگران ساحلی با رویکرد نقشه های خودسازمان ده(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت بازرگانی دوره ۸ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴
745 - 770
حوزه های تخصصی:
انتخاب افراد برای بازدید از یک مقصد، از سویی به ویژگی های آن بستگی دارد و از سوی دیگر به انگیزه های متفاوت بازدیدکنندگان وابسته است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بخش بندی و تعیین نیم رخ گردشگران ساحلی با استفاده از رویکرد بخش بندی بازار اجرا شده است. جامعه آماری این پژوهش را گردشگران ساحلی شهر بوشهر تشکیل می دهند. با استفاده از رابطه کوکران، حجم نمونه 207 نفر به دست آمد. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه ای که دربرگیرنده دو بخش بود، گردآوری شد. در بخش نخست پرسشنامه، عوامل انگیزشی جذب کننده افراد به مقصد بررسی گردید و در بخش دوم، امکانات مقصد از دید گردشگران ارزیابی شد. به منظور تحلیل داده ها، از رویکرد نقشه های خود سازمانده که یکی از روش های مبتنی بر شبکه های عصبی مصنوعی به شمار می رود، استفاده شده است. یافته های پژوهش به شناسایی سه دسته متفاوت از گردشگران ساحلی با انگیزه های مختلف بازدید منجر شد. این سه دسته از گردشگران، دنبال کنندگان جاذبه های ساحل و فعالیت های گوناگون، تفریح گرایان و دنبال کنندگان استراحت نام گذاری شدند. بر این اساس، راهبردهای بازاریابی برای توسعه فعالیت های گردشگری متناسب با هر بخش پیشنهاد شده است
بخش بندی کاربران بانکداری اینترنتی بر مبنای انتظارات: رویکرد داده کاوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت فناوری اطلاعات دوره ۶ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳
419 - 434
حوزه های تخصصی:
ارائه خدمات بانکی مبتنی اینترنت طی چند سال اخیر به محور رقابت در نظام بانکی ایران تبدیل شده است. در همین راستا شناسایی و بخش بندی کاربران این نوع خدمات موجب شناخت بهتر نیازها و انتظارات و برنامه ریزی جهت تامین آن نیازها و انتظارات می شود که این موجب بهبود تصویر بانک و کسب مزیت رقابتی می شود. در این پژوهش هفت بانک پاسارگاد، پارسیان، ملت، سامان، اقتصادنوین، تجارت و ملی به عنوان برندهای رقیب انتخاب شدند. بر مبنای بررسی پیشینه پژوهش انتظارات کاربران بانکداری اینترنتی در قالب 17 شاخص شناسائی شد. با ابزار پرسشنامه بسته سوالی داده های لازم از 274 کاربر خدمات بانکداری اینترنتی بانکهای منتخب گردآوری شد. در ابتدا بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی پنج عامل: سهولت کاربری، تنوع سبد خدمات، امنیت، سرعت و اطمینان شناسایی شد. در مرحله بعد با فن داده کاویK-Means تعدادبهینه خوشه ها برابر با 6 خوشه تعیین شد. سپس انتظارات خوشه ها در قالب 5 عامل ارزیابی شد. نتیجه نشان داد که میانگین انتظارات و فراوانی متغیرهای جمعیت شناختی مورد بررسی در خوشه ها متفاوت است. بنابراین خوشه های مستخرجه از کیفیت خوبی برخوردار است.
تحلیل تعادل منطقه ای بر مبنای شاخص های ترکیبی نظریه مرکز-پیرامون و گردشگری پایدار(مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هویت شهر سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳
89 - 102
حوزه های تخصصی:
یکی از مسائل مهم منطقه ای، عدم توجه به توان های درونی منطقه و درنتیجه وابستگی آن ها به مناطق هم جوار است، درحالی که خود دارای توان و ظرفیت های محیطی برای فعالیت هایی مانند گردشگری می باشند. گردشگری پایدار ابزاری قوی برای توسعه مناطق و تعادل بخشی آن ها محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی چگونگی استفاده از پتانسیل های گردشگری پایدار منطقه در ترکیب با نظریه برنامه ریزی مرکز-پیرامون برای سنجش و ایجاد تعادل منطقه ای است. بدین منظور با استفاده از روش فرا تحلیل، مدل مفهومی پژوهش و شاخص ها تدوین گردیده و در ادامه با استفاده از دو روش تحلیل عاملی و تحلیل نمایی شهرستان های خراسان رضوی سطح بندی شده و تعادل منطقه ای بر مبنای توان گردشگری پایدار سنجیده شده است و با استفاده از نرم افزار GIS بر روی نقشه استان نمایش داده شده است. نتایج تحقیق شامل ارائه مدل مفهومی در سنجش تعادل منطقه یا توجه به توان گردشگری پایدار است. یافته های پژوهش در نمونه مطالعه نشان می دهد که استان خراسان رضوی از تعادل منطقه ای در استفاده از پتانسیل های پایدار گردشگری برخوردار نیست.
اعتیاد به اینترنت و ارتباط آن با اضطراب اجتماعی و افسردگی در بین دانشجویان دختر: کاربرد تحلیل خوشه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رویش روان شناسی سال دهم دی ۱۴۰۰ شماره ۱۰ (پیاپی ۶۷)
۲۸۶-۲۷۵
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر تعیین تعداد خوشه های وابستگی به اینترنت و سپس مقایسه گروه های مختلف از نظر اضطراب اجتماعی و افسردگی بود. جامعه پژوهش حاضر را دانشجویان دختر خوابگاهی مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز تشکیل می دادند که 370 نفر از دانشجویان دختر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ IAT (یانگ، 1998)، پرسشنامه افسردگی بک BDI (بک، 1961) و پرسشنامه اضطراب اجتماعی LSAS (لیبوتیس، 1987) به منظور جمع آوری اطلاعات استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل خوشه ای، تحلیل واریانس چند متغیره MANOVA و آزمون های تعقیبی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ها سه گروه دانشجویان دارای اعتیاد به اینترنت شدید، اعتیاد به اینترنت متوسط و اعتیاد به اینترنت خفیف را مشخص کرد (001/0 ≥P). نتایج نشان داد که افراد خوشه اعتیاد به اینترنت شدید افسردگی (001/0 ≥P) و اضطراب اجتماعی (01/0 ≥P) بیشتری را تجربه می کنند و خوشه اعتیاد به اینترنت خفیف کمترین میزان افسردگی را تجربه می کنند. با توجه به نتایج لازم است پدیده اﻋﺘیﺎد ایﻨﺘﺮﻧﺘی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان یک ﻣﺸکﻞ رواﻧی، توسط برنامه ریزان فرهنگی و آموزشی و نظام خانواده یک امر مهم در نظر گرفته شود و به منظور پیشگیری از این پدیده ضروری است در سطح جامعه در مورد نشانه ها و علایم اعتیاد به اینترنت، آگاهی های لازم ارائه شود.
بررسی هیدروژئوشیمی و آلودگی آب های زیرزمینی دشت شوش با استفاده از نقشه های هم ارزش، تحلیل عاملی و خوشه ای(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال اول زمستان ۱۳۸۳ شماره ۴
44 - 61
حوزه های تخصصی:
تحلیل عاملی که براساس نتایج چهار دوره نمونه برداری از آ ب های زیرزمینی دشت شوش انجام شده است نشان می دهد که مجموعه فرایندهای ژئوشیمیایی (انحلال، رسوبگذاری و تبادل یونی) بیشترین تاثیر و فعالیت های سطحی نظیر کشاورزی کمترین دخالت را در ترکیب آب زیرزمینی منطقه دارند. از این بین انحلال ژیپس در تکامل ژئوشیمیایی آب های زیرزمینی بیشترین نقش را دارد . زیرا انحلال ژیپس در طی فرایند ددولومیتیزاسیون و رسوبگذاری کلسیت باعث افزایش غلظت کلسیم، منیزیم، سولفات و کاهش قلیاییت شده است . نمودار درختی حاصل از تحلیل خوشه ای نیز بیانگر غالب بودن تیپ بی کربنات در آبخوان آزاد دشت شوش می باشد. تشابه بین نقشه های هم ارزش هم کلر و هم هدایت الکتریکی آبخوان آزاد شوش شاخص خوبی از تاثیر عامل تبخیر بر روی ترکیب آب زیر زمینی می باشد. آلودگی نیتراته آب های زیرزمینی شوش محلی و ناحیه ای است و در دشت فراگیر نیست. آلودگی باکتریایی منطقه نیز ناشی از فضولات انسانی و حیوانی می باشد که به واسطه مواد انتشاریافته از محل های تخلیه فاضلاب، چاهک های جذبی و هرزآب کشاورزی وارد محیط آبی می گردد. احتمال آلودگی در این منطقه متناسب با جهت جریان آب زیرزمینی از سمت شما لشرق به طرف جنوب غرب افزایش می یابد.
ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت رخ (تربت حیدریه) با استفاده از روش های زمین آمار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال پنجم بهار ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)
73 - 85
حوزه های تخصصی:
دشت رخ، یک دشت وسیع در بخش شمال شرقی حوضه آبریز کویر مرکزی ایران است و دارای اقلیم نیمه خشک تا خشک می باشد . مدیریت غیر اصولی ، برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی ، کاهش میزان بارندگی و متعاقب آن کاهش منابع آب عواملی نگران کننده از لحاظ تغییرات کیفی آبخوان دشت رخ محسوب می شوند .
با استفاده از آمار و داده های کیفی و اعمال روش های آماری چند متغیره (تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ای)، وضعیت کیفی آبخوان دشت رخ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . با توجه به نتایج تحلیل عاملی ، سه عامل به عنوان تأثیر گذارترین عوامل 87% ترکیب شیمیایی آب زیر زمینی را تحت کنترل دارند. زمین شناسی مهمترین عامل در تغییرات کیفی آب زیرزمینی منطقه می باشد . تحلیل خوشه ای متغیرها نشان دهنده شباهت بالای میزان یون های سدیم و کلر است . در تحلیل خوشه ای داده های کیفی منطقه، داده های محدوده جوادیه همواره در خوشه ای مجزا قرار گرفته است و از لحاظ ترکیب شیمیایی شباهت کمتری با سایر منابع دارد.
تحلیل سیستماتیک از نقش عوامل جغرافیائی در توسعه روستاهای استان اردبیل(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال هفتم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)
19 - 41
حوزه های تخصصی:
وجود تمایزات و تفاوتهای منطقه ای در استان اردبیل بویژه در نقاط روستائی، همواره بعنوان یک دغدغه برنامه ریزان ومسئولین محلی را برآن داشته تا بر اساس توانمندی ها و مزیت های نسبی مناطق نسبت به تخصیص منابع محدود خود اقدام نمایند. قطعاً عدم شناسائی علمی موقعیت و جایگاه مناطق مختلف استان، پیشرفت در مسیر نیل به اهداف توسعه را کند و گاهی متوقف می سازد. موفقیت در این امر مستلزم توجه به توانمندی های موجود در نقاط جغرافیائی استان میباشد.با توجه به مطالب فوق و همچنین لحاظ نمودن محدودیت های موجود در سطح استان، تحقیق حاضر در چارچوب مفاهیم آماری و تکنیکهای توسعه منطقه ای مبادرت به سطح بندی مناطق روستائی استان اردبیل در قالب روش چند متغیره تحلیل خوشه ای [1] به تفکیک بخشهای جغرافیائی نموده است.در این رابطه نتایج بدست آمده که با بکارگیری از 26 شاخص اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مشخص شده است، نشان میدهد که مناطق روستائی 8 بخش جغرافیائی استان اردبیل «نسبتاًتوسعه یافته»، 7 بخش استان «درحال توسعه» و 2 بخش جغرافیائی دیگر در زمره بخشهای «توسعه نیافته» جای گرفته اند. که این مهم میتواند در برنامه ریزیهای بلندمدت و کوتاه مدت مدنظر مسئولین استان قرارگیرد.
در این راستا در مرحله دوم از این تحقیق ارزیابی مناطق توسعه نیافته که از یک اولویت و حساسیت ویژه ای برخوردار است، در جهت تبیین و تشریح سیستماتیک عوامل جغرافیائی اعم از طبیعی و انسانی مدنظر قرارگرفته است و مناطق مختلف آن به فراخور جایگاه خود متاثر از عوامل فوق بوده اند که در قسمت بعدی این مقاله به آن اشاره شده است.
ارتباط بین الگوهای بزرگ مقیاس تراز دریا با پدیده برف در شمال غرب ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۴۸)
19 - 35
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش با به کار گیری رویکرد محیطی به گردشی مهم ترین سامانه های همدیدی موثر بر بارش برف در شمال غرب ایران مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا داده های روزانه 26 ایستگاه برف سنجی در ناحیه شمال غرب از تاریخ دی 1329 تا تاریخ آذر 1383 از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. همچنین داده های میانگین روزانه فشار تراز دریا از تاریخ 1951 تا تاریخ 2004 برداشت گردید و با تحلیل خوشه ای بر روی داده های فشار الگوهای جوی طبقه بندی گردیدند. در نهایت برای شناسایی مهم ترین سامانه ها، روزی که بیشترین همبستگی را با سایر روزها در یک خوشه داشت به عنوان روز نماینده الگوی گردشی آن خوشه انتخاب و مبنای واکاوی این پژوهش واقع گردید. نتایج نشان داد که بارش برف در این ناحیه تحت 2 شرط عمده رخ می دهد؛ 1- نفوذ زبانه های پرفشار سیبری به این ناحیه 2- ورود پرفشار دریای سیاه به این ناحیه. همچنین در الگوی دوم زمانی که پرفشار دریای سیاه، کم فشار ایسلند، پرفشار آزور و کم فشار سودان در اوج فعالیت خود باشند شاهد ریزش های برف سنگینی در این ناحیه می باشیم به طوری که در این الگو همزمان با تقویت سامانه-های مذکور میزان بارش برف و پراکنش آن در سطح ایستگاه های مورد مطالعه افزایش چشمگیری پیدا نموده است.
تحلیل تنش گرمایی در مناطق 22 گانه تهران با استفاده از الگوی فضایی هات اسپات و تحلیل خوشه ای(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶۲)
21 - 41
حوزه های تخصصی:
هدف از این مطالعه بررسی نقش تنش گرمایی با استفاده از الگوی خودهمبستگی فضایی و تحلیل خوشه ای بر شهروندان تهرانی می باشد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه ای از نرم افزارSPSS و MATLAB بهره گرفته شده و از شاخص فضایی Hot Spot استفاده گردید . نتایج بدست آمده بر اساس الگوی خودهمبستگی فضایی نشان داد که نقش تنش گرمایی بر سلامت روانی افراد در مناطق مرکزی، شرقی و شمال شرقی شهر تهران بیشترین تاثیر و در مناطق غربی و جنوبی تهران کمترین نقش را داشته اند. همچنین بر سلامت جسمانی افراد در مناطق مرکزی، جنوبی، شمالی و شمال غربی بیشتر و در مناطق غربی و شمال شرقی ضعیف تر عمل کرده اند.همچنین بر اساس تحلیل خوشه ای تنش گرمایی بر بیماری های قلبی ریوی و گرفتگی عضلانی، آرامش روح و روان و عامل خستگی، سرگیجه، گرمازدگی و کاهش فعالیت و افزایش تعرق بدن تاثیر گذاشته است.
تحلیلی بر پراکنش فضایی توسعه و نابرابری های منطقه ای در استان یزد با استفاده از تکنیک ORESTE & Cluster Analysis(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در فرایند برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای و درون استانی، شناخت و تعیین سطوح توسعه یافتگی شهرستان ها و آگاهی از نقاط ضعف و قوت آن ها اهمیت زیادی دارد. چرا که بکارگیری معیارها و روش های کمی جهت تعیین سطوح توسعه یافتگی در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی و از سوی دیگر باعث تخصیص بهینه منابع و در نهایت عاملی بر برنامه ریزی هدفمند برنامه های توسعه استانی است. با علم به این موضوع، پژوهش حاضر با هدف کلی سنجش درجات توسعه شهرستان های استان یزد گردآوری گردیده است. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های این پژوهش از طریق مطالعه اسنادی (سالنامه آماری استان یزد؛ استانداری و فرمانداری استان یزد) گردآوری گردیده است. در این پژوهش به منظور وزن دهی شاخص ها از تکنیک دلفی و نظام وزن دهی آنتروپی؛ به منظور رتبه بندی گزینه ها از تکنیک ارسته و به منظور سطح بندی شهرستان ها از تکنیک تحلیل خوشه ای استفاده گردیده است. یافته های تحقیق گویای آن است که استان یزد از نظر برخورداری شاخص های توسعه نسبتاً مطلوب می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد شهرستان اردکان برخوردارترین و شهرستان بافق محروم ترین از نظر توسعه بوده اند. سطح بندی درجات توسعه نیز نشان می دهد در استان یزد 3 شهرستان توسعه یافته؛ 5 شهرستان نیمه توسعه یافته و 2 شهرستان توسعه نیافته می باشند.
تعیین الگوی زمانی مکانی بارش استان گلستان با استفاده از تحلیل خوشه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۶
117 - 132
حوزه های تخصصی:
تعیین مناطق بارشی بر اساس تشابه مقادیر بارش ایستگاه ها می تواند برای اعمال مدیریت بهینه ی منابع آب استفاده شود. با توجه به متوسط 487 میلی متری بارش استان گلستان، شناسایی نواحی بارشی این استان به عنوان یکی از نواحی مستعد تولید کشاورزی کشور اهمیت ویژه ای دارد. از این رو بر اساس داده های بارش 52 ایستگاه سینوپتیک، اقلیم شناسی، باران سنجی و تبخیرسنجی استان در یک دوره ی زمانی 37 ساله، نواحی بارشی این استان با استفاده از روش تحلیل خوشه ای گروه بندی شد. سپس اعتبار گروه بندی ها با استفاده از روش تحلیل واریانس یک طرفه آزمون شد. نتایج حاصل از تحلیل آنالیز واریانس یک طرفه بر گروه بندی های حاصل از تحلیل خوشه ای نشان داد که تقسیم استان در همه ی فصول به سه ناحیه ی بارشی: حداکثر در ناحیه ی کوهستانی، متوسط در ناحیه ی کوهپایه ای و حداقل در ناحیه ی پست در سطح اطمینان 95 درصد تأیید شد. نتایج این بررسی نشان داد که روش خوشه بندی وارد بهترین روش برای تعیین گروه ها و روش مربع فاصله اقلیدسی به بهترین شکل تمایز بین گروهی را نشان می دهد. سپس بر اساس گروه بندی به دست آمده، پهنه های بارشی استان در محیط Arc_GIS و بروش کرجینگ مشخص شد. نتایج این بررسی نشان داد بیش ترین مقدار وزنی بارش در فصول بهار، تابستان و زمستان در ناحیه کوهپایه ای ریزش دارد و فقط در فصل پاییز، وزن بارش نوع کوهستانی بیش تر است. باوجود آن که 17 درصد مساحت استان در فصل زمستان، بارش نوع کوهستانی دارد لیکن به دلیل بالا بودن میانگین بارش در این ناحیه، 7/47 درصد نیاز آبی استان را تأمین می کند.
تعیین عوامل مؤثر در پتانسیل سیل خیزی حوزه آبخیز دره شهر بر اساس مناطق همگن هیدرولوژیک(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال سوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۸
119 - 137
حوزه های تخصصی:
برآورد معتبر پتانسیل سیل خیزیدر مناطق خشک و نیمه خشک با فقدان یا کمبود داده ها برای مدیریت سیل بسیار مهم است.یکیازروش ها در برآورد پتانسیل سیل خیزی،روش شماره منحنی (CN)مربوط به سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS)است که در مقیاس زیرحوضه مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهشپتانسیل سیل خیزی و شناخت عوامل مؤثر دررخداد آن در زیرحوضه ها و مناطق همگن هیدرولوژیک حوضه دره شهر مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته اند. به این منظور منطقه مورد مطالعه بر اساس 23 پارامتر مختلف با استفاده از تحلیل خوشه ای به سه منطقه همگن هیدورلوژیک همگن بندی شد. سپسبرای برآورد رواناب و دبی حداکثر هر کدام از زیرحوضه ها و مناطق همگن از روش شماره منحنی استفاده شد.لایه ها و اطلاعات مورد نیاز شامل لایه کاربری اراضی،گروه های هیدرولوژیک خاک و حداکثر بارش 24 ساعته،مقادیرCN و نفوذ (S)، ارتفاع رواناب (Q) و دبی حداکثر (Qmax) برای هرکدام از زیرحوضه ها و مناطق همگن هیدرولوژیک محاسبه شد.در نهایت جهت شناخت عوامل موثر بر دبی حداکثر هر کدام از زیرحوضه ها و مناطق همگن هیدرولوژیکتحلیل عاملی بر اساس 20پارامتر انجام گردید.
واکاوی عوامل تاثیرگذار بر خشکسالی هیدرولوژیک. مطالعه موردی: حوضه های آبخیز استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۶
151 - 164
حوزه های تخصصی:
برای برنامه ریزی مدیریت بهینه منابع آب به ویژه در حوضه های آبخیز بزرگ، شناخت روابط هیدرولوژیکی جهت تشخیص عوامل تأثیرگذار بر خشکسالی هیدرولوژیک امری ضروری به نظر می رسد. خشکسالی از جمله عوامل طبیعی است که طی چند دهه گذشته خسارات زیادی را متوجه جوامع و محیط زیست ایران و حتی جهان نموده است. این تحقیق به بررسی عوامل تأثیرگذار بر خشکسالی هیدرولوژیک حوضه آبخیز استان لرستان می پردازد. ابتدا 25 ایستگاه مناسب با توجه به پراکنش جغرافیایی و تنوع مساحت این استان در نظر گرفته شدند. اطلاعات فیزیوگرافی ایستگاه ها با استفاده از نقشه های توپوگرافی استخراج، سپس تجزیه و تحلیل عاملی روی 15 متغیر نمونه برداری شده از ایستگاه ها در نرم افزار آماری R-3-1-1 انجام شده است. نتایج نشان دادند که متغیرهای بارش، مساحت، تراکم زهکشی، و درصد اراضی فقیر از عوامل اصلی بوده و در مجموع 684/84 درصد از کل تغییرات در داده ها را بیان می کنند. سپس متغیرهای چهارگانه استخراج شده با تحلیل خوشه ای گروه بندی شدند و در نهایت دو گروه همگن بدست آمدند. به منظور بررسی صحت تحلیل خوشه ای در تعیین مناطق همگن از تحلیل ممیزی استفاده شد. تحلیل ممیزی صورت گرفته برای دو گروه همگن بر اساس متغیرهای چهارگانه یک تابع متمایز کننده ایجاد گردید. نتایج ضرایب تابع متمایز کننده در حالت استاندارد نشان دادند که در تابع ایجاد شده متغیر بارش با بارندگی متوسط با بیشترین بار وزنی 979/0، و متغیر مساحت با بار وزنی877/0، مهمترین متغیرهای متمایز کننده گروه های همگن از یکدیگر می باشند. در نهایت مقادیر همبستگی برآورد شده نشانگر آن است که دو گروه همگن از یکدیگر مجزا می باشند.