مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
آگاهی زیست محیطی
حوزه های تخصصی:
اگرچه مدت هاست بشر متوجه اهمیت محیط زیست در زندگی خود شده است (فیروزی، 1384 :10)، امروزه، تهدیدات زیست محیطی در مرکز مهم ترین پرسشهای وجدان انسان قرن بیست ویکم قرار دارد (صالحی، 2010). این پرسشها افکار عمومی جهان را به طرز نگران کنندهای به خود معطوف کرده و حساسیت شدیدی به محیط زیست در سطح جهانی به وجود آورده است. هدف اصلی این مطالعه پاسخ به این سؤالات اساسی است که اولاً، رفتارهای مسئولانه و غیرمسئولانة زیست محیطی در شهرستان سنندج چگونه است؟ ثانیاً، میزان آگاهی زیست محیطی در بین ساکنان شهرستان سنندج در چه سطحی است؟ ثالثاً، بین آگاهی زیست محیطی و متغیرهای زمینهای (سن، جنسیت، وضع تأهل، سطح تحصیلات، محل سکونت) با رفتارهای زیست محیطی چه رابطهای وجود دارد؟ روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی است. نمونة آماری شامل 385 نفر از افراد بالای 18 سال ساکن در مناطق شهری و روستایی شهرستان سنندج است که به روش تصادفی طبقهای متناسب نمونهگیری شدهاند. ابزار این تحقیق پرسش نامه بوده است. یافتهها نشان میدهد که 4/69 درصد از افراد مورد مطالعه دارای رفتارهای مسئولانه در برابر محیط زیست بودهاند. علاوه بر این، یافتهها حاکی از پایین بودن آگاهی زیست محیطی افراد مورد مطالعه است. بین محل سکونت، وضعیت تأهل، گروههای سنی و آگاهی زیست محیطی با رفتارهای زیست محیطی رابطه وجود دارد و بین جنسیت و رفتارهای زیست محیطی رابطهای وجود ندارد. همچنین، نتایج تحقیق نشان میدهد که بین سطح تحصیلات و رفتارهای زیست محیطی رابطه وجود دارد، اما جهت رابطه منفی و معکوس است. در خاتمه، به دلایلِ احتمالیِ وجود رابطة معکوس بین تحصیلات و رفتارهای زیست محیطی و پایین بودن آگاهی زیست محیطی پرداخته شده است.
تحلیل جامعه شناختی نقش عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی شهری مورد مطالعه (شهروندان شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در قرن حاضر، رفتارهای زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین عوامل بر محیط زیست مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان محیط زیست قرار گرفته است. رفتارهای زیست محیطی ضمن اینکه بر بیشتر مسائل و تهدیدهای زیست محیطی تأثیر می گذارند خود نیز از عواملی تاثیر می پذیرند. پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی مسئولانه انجام گرفته است. چارچوب نظری تحقیق، نظریه کنش معقولانه آیزن و فیش بین، مدل فیتکائو و کسل و مدل اوالندر و توجرسون است. جامعه ی آماری شامل شهروندان بالای 15 سال شهرکرمانشاه بوده که بر طبق فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 410 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شده اند. این تحقیق با رویکرد کمی و با روش پیمایش انجام شده و ابزار گرداوری داده، پرسشنامه بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین رفتارهای زیست محیطی شهروندان متوسط رو به بالا (1/3 ) است و بین متغیرهای ارزش، باور و آگاهیهای زیست محیطی با رفتار زیست محیطی رابطه ی معنا داری وجود دارد در حالی که متغیر تحصیلات با آن رابطه نداشت. همچنین رفتارهای زیست محیطی برحسب جنسیت، تاهل و گروه های سنی متفاوت است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان می دهد متغیرهای مستقل تحقیق13/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. در یک نتیجه ی کلی می توان گفت که عوامل فرهنگی در واقع می توانند پیش بینی کننده ی سیاست های ترویج رفتارهای زیست محیطی مسئولانه باشند.
بررسی جامعه شناختی وضعیت فرهنگ زیست محیطی در شهر اهواز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله سعی بر آن شده تا ضمن بررسی مفهوم فرهنگ زیست محیطی و ابعاد آن، به بررسی وضعیت فرهنگ زیست محیطی شهروندان شهر اهواز پرداخته شود. روش تحقیق، پیمایشی و با ابزار پرسشنامه اطلاعات لازم جمع آوری شده است. نمونه تحقیق شامل 400 نفر از ساکنان شهر اهواز است که از طریق نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای سن و جنس و تحصیلات با فرهنگ زیست محیطی رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین میانگین نمره فرهنگ زیست محیطی شهروندان از حداکثر نمره که 175 بوده است 13/102 بدست آمد که وضعیت متوسطی را نشان می دهد. میانگین نمره شهروندان اهوازی در ارتباط با هر کدام از ابعاد فرهنگ زیست محیطی بدین صورت بدست آمد: میانگین نمره ارزش زیست محیطی از حداکثر نمره که30 بوده است 04/18، میانگین نمره آگاهی زیست محیطی از حداکثر نمره که 30بوده است 41/16، میانگین نمره هنجار زیست محیطی از حداکثر نمره که 35 بوده است 89/20 میانگین نمره رفتار زیست محیطی حداکثر نمره که 80 بوده است 84/46 بدست آمد. بر اساس یافته های تحقیق پیشنهاد می شود جهت بهبود وضعیت فرهنگ زیست محیطی عوامل اجتماعی موثر بر آن تقویت شوند.
تأثیر تکنولوژی های اطلاعات و ارتباطات بر سازگاری زیست محیطی؛ مطالعه نگرش فعالان محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف این مقاله ارزیابی تأثیر فنّاوری های ارتباطی و اطلاعاتی بر سازگاری زیست محیطی شهروندان ایرانی به منظور دستیابی به توسعه پایدار محیط زیست ایران است. برای تحلیل یافته های این مطالعه از یک سنتز نظری که رویکردهای پایداری اکولوژیک، توانمندی اجتماع، و توسعه مشارکتی را به هم پیوند می دهد، استفاده شده است. روش شناسی این مقاله، کمّی و بر اساس پیمایش بوده و از نمونه گیری هدفمند و خوشه ای چندمرحله ای برای انتخاب نمونه ها استفاده شده است. این مقاله برای دستیابی به اهداف پژوهش، نگرش فعالان محیط زیست را مورد سنجش قرار داده است. برخی یافته ها نشان می دهند که متغیرهای استفاده از فنّاوری های ارتباطات و اطلاعات و سازگاری زیست محیطی شهروندان هم تغییر بوده و رابطه همبستگی دارند (4/0). همچنین میزان تأثیر فنّاوری های ارتباطی و اطلاعاتی بر سرمایه اطلاعاتی و آگاهی زیست محیطی به ترتیب دارای میانگین های 84/22 و 62/25 است. تأثیر فنّاوری های ارتباطی و اطلاعاتی بر توانمندسازی زیست محیطی و مشارکت زیست محیطی شهروندان به ترتیب میانگین های40/26 و 61/53 را نشان داده که نسبت به حد متوسط از مقادیر بالاتری برخوردار بوده اند. از سوی دیگر، مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد فنّاوری های ارتباطات و اطلاعات با ضریب مسیر 58/0 بر سرمایه اطلاعاتی تأثیر می گذارد. نتایج دیگر تحقیق نشان داد سرمایه اطلاعاتی با ضریب 65/0 بر آگاهی زیست محیطی شهروندان تأثیرگذار بوده است. همچنین، تأثیر سرمایه اطلاعاتی بر توانمندی زیست محیطی مقدار 45/0 و تأثیر سرمایه اطلاعاتی بر مشارکت زیست محیطی شهروندان مقدار 52/0 را نشان می دهند.
بررسی رابطه بین عوامل جامعه شناختی و رفتار زیست محیطی شهروندان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این مطالعه، بررسی رابطه بین عوامل جامعه شناختی و رفتار زیست محیطی شهروندان شهر شیراز است و در آن از الگوی رفتار زیست محیطی کالموس و اجی من (2002) به منزله چارچوب نظری استفاده شده است. روش پژوهش، پیمایش و جمعیت آماری شامل همه افراد بالای 15 سال در 11 منطقه شهر شیراز است که براساس فرمول کوکران حجم کل نمونه 384 نفر محاسبه شده است. نمونه های آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به دست آمده اند و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بوده است. طبق نتایج به دست آمده، 8/60 درصد از افراد نمونه رفتار زیست محیطی متوسط، 3/20 درصد پایین و 1/6 درصد بالا داشته اند. در سطح روابط دومتغیره، یافته ها نشان می دهند بین عوامل جامعه شناختی سن، آگاهی زیست محیطی، دانش زیست محیطی، پیوند عاطفی با محیط زیست، نگرش زیست محیطی، مرکز کنترل، ارزش زیست محیطی، اولویت، مسئولیت و انگیزه و بین عوامل زمینه ای شامل جنسیت، وضعیت اشتغال و میزان درآمد با رفتار زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان می دهند متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، پیوند عاطفی با محیط زیست، جنسیت، سن، درآمد و مرکز کنترل، 7/41 درصد متغیر وابسته رفتار زیست محیطی را تبیین می کنند.
بررسی سطح آگاهی زیست محیطی معلمان زن
منبع:
زن و فرهنگ سال ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۱
105-118
حوزه های تخصصی:
زنان با مدیریت غذا در خانه، مدیریت آب، مدیریت ضایعات خانگی، مدیریت انرژی در منزل، نتایج بسیار مثبت برای حفظ محیط زیست به بار خواهند آورد. هدف از آموزش محیط زیست افزایش آگاهی و یا داشتن قدرت تشخیص و توصیف مسائل زیست محیطی ، افراد بتوانند در ابداع روش ها و حل معضلات زیست محیطی مهارت هایی کسب کنند. از این رو هدف از انجام این تحقیق که در راستای برآورد اهدف آموزش محیط زیست می باشد ، ارزیابی میزان آگاهی معلمان مدارس در مقطع دبیرستان منطقه ۴ شهر اهواز در نسبت به مسائل زیست محیطی است. در این که در سال ۱۳۹۳ انجام شد ، ۱۰۰ پرسشنامه حاوی ۱۷ سوال به ۴ دبیرستان در منطقه ۴ شهر اهواز زیر نظر مدیران مدارس در میان معلمان زن توزیع و تکمیل گردید و داده های بدست آمده با روش توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که یافته ها بیانگر لزوم آموزش محیط زیست در جامعه و ضعف میزان اطلاع رسانی زیست محیطی می باشد. جامعه آماری معلمان عدم احساس مسئولیت های زیست محیطی و بی اطلاعی و ناآگاهی مردم را عامل ایجاد و پیشرفت معضلات زیست محیطی دانستند و تعداد زیادی از معلمان، آموزش حضوری همراه دانش آموزان و برگزاری کارگاه های آموزشی را از روش های موثر آموزش می دانند و از نظر پاسخگویان اساسی ترین عامل ایجاد مشکلات محیط زیست در کشور عدم احساس مسئولیت زیست محیطی ذکر گردید و اساسی ترین مشکل زیست محیطی کنونی بحران انرژی و آلودگی هوا و سپس دفع غیراصولی زباله ها بیان نموده اند که این خود نشان دهنده آگاهی کم معلمان از مشکلات عمده زیست محیطی در حال حاضر می باشد چرا که مشکلاتی همچون تخریب و کاهش منابع طبیعی ، گرمایش جهانی و افزایش جمعیت به مراتب مهم تر و گسترده تر از دفع غیر اصولی زباله است ، بنابراین پیشنهاد می شود که وزارت آموزش و پرورش در محتوای دروس مرتبط با محیط زیست یکسری بازدیدهای علمی را باید مد نظر قرار دهد و در برنامه ریزی های زیست محیطی به طرق مختلف دخیل باشد.
مطالعه نشانه شناختی بازنمایی زن در فیلم سینمایی ایران(مطالعه ی موردی فیلم های :سگ کشی، چهارشنبه سوری و کافه ترانزیت)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هشتم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۹
41 - 70
حوزه های تخصصی:
این مطالعه درصدد است به برساخت معنایی و بازنمایی زن در سینمای ایران بپردازد. بر همین اساس، سه فیلم سینمایی سگ کشی، چهارشنبه سوری و کافه ترانزیت به عنوان میدان و نمونه مطالعه بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. چارچوب نظری این مطالعه مبتنی بر نظریه ی بازنمایی است و از روش تحلیل نشانه شناختی نیز برای تحلیل و تفسیر داده ها استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش، از آن جا که قدرت به طور تاریخی، اجتماعی و نمادین در دست مردان است، بنابراین مفاهیم و مقولات فرهنگی بر اساس نظام مردانه تعریف شده و مفاهیمی ذاتاً مذکرند. این مفاهیم و مقولات در دنیای زنان دارای معانی نامتعارف و گاه متضاد می باشند. برای زنان مفاهیمی مانند احقاق حق، تساوی طلبی، استقلال، قدرت، رشد، وفاداری بر اساس بهای شان برای مردان در نظر گرفته می شوند. در واقع، زنان دارای هویتی تابع و غیر مستقل هستند. به این ترتیب، زنان برای پیشرفت و تغییر در زندگی خود نه تنها با موانع ساختاری و اجتماعی روبرو هستند، بلکه ساختار نظام مردسالاری همچون وجدان در اعماق ذهن و اندیشه آن ها جای گرفته و حتی در زمان عدم حضور خود نیز پیام قدرتمندی برای زنان می فرستد و به آن ها یادآوری می کند که طبق دستورات عمل کنند.
بررسی رابطه فعالیت های انجمن های مردم نهاد در گرایش دانش آموزان به طبیعت و احترام به محیط زیست (مطالعه موردی: شهرهای بانه و مریوان)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی رابطه ی فعالیت های انجمن های مردم نهاد در گرایش به طبیعت و احترام به محیط زیست در میان دانش آموزان بانه و مریوان (استان کردستان) است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. تعداد 381 نفر دوره دوم متوسطه از دانش آموزان به عنوان حجم نمونه انتخاب و بین آن ها پرسشنامه استاندارد به روش نمونه گیری طبقه ای توزیع شد. روایی پرسشنامه توسط اساتید و متخصصین مورد تائید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. روش تجزیه وتحلیل داده ها با توجه به ماهیت داده های گردآوری شده از آماره های ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t تک نمونه ای در نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج حاکی از آن است که متغیری که از سایر متغیرها در بین پاسخگویان از میانگین بالاتری برخوردار بود، متغیر فعالیت انجمن های زیست محیطی مردم نهاد بود. همچنین نتایج نشان داد که ارتباط میان عملکرد و فعالیت های انجمن های زیست محیطی مردم نهاد و دانش آموزان رابطه ای مثبت و مستقیم در جامعه موردبحث بوده است.
رفتارهای دوستدار محیط زیست شهری در فضاهای عمومی فرهنگی- ورزشی در استان های کشور
حوزه های تخصصی:
محیط زیست بشری از قرن بیستم بدین سو در معرض بی سابقه ترین آسیب ها به دلیل سرعت توسعه صنعتی در سراسر جهان بوده است. هدف از پژوهش حاضر، تحقق رفتارهای دوستدار محیط زیست شهری در ورزش از نظر مدیران و برگزارکنندگان رویدادهای ورزشی است. .محقق در این تحقیق به دنبال طراحی الگویی برای برگزاری رویدادهای ورزشی دوستدار محیط زیست در ایران است. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته 4بخشی مشتمل بر 40 سؤال استفاده گردید. روایی صوری و محتوایی با نظرخواهی از اساتید مرتبط مورد تأیید قرار گرفت و پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ 83/0 گزارش شد. نمونه آماری تحقیق را مدیران و برگزارکنندگان رویدادهای ورزشی در ده استان (تهران، البرز، اصفهان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خوزستان، خراسان رضوی، کردستان، لرستان وکرمانشاه)تشکیل می دادند. پس از توزیع پرسشنامه ها درنهایت 254 پرسشنامه عودت گردید. تحلیل داده های پژوهش بااستفاده از نرم افزارهای AMOS و SPSS-19 انجام گرفت. جهت آزمون فرضیه ها از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر و جهت آزمودن روابط غیرمستقیم (واسطه ای) نیز از روش بوت استراپ استفاده شد. نتایج نشان داد که سه عامل آگاهی زیست محیطی، ادراک اثرات زیست محیطی و قصد حمایت از رویدادهای ورزشی سبز بر رفتار واقعی دوستدار محیط زیست اثرگذار هستند. نتایج همچنین نشان داد که متغیر قصد حمایت از رویدادهای ورزشی سبز بعنوان متغیر میانجی ایفای نقش می کند و میزانی از تأثیر آگاهی و ادراک زیست محیطی بر رفتار واقعی دوستدار محیط زیست ناشی از قصد حمایت از رویدادهای ورزشی سبز است. براساس مدل پیشنهادی پژوهش، رفتارهای دوستدار محیط زیست برگزارکنندگان و مدیران رویدادهای ورزشی و قصد حمایت آنان از رویدادهای ورزشی سبز تاحد زیادی تحت تأثیر آگاهی و ادراک آنها از مسائل زیست محیطی است. به نظر می رسد که درک عوامل اساسی اثرگذار بر رفتارهای واقعی و حمایتگرانه افراد از ورزش سبز برای ارتقای رفتار زیست محیطی ضروری است.
شناسایی عوامل کلیدی (پیشران های) شهروندی زیست محیطی (مطالعه موردی شهروندان تبریزی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸۰
185 - 202
حوزه های تخصصی:
در جهان امروز، شهروندی از جمله مفاهیمی هست که از یک طرف با محیط اجتماعی و فرهنگی در ارتباط بوده و از طرف دیگر به عنوان پدیده غالب جهانی شدن بر زیست مشترک انسانی و تعاملات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارد. هدف کلی تحقیق حاضر «تعیین عوامل کلیدی(پیشران های) شهروندی زیست محیطی» می باشد. روش این تحقیق، آینده پژوهی است. ابتدا از روش دلفی استفاده شده است. در این تحقیق؛ برای تحلیل عوامل کلیدی(پیشران های) شهروندی زیست محیطی شهروندان تبریزی تعداد 20 متغیر با استفاده از تکنیک دلفی انتخ اب شدند. س پس نتیجه تأثیر بعد از گرفتن میانگین از کلیه تع املات وارد نرم افزار میک مک شد و م ورد تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که عوامل شناسایی شده اولیه(پیشران های) شهروندی زیست محیطی شهروندان تبریزی به ترتیب طبق میزان تاثیرگذاری عبارتند از: آگاهی یا سواد زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، رفتار زیست-محیطی، نگرانی زیست محیطی و دو متغیر مصرف مسئولانه زیست محیطی و اخلاق زیست محیطی عوامل دو وجهی هستند. این متغیرها در نمودار حول و حوش خط قطری ناحی ه شمال شرقی نمودار قرار دارند و ظرفی ت بس یار ب الایی جهت تبدیل شدن به ب ازیگران کلی دی سیس تم را دارا هستند.
ارزیابی میزان آگاهی کارشناسان نوسازی بافت فرسوده از مسایل زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش محیط سال هفتم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۴
27 - 40
حوزه های تخصصی:
مرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران شهر تهران است با ساختمان های به شدت آسیب پذیر، که با قرار گرفتن تقریبا تمام این شهر بر روی گسل در معرض خطر می باشد. از دیگر مشکلات این شهر، افزایش جمعیت، وسایل نقلیه، بافت های فرسوده و... که موجب ایجاد آلودگی های زیست محیطی و ناپایداری شهر و نگرانی ساکنان و مدیران شهری شده و آن ها را به اندیشه واداشته است، که به ارائه راهکارهایی جهت برطرف نمودن مشکلات این شهر بخصوص معضلات زیست محیطی ناشی از بافت های فرسوده در این کلان شهر بپردازند. این پژوهش در راستای بهبود وضعیت به ارزیابی آگاهی های زیست محیطی کارشناسان نوسازی بافت فرسوده در شهر تهران پرداخته است. پژوهشی از نوع کاربردی و روش تحقیق توصیفی با رویکرد پیمایشی که دارای حجم نمونه با جامعه آماری یکسان است و آگاهی آن ها را از هفت جنبه زیست محیطی مورد بررسی قرار گفته و نتایج نشان داده است که آگاهی های زیست محیطی کارشناسان به جز از جنبه مفاهیم محیط زیست در سایر جنبه ها مطلوب نمی باشند و در جنبه های مختلف بین کارشناسان زن و مرد متفاوت است. همچنین میزان آگاهی نقش تعیین کننده ای در نگرش کارشناسان دارد.
تبیین جامعه شناختی رفتارهای زیست محیطی جوانان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در حال حاضر مسائل زیست محیطی، چالشی فراگیر و جهانی قلمداد می شود. رفتارهای زیست محیطی انسان به عنوان یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر محیط زیست، مدنظر بسیاری از اندیشمندان، پژوهشگران و محیط گرایان قرار گرفته است. در همین راستا جامعه شناسان تحلیل و بررسی مسائل زیست محیطی را نیازمند مطالعات جامعه شناختی و راه حل های اجتماعی می دانند. پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کمی و با هدف تبیین جامعه شناختی رفتارهای زیست محیطی جوانان شهر تهران انجام شد. روش استفاده شده در این پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. جامعه آماری پژوهش، جوانان 18-35 ساله شهر تهران بودند که 453 نفر از آن ها در مناطق مختلف شهر و با مدنظر قراردادن وضعیت توسعه یافتگی این مناطق به عنوان نمونه انتخاب شده و با استفاده از شیوه نمونه گیری سهمیه ای مطالعه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته های توصیفی پژوهش نشان دهنده وضعیت نسبتاً مطلوب رفتار زیست محیطی در بین افراد مطالعه شده است. یافته های استنباطی پژوهش بیانگر این است که متغیرهای مستقل پژوهش (طبقه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سطح دین داری، مصرف گرایی و آگاهی زیست محیطی) درمجموع 26درصد توان تبیین واریانس متغیر رفتار زیست محیطی را در بین افراد مطالعه شده دارند. اثر همه متغیرهای مستقل به جز متغیر سرمایه فرهنگی بر متغیر رفتار مخرب زیست محیطی به لحاظ آماری معنادار است. شایان ذکر است اثر متغیرهای طبقه اجتماعی و آگاهی زیست محیطی بر رفتار مخرب زیست محیطی معکوس و اثر متغیرهای مصرف گرایی و سطح دین داری بر این متغیر مستقیم است. متغیر طبقه اجتماعی نیز به صورت غیرمستقیم و با میانجی گری متغیر دین داری بر رفتار مخرب زیست محیطی اثر معکوس دارد.
رابطه زیبایی شناسی تصویر با آگاهی زیست محیطی از منظر نظریه پردازان اکوسینما(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از ابتدای هزاره سوم که «اکوسینما» به عنوان یک گرایش مطالعاتی سینمایی مطرح شد تا به امروز دامنه ی گسترده ای از مباحث مربوط به رابطه ی بین سینما و محیط زیست از تاثیرات سینما به عنوان صنعت بر محیط زیست تا تاثیرات اجتماعی و ادراکی سینما بر آگاهی زیست-محیطی مخاطبان را درون خویش جای داده است. در همین راستا، هدف مقاله حاضر، بررسی رابطه زیبایی شناسی تصویر سینمایی با آگاهی زیست محیطی است. مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی و انتقادی به بررسی دیدگاه های مکتوب صاحب نظران این حوزه می پردازد. نتایج مقاله نشان می دهد در حالیکه گروهی از منتقدین با تاکید بر قابلیت عامه فهمی سینمای تجاری، بارگذاری صریح پیام زیست محیطی مطابق با الگوهای رایج فیلم سازی را در افزایش آگاهی زیست محیطی توصیه می کنند، عده ای دیگر سینمای آوانگارد، تجربی و مستقل را محمل مناسبی برای پرداخت جدی به دغدغه های زیست محیطی می دانند. همچنین بررسی انتقادی آرای دو گروه نشان می دهد نبود مبانی نظری متقن در بررسی رابطه ی زیبایی شناسی و ادراک زیست محیطی یکی از مشکلاتی است که غالب نظریه ها با آن مواجه اند. به لحاظ روش شناسی نیز در بسیاری از تحلیل ها به آثار سینمایی به عنوان متون اصلی تحلیل توجه جدی نمی شود. به همین گونه جای خالی پژوهش های میدانی در تحلیل-هایی که بر رفتار و ادراک مخاطبان استوارند به چشم می خورد.
دگرخواهی و تأثیر آن بر رفتارهای زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نوزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴
148 - 115
اخلاق زیست محیطی نقشی تعیین کننده در تفکر و نگرش انسان ها در برابر محیط زیست دارد. این پژوهش علمی با هدف بررسی تاثیر روحیه ی دگرخواهی بر رفتارهای زیست محیطی با حضور سه متغیر میانجی آگاهی، دانش و نگرش زیست محیطی انجام شده است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و تکنیک مورد استفاده پرسشنامه می باشد. جامعه آماری افراد دارای تحصیلات دانشگاهی انتخاب شده اند. روش نمونه گیری از نوع متناسب با حجم بوده و ملاک ارزشیابی، روایی سازه، همگرا و محتوا می باشد. بمنظور پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شده است. پژوهش به روش معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از تمامی شاخص های بدست آمده این گونه استنباط می شود که مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بوده است. یافته ها نشان می دهد افرادی که دارای روحیه ی دگرخواهی بیشتری هستند. هرگاه از دانش و آگاهی زیست محیطی بهره مند شوند. نگرش آنها تغییر یافته و رفتارهای زیست محیطی بیشتری نسبت به افرادی که کمتر دگرخواهند از خود نشان می دهند. علاوه بر آن نتایج نشان داد. روحیه ی دگرخواهی، رفتارهای زیست محیطی، نگرش و آگاهی به طور معناداری در گروه متاهلین بیشتر از مجردین بوده و در مورد متغیر دانش زیست محیطی تفاوت معناداری بین دو گروه نامبرده وجود ندارد. و همچنین، روحیه ی دگرخواهی، رفتارهای زیست محیطی، دانش، نگرش و آگاهی زیست محیطی در زنان بیشتر از مردان بوده است. و در نهایت گروه های تحصیلی نیز نشان می دهد، سطح تحصیلات بر روحیه ی دگرخواهی تاثیری نداشته ولی رفتارهای زیست محیطی، نگرش، آگاهی و دانش زیست محیطی با بالا رفتن سطح تحصیلات افزایش می یابد.
الگویابی ساختاری تاثیر رهبری تحول گرای سبز بر عملکرد زیست محیطی با نقش میانجی مدیریت منابع انسانی سبز و آگاهی زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر رهبری تحول گرای سبز بر عملکرد زیست محیطی با نقش میانجی مدیریت منابع انسانی سبز و آگاهی زیست محیطی در کسب و کار های کوچک و متوسط منطقه ویژه اقتصادی سیرجان بوده است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق عبارت است از کلیه کارکنان در کسب و کارهای کوچک و متوسط منطقه ویژه اقتصادی سیرجان که تعداد آن ها در سال 1401 به 721 نفر بالغ گردیده است. از این تعداد 251 نفر به شیوه طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. آماری تمامی اعضای آن به عنوان نمونه انتخاب و به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفته است. برای گردآوری اطلاعات از چهار پرسشنامه استاندارد رهبری تحول گرای سبز چن و چانگ (2013) ، عملکرد زیست محیطی پرسشنامه ملنیک و همکاران (2003) و دیلی و همکاران (2007) ، مدیریت منابع انسانی سبز پرسشنامه رنویک و همکاران (2013)، آگاهی زیست محیطی هان و یون (2015) استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها براساس نظر خبرگان، و روایی سازه آن با روش تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد. پایایی آن ها نیز با محاسبه، پایایی ترکیبی و ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. داده های جمع آوری شده با روش مدلسازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که به طور کلی رهبری تحول گرای سبز بر عملکرد زیست محیطی با نقش میانجی مدیریت منابع انسانی سبز و آکاهی زیست محیطی تأثیر معناداری دارد.
آموزش و پرورش و محیط زیست (نگرش، آگاهی و رفتارهای زیست محیطی دانش آموزان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم تربیتی سال ۲۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲
171 - 190
حوزه های تخصصی:
با افزایش مسایل و مشکلات زیست محیطی، نیاز به تغییر نگرش و رفتار افراد در بین گروه های مختلف اجتماعی به خصوص دانش آموزان اجتناب ناپذیر می باشد. در این مطالعه، میزان آگاهی، نگرش و رفتار زیست محیطی دانش آموزان دوره متوسطه و عوامل مؤثر بر آن مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش استفاده شده است. نمونه آماری شامل 386 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهر سنندج (استان کردستان) در سال 1391 می باشد که به روش خوشه ای چند مرحله ای، نمونه گیری شده اند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نزدیک به 68 درصد از دانش آموزان دارای رفتارهای مسئولانه نسبت به محیط زیست بوده اند. علاوه بر این، یافته ها حاکی از بالا بودن آگاهی زیست محیطی دانش آموزان مورد مطالعه است. نزدیک به 55 درصد از دانش آموزان دارای نگرش زیست- محور هستند و مابقی دارای نگرش تکنو- محور هستند. نگرش زیست -محور بیش ترین تأثیر را بر رفتارهای زیست محیطی دارد و پیش بینی کننده قوی برای رفتارهای زیست محیطی است. علاوه بر این، نتایج تحقیق نشان می دهد که بین آگاهی و رفتار زیست محیطی رابطه ای ضعیفی وجود دارد. در خاتمه، دلایل احتمالی رابطه ضعیف بین آگاهی و رفتارهای زیست محیطی تبیین شده است.
تبیین جامعه شناختی رفتار زیست محیطی (مطالعه موردی: شهروندان تهرانی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
موضوع حفظ محیط زیست یکی از مهم ترین مسائلی است که دنیای امروز با آن روبرو است. این مسئله یکی از دغدغه های همیشگی ربع قرن گذشته در بیشتر کشورهای در حال توسعه به ویژه در کلانشهرها بوده است. کلانشهر تهران نیز به دلیل تمرکز جمعیت، صنعت و خدمات دچار مشکلات عدیده زیست محیطی است که فشار جمعیتی و ناساگاری و عدم تطابق با ظرفیت های زیست محیطی موجبات تنزل کیفیت زیست محیطی این شهر را فراهم آورده است. در این میان نگرش، آگاهی و رفتار نادرست انسانی در قبال محیط زیست یکی از علت های اصلی خسارت های زیست محیطی است. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین جامعه شناختی رفتار زیست محیطی شهروندان تهران است. روش انجام پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل 385 نفر از شهروندان ساکن در مناطق 22 گانه تهران است که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. ابزار این پژوهش پرسشنامه بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد میزان آگاهی، نگرش و رفتار زیست محیطی شهروندان تهران در حد متوسط رو به بالا است. همچنین یافته ها نشان می دهد که رابطه مثبت و معناداری بین نگرش و آگاهی زیست محیطی با رفتار آن وجود دارد. علاوه بر این نتایج مدل معادله ساختاری نشان می دهد در مجموع دو متغیر نگرش و آگاهی زیست محیطی توانسته اند 6 درصد از واریانس رفتار زیست محیطی را تبیین کنند.
تحلیل نقش گردشگری بر ارتقای دانش و آگاهی های زیست محیطی روستاییان (مطالعه موردی: محور توریستی صور- توتاخانه)(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف این مقاله بررسی اثرات گردشگری در ارتقای دانش و آگاهی زیست محیطی روستاییان در روستاهای توریستی صور و توتاخانه شهرستان بناب است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعه ای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی- مقایسه ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای توریستی صور و توتاخانه می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه تحقیق 234 نفر به دست آمد؛ از سویی برای برابری در آزمون، 234 از روستاییان ساکن در بدون گردشگرپذیر (روستاهای آلقو و روشت کوچک) که نسبت به بقیه روستاهای از نظر ویژگی های اجتماعی و محیطی شباهت بیشتری به روستاهای صور و توتاخانه داشتند به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری کولموگروف اسمیرنوف، آزمون t مستقل و تحلیل همبستگی پیرسون استفاده شده است. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، پایایی پرسش نامه تحقیق 89/0 به دست آمد. نتایج یافته های پژوهش در ارتباط با آگاهی های زیست محیطی دو گروه نشان می دهد که بین متغیرهای حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری، حفاظت از خاک، عدم آلودگی صوتی، عدم رهاسازی زباله و پسماند در طبیعت ، ضرورت کاهش تولید سوخت های فسیلی، ضرورت دفن اصولی زباله ها و عدم استفاده از زباله های تجدیدناپذیر با متغیر وابسته(گردشگری) رابطه معنی داری وجود دارد. درنهایت، با توجه به نتیجه پژوهش در زمینه اثرات مثبت و سازنده گردشگری بر ارتقای آگاهی های زیست محیطی، پیشنهاد های کاربردی درزمینه ی استفاده هرچه بهتر از قابلیت های صنعت گردشگری در جهت افزایش آگاهی های زیست محیطی روستائیان ارائه شده است.
تاثیر رهبری معنوی بر رفتارهای زیست محیطی منابع انسانی؛ نقش تعدیلی حمایت سازمانی ادراک شده وآگاهی زیست محیطی(مورد مطالعه:جهاد کشاورزی استان گلستان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت سبز دوره ۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲
100 - 121
حوزه های تخصصی:
این مقاله با هدف بررسی تاثیر رهبری معنوی و رفتارهای زیست محیطی منابع انسانی با توجه به نقش تعدیلی حمایت سازمانی ادراک شده و آگاهی زیست محیطی تدوین گردید. هدف تحقیق کاربردی از نوع توصیفی- پیمایشی و مقطعی بود. جامعه آماری کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان به تعداد 1021 نفر؛ که 278 نمونه تصادفی ساده با فرمول کرجسی و مورگان تعیین شد. جمع آوری داده های با روش کتابخانه ای و میدانی و با ابزار پرسشنامه استاندار که پایایی آن با آزمون ضریب آلفای کرونباخ و روایی ابزار با روش محتوایی تایید شد.تجزیه وتحلیل با آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار اسمارت پی ال اس انجام شد. نتایج نشان داد که رهبری معنوی بر معنویت در کار تاثیر معنی داری ندارد.معنویت در کار بر گرایش زیست محیطی و انگیزه درونی تاثیر مثبت و معنی دار داشت. انگیزه درونی بر رفتار حامی محیط زیست تاثیر معنی داری و مثبت داشت. همچنین گرایش زیست محیطی بر رفتار حامی محیط زیست تاثیر معنی دار و مثبت داشت.در نهایت،حمایت سازمانی ادراک شده در رابطه بین رهبری معنوی و معنویت در کار و آگاهی زیست محیطی در رابطه بین معنویت در کار و گرایش زیست محیطی، نقش تعدیلگر نداشته اند.
تعیین کننده های اجتماعی رفتار مسئولانه زیست محیطی با تأکید بر مدل KAP (مورد مطالعه: شهروندان شهر شوش)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعیین گرهای اجتماعی رفتار مسئولانه زیست محیطی شهروندان شهر شوش با تأکید بر متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست محیطی و احساس تعلق مکانی است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل 382 نفر از شهروندان 15 تا 65 سال شهر شوش است که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه بوده است. یافته های توصیفی پژوهش نشان داد که میانگین رفتارهای مسئولانه زیست محیطی شهروندان شهر شوش در حد متوسط (88/59) است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بین متغیرهای احساس تعلق مکانی شهروندان، نگرش زیست محیطی و رفتارهای مسئؤلانه زیست محیطی آنان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای احساس تعلق مکانی (194/0)، آگاهی زیست محیطی (456/0)، نگرش زیست محیطی (225/0) به صورت مستقیم بر رفتار مسئولانه زیست محیطی تأثیر دارند. طبق یافته های تحقیق، متغیر احساس تعلق مکانی از طریق نگرش زیست محیطی 176/0 درصد اثر غیر مستقیم بر مسأله تحقیق داشته است. در مجموع، متغیرهای وارد شده در مدل توانستند 35/0 درصد تغییرات رفتار مسئؤلانه زیست محیطی را تبیین نمایند. مقایسه ضرایب بتاها نشان می دهد که اثر کل آگاهی زیست محیطی (476/0) در مقایسه با سایر متغیرهای وارد شده در مدل، بیشتر بوده است.