مطالب مرتبط با کلیدواژه

مهارت های اجتماعی


۱۴۱.

اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر کنش وری سازشی و اختلال های هیجانی رفتاری دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کنش وری سازشی اختلال های هیجانی - رفتاری مهارت های اجتماعی روی آورد شناختی - رفتاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۲۷۷
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی با شیوه شناختی رفتاری بر کنش وری سازشی و اختلال های هیجانی رفتاری دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر پایه پنجم و ششم ابتدایی مظنون به اختلال های هیجانی رفتاری شهر لنگرود در سال تحصیلی 1392-1391 تشکیل می دادند که تعداد 30 نفر از آنها با استفاده از روش خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای سنجش کنش وری سازشی و اختلال های هیجانی رفتاری از سیاهه رفتاری کودک (آشنباخ و رسکورلا، 2001) استفاده شد. برنامه آموزش مهارت های اجتماعی والکر (والکر ، 1983) طی 17 جلسه به مدت دو ماه برای افراد گروه آزمایش ارائه شد. برای تحلیل داده از آزمون تحلیل کوواریانس اندازه گیری مکرر استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد در مرحله پس آزمون و پیگیری، بین دو گروه آزمایش و کنترل، در کنش وری سازشی و اختلال های هیجانی رفتاری تفاوت معنادار وجود دارد. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود آموزش مهارت های اجتماعی به عنوان یک برنامه مکمل آموزشی در مدارس در نظر گرفته شود.
۱۴۲.

تأثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر بهزیستی ذهنی، ناگویی هیجانی، و کفایت اجتماعی کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اختلال نافرمانی مقابله ای مهارت های اجتماعی بهزیستی ‏ذهنی ناگویی هیجانی کفایت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۴۱۸
زمینه و هدف: یکی از شایع ترین اختلال های رفتار مخرب، اختلال نافرمانی مقابله ای است و این افراد با مشکلاتی در زمینه سلامت روانی، مهارت ها، و قابلیت اجتماعی و هیجانی مواجه هستند. هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر بهزیستی ذهنی، ناگویی هیجانی، و کفایت اجتماعی کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای بود. روش: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه پژوهش 40 کودک مبتلابه اختلال نافرمانی مقابله ای بودند که با روش نمونه گیری در دسترس از میان مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره شهر قرچک در سال 1396 انتخاب و در دو گروه مساوی آزمایش و گواه (هر گروه 20 کودک) جایدهی شدند. افراد گروه آزمایش مداخله مهارت های اجتماعی را طی یک ماه در 8 جلسه 60 دقیقه ای دریافت کردند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس اختلال نافرمانی مقابله ای (هومرسن و همکاران، 2006)، پرسشنامه بهزیستی ذهنی (کی یز و ماگیار-مو، 2003)، مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (بگبی و همکاران، 1994)، و پرسشنامه کفایت اجتماعی (فلنر و همکاران، 1990) بود. داده ها با روش تحلیل کوواریانس تک متغیری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد بین گروه های آزمایش و گواه در هر سه متغیر بهزیستی ذهنی، ناگویی هیجانی، و کفایت اجتماعی تفاوت معنادار وجود دارد؛ به عبارت دیگر، آموزش مهارت های اجتماعی به طور معنادار باعث بهبود این متغیرها در کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای شد (0/01>P ). نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده در این مطالعه می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های اجتماعی با بهبود روابط بین فردی و آموزش مهارت های حل مسئله اجتماعی می تواند باعث بهبود وضعیت روانی اجتماعی و کاهش ناگویی هیجانی در کودکان مبتلابه اختلال نافرمانی مقابله ای شود.
۱۴۳.

تأثیر آموزش هوش معنوی بر مهارت های اجتماعی و سازگاری کودکان معلول جسمی حرکتی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: هوش معنوی مهارت های اجتماعی سازگاری معلول جسمی حرکتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۵ تعداد دانلود : ۴۸۴
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش هوش معنوی بر مهارت های اجتماعی و سازگاری کودکان معلول جسمی حرکتی شهرستان گنبدکاووس بود. در این پژوهشِ نیمه آزمایشی، تمام 60 کودک 5 تا 10 ساله (40 دختر و 20 پسر) معلول جسمی حرکتی از مراکز بهزیستی و توان بخشی شهرستان گنبدکاووس انتخاب و به طور تصادفی در گروه های 30 نفره گواه و آزمایش (هر یک شامل 20 دختر و 10 پسر) گمارده شدند. پس از انجام پیش آزمون بر روی گروه های آزمایش و گواه، گروه آزمایشی طی 10 جلسه 1 ساعته (در مدت زمان سه ماه) تحت مداخله آموزش مهارت های هوش معنوی قرار گرفتند و در نهایت، پس آزمون برای هر دو گروه انجام شد. داده ها، به وسیله دو پرسش نامه مهارت های اجتماعی ماتسون و سازگاری کودکان راتر در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون گردآوری شد. نتایج به دست آمده از تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش هوش معنوی بر مهارت های اجتماعی و سازگاری کودکان معلول جسمی حرکتی تأثیر معناداری دارد. بنابراین، می توان گفت: آموزش هوش معنوی، می تواند مهارت های اجتماعی و سازگاری کودکان معلول جسمی حرکتی را بهبود بخشد.
۱۴۴.

بررسی تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی از نظر 7 مهارت اجتماعی در سال تحصیلی 1399-1398

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مهارت های اجتماعی تحلیل محتوا مطالعات اجتماعی کتاب درسی دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۲۸ تعداد دانلود : ۲۸۳۶
تحقق اهداف آموزش و پرورش از طریق برنامه درسی و منابع کمک آموزشی صورت می گیرد و کتاب درسی یکی از مهم ترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان در نظام آموزشی محسوب می شود. پژوهش حاضر، به بررسی تحلیل محتوای مهارت های اجتماعی در کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی می پردازد. این پژوهش از پژوهش های ترکیبی است و در دو بخش کیفی و کمی انجام گرفته است. در بخش کیفی، ابزار شناسایی مهارت های اجتماعی با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی تدوین شده است. در بخش کمی، با استفاده از روش عامل تأییدی، اعتبار و پایایی ملاک ها و شاخص های شناسایی شده بررسی و مبنای آن با روش تحلیل محتوای کمی، مهارت های اجتماعی شمارش شده است. جامعه آماری ما در این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی استان کردستان و کتاب مطالعات اجتماعی پایه تحصیلی ششم ابتدایی سال تحصیلی 98-99 می باشد. پژوهش حاضر در پایان نمایان ساخت که مهارت های جمعی بیشترین فراوانی و مهارت های ارتباطی کم ترین فراوانی را دارند. همچنین بیشترین و کمترین ضریب اهمیت، به ترتیب به مهارت های جرأت ورزی و مهارت های ارتباطی مربوط بود: همچنین مشخص شد که مهارت های اجتماعی در کتاب مورد تحلیل این پژوهش برابر نبوده و اکثراً بر مهارت های ارتباطی، مهارت های پرورش حس همکاری و شناسایی ارزش های جامعه مانور داده شده است. بنابراین تأکید و توجه به سایر مهارت ها امری ضروری و حائز اهمیت و ارزش می باشد.
۱۴۵.

اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه مایکن بام بر توانمندسازی روان شناختی، مهارت های اجتماعی و کاهش ولع مصرف در معتادان کلینیک های ترک اعتیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت استرس به شیوه مایکن بام توانمندسازی روانشناختی مهارت های اجتماعی ولع مصرف معتادان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۴۶۴
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه مایکن بام بر توانمندسازی روان شناختی، مهارت های اجتماعی و کاهش ولع مصرف معتادان کلینیک های ترک اعتیاد بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری را بیماران تحت درمان با متادون کلینیک های ترک اعتیاد شهرمشهد در سال 1397 تشیل می دادند. تعداد30 نفر از جامعه به شیوه نمونه گیری هدفمند بر اساس معیارهای ورود به پژوهش انتخاب و به شیوه تصادفی ساده به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. هر دو گروه پرسش نامه های توانمندسازی روان شناختی استروم و همکاران (1997)، پرسش نامه مهارت های اجتماعی ثورپ و همکاران (1939) و پرسش نامه ولع مصرف فرانکن و همکاران (2000) را تکمیل نمودند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 1 ساعتی به صورت 2 جلسه در هفته تحت آموزش مدیریت استرس به شیوه مایکن بام قرار گرفتند. گروه گواه هیچگونه آموزشی دریافت نکردند. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین نمرات توانمندسازی روان شناختی و مهارت های اجتماعی گروه آزمایش به طور معنی داری بیش از گروه گواه و میانگین نمرات ولع مصرف کمتر بود. نتیجه گیری: آموزش مدیریت استرس به شیوه مایکن بام توانسته زمینه ساز کاهش ولع مصرف و افزایش توانمندسازی روان شناختی و مهارت های اجتماعی شود. بنابراین می تواند به عنوان یک روش اثر بخش در بهبود وضعیت بیماران تحت درمان اعتیاد مورد استفاده قرار گیرد.
۱۴۶.

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد دهاقان

تعداد بازدید : ۶۵۱ تعداد دانلود : ۸۸۷
مقاله پیش رو با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد دهاقان انجام شده است. روش پژوهش از نظر هدف تبیینی و براساس ماهیت و روش، میدانی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد دهاقان به تعداد 3800 نفر می باشد. نمونه آماری به تعداد 385 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده مقیاس16 گویه ای روابط والد- فرزند آلفرد بی هیل برن و پرسشنامه 32 گویه ای محقق ساخته می باشد. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه جو عاطفی0.91 و برای پرسشنامه محقق ساخته به ترتیب پایگاه اجتماعی 0.88، شبکه مشارکت اجتماعی0.81، مهارت اجتماعی0.90 و بیگانگی اجتماعی0.93 می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از از برنامه آماری SPSS و معادلات ساختاری Amos استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که متغیرهای کنترل اجتماعی، مشارکت شبکه های اجتماعی، مهارت های اجتماعی و بیگانگی اجتماعی بر سلامت اجتماعی تأثیر داشته است.
۱۴۷.

اثربخشی بازی درمانی بر مدل شناختی رفتاری بر مشکلات رفتاری و مهارت های اجتماعی کودکان دبستانی پرخاشگر

کلیدواژه‌ها: بازی درمانی مشکلات رفتاری مهارت های اجتماعی پرخاشگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۴۳۱
مشکلات رفتاری کودکان همچون پرخاشگری می تواند به تعاملات اجتماعی کودکان آسیب جدی وارد سازد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری و مشکلات رفتاری و مهارت های اجتماعی کودکان دبستانی پرخاشگر در مدارس پسرانه ابتدایی منطقه 16 تهران انجام شد. این پژوهش، یک مطالعه نیمه آزمایش با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه شاهد بود. در این پژوهش، 30 پسر 11 – 7 ساله با رفتار پرخاشگرانه شرکت داشتند که به روش نمونه گیری در دسترس از مدارس ابتدایی منطقه 16 تهران انتخاب شده بودند. آزمودنی ها به دو گروه 15 نفری آزمایش و شاهد تقسیم شدند. گروه آزمایش، بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری را در 12 جلسه دریافت کردند. درحالی که به گروه شاهد این آزمایش ارائه نشد. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش پرسش نامه مشکلات رفتاری راتر – فرم والدین (1975) و مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام والیوت (1990) بود. والدین پرسش نامه مشکلات رفتاری راتر و ملمان مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام والیوت را برای آزمودنی ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. اطلاعات به دست آمده از پرسش نامه قبل و بعد از مداخله با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری و نسخه 23 نرم افزار spss تجزیه وتحلیل شد. در ابتدا مفروضه های طبیعی بودن و همگنی واریانس و کوواریانس متغیرها ارزیابی شد. آزمون کلموگروف اسمیرنوف حاکی از آن بود که همه متغیرها طبیعی هستند (05/0 > p). آزمون باکس هم فرض همگنی واریانس و کوواریانس و کوواریانسی را تائید کرد؛ بنابراین مفروضه های آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد. بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری اثر معناداری بر مشکلات رفتاری و مهارت های اجتماعی کودکان پرخاشگر (0001/0 < p) دارد.
۱۴۸.

تأثیر آموزش حل مسئله بر مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیش دبستانی حل مسئله مهارت های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۱ تعداد دانلود : ۵۸۱
زمینه و هدف: مهارت های اجتماعی، رفتارهای اجتماعی مورد قبول و فراگرفته شده ای هستند که موجب ارتباط با دیگران و بهبود کیفیت زندگی شده و در برقراری ارتباط مؤثر و پذیرش اجتماعی نقش مهمی دارند. از سویی دیگر حل مسئله یکی از مهم ترین مهارت هایی است که می تواند سلامت روانی کودکان را در رویارویی با مشکل های کنونی و آینده حفظ و تقویت کند؛ بنابراین در این راستا تقویت مهارت حل مسئله یکی از راه های مقابله با مشکل های زندگی است هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر حل مسئله بر مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی، بود. روش: روش این پژوهش، کاربردی و به لحاظ شیوه اجرا، نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. کودکان مقطع پیش دبستانی مهدکودک های شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 97-1396، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 24 نفر (شامل 16 پسر و 8 دختر) از این کودکان، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه، به شیوه تصادفی جایدهی شدند. برای جمع آوری داده ها، از مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی (گرشام و الیوت،1990) استفاده شد. ابتدا از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد، سپس افراد گروه آزمایش، 16 جلسه تحت آموزش مهارت حل مسئله قرار گرفتند در حالی که گروه گواه مداخله هدفمندی دریافت نکرد. سپس، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. پس از گذشت چهار ماه، دوره پیگیری نیز برای هر دو گروه به عمل آمد تا پایایی نتایج با گذشت زمان مورد بررسی قرار گرفته باشد. در نهایت داده ها با استفاده از آزمون اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار SPSS-20 تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش حل مسئله در دو مرحله پس آزمون و پیگیری باعث افزایش مهارت های اجتماعی (شامل همکاری، جرئت ورزی، مسئولیت پذیری و خودمهارگری) در کودکان پیش دبستانی شده است (0/001> p ). نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گرفت از آنجا که مهارت حل مسئله به چگونگی برطرف کردن مشکلات و مدیریت مسائل زندگی مربوط می شود،آموزش این مهارت ها به کودک، زمینه ساز بهبود تعامل و ارتباط سازنده و مؤثر با جهان پیرامون شده و موجب ارتقاء سطح مهارت های اجتماعی و روابط بین فردی مطلوب می شود. آموزش مهارت های حل مسئله در این مطالعه توانسته است زمینه همکاری، مسئولیت پذیری، و تعامل بین فردی مطلوب را در کودکان تقویت کند و در نهایت موجب افزایش مهارت های اجتماعی افراد گروه آزمایش شده است.
۱۴۹.

پیش بینی مهارت های اجتماعی نوجوانان براساس هوش هیجانی والدین آن ها

کلیدواژه‌ها: مهارت های اجتماعی هوش هیجانی نوجوان والدین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۴۵۶
مقدمه: هوش هیجانی و مهارت های اجتماعی دو مفهوم درهم تنیده ای هستند. چرا که میزان مهارت های اجتماعی نیاز به هوش هیجانی دارد و هوش هیجانی نیز از طریق مهارت های اجتماعی ظهور می یاید. هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه بین مهارت های اجتماعی نوجوانان با هوش هیجانی والدین آن ها در بین نوجوانان شهر تهران و همچنین، پیش بینی سطح مهارت های اجتماعی نوجوانان بر اساس هوش هیجانی والدین آن ها انجام شد. روش: روش این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه این مطالعه شامل کلیه نوجوانان تهرانی (۱۳ تا ۱۷ سال) بود که والدین آن ها در قید حیات بودند. نمونه این مطالعه شامل ۱۵۰ نوجوان تهرانی (همراه با والدین شان) بود که از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات علاوه بر پرسش نامه جمعیت شناختی از دو پرسش نامه مهارت اجتماعی نوجوانان ایندربیتزن و فوستر (۱۹۹۲) و هوش هیجانی گلمن (۲۰۰۱) استفاده شد . از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و تحلیل رگرسیون چند متغیره از طریق نرم افزار ۲۲ SPSS جهت تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد رابطه معناداری بین سطح مهارت های اجتماعی نوجوان و هوش هیجانی والدین شان وجود دارد (در سطح ۰/۰۵). همچنینی، ۱۴/۴ درصد از واریانس متغیر مهارت های اجتماعی نوجوان توسط هوش هیجانی والدین تبیین شد. به صورت دقیق تر طبق تحلیل رگرسیون داده ها، ۳/۹ درصد از واریانس متغیر مهارت های اجتماعی نوجوان توسط هوش هیجانی مادر و ۰/۵ درصد از واریانس توسط هوش هیجانی پدر برآورد شد. نتیجه گیری: بنابراین، می توان گفت بالا بودن هوش هیجانی والدین، رابطه مثبت و معناداری با افزایش سطح مهارت های اجتماعی نوجوان دارد.
۱۵۰.

پیش بینی اعتیاد به اینترنت بر اساس مهارت های اجتماعی و امنیت روانی دانشجویان

کلیدواژه‌ها: اعتیاد به اینترنت مهارت های اجتماعی امنیت روانی دانشجویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۹ تعداد دانلود : ۶۶۰
مقدمه: اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان تحت الشعاع عوامل روان شناختی گوناگونی است که می توان از این میان به مهارت های اجتماعی و امنیت روانی اشاره کرد. هدف: پژوهش حاضر، با هدف تعیین رابطه بین مهارت های اجتماعی و امنیت روانی دانشجویان با اعتیاد به اینترنت و همچنین، پیش بینی اعتیاد به اینترنت بر اساس مهارت های اجتماعی و امنیت روانی دانشجویان دانشگاه پیام نور انجام شد. روش: روش این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه شامل کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور شهر تهران در سال ۱۳۹۸ بود و نمونه شامل ۲۵۰ دانشجو بود که از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات علاوه بر پرسش نامه جمعیت شناختی از سه پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (۱۹۹۶) مهارت های اجتماعی ماتسون (۱۹۸۳) و امنیت روانی مازلو (۲۰۰۴) استفاده شد . برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و تحلیل رگرسیون چند متغیره از طریق نرم افزار ۲۲ SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد رابطه معناداری بین اعتیاد به اینترنت با مهارت های اجتماعی و امنیت روانی دانشجویان وجود دارد (۰/۰۵> P ). همچنین، ۸/۷ درصد از واریانس متغیر اعتیاد به اینترنت دانشجویان توسط مهارت های اجتماعی و ۲/۳ درصد توسط امنیت روانی تبیین می شود. نتیجه گیری: بنابراین، می توان گفت میزان مهارت های اجتماعی و امنیت روانی بالا با کاهش اعتیاد به اینترنت رابطه مثبت و معناداری دارد و کاهش میزان اعتیاد به اینترنت را پیش بینی می کنند.
۱۵۱.

اثربخشی آموزش ارزش های اخلاقی (از طریق قصه گویی و پویانمایی) بر رشد مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش ارزش های اخلاقی قصه گویی پویانمایی مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۸ تعداد دانلود : ۷۵۴
هدف پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش ارزش های اخلاقی (از طریق قصه گویی و پویانمایی) بر رشد مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهش، از نوع طرح های عاملی «شبه آزمایشی» بود.  102 کودک یک مرکز پیش دبستانی از جامعه آماری کودکان پیش دبستانی ناحیه دو شهر یزد در سال 1394 انتخاب شده و به پنج گروه معادل منتسب شدند. در نهایت به تصادف چهار گروه به عنوان گروه آزمایش (جنسیت* قصه/کارتون) و یک گروه کنترل (پسر بدون مداخله) انتخاب شدند. آموزش ارزش های اخلاقی گروه های آزمایش از طریق قصه گویی یا پویانمایی در ده جلسه سی دقیقه ای اجرا شد. قبل و بعد از آموزش، پرسشنامه مهارت های اجتماعی ویرت (1984) توسط والدین و مربیان تکمیل شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون مانکوا، تحلیل کواریانس و تحلیل واریانس انجام شد. یافته ها نشان داد از نظر والدین، آموزش ارزش های اخلاقی از طریق کارتون (موثرتر در پسران) و قصه گویی (موثرتر در دختران) به طور معناداری (001/0 > p) باعث رشد مهارت های اجتماعی کودکان (در محیط غیررسمی خانه) می شود. همچنین از نظر مربیان، آموزش ارزش های اخلاقی از طریق قصه گویی به طور معناداری (001/0> p) باعث رشد مهارت های اجتماعی کودکان ( در محیط رسمی آموزشگاه) می شود. در مجموع، مهارت اجتماعی دختران از پسران دوره پیش دبستانی بالاتر است.
۱۵۲.

بررسی رابطه بین هوش هیجانی مدیران و سبک تصمیم گیری آنان در مدارس مقطع متوسطه شهر بجنورد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: هوش هیجانی سبک تصمیم گیری آمرانه سبک تصمیم گیری مشورتی سبک تصمیم گیری مشارکتی مهارت های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۹۹
این پژوهش با عنوان بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سبک تصمیم گیری مدیران در مدارس متوسطه شهرستان بجنورد در نیمه نخست سال 1387 انجام گرفت. سوال اصلی این پژوهش این است که آیا بین هوش هیجانی مدیران وسبک تصمیم گیری آنان رابطه وجود دارد؟ به همین منظور هوش هیجانی به عنوان متغیر مستقل (پیش بین) و سبک تصمیم گیری به عنوان متغیر وابسته (ملاک) مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد . جامعه آماری دبیران مقطع متوسطه بجنورد که شامل 1200 نفر وهمچنین 70 نفر از مدیران مقطع متوسطه است حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 291 نفر دبیر و60 نفر مدیر می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تعیین هوش هیجانی و سبک تصمیم گیری از دو پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ و سبک تصمیم گیری استفاده شده است. که جهت تعیین روایی پرسشنامه ها از نظرات اساتید مجرب و صاحبنظران و تحقیقات پیشین که در رابطه با این موضوع بوده است استفاده گردید و برای سنجش پایایی (اعتبار) پرسشنامه از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی وبا بکار گیری برنامه نرم افزاری SPSS شامل: شاخص های آماری (رسم جدول، فراوانی، درصد فراوانی، نمودارها) همچنین از آمار استنباطی شامل: آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون خی دو استفاده گردید. یافته های پژوهش در فرضیه اصلی وجود رابطه بین هوش هیجانی وسبک تصمیم گیری درسطح اطمینان 95 درصد را مورد تأیید قرارمی دهد.همچنین بین مولفه های هوش هیجانی که شامل: خود انگیزی، خود کنترلی، هوشیاری اجتماعی با سبک تصمیم گیری در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معناداری وجود دارد و نیز بین دو مولفه مهارت های اجتماعی و خود آگاهی با سبک تصمیم گیری در سطح اطمینان95 درصد رابطه معنا دار وجود ندارد.
۱۵۳.

رابطه مهارت های اجتماعی و اعتقادات مذهبی با طلاق عاطفی در مراجعین زن به مراکز روان شناختی شهر اهواز

کلیدواژه‌ها: طلاق عاطفی روان شناسی مهارت های اجتماعی اعتقادات مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۲۸۴
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین مهارت های اجتماعی و اعتقادات مذهبی با طلاق عاطفی در مراجعین زن به مراکز روان شناختی شهر اهواز بود. حجم نمونه پژوهش 216 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. طرح تحقیق از نوع همبستگی بود. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش، مقیاس طلاق عاطفی گاتمن(1995) ، پرسشنامه مهارت های اجتماعی ماتسون (1983) و پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت (1967) بود. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغییری استفاده شد. نتایج نشان دادکه بین اعتقادات مذهبی درونی با طلاق عاطفی مراجعین زن رابطه منفی معنی داری وجود دارد و بین مهارت های اجتماعی و طلاق عاطفی مراجعین زن به رابطه وجود ندارد. همچنین بین اعتقادات مذهبی بیرونی با طلاق عاطفی مراجعین زن به رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. همین نتایج تحلیل رگرسیون چند متغییره نشان داد که متغیرهای اعتقادات مذهبی درونی و مهارت های اجتماعی به ترتیب پیش بینی کننده طلاق عاطفی مراجعین زن به مراکز روانشناختی می باشند.
۱۵۴.

تاثیر آموزش روش تعامل همه جانبه بر کاهش رفتارهای چالش برانگیز و افزایش مهارت های اجتماعی در کودکان با اختلال طیف اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روش تعامل همه جانبه رفتارهای چالش برانگیز مهارت های اجتماعی کودکان طیف اتیسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۹ تعداد دانلود : ۴۹۲
هدف: پژوهش حاضر با هدف تأثیر آموزش روش تعامل همه جانبه بر کاهش رفتارهای چالش برانگیز و افزایش مهارت های اجتماعی در کودکان با اختلال طیف اتیسم در مرکز اتیسم ندای عصر شهر تهران در سال 97-1396 می باشد. روش: روش پژوهش به صورت آزمایشی از نوع طرح های تک آزمودنی با چند خط پایه و چند نوع درمان (A-B-A-B) بود. حجم نمونه شامل 5 نفر از کودکان 5 تا 8 ساله دارای اختلال طیف اتیسم بود که از بین جامعه آماری 36 نفری، به صورت غیر تصادفی هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. هر نفر طی 22 جلسه سه خط پایه اول، 8 جلسه خط درمان اول، سه خط پایه دوم و 8 جلسه خط درمان دوم تحت مداخله با روش تعامل همه جانبه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از مشاهده و پرسشنامه رفتار چالش برانگیز جلیلی(1386) و پرسشنامه مهارت های ارتباط اجتماعی (SCQ) راتر و همکاران(2003) جمع آوری شد. یافته ها: نتایج نشان داد اندازه اثر در متغیر رفتارهای چالش برانگیز در آزمودنی اول26/1، آزمودنی دوم33/1، آزمودنی سوم49/0، آزمودنی چهارم83/1 و آزمودنی پنجم71/0 برآورد شده است، همچنین نتایج نشان داد اندازه اثر در متغیر مهارت های اجتماعی در آزمودنی اول 55/0، آزمودنی دوم 90/0، آزمودنی سوم74/0، آزمودنی چهارم76/0 و آزمودنی پنجم 03/1 می باشد که اندازه اثر آزمودنی ها بین 41/0 تا 7/2 درصد قرار دارند که نشان می دهد روش تعامل همه جانبه تأثیر معنی داری بر رفتار چالش برانگیز و مهارت های اجتماعی کودکان طیف اتیسم دارد. همچنین نتایج نشان داد اندازه اثر در مؤلفه های ارتباط چشمی، لمس و بازی انفرادی در پنج آزمودنی بین 41/0 تا 7/2 قرار دارد که نشان دهنده تأثیر روش همه جانبه بر مؤلفه های ذکر شده می باشد. نتیجه گیری: با توجه به تأثیر این نوع مداخله پیشنهاد می شود مربیان و متخصصین امر از روش تعامل همه جانبه برای بهبود رفتارهای چالش برانگیز و افزایش مهارت های اجتماعی کودکان با طیف اتیسم استفاده کنند.
۱۵۵.

اثربخشی آموزش شناختی رفتاری مثبت نگر بر کارکردهای اجرایی و مهارتهای اجتماعی دانشجویان با نقص توجه /بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش شناختی - رفتاری مثبت نگر کارکردهای اجرایی مهارت های اجتماعی نقص توجه/بیش فعالی.

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۳۶۷
هدف :پژوهش حاضر با هدف اثر بخشی برنامه شناختی رفتاری مثبت نگر بر کارکردهای اجرایی ومهارت های اجتماعی، بر روی دانشجویان داری نقص توجه/ بیش فعالی دانشگاه شهر دامغان انجام شد. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشجویان (دختر و پسر) دانشگاه دامغان در سال 1397 بودکه در طرح پایش سلامت روانی دانشجویی شرکت کردند. تعداد 30 دانشجو که در پرسشنامه غربالگری نقص توجه و بیش فعالی کانرز بالاترین نمره را کسب کردند در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) به صورت تصادفی انتخاب شدند. پس ازآن هر دو گروه، پرسشنامه های کارکردهای اجرایی بارکلی و مهارت های اجتماعی ریگو و کاناری را تکمیل کردند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه تحت آموزش برنامه شناختی رفتاری مثبت نگر قرار گرفتند. بعد از اتمام آموزش هر دو گروه مجدداً پرسشنامه های فوق را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 و روش تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شد و سطح معناداری برابر با 05/0 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد تأثیر آموزش برنامه شناختی رفتاری مثبت نگر بر کارکردهای اجرایی ومهارت های اجتماعی و زیرمقیاسهای آن ها معناداربود (001/0P<). نتایج : یافته ها نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در ارتباط با کارکردهای اجرایی، مهارت های اجتماعی و خرده مقیاس های آن ها تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: با به کارگیری برنامه شناختی رفتاری مثبت نگر، تغییر باورها، مثبت اندیشی، آموزش رفتارها و راهکارهای موثر می توان کارکردهای اجرایی و مهارت های اجتماعی دانشجویان دارای نقص توجه/بیش فعالی را بهبود بخشید.
۱۵۶.

نقش مهارت های اجتماعی و هوش هیجانی در پیش بینی میزان اعتیاد به اینترنت دانشجویان

کلیدواژه‌ها: اعتیاد به اینترنت مهارت های اجتماعی هوش هیجانی دانشجویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۵۴۲
مقدمه: با توجه به این که امروزه اعتیاد به اینترنت نوعی اختلال روان شناختی حساب می شود، می تواند آسیب های جدی برای دانشجویان به عنوان گروه در معرض خطر پدید آورد. هدف: هدف از پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین مهارت های اجتماعی و هوش هیجانی با اعتیاد به اینترنت دانشجویان دانشگاه پیام نور- واحدهای استان البرز بود. روش: روش مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه این مطالعه شامل کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور استان البرز در سال ۱۳۹۸ بود و بر این اساس۳۵۰ دانشجو با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه های اعتیاد به اینترنت یانگ (۱۹۹۶) مهارت های اجتماعی ریگو و کاناری (۲۰۰۳) و هوش هیجانی گلمن (۲۰۰۱) را تکمیل کردند. شاخص های آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون چند متغیره از طریق نرم افزار SPSS ورژن ۲۲ استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد رابطه منفی و معناداری بین اعتیاد به اینترنت با مهارت های اجتماعی و هوش هیجانی وجود دارد (P<۰/۰۵). به عبارت دیگر، با افزایش میزان مهارت های اجتماعی و هوش هیجانی در دانشجویان، میزان اعتیاد به اینترنت در بین آن ها کاهش می یابد و بالعکس. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد مهارت های اجتماعی و هوش هیجانی قادر به پیش بینی معنی دار اعتیاد به اینترنت هستند و ۹/۳ درصد از واریانس اعتیاد به اینترنت دانشجویان توسط مهارت های اجتماعی و ۴/۲ درصد توسط هوش هیجانی تبیین می شود. نتیجه گیری: به عنوان نتیجه می توان گفت، هرچه میزان مهارت های اجتماعی و هوش هیجانی در دانشجویان افزایش یابد، امکان ابتلا به اعتیاد به اینترنت کاهش می یابد.
۱۵۷.

اثربخشی آموزش نظریه ذهن بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظریه ذهن مهارت های اجتماعی نافرمانی مقابله ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۸۱
هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر بخشی آموزش نظریه ذهن بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. 30 دانش آموز دارای اختلال نافرمانی مقابله ای به صورت در دسترس از میان مراجعه کنندگان فرهنگسرای های شهرداری کرمانشاه در سال 1395 انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی کرشام و الیوت و سیاهه اختلال بی اعتنائی مقابله ای ساکوما بود. گروه آزمایش آموزش نظریه ذهن را در 10 جلسه یک ساعته دریافت نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها: در پس آزمون میانگین مهارت اجتماعی، در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری داشت (01/0P<). نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت آموزش نظریه ذهن بر مهارت های اجتماعی دانش آموران دارای اختلال نافرمانی مقابله ای مؤثر است.
۱۵۸.

تحلیل و بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر

نویسنده:
تعداد بازدید : ۸۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۴۹
هوش هیجانی با ب ه ک ارگیری مهارتهای اجتماعی میتواند به س ازگاری اجتم اعی فرد کمک کن د و در ای ن رابط ه از رفتاره ایی نظی ر همکاری، مسؤولیت پذیری، هم دلی، خویش تنداری و خوداتکایی استفاده کن د.افراد با سازگاری مثبت قادر به انطباق مؤثر با نیازه ای زندگی هستند، اما افراد با سازگاری منفی راهبرده ای انطباقی نامناسب دارند و یا فاقد مهارته ای انطب اقی لازم هستند.مقاله حاضر با هدف «بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر» صورت گرفته است.در این مقاله از روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی استفاده شد.جامعه آماری مورد مطالعه در این مقاله کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه بود.برای جمع آوری داده های مورد نیاز، پرسشنامه هوش هیجانی شوت و مقیاس سازگاری اجتماعی بل به کار رفته است.نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی و مولفه های آن (ارزیابی هیجانی، تنظیم هیجانی، ابراز هیجانی و به کارگیری هیجان) با سازگاری اجتماعی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد و مولفه های ارزیابی هیجانی و ابراز هیجانی بهترین پیش بینی کننده سازگاری اجتماعی هستند.
۱۵۹.

تاثیر شنیدن موسیقی (ریتمیک و ملودیک) بر توجه و تمرکز دیداری، شنیداری و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: موسیقی توجه و تمرکز تمرکز دیداری تمرکز شنیداری مهارت های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۵۶۳
هدف: پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شنیدن موسیقی بر توجه و تمرکز دیداری، شنیداری و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی بود. روش: پژوهش حاضر آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون بوده و جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از کلیه کودکان دختر و پسر (4 تا 6 ساله) منطقه 2 شهر تهران که در سال تحصیلی 1390-1391 در مهد کودک ها ثبت نام نموده و نمونه مورد بررسی در این پژوهش شامل دو گروه 30 نفری (15 دختر و 15پسر) 5 -6 سال بود که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. این دو گروه با استفاده از آزمون هوش ریون همتا شده و سپس از طریق پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل مورد سنجش قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز نیز از، آزمون های دقت تولوز-پیرون، توجه شنیداری و مهارت های اجتماعی گرشام و الیووت جمع آوری شد. گروه آزمایش به مدت10 جلسه 45 دقیقه ای در معرض موسیقی قرار گرفتند. پس از خاتمه دوره، هر دو گروه با استفاده از پس آزمون با هم مقایسه شدند. در تحلیل آماری، از تحلیل کوواریانس و هم چنین بررسی اندازه اثراستفاده گردید یافته ها: نشان داد 1-شنیدن موسیقی بر تمرکز دیداری، شنیداری و مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی مؤثر است؛ 2- فرایند یادگیری بدون توجه و تمرکز لازم نمی تواند انجام بپذیرد؛ 3- یکی از راه های جلب تمرکز، استفاده از موسیقی (ریتمیک، ملودیک) است.
۱۶۰.

مدل یابی پیشرفت تحصیلی براساس ترتیب تولد با میانجی گری هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترتیب تولد پیشرفت تحصیلی هوش معنوی مهارت های اجتماعی خلاقیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۳۳۱
مقدمه: ﺍﻣﺘیﺎﺯﺍﺕ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪه ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻭﻝ ﺑﺮ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﻌﺪی ﺩﺭ ﺻﻔﺎﺕ ﺷﺨﺼیﺘی، ﻫﻮﺵ ﻭ ﭘیﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼیﻠی، ﺑﺨﺸی ﺍﺯ ﭘﺪیﺪﻩای است کﻪ ﺑﻪ اثر ﺗﺮﺗیﺐ ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ. ﻧﻈﺮیﻪ ﻫﺎی ﺗﺮﺗیﺐ ﺗﻮﻟﺪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺒییﻦ ﺍﺛﺮ ﺗﺮﺗیﺐ ﺗﻮﻟﺪ، یﻌﻨی تفاوت های ﻫﻮﺷی ﻭ عملکردی ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺍﺭﺍی ﺗﺮﺗیﺐ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻓﺮﺿیه کﺎﻫﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ خانواده ﻭ ﺍﻟﮕﻮی ﻫﻢ ﺁﻣیﺰی ﺩﻭ ﻧﻈﺮیه ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﺍیﻦ ﺯﻣیﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ کﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮﺗﺮی ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻭﻝ ﺑﺮ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﻌﺪی ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻮﺵ ﻭ ﭘیﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼیﻠی ﺗﻮﺿیﺢ ﻣی ﺩﻫﻨﺪ، بنابر موضوع فوق این پژوهش با هدف بررسی مدل یابی پیشرفت تحصیلی براساس ترتیب تولد با میانجیگری هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت در دانش آموزان انجام شد.روش: روش از نوع پژوهش های همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر پایه دهم متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 1472 نفر تشکیل دادند. در این پژوهش برای تعیین حجم نمونه با توجه به تعداد متغیرهای مشاهده شده و تخصیص ضریب 15 برای هر متغیر و با احتساب احتمال وجود پرسشنامه های ناقص 250 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزارهای گردآوری داده ها شامل مقیاس هوش معنوی کینگ، مقیاس مهارت های اجتماعی ایندربیتزن، فوستر و مقیاس خلاقیت تورنس و پرسش ترتیب تولد اول تا سوم در خانواده مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که بین ترتیب تولد، هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان رابطه مثبتی وجود دارد، همچنین مدل پژوهش تأئید گردید و به طور کلی 38 درصد از پیشرفت تحصیلی توسط ترتیب تولد، هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت قابل تبیین می باشد. همچنین ترتیب تولد أثر مستقیم معنادار بر پیشرفت تحصیلی داشت و ترتیب تولد با میانجیگری هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت أثر غیر مستقیمی بر پیشرفت تحصیلی نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به تأثیر ترتیب تولد بر پیشرفت تحصیلی در محتوای آموزشی به افراد توجه به این عامل می تواند پیرو متغیرهای واسط همانند هوش معنوی، مهارت های اجتماعی و خلاقیت، تأثیرات بسزایی بر پیشرفت تحصیلی ایجاد نماید.