موانع اجرای استراتژی

صنعت خودرو از صنایع اصلی کشور ما به شمار می آید که با تولید فزاینده به خصوص در سال های اخیر، نقش بسزایی را در اقتصاد کشور بازی کرده و می کند. با توسعه ی ظرفیت های تولید در شرکت های خودروسازی داخلی، شاهد شکل گیری رقابت نسبی در برخی از بخش-های بازار خودرو در کشور هستیم. از مقولات مهم در امر تولید و فروش در شرایط رقابت، مقوله ی بازاریابی است، که علاوه بر ضرورت تدوین استراتژی های بازاریابی مناسب، نیاز به پیاده سازی آن ها نیز است. به دلیل پیچیدگی و چند بعدی بودن مقوله ی پیاده سازی و اجرای استراتژی های بازاریابی کمتر به این مهم پرداخته شده است. این مقاله به تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی عوامل بازدارنده ی اجرای استراتژی های بازاریابی می پردازد. تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی بر اساس نظرات خبرگان برنامه ریزی بازاریابی حاصل از مطالعه ی میدانی و طراحی پرسشنامه بیانگر وجود دو خوشه ی اصلی و خوشه های جزیی بیشتر با تفاوت کمتر است. تحلیل نتایج نشان می دهد، عامل رهبری ضعیف با تفاوت زیاد از سایر 39 عامل به عنوان مهم ترین عامل بازدارنده مطرح است. خوشه با عوامل متمایز از دیگران شامل 4 عامل کمبود نیروی انسانی جهت پیاده سازی استراتژیهای بازاریابی؛ محدودیت منابع مالی در مورد پیاده سازی استراتژی های بازاریابی؛ محدودیت زمانی در مورد پیاده سازی استراتژی های بازاریابی و عدم دسترسی به اطلاعات در مورد تدوین استراتژی های بازاریابی می شود.

چند صباحی است که بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران مدیریت استراتژیک دریافته اند که حدود 70 تا 90 درصد استراتژی های تدوین شده، عملاً یا اجرا نمی شوند و یا اجرای آنها به کلی با برنامه ی تدوین یافته تفاوت داشته اند. در نتیجه، پرداختن به موانع اجرای استراتژی ها به موجی فکری تبدیل شده است. پژوهش حاضر بر آن بود تا با تکیه بر فراترکیب تمامی پژوهش های انجام شده در ایران، موانع اجرای استراتژی ها در سازمان های دولتی را شناسایی کند. به این ترتیب، با مراجعه به مهم ترین پایگاه های داده ای در ایران، 40 مقاله دریافت و با تکیه بر روش کاسپ، اعتباریابی شدند. برای تحلیل داده ها نیز از تحلیل محتوای قیاسی و استقرایی به صورت همزمان استفاده شد. در مجموع، 291 مانع از پژوهش های مختلف استخراج شدند که به 12 مانع فرعی، 4 مانع اصلی و 2 مضمون نهایی تقسیم شدند. یافته ها نشان داد اگرچه که بیشترِ موانع به اجرای استراتژی برمی گردند اما آنچه چنین وضعیتی را ایجاد کرده است آن بوده که برنامه های استراتژیک اغلب بسیار بلندپروازانه و دست نیافتنی تدوین شده اند و در نتیجه، مجریان اجرای استراتژی نیز تنها مجبورند که استراتژی هایی را در پیش بگیرند که نه تنها وضع موجود را چندان تغییر ندهد بلکه بسیار شبیه به وضع موجود باشد.

چند صباحی است که بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران مدیریت استراتژیک دریافته اند که حدود 70 تا 90 درصد استراتژی های تدوین شده، عملاً یا اجرا نمی شوند و یا اجرای آن ها به کلی با برنامه تدوین شده تفاوت دارد. از یک سو، این مسئله در نظام آموزشی که با سازوکاری حساس روبه رو است از اهمیت بیشتری برخوردار است. درنتیجه، پرداختن به موانع اجرای استراتژی ها به موجی فکری تبدیل شده است. از دیگر سو، با توجه به وابستگی طبقه های اجتماعی ایران به نهادهای دولتی، تنها با شناسایی موانع اجرای استراتژی در سازمان های دولتی است که می توان، درکی از شیوه اجرای استراتژی در نظام آموزشی ایران به دست آورد. پژوهش حاضر بر آن بود تا با تکیه بر سنتزپژوهی همه پژوهش های انجام شده در ایران، موانع اجرای استراتژی ها در سازمان های دولتی را شناسایی کند. برای دست یافتن به این هدف، با مراجعه به مهم ترین پایگاه های داده ای فارسی، 40 مقاله دریافت و با تکیه بر روش کاسپ، اعتباریابی شدند. برای تحلیل داده ها نیز از تحلیل محتوای قیاسی و استقرایی به صورت هم زمان استفاده شد. درمجموع، 291 مانع از پژوهش های مختلف استخراج شدند که به 12 مانع فرعی، 4 مانع اصلی و 2 مضمون نهایی تقسیم شدند. یافته ها نشان داد که نه تنها بیشترِ موانع به اجرای استراتژی برمی گردند، بلکه محتوایِ موانع نیز گوناگون و متنوع بوده اند. چنین یافته ای نشان از آن دارد چرخه استراتژیک در سازمان های دولتی ره به سوی چرخه شوم روزمرگی برده اند.

مقاله حاضر بررسی موانع اجرای استراتژی در سازمان آموزش و پرورش استان کردستان است. به منظور حصول به چنین هدفی، با انتخاب یک رویکرد کیفی بر مبنای روش توصیفی- پیمایشی و با استفاده از مصاحبه ی نیمه سازمان یافته با مدیران و کارشناسان سازمان آموزش و پرورش استان کردستان داده های پژوهشی، جمع آوری و از طریق روش تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که موانع ادراکی، نگرشی و مهارتی (موانع فردی) و کمبود منابع سازمانی، ناکارآمدی ساختار سازمان، ناکارآمدی فرهنگ سازمان، عدم اثربخشی دوره های آموزشی، ناکارآمدی مدیریت عالی سازمان و مداوم نبودن نظارت و ارزشیابی (موانع زمینه ای سازمانی)، از جمله موانع و مشکلات عمده در اجرای استراتژی های سازمان آموزش و پرورش استان کردستان می باشند.