Journal of Information Technology Management (مدیریت فناوری اطلاعات)

علی رغم توسعه شایسته سوابق علمی و تجربی مدیریت دانش و تبلور آن به عنوان یک مزیت رقابتی، هنوز بسیاری از سازمان ها، در بهره برداری اثربخش آن ناکام مانده اند. ازجمله علل این ناکامی، شناخت و ترجمان نامناسب از ابعاد پیشبرد مدیریت دانش سازمانی و نبود رویکردی نظام مند در برقراری روابط و توالی میان سازه های مدیریت دانش سازمانی می باشد. این مقاله به دنبال طراحی الگوی سرآمدی مدیریت دانش سازمانی است. در این بررسی، ضمن انجام مطالعات کتابخانه ای غنی در حوزه مولفه های پیشبرد و موفقیت مدیریت دانش، از مصاحبه با خبرگان و روش مدل سازی تفسیری- ساختاری به منظور شناسایی و تعیین روابط متقابل بین سازه های سرآمدی مدیریت دانش سازمانی استفاده گردید. براین اساس، 9 سازه (معیار) سرآمدی مدیریت دانش سازمانی به همراه 29 زیرمعیار احصاء گردید و با رویکرد ISM در 5 سطح، به تعریف و توسعه ارتباطات و توالی سازه ها و ترسیم الگوی سرآمدی مدیریت دانش سازمانی پرداخته شد. درانتها، با انجام مطالعه موردی از کاربرد متدولوژی پیشنهادی در سازمان های دفاعی، مفاهیم ذکرشده به طور عمیق تری موردتوجه قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مدیریت دانش در تدوین استراتژی کسب وکار الکترونیک است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی پیمایشی و ازنظر گردآوری اطلاعات از نوع مطالعات میدانی است. جامعه آماری این پژوهش شامل دو گروه بودند. گروه نخست برای تعیین روایی ابزار پژوهش شامل خبرگان حوزه مدیریت دانش و کسب وکار الکترونیک بوده و 10 نفر را شامل شد. در مرحله دوم و برای آزمون فرضیه ها نمونه آماری از میان افراد مرتبط با کسب وکار الکترونیک تعداد 180 پرسشنامه قابل استفاده گردآوری شد. در مرحله نخست پژوهش، نقش مدیریت دانش در انجام هر یک از مراحل چهارگانه مدل تدوین استراتژی کسب وکار الکترونیک هکبارث و کتینگر، مشتمل بر آغاز، تشخیص، گذار و تحول به تأیید خبرگان موضوعی رسید. سپس میزان بهره گیری از مدیریت دانش در تدوین استراتژی کسب وکار الکترونیک سه شرکت معتبر ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که مدیریت دانش در این سه شرکت نقش معنی داری را در تمام مراحل تدوین استراتژی کسب وکار الکترونیک دارد، بااین حال اهمیت این نقش در هر یک از فعالیت ها و گام های تدوین استراتژی کسب وکار الکترونیک متفاوت است.

اجرای برنامه های نوسازی کارخانجات نساجی و تولید پوشاک ایران که در اوائل دهه 1380 با هدف افزایش قدرت رقابت پذیری این صنعت اجرا گردید، موفقیت چندانی نداشته است. یکی از دلایل این امر عدم استفاده از ابزارهای تجارت الکترونیکی به عنوان یک فناوری نرم مکمل در فرآیند نوسازی بوده است. هدف این تحقیق تبیین و برآورد مجموعه عوامل موثر در تصمیم گیری شرکتهای نساجی و تولید پوشاک جهت استفاده بیشتر از ابزارهای تجارت الکترونیک می باشد. جامعه آماری این مطالعه صنایع نساجی و تولید پوشاک دارای ده نفر کارکن و بیشتر استان اصفهان بوده و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. تحلیل آماری براساس ضریب همبستگی و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل صورت پذیرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد دو عامل اصلی ساختار سازمانی (مدیریت آینده نگر و استراتژیک، اندازه بنگاه، انعطاف پذیری، عملکرد و کارایی انتظاری) و عوامل پشتیبان و زیر ساختی تاثیر معناداری بر میزان استفاده از ابزارهای تجارت الکترونیک در بنگاه های فعال در بخش صنعت نساجی و تولید پوشاک استان اصفهان دارند

ارائه خدمات بانکی مبتنی اینترنت طی چند سال اخیر به محور رقابت در نظام بانکی ایران تبدیل شده است. در همین راستا شناسایی و بخش بندی کاربران این نوع خدمات موجب شناخت بهتر نیازها و انتظارات و برنامه ریزی جهت تامین آن نیازها و انتظارات می شود که این موجب بهبود تصویر بانک و کسب مزیت رقابتی می شود. در این پژوهش هفت بانک پاسارگاد، پارسیان، ملت، سامان، اقتصادنوین، تجارت و ملی به عنوان برندهای رقیب انتخاب شدند. بر مبنای بررسی پیشینه پژوهش انتظارات کاربران بانکداری اینترنتی در قالب 17 شاخص شناسائی شد. با ابزار پرسشنامه بسته سوالی داده های لازم از 274 کاربر خدمات بانکداری اینترنتی بانکهای منتخب گردآوری شد. در ابتدا بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی پنج عامل: سهولت کاربری، تنوع سبد خدمات، امنیت، سرعت و اطمینان شناسایی شد. در مرحله بعد با فن داده کاویK-Means تعدادبهینه خوشه ها برابر با 6 خوشه تعیین شد. سپس انتظارات خوشه ها در قالب 5 عامل ارزیابی شد. نتیجه نشان داد که میانگین انتظارات و فراوانی متغیرهای جمعیت شناختی مورد بررسی در خوشه ها متفاوت است. بنابراین خوشه های مستخرجه از کیفیت خوبی برخوردار است.

امروزه شاهد رونق چشم گیر اجتماعات مجازی بسیاری هستیم که تقریبا همه آنها هدف سود رسانی اقتصادی قرار گرفته اند. در این مقاله با نگاه تجاری به اجتماعات مجازی، به بررسی نوع و چگونگی سودرسانی این اجتماعات به کسب و کارها و بنگاه های تجاری پرداخته شده است. این تحقیق اجتماع مجازی را به عنوان یک مدل کسب و کار درنظر گرفته که می تواند تاثیر بسزایی بر فرایند تصمیم گیری خرید مشتری داشته باشد و مدلی از عوامل موثر بر رفتار خرید مشتریان و تاثیرات و ارتباطات آنها را ارائه می کند. فرضیات مدل مذکور از طریق 110 نفر از اعضای جامعه مجازی منتخب، با استفاده از پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفته است. تحلیل آماری پاسخ های دریافتی توسط برنامه آموس و روش تحلیل مسیر نشان داد که عواملی همچون کیفیت اطلاعاتی یک اجتماع مجازی، اعتماد افراد نسبت به یکدیگر، حس تعلق، برداشت اعضای اجتماع مجازی از سودمندی و قابلیت پذیرش نفوذ اعضا، بر رفتار خرید آنها به میزان متفاوتی تاثیر گذار بوده و همچنین هویت اجتماعی اعضا رابطه معناداری باقابلیت پذیرش نفوذ آنها ندارد.

امروزه با آرمان ایجاد شهری الکترونیک، حرکت به سمت ارائه خدمات از طریق پورتال آغاز شده و تا حدودی شهرداریهای ایران نیز در این حوزه وارد شده اند. هدف این تحقیق اندازه گیری میزان پیشرفت تحقق این آرمان از طریق بررسی پورتالهای شهرداریها میباشد؛ چرا که نمای یک شهر الکترونیک و واسط کاربری بین فرایندهای مدیریت یک شهر الکترونیک و شهروندان، یک پورتال است که همه خدمات شهری از طریق این پورتال در دسترس خواهد بود. در این تحقیق از روش مطالعهء موردی و از ابزار مشاهدهء ساختاریافته استفاده شده است. خدمات پورتالهای شهرداری های پنج شهر تهران، مشهد، اصفهان، اهواز و شیراز که مرکز پرجمعیت ترین استانهای کشور میباشند مورد ارزیابی قرار گرفته و خدمات آنان با خدمات پورتالهای 4 شهرداری منتخب غیرایرانی مقایسه شده است. بر اساس نتایج این پژوهش کمتر از 50 درصد از خدمات شهرهای الکترونیک جهان در پورتالهای شهرداریهای منتخب ایرانی و کمتر از 60 درصد از این خدمات در پورتالهای شهرداریهای منتخب غیرایرانی ارائه میشوند. در انتها پیشنهاداتی جهت بهبود پورتالهای شهرداریهای ایرانی ارائه گردیده است.

امروزه شبکه های اجتماعی برخط به دلیل امکان ایجاد ارتباط بین افراد مختلف در سرتاسر دنیا، دارای محبوبیت زیادی هستند. این شبکه های اجتماعی که دارای امکاناتی از قبیل پیشنهاد دوست به کاربران هستند، در اغلب موارد جهت ارائه پیشنهادات خود، از ویژگی های محلی ساختار گراف شبکه استفاده می کنند. برای ارائه پیشنهاد در این شبکه ها، روش های مختلفی با دو رویکرد محلی و سراسری پیمایش گراف شبکه پیشنهاد شده و مورد استفاده قرار می گیرد. ما در این مقاله روشی با رویکرد محلی ارائه داده ایم که دارای کارایی مناسبی نسبت به سایر روش هاست، علاوه براین که به دلیل محلی بودن رویکرد دارای سرعت قابل قبولی نیز می باشد. ویژگی جدید بر اساس ارزیابی ای که بر روی مجموعه داده های دو شبکه اجتماعی بزرگ Facebook و Epinions انجام شده است، نشان داده است که می تواند پیشگویی خوبی برای یال هایی که قرار است در آینده شکل بگیرند، انجام دهد و در نتیجه پیشنهادات قابل قبولی را ارائه دهد.

با توسعه روزافزون فناوری اطلاعات، بانک های تراز اول در جست وجوی راهکار های مناسبی برای ارضای نیاز مشتریان خود هستند. این مقاله با نگرش سیستمی و نگاهی همه جانبه، اغلب ابعاد تأثیرگذار در این عرصه، شامل عوامل داخلی و عوامل محیطی را به صورت متمرکز مورد بررسی قرار می دهد. بر این اساس، شاخص های تأثیرگذار بر راهکارهای خدمات نوین بانکی با تأکید بر نگرش سیستمی از دید خبرگان مورد بررسی قرار گرفت و سپس به رتبه بندی آنها اقدام شد. در این مطالعه با درنظر گرفتن جامعه نخبگان و مدیران معاونت برنامه ریزی و هدایت راهبردی بانک انصار به حجم 80 نفر، از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری نظرات جامعه آماری استفاده شد. همچنین با توجه به محدود بودن جامعه آماری، مطالعه جامعه به روش تمام شماری انجام گرفت. برای تحلیل داده های پرسشنامه، از روش تحلیل واریانس، تحلیل عاملی اکتشافی و ابزار SPSS بهره جویی شده است. درنهایت مشخص شد شاخص های شناسایی رقبا و امنیت سیستم خدمات نوین بانکی، از اهمیت بالاتری برخوردارند. همچنین با استفاده روش تحلیل عاملی، چهار شاخص حذف شد و بقیه شاخص ها در پنج دسته (عامل) قرار گرفتند.

مدیریت دانش به عنوان یکی از رویکردهای مهم و ارزشمند سازمان های پیشرو محسوب می شود که با استقرار چنین سیستمی می توان از خروج و زائل شدن داراییهای فکری سازمان جلوگیری کرد. با توجه به اهمیت موضوع مدیریت دانش، این مقاله با هدف بررسی زیرساخت های مدیریت دانش در یکی از دانشگاه های نیروهای مسلح، به رشته تحریر درآمده است و تلاش می کند به این پرسش اصلی "آیا زیرساخت مدیریت دانش در دانشگاه مورد مطالعه وجود دارد؟"پاسخ دهد. این پژوهش با روش توصیفی- پیمایشی صورت گرفته و جامعه آماری آن به صورت هدفمند انتخاب شدند برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و از آنجائیکه داده ها نرمال بودند، برای تجزیه و تحلیل آن ها از آزمون تی تک نمونه ای استفاده گردید که عمده ترین نتایج تحقیق به این قرار است: به طور کلی زیرساخت دانشگاه برای پیاده سازی مدیریت دانش مناسب است و از فرهنگ سازمانی، تعهد مدیران ارشد، مشارکت کارکنان، کارگروهی، توانمندسازی کارکنان و الگو برداری بالایی برخوردار است و دانشگاه باید اهتمام بیشتری نسبت به آموزش کارکنان و سنجش عملکرد آنان داشته باشد.