مطالب مرتبط با کلیدواژه

نگرش زیست محیطی


۱.

تحلیل و بازشناسی رفتارهای زیست محیطی شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان، سال 1391)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش زیست محیطی رفتار زیست محیطی ارتباط با طبیعت نگرش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۹ تعداد دانلود : ۹۷۷
محیط زیست شهری مانند همه محیط هایی که زندگی در آنها جریان دارد در فعالیت های انسان تاثیر گذاشته و از آن متاثر می گردد و به دلیل شمار جمعیت زیادی که در آن درگیرند این تاثیر متقابل اگر مخرب باشد فجایع زیست محیطی به بار خواهد آورد. رفتار شهروندان در برخورد با محیط زیست اطرافشان عامل مهمی در کاهش مخاطرات زیست محیطی در حیات شهری است. بدیهی است که عوامل متعددی می تواند بر یک رفتار خاص تأثیر بگذارد، اما از آنجا که بررسی تمامی عوامل در چهارچوب یک تحقیق نمی گنجد، این تحقیق به سنجش تأثیر برخی متغیرها از جمله دانش زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، ارتباط افراد با طبیعت، سن، جنسیت، وضعیت تاهل، موقعیت اجتماعی/ اقتصادی بر رفتار زیست محیطی شهروندان پرداخته است. این پژوهش به شیوه ی پیمایشی و با توزیع پرسش نامه بین افراد نمونه ای به حجم 400 نفر در سال 1391 انجام شده است. افراد نمونه به شیوه ی سهمیه ای از جامعه آماری شهروندان بالای پانزده سال شهر اصفهان انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که رفتار زیست محیطی شهروندان اصفهانی نسبت به دهه قبل رفتار هایی مسئولانه تر شده است. ارتباط افراد با طبیعت مهمترین عامل پیش بینی کننده رفتار زیست محیطی از بین دیگر عوامل مورد بررسی است. افراد مسن و زنان رفتارهایی مانند تفکیک زباله واستفاده از حمل و نقل دوستدار محیط زیست را بیشتر از مردان انجام می دهند. موقعیت اجتماعی/ اقتصادی پیش بینی کننده استفاده افراد از حمل و نقل دوستدار محیط زیست و خرید زیست محیطی است که البته رابطه اول منفی است بدین گونه که افراد با موقعیت اجتماعی/ اقتصادی بالاتر کمتر از حمل و نقل دوستدار محیط زیست استفاده می کنند. زنان از حمل و نقل دوستدار محیط زیست بیشتر استفاده می کنند و در زمینه تفکیک زباله از مبداء نیز رفتار مطلوب تری دارند.
۲.

نگرش رفتاری بنگاه های کشاورزی به آلودگی محیط زیست (مطالعه موردی شهرستان های کرمانشاه و اسلام آباد غرب، ایلام و ایوان غرب)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بنگاه های کوچک و متوسط تئوری رفتار برنامه ریزی شده آموزش زیست محیطی نگرش زیست محیطی رعایت اصول زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۳ تعداد دانلود : ۸۲۷
امروزه آلودگی محیط زیست به موضوعی بسیار مهم و بحث برانگیز تبدیل شده است. باور بیشتر صاحب نظران حوزة محیط زیست این است که اصلاح مشکلات زیست محیطی تا حد زیادی در گرو اصلاح آموزه های انسان و تغییر نگرش وی به منابع طبیعی و محیط زیست است. هدف این مطالعه سنجش نگرش زیست محیطی مالکان و مدیران بنگاه های کوچک و متوسط کشاورزی و تأثیر آن بر میزان رعایت اصول زیست محیطی با تکیه بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده است. تحقیق حاضر، به لحاظ کمّی، با توجه به هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی است. جامعة آماری تحقیق دویست و دو نفر از مالکان و مدیران بنگاه های کوچک و متوسط کشاورزی استان های کرمانشاه و ایلام اند که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. یافته ها نشان داد محدودیت پیشرفت و امکان وقوع بحران زیست محیطی بر میزان رعایت اصول زیست محیطی تأثیرگذار است. افزون بر این، شرکت در دوره های آموزش زیست محیطی تأثیری مثبت و معنا دار بر میزان رعایت اصول زیست محیطی دارد.
۳.

تحلیلی بر رفتار زیست محیطی شهروندان اصفهان و عوامل موثر بر آن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تحصیلات دینداری درآمد دانش زیست محیطی رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
تعداد بازدید : ۱۱۵۹ تعداد دانلود : ۵۷۴
مسأله کم آبی در چند سال گذشته و خشک شدن زاینده رود، مسائل و مشکلات زیست محیطی را برای شهروندان اصفهان بسیار ملموس و واقعی نموده است. مسائل زیست محیطی دیگر نیز مانند آلودگی هوا و تخریب منابع طبیعی اخیرا بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. مسأله مهم در این زمینه این است که این مشکلات به چه میزان بر رفتارهای زیست محیطی افراد تاثیر می گذارند. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل تاثیر گذار بر رفتار زیست محیطی شهروندان اصفهان صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل همه افراد 10 سال و بالاتر ساکن در شهر اصفهان است که از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران 376 نفر به عنوان نمونه و با شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار اندازه گیری متغیرها پرسشنامه بود. ابزار تحقیق از اعتبار صوری برخوردار بود و آلفای کرونباخ پایایی متغیرها از آستانه 7/0 بالاتر بودند. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین رفتار زیست محیطی پاسخگویان در حد متوسط بود و اینکه متغیر رفتار زیست محیطی با متغیرهای دینداری ( R=0/249), نگرش زیست محیطی (R=0/167)، دانش زیست محیطی (R=0/285)، درآمد ( R=-0/18)، و تحصیلات ( R=0/052) رابطه معنادار داشت ولی بین متغیرهای سن , جنسیت، تاهل و رفتار زیست محیطی رابطه ای دیده نشد.
۴.

واکاوی رفتار و نگرش های زیست محیطی روستاییان در هنگام مواجهه با خشکسالی (مورد مطالعه: شهرستان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خشکسالی نگرش زیست محیطی شهرستان کرمانشاه رفتار کشاورزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۴ تعداد دانلود : ۵۶۱
هنگامی که یک بلای طبیعی رخ می دهد، خانوارهای آسیب دیده سعی می کنند که با اثرات آن مقابله کنند. انواع استراتژی های مقابله ای، از کاهش مصرف فعلی تا از دست دادن منابع تولیدی، ممکن است بکار گرفته شود. با توجه به پتانسیل کشور ایران برای وقوع خشکسالی و پیامدهای منفی این پدیده بر توسعه جوامع روستایی، شناخت مجموعه راهکارهای جوامع محلی در راستای مقابله با خشکسالی، به عنوان گروه هدف اولیه این بحران، بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف از تحقیق حاضر شناسایی و واکاوی رفتار و نگرش های ارزشی زیست محیطی روستاییانِ کشاورز در هنگام مواجهه با خشکسالی در بین 335 کشاورز در شهرستان کرمانشاه بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر از نوع توصیفی همبستگی است و داده ها از طریق پرسش نامه جمع آوری شدند. روایی آن با نظرات کارشناسان با تجربه تأیید شد و پایایی پرسش نامه به وسیله آزمون آلفای کرونباخ (85≥ α ≥72) تأیید گردید. نتایج نشان داد که پنج متغیر؛ نگرش های زیست محیطی، راهبرد، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری درک شده و تجربه کار کشاورزی، توانستند 9/51 درصد از کل واریانس رفتار کشاورزان را تبیین کنند. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که سه متغیر؛ نگرش های زیست محیطی، هنجار ذهنی و راهبرد، به ترتیب با تأثیر کل 400/0، 344/0 و 292/0، مهم ترین عوامل در تبیین رفتار کشاورزان در مواجهه با خشکسالی می باشند و سه متغیر کنترل رفتاری درک شده، سن و تجربه کار کشاورزی به ترتیب با تأثیر کل 169/0، 051/0- و 172/0- کمترین تأثیررا بر رفتار کشاورزان داشتند.
۵.

تحلیل عوامل مؤثر بر بی نظمی اجتماعی (با تأکید بر رفتار زباله پراکنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هنجارهای اجتماعی گردشگران بی نظمی اجتماعی نگرش زیست محیطی زباله پراکنی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی گردشگری و توریسم
تعداد بازدید : ۱۶۷۳ تعداد دانلود : ۵۵۳
نظم اجتماعی در هر جامعه اهمیت بالایی دارد. اخلال در نظم اجتماعی هزینه های زیادی برای جامعه در پی خواهد داشت. زباله پراکنی مصداقی از بی نظمی اجتماعی شهروندان، در حوزه شهروندی زیست محیطی است که در جامعه ما به مسأله ای اجتماعی تبدیل شده است. هدف تحقیق حاضر تحلیل عوامل مؤثر بر بی نظمی اجتماعی با تأکید بر زباله پراکنی است. در این تحقیق از رویکرد تلفیقی پاول استرن برای تحلیل زباله پراکنی استفاده شده است. روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری شامل کلیه گردشگران داخلی است که در تابستان 1393 وارد استان مازندران شده اند. حجم نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 385 نفر برآورد شده است. نتایج تحقیق نشان داد که رفتار زباله پراکنی با متغیرهایی چون نگرش زیست محیطی ضعیف، کنترل اجتماعی، ارزیابی منفی نسبت به زباله پراکنی، عدم احساس مسؤولیت، احساس منفی نسبت به زباله، زباله پراکنی توسط دیگران، عادت، گمنامی، فقدان خدمات و عدم آگاهی زیست محیطی رابطه معناداری دارد. همچنین با توجه به مدل مسیر ارائه شده، همه این متغیرها 36 درصد از تغییرات متغیر وابسته (رفتار زباله پراکنی) را تبیین کرده اند.
۶.

تأثیر مداخله ای نگرش مسؤولانه زیست محیطی بر رابطه بین دلبستگی مکانی و رفتار مسؤولانه زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر تبریز رفتار زیست محیطی مدل سازی معادلات ساختاری دلبستگی مکانی نگرش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۶ تعداد دانلود : ۶۰۴
بررسی رفتار زیست محیطی شهروندان جوامع و عوامل مؤثر بر آن، هم چنان یکی از اساسی ترین موضوعات مورد توجه جامعه شناسان در حوزه محیط زیست است. این مقاله با هدف مطالعه رابطه متغیرهای دلبستگی مکانی و نگرش مسؤولانه زیست محیطی با رفتار مسؤولانه زیست محیطی انجام شده است. تأثیر نگرش مسؤولانه زیست محیطی به عنوان متغیر واسطه به کار گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شهروندان 15 الی 75 ساله شهر تبریز و حجم نمونه آماری 456 نفر است که به شیوه پیمایش و روش نمونه گیری خوشه ای، با استفاده از ابزار پرسشنامه بررسی شده اند. اعتبار ابزار با تکنیک تحلیل عاملی و محاسبه KMO و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ بررسی شده است. یافته ها حاکی از آن است که دلبستگی شهروندان تبریز به محیط اجتماعی و کالبد طبیعی شهر برابر با 44/4 (74 درصد مقیاس تعریف شده) است؛ میانگین نمرات رفتار مسؤولانه زیست محیطی برابر با 47/4 بوده که کمتر از میانگین نمرات نگرش مسؤولانه زیست محیطی با مقدار 55/4 است. نتایج به دست آمده از مدل سازی معادلات ساختاری نشان می دهد که متغیر نگرش زیست محیطی به صورت مستقیم با ضریب مسیر 224/0 بر رفتار مسؤولانه زیست محیطی تأثیر داشته و متغیر دلبستگی مکانی نیز با ضریب مسیر 53/0 بر رفتار زیست محیطی مؤثر است؛ متغیر دلبستگی مکانی نیز با ضریب مسیر 23/0 بر رفتار مسؤولانه زیست محیطی تأثیر می گذارد. از طرفی دلبستگی مکانی با تأثیر بر نگرش مسؤولانه زیست محیطی با ضریب مسیر 68/0، به طور غیرمستقیم بر رفتار مسؤولانه زیست محیطی مؤثر است.
۷.

بررسی جامعه شناختی نقش رسانه های جمعی در جامعه پذیری زیست محیطی نوجوانان شهر تهران (مطالعه موردی سیمای جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جامعه پذیری رسانه های جمعی نگرش زیست محیطی نگرش نوین زیست محیطی (NEP)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات جمعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده کودک و نوجوان
تعداد بازدید : ۱۹۳۴ تعداد دانلود : ۶۸۳
جامعه پذیری زیست محیطی یکی از موضوعات جدید و جذاب در حوزه مطالعات جامعه شناسی و به این معناست که نهادها و عوامل اجتماعی کردن و جامعه پذیری در جامعه، از قبیل خانواده، مدرسه، رسانه ها و... تا چه میزان می توانند بر روی نگرش، جهان بینی و در نهایت رفتار مردم تأثیر بگذارند و ارزش های محیط زیستی را درونی سازند. در این میان، تلویزیون به دلیل بهره مندی از مؤلفه های اثربخش تصویری و هنری و از طرفی به دلیل فراگیری آن، نقش بسیار مهمی در نهادینه کردن ارزش های زیست محیطی در بین مخاطبان بویژه کودکان و نوجوانان دارد. مقاله حاضر درصدد است جایگاه تلویزیون در جامعه پذیری زیست محیطی نوجوانان شهر تهران را بررسی کند. از این رو، با 600 نفر از نوجوانان دانش آموز در مناطق 22گانه شهر تهران به روش پیمایش و ابزار پرسشنامه مصاحبه شد. نتایج نشان می دهد، هرچند بیش از 80 درصد نوجوانان تهرانی از تلویزیون استفاده می کنند و سهم تلویزیون بیش از سایر عوامل و سازوکار های جامعه پذیری در تغییر نگرش نوجوانان است، برای تأثیرگذاری بیشتر تلویزیون در جامعه پذیری کامل تر نوجوانان باید به راهکارهای دیگری اندیشید.
۸.

تأملی جامعه شناختی در باب مناسبات دانش، نگرش و رفتارهای زیست محیطی (مطالعه دانشجویان دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش زیست محیطی رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی ارزش زیست محیطی جامعه شناسی محیط زیست

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی زیستی
تعداد بازدید : ۱۵۳۸ تعداد دانلود : ۱۲۶۹
فراوانی مسائل زیست محیطی در سال های اخیر، توجه و حساسیت اندیشمندان حوزه های مختلف، به ویژه جامعه شناسان، را به این موضوعات برانگیخته است. جامعه شناسان تحلیل و تبیین مسائل زیست محیطی را نیازمند مطالعات جامعه شناختی و راه حل های اجتماعی می دانند. از این رو، این مقاله از دیدگاه جامعه شناسی محیط زیست تأملی در باب مناسبات دانش، نگرش و رفتارهای زیست محیطی دارد و از سویی وضعیت این سه متغیر را بر حسب گروه ها و دوره های تحصیلی دانشجویان بررسی کرده است. سازگار با پارادایم جدید زیست محیطی و پیشینه مطالعاتی، یافته های این مطالعه از تأثیر دانش و نگرش بر رفتارهای زیست محیطی حکایت دارد. همچنین، دانشجویانی که گروه تحصیلی شان ارتباط بیشتری با موضوع محیط زیست دارد (علوم کشاورزی و علوم پایه) به لحاظ هر سه متغیر وضعیت بهتر و سطح بالاتری نسبت به دانشجویان گروه های دیگر تحصیلی دارند. به علاوه، افزایش سطح تحصیلات ارتقا دهنده سطح دانش، نگرش و رفتارهای زیست محیطی دانشجویان است. در مجموع، نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیرهای بررسی شده 20 درصد از واریانس رفتار زیست محیطی را تبیین می کنند.
۹.

بررسی رابطه پایگاه اقتصادی- اجتماعی و احساس مسئولیت اجتماعی با رفتار محیطزیستی (مورد مطالعه: ساکنان نورآباد ممسنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پایگاه اقتصادی - اجتماعی نورآباد ممسنی احساس مسئولیت اجتماعی رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۴۱۴
با توجه به اینکه مشکلات زیست محیطی روز به روز در حال افزایش است، حفظ محیط زیست نیازمند رفتار زیست محیطی مناسب می باشد. این مقاله به بررسی رفتار زیست محیطی شهروندان ساکن نورآباد ممسنی و رابطه آن با پایگاه اقتصادی و اجتماعی و احساس مسئولیت اجتماعی پرداخته است. جامعه آماری افراد 15 سال و بالاتر شهر نورآباد بوده اند که با استفاده از جدول لین تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی از نوع طبقه ای چندمرحله ای نمونه ها انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه ساختمند بود که با استفاده از مقیاس نگرش به محیط زیست به کار گرفته شده توسط صالحی عمران و آقامحمدی(1387)، مقیاس احساس مسئولیت اجتماعی به کار گرفته شده توسط حقیقتیان و امیدی(1387) و رفتار زیست محیطی به کار گرفته شده توسط نواح و فروتن کیا (1390) تدوین گردید. یافته های تحقیق نشان داد که متغیر وابسته (رفتار محیطزیستی) با متغیرهای احساس مسئولیت اجتماعی و نگرش زیست محیطی در سطح 99 درصد و با متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی در سطح 95 درصد رابطه مستقیم و معناداری دارد. نتیجه اینکه باورداشت ها و نگرش های افراد که نشانگر شرایط اجتماعی شدن آنها می باشد، نقش مهمی در رفتارهای زیست محیطی دارند.
۱۰.

الگوی ساختاری عوامل مؤثر بر درک ساکنان بومی نسبت به حمایت از توسعه پایدار گردشگری در مجموعه تخت جمشید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: درک ساکنان بومی تعلق اجتماعی نگرش زیست محیطی مشارکت اجتماعی تخت جمشید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۵۰۲
مجموعه های تاریخی از مهم ترین بخش های هویتی هر جامعه اند و ساختارهای فرهنگی آن را نشان می دهند. درک ساکنان بومی از این مکان ها، نقش مهمی در پیشبرد برنامه های توسعه و یکپارچگی تصمیم های مدیریتی و مشارکتی دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عامل های مؤثر بر درک ساکنان بومی نسبت به حمایت از توسعه پایدار گردشگری در تخت جمشید است. پنج روستای کناره، جلیان، فیروزی، شهرک مهدیه و شهرک ولی عصر برای جامعه آماری پژوهش انتخاب شدند. پژوهش ازنظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی - پیمایشی و ازنظر هدف، کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه است که روایی و پایایی آن با تحلیل عامل تأییدی و آلفای کرونباخ سنجیده شده است. مردم محلی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای و جدول کوکران، تعداد 385 پرسش نامه را تکمیل کردند. برای بررسی فرضیه های پژوهش از الگوی معادلات ساختاری، آزمون ضریب همبستگی پیرسون و T تک نمونه ای استفاده شده است. نتیجه ها، نشان می دهند متغیر مشارکت اجتماعی با ضریب تأثیر 79/0، بیشترین اثر را بر درک ساکنان بومی دارد. تعلق اجتماعی با ضریب تأثیر 17/0، رابطه مثبت و معنادار و نگرش زیست محیطی با ضریب تأثیر 22/0-، رابطه منفی و معناداری با درک ساکنان بومی نسبت به مجموعه تخت جمشید دارد؛ بدین معنا که با افزایش درک ساکنان نسبت به این مجموعه، نگرانی آنها نسبت به مسئله های زیست محیطی بیشتر شده است. درواقع مسئله های زیست محیطی تأثیر منفی بر درک مردم بومی نسبت به مجموعه داشته اند. درنهایت درک ساکنان بومی، تأثیر مثبت و معناداری بر حمایت از تخت جمشید دارد که میراثی جهانی و حمایت کننده توسعه پایدار گردشگری است.
۱۱.

آواتار: همگرایی سینمایی علم، تکنولوژی و هنر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: استعمار نگرش زیست محیطی رابطه زن و مرد هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۷ تعداد دانلود : ۳۶۰
چکیده <br /> آواتار به کارگردانی جیمز کامرون روایتی از سفر جاه طلبانه انسان به سیاره ای به نام پاندورا است. منظور از این سفر به دست آوردن ماده معدنی نادری موسوم به آنابتنیم می باشد. این ماموریت تنها در صورت کوچ اجباری بومیان و تخریب «درخت زندگی»، بعنی اقامتگاهشان بر زمین معدن میسر می باشد. سربازان این مأموریت، توسط یک تیم علمی به رهبری دکتر گریس آگوستین همراهی می شوند. آنها در تلاشند جیک سالی سرباز معلول را از طریق «آواتار» که از ترکیب دی ان ای انسان و ناوی ساخته شده را به اجتماع بومی ها اعزام کنند تا ضمن مطالعه بر روی ساکنان این سیاره آن ها را متقاعد به تسلیم صلح آمیز نمایند. اما این امر محقق نمی شود؛ سرهنگ مایس کواریچ در فرماندهی تصمیم به توسل به نیروی نظامی می گیرد. جنگ بین مهاجمان و بومی ها منجر به آسیب های جدی زیست محیطی و سرکوب بومیان، به ویژه زنان می گردد. در اثنای جنگ، کامرون روایت عشقی جیک، سرباز زمینی و نیتیری از پاندورا را مطرح می سازد؛ عشقی که منجر به توهم زدایی از جیک در رویارویی با واقعیات زندگی در پاندورا می شود. از جمله مضامین آواتار بازسازی تاریخچه کشف و استعمار استرالیا، مشکلات زیست محیطی، مصرف بی رویه منابع طبیعی و نیز روابط زن و مرد می باشد. آواتار به عنوان محصولی از فناوری کامپیوتری در جهان مجازی، اشاره به اهمیت این تکنولوژی در آینده دارد ضمن آن که تلویحاً خیزش قدرت های سیاسی جدید از آسیا را برجسته می سازد.
۱۲.

آموزش زیست محیطی و جایگاه آن در برنامه درسی دوره متوسطه نظام آموزشی کشور(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: آموزش زیست محیطی دانش زیست محیطی مهارت زیست محیطی نگرش زیست محیطی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۳۵۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضع موجود آموزش زیست محیطی در چارچوب سواد زیست محیطی مارسیونسکی و رهرینگ و سه حیطه اهداف بلوم انجام پذیرفته است. روش این پژوهش، تحلیل محتوای کتاب های درسی زیست شناسی، شیمی و جغرافیا با تکنیک آنتروپی شانون وبر اساس دانش، مهارت و نگرش زیست محیطی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه ی کتاب های جدید التالیف زیست شناسی، شیمی و جغرافیا دوره متوسطه میباشدکه توسط دفتر برنامه ریزی و تالیف کتاب های درسی، برای سال تحصیلی92-93 تالیف و چاپ شده است. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست تحلیل محتوا بوده است که روایی آن توسط متخصصان حوزه محیط زیست و برنامه ریزان درسی تایید شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که از مجموع513 مولفه های زیست محیطی شمارش شده، 305 واحد به دانش زیست محیطی، 88 واحد به مهارت زیست محیطی و 119 واحد به نگرش زیست محیطی اختصاص یافت. به دانش، نگرش و مهارت زیست محیطی بطور نامتوازن توجه شده است و به بعد شناختی زیست محیطی بیش از حیطه نگرشی و مهارتی زیست محیطی توجه شده است و کتاب های درسی نیز به یک نسبت به مولفه های زیست محیطی نپرداخته است بطوری که آموزش زیست محیطی در کتاب های شیمی و زیست شناسی، بطور معناداری مغفول واقع شده است.
۱۳.

مطالعه نشانه شناختی بازنمایی زن در فیلم سینمایی ایران(مطالعه ی موردی فیلم های :سگ کشی، چهارشنبه سوری و کافه ترانزیت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی آگاهی زیست محیطی نگرش زیست محیطی رفتار زیست محیطی گروه های سنی استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۴ تعداد دانلود : ۴۲۹
این مطالعه درصدد است به برساخت معنایی و بازنمایی زن در سینمای ایران بپردازد. بر همین اساس، سه فیلم سینمایی سگ کشی، چهارشنبه سوری و کافه ترانزیت به عنوان میدان و نمونه مطالعه بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. چارچوب نظری این مطالعه مبتنی بر نظریه ی بازنمایی است و از روش تحلیل نشانه شناختی نیز برای تحلیل و تفسیر داده ها استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش، از آن جا که قدرت به طور تاریخی، اجتماعی و نمادین در دست مردان است، بنابراین مفاهیم و مقولات فرهنگی بر اساس نظام مردانه تعریف شده و مفاهیمی ذاتاً مذکرند. این مفاهیم و مقولات در دنیای زنان دارای معانی نامتعارف و گاه متضاد می باشند. برای زنان مفاهیمی مانند احقاق حق، تساوی طلبی، استقلال، قدرت، رشد، وفاداری بر اساس بهای شان برای مردان در نظر گرفته می شوند. در واقع، زنان دارای هویتی تابع و غیر مستقل هستند. به این ترتیب، زنان برای پیشرفت و تغییر در زندگی خود نه تنها با موانع ساختاری و اجتماعی روبرو هستند، بلکه ساختار نظام مردسالاری همچون وجدان در اعماق ذهن و اندیشه آن ها جای گرفته و حتی در زمان عدم حضور خود نیز پیام قدرتمندی برای زنان می فرستد و به آن ها یادآوری می کند که طبق دستورات عمل کنند.
۱۴.

بررسی تأثیر رهبری تحول آفرین سبز بر رفتارهای سبز در محل کار: نقش میانجی نگرش زیست محیطی کارکنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رهبری تحول آفرین سبز رفتار سبز نگرش زیست محیطی محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۴۴۹
مطالعات گذشته نشان میدهند زمانی که رهبران، رهبری تحولآفرین سبز را اجرا میکنند، بهطور مثبتی مسئولیت زیستمحیطی شرکت را تحت تأثیر قرار میدهند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر رهبری تحولآفرین سبز بر رفتارهای سبز کارکنان با نقش میانجی نگرش زیستمحیطی در سازمان حفاظت محیطزیست استان ایلام در سال 1397 انجام گرفت. در این پژوهش 130 نفر با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری دادهها از پرسشنامههای رهبری تحولآفرین سبز، نگرش زیستمحیطی و رفتار سبز استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها از طریق مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار Smartpls2 انجام شده است. نتایج حاصل از آزمون مدل نشاندهنده برازش مناسب مدل میباشد. نتایج آزمون فرضیهها نشان میدهد که رهبری تحولآفرین سبز بر نگرش زیستمحیطی و رفتار سبز تأثیر مثبت و معناداری دارد، علاوه بر این، نقش میانجی نگرش زیستمحیطی در رابطه میان رهبری تحولآفرین سبز و رفتار سبز تأیید گردید.
۱۵.

بررسی نگرش و رفتار زیست محیطی شهروندان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی نگرانی زیست محیطی شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۳۲۲
بسیاری از تهدیدات زیست محیطی، تخریب منابع و آلوده سازی محیط پیامد رفتار انسانی است. تنها تغییر در رفتار انسانی می تواند این مشکلات زیست محیطی را کاهش دهد. یکی از معیارهای پیش بینی رفتارهای محیط زیستی، عامل نگرش می باشد. بنابراین هدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش شهروندان شهر شیراز با رفتار زیست محیطی آنان می باشد. مطالعه ی حاضر، پیمایشی است که جامعه آماری آن شامل شهروندان (15 تا 60 سال) پنج منطقه از مناطق شهر شیراز می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول منطقی کوکران تعداد 268 شهروند و روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای است. ابزار اصلی جهت جمع آوری داده های موردنیاز، پرسشنامه براساس طیف دانلاپ می باشد. میانگین و انحراف معیار نمره رفتار زیست محیطی شهروندان 78/16 ± 79/ 71 )میانگین 0تا 100) است که در گروه های مختلف، متغیر می باشد. سن، میزان نگرانی درباره مسایل محیط زیست و روند تخریب آن، تحصیلات و نگرش با متغیر وابسته رابطه معناداری را نشان می دهند. در مدل نهایی، نگرش زیست محیطی مهم ترین عامل تاثیرگذار بر رفتار زیست محیطی می باشد. با توجه به نتایج، لازم است برنامه های فرهنگی متنوع از جمله عملکرد رسانه ها مورد ارزیابی و تاکید قرار گیرد.
۱۶.

تحلیل داده بنیاد رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی(مطالعه شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کرونا رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی پسماندزایی گرانددتئوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۴۹۲
شیوع بیماری کرونا اگرچه در ابتدا پیامدهای زیست محیطی مثبتی به همراه داشت، اما پس از مدتی، افزایش چشمگیر پسماندهای کرونایی، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل گشت. بر همین اساس تحقیق حاضر به روش کیفی گرانددتئوری به تحلیل رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی در میان شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد پرداخته است. تعداد نمونه، 26 نفر بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده اند. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق و روش تجزیه و تحلیل داده ها، نظریه مبنایی بوده است که در طی سه مرحله کدگذاری متن مصاحبه ها، در نهایت مدل پارادایم گرانددتئوری استخراج شده است. همچنین به منظور اعتباریابی تحقیق از روش «اعتبار اعضا» و برای سنجش پایایی از روش «توافق درون موضوعی» استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دو عامل «مکانیزم های پیشگیری» و «مکانیزم های درمان» سبب بروز پدیده «پسماندزایی کرونایی» شده و کنشگران در اثر وقوع آن، «رفتار زیست محیطی» را در یکی از انواع: 1)محیط دوستانه (مسئولانه)، 2)محیط نبینانه (لاقیدانه) و 3)محیط ستیزانه (وندالیستی) به عنوان راهبرد اتخاذ نموده اند که تحت تأثیر بستر حاکم و شرایط مداخله گر صورت گرفته است. بستر حاکم عبارت بودند از: 1)ویژگی های جمعیت شناختی فرد، 2)زیرساخت های بهداشتی-مراقبتی-درمانی، 3)زیرساخت های آموزشی، 4)نرخ شیوع بیماری کرونا. شرایط مداخله گر نیز عبارت بودند از: 1)ویژگی های شخصیتی فرد(تعهد و حساسیت زیست محیطی)، 2)ویژگی های اجتماعی فرد(بینش و نگرش زیست محیطی)، 3)جامعه پذیری(دانش و آگاهی زیست محیطی)، 4)فرهنگ سازی (هنجار و ارزش زیست محیطی)، 5)سیاست های دولت(اعتماد و تعلق زیست محیطی). در نهایت رفتار زیست محیطی کنشگران دو گونه پیامد را به دنبال داشته است: 1)مثبت: پالایش محیط زیست و 2)منفی: آلایش محیط زیست.
۱۷.

بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر نگرش زیست محیطی زارعان عضو و غیرعضو تعاونیهای کشاورزی شهرستان شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نگرش زیست محیطی تعاونی تولید کشاورزی زارعان شهرستان شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۲۲۳
این پژوهش با بررسی و مقایسه نگرش زیست محیطی زارعان عضو و غیرعضو تعاونیهای تولید کشاورزی در شهرستان شیراز می کوشد تا سازه های مؤثر بر شکل گیری نگرش زیست محیطی هر دو دسته زارعان را مشخص کند. در پژوهش حاضر از طریق نرم افزار spss، آماره های تی استیودنت، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه محاسبه شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای با سؤالات بسته و باز برای جمع آوری اطلاعات از 272 نفر از زارعان شهرستان شیراز بوده است. روایی صوری پرسشنامه توسط استادان بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز و پایایی آن از طریق جمع آوری اطلاعات از 32 زارع خارج از جامعه آماری و آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد.نتایج این تحقیق نشان داد که زارعان عضو تعاونیهای تولیدکشاورزی نگرش مثبت تری نسبت به حفظ محیط زیست دارند. برپایه نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه، سه متغیر: 1. میزان آگاهی از نتایج مضر برخی فعالیتها، 2. دانش زیست محیطی و 3. اعتقاد به هنجارهای اخلاقی در مجموع توانسته اند 36 درصد از تغییرات در نگرش زیست محیطی زارعان عضو را تبیین کنند. دو متغیرِ آگاهی از نتایج مضر فعالیتها و ارتباط با کارشناسان کشاورزی نیز حدود 70 درصد از تغییرات در نگرش زارعان غیرعضو را پیش بینی کردند. بنابر نتایج، توصیه می شود که در برنامه های آموزشی تعاونیها، آگاه سازی هر چه بیشتر زارعان از نتایج فعالیتهایشان بر روی منابع پایه زیست محیطی، افزایش دانش زارعان در مورد فعالیتهای حفاظت از منابع پایه زیست محیطی و تربیت اخلاقی زارعان در جهت پایبندی هر چه بیشتر به رعایت اصول اخلاقی در برخورد با محیط زیست مورد تأکید قرار گیرند تا باعث ایجاد نگرش مساعد نسبت به حفظ این منابع شوند
۱۸.

عوامل مؤثر بر پاسخگویی زیست محیطی شرکت های تعاونی تولید کشاورزی استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزش ها نگرش زیست محیطی پاسخگویی زیست محیطی شرکت شرکت های تعاونی استان ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۳۳۵
پاسخگویی زیست محیطی شرکت مبین واکنش شرکت ها به موضوعات زیست محیطی است. هدف این مطالعه بررسی تأثیر ارزش ها و نگرش زیست محیطی بر پاسخگویی زیست محیطی شرکت های تعاونی تولید کشاورزی استان ایلام بود. این تحقیق با توجه به هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی بود. جامعۀ آماری مطالعه را 70 نفر از مدیران شرکت های تعاونی تولید کشاورزی استان ایلام تشکیل دادند که به روش سرشماری مطالعه شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه بسته استفاده گردید که روایی ظاهری و محتوایی آن با نظرسنجی از متخصصان و صاحب نظران در زمینۀ موضوع تأیید شد. برای سنجش پایایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که میانگین آن برای متغیرهای مطالعه 85/0 به دست آمد. مطابق یافته ها، جهت گیری های ارزشی با نگرش زیست محیطی همبستگی معنی داری داشتند، اما با پاسخگویی زیست محیطی شرکت همبستگی نداشتند. دو ارزش قدرت و نوع دوستی 41/0 درصد از تغییرات نگرش زیست محیطی را تبیین کردند. نگرش زیست محیطی نیز با پاسخگویی زیست محیطی شرکت همبستگی نداشت. با توجه به نتایج، نتیجه گیری شد ارزش ها و نگرش زیست محیطی در میان مدیران عمیق و واقعی نبوده اند؛ زیرا منجر به رفتار مسئولانه و پاسخگو در قبال محیط زیست نشده اند. 
۱۹.

پدیدار زیست محیطی در اندیشه سیاسی ایران باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۹۱
دیدگاه انسان تأثیر مستقیم بر محیط زیست دارد. در دورهٔ مدرن انسان خود را جای خداوند قرار داد و طبیعت را به سلطه کشیده است. نتیجهٔ سلطه بر طبیعت، تجاوز به حریم های آن و بر هم زدن چرخهٔ طبیعت بوده است. در عهد باستان انسان همیشه خود را در داخل هستی تعریف می کرد و اعتقاد داشت که نمی توان و نباید چرخهٔ طبیعت را برهم ریخت. نحوهٔ تعامل انسان با طبیعت و محیط زیست در دوره های گوناگون بسیار متغیر و گاه متناقض بوده است. وجود دیدگاه زیست محور و پذیرش این اصل که انسان جزئی از طبیعت است و حیات او به حیات محیط پیرامونش بستگی دارد، باعث بروز رفتارهای مبتنی بر احترام به طبیعت و محیط زیست شده است. ایرانیان باستان نیز به عنوان یکی از اولین تمدن های شکل گرفته در جهان همواره در مسائل انسانی و زیست محیطی پیشرو بوده اند. قوانین حاکم در دوران کهن مبتنی بر الگوهای اعتقادی بوده است و سیاست های حکمرانی آن دوران با تأسی از پندارهای حفاظت از عناصر محیطی آب وخاک، گیاه و حیوان شکل گرفته است. در این مقاله علاوه بر بررسی دیدگاه زیست محور در اسطوره های به جا مانده از ایران باستان و همچنین کاوش در منابع آئین زرتشت و کتاب اوستا، به چگونگی ارتباط سیاست های شاهان و حکمرانی با اندیشه های زیست محیطی پرداخته شده است. نتیجه نشان می دهد که ایرانیان باستان با نگرشی زیست محور و با استفاده از گزاره های مذهبی سعی بر تقدس عناصر چهارگانه و تأکید بر حفظ آن داشته باشند.
۲۰.

بررسی تاثیر آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت بر دانش ، نگرش و رفتار زیست محیطی دانش آموزان مقطع ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت دانش زیست محیطی نگرش زیست محیطی رفتار زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۳۵۰
مقدمه و هدف : کسب آگاهی زیست محیطی نخستین گام در راه پایداری است و اساساً شرط بقای آینده بشریت آگاهی زیست محیطی،  توانایی فهم اصول شناخت محیط زیست و زندگی کردن بر پایه آن هاست هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روش آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت بر دانش، نگرش، رفتار زیست محیطی دانش آموزان مقطع ابتدایی بود   روش شناسی: از لحاظ روش اجرا، جزء پژوهش های نیمه تجربی (آزمایشی) است. طرح پژوهش نیز، پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دوره ابتدایی مدرسه طبیعت در سال تحصیلی 97-96 به تعداد 185نفر بود که از این تعداد یک نمونه 50 نفری از دانش آموزان پایه چهارم به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و به روش جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش (25) نفر و کنترل (25) قرار گرفتند. گروه آزمایش طی 10 جلسه 60 دقیقه ای تحت آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت قرار گرفت.ا بزار گردآوری داده ها شامل ، پرسشنامه نگرش زیست محیطی دانلاپ و جانسون (2001) ، پرسشنامه رفتار زیست محیطی کایرز (2003) و پرسشنامه دانش زیست محیطی محقق ساخته که پایایی آنها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 85/0؛ 65/0 و 79/0 محاسبه گردید. روایی این ابزارها مورد تایید صاحبنظران و استادان گروه آموزش محیط زیست قرار گرفت.  داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.  یافته ها و نتیجه گیری : نتایج نشان داد که آموزش اکتشافی مدرسه طبیعت در مقایسه با آموزش سنتی، بر دانش، نگرش و رفتار زیست محیطی دانش آموزان مقطع ابتدائی تأثیر مثبت دارد. با توجه به میزان تأثیر آموزش اکتشافی بر دانش زیست محیطی (37/0)؛ نگرش زیست محیطی (44/0) و رفتار زیست محیطی (74/0) در مقایسه با آموزش سنتی، مشخص شد که آموزش آکتشافی بیشترین تأثیر را بر رفتار زیست محیطی داشته است. پس از رفتار زیست محیطی، نگرش زیست محیطی قرار دارد و در نهایت، کمترین تأثیر آموزش اکتشافی بر دانش زیست محیطی بوده است. در نتیجه بهره گیری از محیط زیست می تواند به عنوان یکی از رویکردها و مؤلفه های موفقیت در امر آموزش و تدریس محتوای دروس مختلف در نظر گرفته شود،