مطالب مرتبط با کلیدواژه

شهر کرج


۱.

تحلیل نگرش شهروندان کرج نسبت به مشارکت در کشاورزی اجتماع- پشتیبان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نگرش شهروندان شهر کرج کشاورزی اجتماع پشتیبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۸ تعداد دانلود : ۷۶۰
هدف این تحقیق توصیفی-پیمایشی، تحلیل نگرش شهروندان شهر کرج نسبت به مشارکت در کشاورزی اجتماع-پشتیبان بود. جامعه آماری آن شامل سرپرستان خانوارهای ساکن در مناطق دهگانه شهر کرج (386008N=) بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 300 نفر به عنوان نمونه تعیین گردید. ابزار تحقیق، پرسشنامه ای بود که روایی آن بر اساس نظر جمعی از اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران تأیید گردید و برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید (84/0 تا 95/0) که بیانگر مناسب بودن ابزار تحقیق بود. یافته های پژوهش نشان داد که مهم ترین اهداف شهروندان از مشارکت در کشاورزی اجتماع- پشتیبان، دسترسی به مواد غذایی سالم تر، انگیزه های اقتصادی و علاقه به طبیعت بود. نتایج حاصل از آزمون t نشان داد که بین نگرش شهروندان از نظر متغییرهای تعداد مزرعه از نظر مشارکت، محل تولد، سابقه خرید مستقیم محصول و جنسیت، نسبت به مشارکت در کشاورزی اجتماع- پشتیبان تفاوت معنیدار وجود داشت.
۲.

تحلیل فضایی جرم در شهر کرج (با استفاده از GIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جرم تحلیل فضایی جغرافیای اجتماعی شهر کرج بخش حاشیه نشین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳۵ تعداد دانلود : ۹۹۵
با توجه به بالا بودن نرخ جرم و جنایت کشور در مقایسه با سایر کشورهای جهان به ویژه در شهر کرج به عنوان بزرگ ترین اقمارشهر کشور در این مقاله سعی شده تا ضمن تحلیل فضایی جرایم و شناسایی مکان های جرم خیز و محل سکونت مجرمین در سطح شهرکرج، به ارزیابی شرایط مکانی شهر و حوزه های جرم در رفتار و فعالیت های غیر قانونی بپردازد. در این بررسی از روش های تحلیل همبستگی و فرصت های جرم بر اساس نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین ارتکاب جرایم و ویژگی های محل وقوع جرم مثل تاریکی و خلوتی محیط ارتباط معناداری وجود دارد. به علاوه، تراکم جمعیت و افزایش تعداد مهاجرین به شهر کرج به عنوان عامل مؤثر در بروز جرم عمل می کند. این پدیده در مناطق حاشیه نشین شهر کرج سبب افزایش میزان جرایم شده است.
۳.

سنجش ضریب ایمنی شاخص های کالبدی شهر کرج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر شهر کرج ایمنی کالبدی مدل GIS Cellular Network

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۱۵۰۴ تعداد دانلود : ۸۴۹
امروزه روند رو به تزاید شهرنشینی و رشد تصاعدی خطرپذیری شهر و شهروندان در ارتباط با مخاطرات محیطی و تکنولوژیک و چالش های اجتماعی ضرورت اهتمام به مسأله ی ایمنی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم و تعیین کننده ی یک شهر پایدار بیش از پیش احساس می شود. کرج، کلانشهر جوانی که از عمر جدید آن کمتر از نیم قرن می گذرد، از جمله شهرهایی است که با توجه به سیر تحول و تطور شتابان خود از سکونتگاه های پراکنده ی روستایی با جمعیّت 14226 در سال 1335 به کلانشهر امروزین با جمعیّت معادل 1386030 نفر، ضرورت مدیریت ایمنی مؤلفه های خطرپذیر را اجتناب ناپذیر نموده است. جهت رسیدن به چشم اندازهای برنامه ایمن شهر کرج و کاهش اثرات نامطلوب بحران ها و سوانح، شناخت و ارزیابی مؤلفه های ایمن ساز کالبدی شهر و مدل سازی مکانی- فضایی این مؤلفه ها در نواحی سی و چهارگانه به عنوان هدف پژوهش حاضر می باشد. تشکیل بانک داده های توصیفی، ترکیب آن با داده های مکانی و در نهایت مدل سازی مکانی- فضایی آن در قالب مدل ترکیبیGIS CellularNetwork و AHP به عنوان روش شناسی مدنظر در این پژوهش می باشد. یافته های پژوهش نشان داده اند که در بین شاخص های ده گانه ایمنی کالبدی، شاخص نفوذناپذیری با ارزش وزنی 79/0 از 1 دارای بالاترین امتیاز، ناحیه یک با ضریب ایمنی کالبدی 50/0 از 1 ناامن ترین ناحیه و ناحیه 20 با ضریب ایمنی 73/0 ایمن ترین ناحیه شناخته شده اند.
۴.

سنجش نفوذپذیری بافت شهری کرج در برابر مخاطرات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر کرج نفوذپذیری جغرافیای مخاطرات پدافند غیر عامل شهری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی ارزیابی مخاطرات طبیعی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۱۴۴۱ تعداد دانلود : ۸۲۳
ایمنی در برابر مخاطرات و بحران ها از ابتدایی ترین اصول جهت دستیابی به استانداردهای مطلوب آسایس شهری است و نفوذپذیری بافت های شهری از مهم ترین مولفه های اثربخش در افزونی ضریب ایمنی یا به عبارتی دفاع پذیری شهرهای با ضریب بالای مخاطرات می باشد. موقعیت ژئواستراتژیک، بافت ناهمگن جمعیتی، استقرار در پهنة با ریسک بالای زلزله و زمین لغزش و بی بهره گی از یک ساختار منسجم کالبدی، از عواملی می باشند که ضرورت پرداختن به مقولة نفوذپذیری بافت کالبدی کرج را برای دفاع شهری در مواجهه با مخاطرة احتمالی را ضرورت بخشیده است. به منظور سنجش نفوذپذیری بافت شهری کرج، شاخص های هشت گانة ای از طریق مطالعه سوابق و تجارب داخلی و خارجی، تکنیک دلفی و آرا خبرگان و با لحاظ نمودن جغرافیای مخاطرات شهری در کرج، استخرج شدند. با توجه به اثرگذاری متفاوت شاخص های مذکور، از مدل ترکیبیGIS-AHP-FUSSY برای ارزش گذاری و تهیه مدل مکانی شاخص ها استفاده شده و در نهایت پس از اعمال اوزان در توابع همپوشانی و تهیه نقشه های فواصل در محیط نرم افزار ARCGIS، نقشة نهایی از نفوذپذیری بافت شهری کرج در سطح نواحی شهری استخراج شده است.
۵.

هویت قومی مهاجران و روند ادغام آنان در ساختار و مناسبات شهری (مطالعة مهاجران کرد محلة اسلام آباد شهر کرج به روش نظریة مبنایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هویت مهاجرت شهرنشینی هویت قومی شهر کرج محلة اسلام آباد قومیت کرد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۱۵۶۹ تعداد دانلود : ۶۱۳
در این پژوهش برآنیم تا دریابیم مهاجری که با هویت قومی مشخص و تعریف شده ای، چون قومیت کرد، به شهر کرج مهاجرت می کند، در مواجهه با ساختارها و مناسبت های حاکم بر محیط اجتماعی جدید چگونه عمل می کند و فرآیند سازگارشدن او با محیط جدید چگونه رخ می دهد. میدان مطالعه محلة اسلام آباد شهر کرج است. محلة مزبور به لحاظ وضعیت خاص اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همواره پذیرای مهاجران تازه وارد شهر کرج بوده و برای مهاجران روستایی نقش دروازة ورود به زندگی شهری را برعهده داشته است. روش پژوهش حاضر کیفی بوده است و از روش های مشاهده مستقیم و مصاحبة نیمه ساخت یافته جهت گردآوری اطلاعات، و از روش نظریة مبنایی جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات بهره برده ایم. گردآوری داده های میدانی در 15 حوزه انجام شد: علت ها و انگیزه های مهاجرت، علت های انتخاب شهرستان کرج به منزلة مقصد مهاجرت و محلة اسلام آباد جهت اسکان، عضویت در گروه قومی، کیفیت و کمیت ارتباط با خویشاوندان، گرایش به محله، روابط همسایگی و پیوندهای محله ای، تصویر ذهنی محله در انظار عمومی، زبان، لباس، مراسم ازدواج، همسرگزینی، اوقات فراغت، خاستگاه جغرافیایی، آگاهی از پیشینة تاریخی و مشارکت سیاسی. نمونه های تحت مطالعه ارزش ها و الگوهای فکری و رفتاری محیط اجتماعی محل سکونت جدید را کسب و درونی می کنند. این روند باعث دوری آنها از بسیاری انگاره ها و عناصر هویت قومی شان می شود، اما نه آن چنان که هویت قومی خود را کاملاً به فراموشی بسپارند؛ نشانه هایی از کردبودن هنوز در بسیاری از ابعاد زندگی آنها، به خصوص در حیطة خصوصی زندگی شان خودنمایی می کند و باعث تمایز آنها از اقوام دیگر ایرانی می شود. بنابراین، اکنون هویت جمعی آنها تلفیقی از هویت قومی شان و هویتی است که در محیط شهری و تحت تأثیر ساختار و مناسبت های این محیط شکل گرفته است.
۶.

ارزیابی ساختار اجتماعی- فرهنگی شهر با رویکرد توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: راهبرد توسعه پایدار شهری شهر کرج ساختار اجتماعی- فرهنگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری توسعه پایدار شهری
تعداد بازدید : ۲۲۴۱ تعداد دانلود : ۸۸۹
در نظام سرمایه داری معاصر، شهر به عنوان مکان مناسب و شهرنشینی به عنوان شیوه مطلوب زیست در آن به شمار می آید. رسوخ و نفوذ فرهنگ سرمایه داری در جهان سوم از جمله ایران موجب تمرکز شهری ناهمگون و رشد شتابان جمعیت شهری در اثر مهاجرت گسترده روستا - شهری است. روندی که در حقیقت موجب انتقال جمعیت عمدتاً فقیر به شهرها می گردد. نمونه واضح و مشخص اینگونه تقابل را می توان در بافت های قدیمی و نیز بافت های روستایی شهرهای امروزی نظیر شهر کرج مشاهده نمود. شهر کرج نیز از یکسو بنا به موقعیت مکانی خاص خویش یعنی قرارگیری در مسیر شاهراه ارتباطی غرب کشور و مجاورت شهر تهران و نیز استعدادهای محیطی فوق العاده اش و داشتن کارخانه ها و مناطق صنعتی و از سوی دیگر به دلیل روند شهرنشینی شتابان در سطح کشور، تغییر الگوی مصرف جامعه و توسعه برونزای کشور، مورد هجوم گسترده مهاجرین از شهرها و روستاهای اطراف قرار گرفت که پیامد ملموس این هجوم ایجاد بحران شهری و در پی آن با مسائل عدیده ای از جمله شکل گیری و گسترش محلات حاشیه نشین، فقیرنشین، بالا بودن آسیب ها و ناهنجاری اجتماعی، افت کیفیت زندگی و فقدان حداقل امکانات زیستی و خدمات مورد نیاز زندگی پهنه های از شهر، عدم حس تعلق و ناپایداری سرمایه اجتماعی ناشی از عدم پیوندهای با دوام همسایگی، توأم با تنوع قومی بدون انسجام و ادغام اجتماعی، ازدیاد فقر و تقسیمات دو سطحی (فقر و غنا) در درون منطقه کلان شهر کرج و غیره روبرو شده است. در این مقاله وضعیت ساختار اجتماعی- فرهنگی شهر کرج با استفاده تکنیک SWOT مورد ارزیابی قرار گرفته است. و با توجه به یافته های تحقیق، از قوت ها و فرصت های به دست آمده به درستی در جهت غلبه بر ضعف ها و تهدیدات استفاده نشده است و ضعف ها بر قوت ها و تهدیدات بر فرصت ها غالب هستند. و نوع استراتژی، استراتژی تنوعی (اقتضایی) را نشان می دهد. و در پایان راهبردها بر اساس ماتریس QSPM اولویت بندی و پیشنهاد گردیده است.
۷.

آسیب شناسی فرهنگی واجتماعی بافت های مساله دار شهری(مورد مطالعه: بافتهای فرسوده کرج)

کلیدواژه‌ها: آسیب اجتماعی بافت فرسوده شهر کرج فقر فرهنگی - اقتصادی رابطه فضای کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳۴ تعداد دانلود : ۹۴۵
شهر کرج با وسعت 17.5 کیلو متر مربع دارای 785 هکتار بافت فرسوده می باشد که در نقاط مختلف شهر قرار گرفته اند. بافتهای مسئله دار در شهر کرج ارتباطی با مسایل مختلف اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی دارد. این بافت ها به علت فرسودگی دارای مشکلات زیادی است از جمله: جمعیت بالا،ریز دانه بودن اراضی قطعات مسکونی،نبود شبکه کارآمد و رفت و آمددر سطح محله ها و ریز پهنه ها،ساختار اجتماعی و فرهنگی نیمه سنتی و در حال گذارو نارسایی در فضاهای کاربری ها به گونه ای که علاوه بر کمبود،برخی کاربریها مزاحم یکدیگر می باشند. رواج بیکاری و مشاغل کاذب و غیر رسمی، بار تکفل بالا نسبت به میانگین های قوی و ضعف مالی ساکنان برای مشکلات در ساماندهی از جمله مشکلات اقتصادی و ریزدانگی، ناهنجاری و بی دوامی ساخت و سازها، را از جمله مشکلات این بافتها بر شمرد که عدم رعایت حقوق مالکیتی و حق اشرافیت، فقر اقتصادی ،سواد پایین و ... مشکلات اجتماعی و فرهنگی همانند سرقت،اعتیاد،جرم و جنایت را در بین خانوارها تشدید می نماید،همچنین کاربری های مزاحم و عدم توزیع و جانمایی مناسب کاربریها نظیر مدارس،مراکز بهداشت ،واحدهای خدماتی نظیر نانوایی و ... از جمله مشکلاتی است که آسیب های اجتماعی و فرهنگی را تشدید نموده است. هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری آسیب های اجتماعی در بافت فرسوده شهری می باشد. روش تحقیق در این مقاله با توجه به موضوع، اهداف و فرضیات تحقیق، به صورت توصیفی و تحلیلی می باشد. در این پژوهش، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 320 نفر برآورد و در انتخاب نمونه ها از روش نمونه-گیری تصادفی استفاده شده است. اطلاعات و داده ها با بهره گیری از نرم افزار Spss ,Excel در قالب آزمون های آماری ضریب همبستگی کای اسکوئر، فی -کرامر و پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.نتایج نشان می دهد ویزگی های فردی و اجتماعی ساکنان و وضعیت کالبدی بافت فرسوده شهری با میزان آسیب های اجتماعی رابطه دارد. یافته های حاصل از تحقیق و آزمون فرضیه های مورد نظر نشان دهنده رابطه مستقیم و مثبت میان فرسودگی بافت شهری و میزان آسیب های اجتماعی در بافتهای فرسوده کرج می باشد. همچنین باتوجه به شناخت حاصل آمده در تحقیق باید گفت که فقر اقتصادی ساکنان در بافت فرسوده شهری کرج به عنوان عاملی است که در وقوع و میزان بالای آسیب های اجتماعی مؤثر می باشد.
۸.

الگوی تأمین مسکن گروه های کم درآمد (مطالعه موردی: شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برآورد مسکن تأمین زمین تسهیلات بانکی شهر کرج مسکن گروه های کم درآمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۲ تعداد دانلود : ۶۳۷
هدف از ارائه این مقاله، بررسی وضعیت شاخص های مسکن و روش تأمین مسکن برای گروه های کم درآمد در شهر کرج است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. گردآوری اطلاعات از طریق متون منابع و آمار مرکز آمار و بلوک های آماری به دست می آید. کلان شهر کرج از سال 1335 تاکنون، رشد جمعیتی و فیزیکی شتابانی را به علت مهاجرت های ورودی و کم درآمد و آسیب پذیر سپری کرده که نیاز به تأمین مسکن آن ها باید در اولویت برنامه ها قرارگیرد. در این شهر 1/44 از واحدهای مسکونی به صورت مستأجری و نحوه تصرف به صورت مالکیت 5/52 درصد است. نیمی از واحدهای مسکونی زیر صد مترمربع مساحت دارند. 1/23 درصد از کل واحدهای مسکونی مستأجری در اختیار گروه های آسیب پذیر و 4/43 درصد متعلق به گروه های کم درآمد است. برابر محاسبات انجام شده در افق 1395، 1400 و 1405 به ترتیب 65,647 واحد مسکونی، 47878 واحد مسکونی و 33637 واحد مسکونی تازه ساز برای تأمین مسکن گروه های کم درآمد نیاز است. خانوارهای کم درآمد با توجه به دریافت تسهیلات قرض الحسنه همچنان نیازمند کمک دولت هستند که دولت باقیمانده هزینه مسکن را به عنوان کمک بلاعوض پرداخت کند، یا از طریق پرداخت یارانه از محل یارانه مسکن یا از طریق خط اعتباری بانک مرکزی تأمین شود، اما با توجه به توان مالی محدود دولت ضروری است، این کمک بلاعوض روی زمین متمرکز شود. الگوی تأمین مسکن گروه هدف یا کم درآمد، تهیه زمین مورد نیاز از طریق دولت یا شهرداری، تأمین وام و تسهیلات بانکی به متقاضیان، پرداخت باقیمانده بهره وام، تأمین آورده متقاضیان، تأمین زمین از بافت های فرسوده و حاشیه شهر کرج و شهرک های اقماری اطراف به دست می آید. سایر نیازهای آب، برق، تجهیزات و تأسیسات شهری از طریق شورای عالی معماری و شهرسازی تأمین می شود.
۹.

مطالعه رابطه سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی (پیمایش شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: احساس امنیت اجتماعی سرمایه احتماعی اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۵۴۴
زمینه و هدف: احساس امنیت اجتماعی از جمله مقولات مهم در هر جامعه ای به شمار می رود و مقدمه ای لازم برای حیات هر نظام سیاسی و اجتماعی است. احساس امنیت، پدیده ای روان شناختی- اجتماعی است که دارای ابعاد گوناگونی می باشد.<br /> روش شناسی: پژوهش حاضر به بررسی ارتیاط سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در شهر کرج می پردازد. این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری آن را کلیه افراد بالای 15 سال سن را تشکیل می دهند. برای تعیین حجم نمونه آماری تحقیق از فرمول کوکران استفاده شده و بر این اساس 315 بر اساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند.<br /> یافته ها و نتیجه گیری:   یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیر احساس امنیت اجتماعی در شهر کرج پایین تر از حد متوسط است. نتایج جدول همبستگی دو متغیره همچنین بیانگر آن است که بین اعتماد فردی و مشارکت عینی و احساس امنیت اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین  نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای مستقل 13 درصد از متغیر وابسته را تبیین می کنند.
۱۰.

برنامه ریزی بستر طبیعی شبکه های بوم شناختی (مورد مطالعه: سیمای سرزمین شهری کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی بوم جامعه شناختی برنامه ریزی شهری بوم شناسی سیمای سرزمین شهر کرج زیرساخت های طبیعی شبکه های بوم شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۱۶
بررسی کیفی روند شهرنشینی حاکی از آن است که توسعه نامناسب، آسیب های فراوانی به ساخت سیمای سرزمین شهری وارد کرده است. ابزار حل مشکل، برنامه ریزی شبکه های بوم شناختی به عنوان گذرگاه های ماده و انرژی است. برنامه ریزی عناصر طبیعی ساختار مشتمل بر لکه و کریدورهای سبز و باز، راهگشای پژوهشگر در راستای نیل به اهداف پژوهش خواهد بود. این اهداف عبارت است از: حفظ و ترمیم منابع طبیعی، تقویت نیروهای سایبرنتیکی در راستای ارتقای پایداری عملکرد، تعادل ساختاری و تغییرپذیری زیستگاهی. مدل روش شناختی پژوهش در کلان شهر کرج، با شناسایی عناصر انعطاف پذیر به تقویت فرایندهای بوم شناختی پرداخت و با رویکرد بوم- جامعه شناسانه و تشکیل شبکه زیستگاه شهری، در جهت پایداری استفاده شد. به کمک نرم افزارهای GIS به تهیه نقشه و رقومی کردن داده ها پرداختیم. با RS نیز برداشت تصاویر ماهواره ای انجام شد. از طریق FRAGSTATE 4,2 نیز به بررسی تغییرات متریک های مربوط در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۱۸ پرداخته شد. نتایج تغییرات در لکه های بایر به صورت ۷/۹۸ درصد کاهش CA،  ۵/۷۹ درصد افزایش NP، ۱/۵ درصد کاهش Cohesion، مسکونی به صورت ۲۴/۱۵ درصد کاهش CA،  ۲۶/۱۶ درصد افزایش NP، ۳/۹۶ درصد کاهش Cohesion و سبز به صورت ۳۸/۸ درصد کاهش CA، ۲۷۵/۵ درصد افزایش NP، ۳۴/۰ درصد کاهش  Cohesionبرداشت شد که برایند بررسی دال بر افزایش انقطاع، کاهش پیوستگی بستر طبیعی، نزول عملکرد بوم شناختی و تأثیر نامطلوب آن بر ساختار اجتماعی بود. بنابراین می توان نخست با برنامه ریزی طبیعت محور، شاهد پویایی عملکرد شبکه ارتباط-انزوایی عناصر طبیعی و انسان ساخت سیمای سرزمین شهری درگذر زمان بود و سپس، با ایجاد فرهنگ جامع نگر و مبتنی بر اخلاق زیستی، به رفع خلأ اجتماعی فائق آمد تا شهر کرج در مسیر توسعه پایدار متعالی قرار گیرد.
۱۱.

مدیریت ارزش پروژه های طراحی و توسعه زیرساخت های شهری با رویکرد اقتصاد پایدار (مورد مطالعه: تقاطع های غیرهم سطح شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تقاطع غیرهم سطح اقتصاد پایدار مدیریت ارزش زیرساخت شهری شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۳۳۸
امروزه، زندگی شهری بدون زیرساخت های شهری، امکان پذیر نیست و بدون شک، شهرهای مطلوب باید زیرساخت های شهری مناسب و کافی داشته باشند؛ لذا طراحی و گسترش این زیرساخت ها باید براساس سازوکاری علمی و با برنامه ریزی دقیق و آگاهانه صورت پذیرد تا از تأثیر نامطلوب آن بر شکل شهر، زندگی شهری و شهروندان، پیشگیری شود. روش مدیریت ارزش می تواند به یافتن راه هایی برای توجه به عوامل مؤثر در اقتصاد پایدار، کمک کند و راه حل های مناسبی در زمینه نحوه ایجاد توازن بین هزینه، برنامه و زمان و عناصر توسعه پایدار؛ از قبیل عوامل زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی از طریق ایجاد جایگزین های نوآورانه را ارائه کند. در فاز نخست این پژوهش، براساس مطالعات کتابخانه ای مبانی نظری و ادبیات موضوع، مدیریت ارزش در پروژه های بزرگراهی و طراحی و ساخت تقاطع های غیرهم سطح با رویکرد اقتصاد پایدار بررسی شد. سپس در فاز دوم، با برگزاری یک جلسه آموزشی مبانی مدیریت ارزش به خبرگان حوزه مدیریت شهری توضیح داده شد و بازخوردهای آنها براساس مدل دلفی، تحلیل گردید. در فاز سوم، از طریق مطالعات میدانی در یک تقاطع غیرهم سطح شهری در شهر کرج به عنوان نمونه موردی و تهیه پرسش نامه از شهروندان، مزایا و اثربخشی روش مدیریت ارزش را همراه با توصیه هایی برای ساخت و بهره برداری این تقاطع، ارزیابی شدند. نتایج، حاکی از این هستند که استفاده از مدیریت ارزش، نقش بسزایی در کاهش هزینه های پروژه های شهری، رضایت بیشتر استفاده کنندگان، صرفه جویی در وقت و هزینه و جلوگیری از اتلاف انرژی، ایفا می کند. همچنین استفاده از رویکرد اقتصاد پایدار در مدیریت ارزش، باعث کارایی بیشتر این مدل خواهد شد. در این مقاله، میزان هزینه و صرفه جویی در محاسبات مرتبط با عوامل اقتصادی و زیست محیطی میزان هزینه ها در گزینه های مختلف حمل ونقل و ترافیک تقاطع در خصوص تملک، احداث، تعریض و تقاطع ها در سناریوهای طرح تفصیلی، مشترک، مستقل و ترکیبی به ترتیب در حدود ۲۱، ۱۶، ۲۴ و ۲۰ میلیارد ریال برآورد شد. همچنین میزان سوخت مصرفی در اختلاف دو طرح غیرهم سطح و هم سطح در حدود ۷۰۰ لیتر بر ساعت در افق ۱۴۱۵ پیش بینی شد.
۱۲.

تبیین سطوح خلاقیت شهری در نظام شهری کلان شهرها (مطالعه موردی : کلان شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خلاقیت شهر خلاق شهر کرج مدل TAPSIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۲۷۲
شهر خلاق شهری است با جایگاهی برای خلاقیت های هنری، نوآوری علمی و فناورانه و صدای فرهنگ های رو به رشد شهری. چنین شهری با قابلیت استفاده از خلاقیت در عرصه های عمومی و خصوصی ؛ ایده های ممکن و راه حل های بالقوه را برای حل همه مشکلات شهرهای پیچیده امروزی به همراه دارد.شهرها مکانی برای شکوفایی خلاقیت اند. خلاقیت در شهرها معمولاً به اندیشه های مرتبط با فرهنگ، هنر، دانش، و یادگیری اطلاق می شود. هدف از این تحقیق ارزیابی و سنجش وضعیت خلاقیت شهری و پراکنش شاخص های خلاقیت در سطح مناطق شهر کرج است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن نیز توصیفی - تحلیلی است. داده های مورداستفاده با توجه به شاخص های موردنظر شهر خلاق به صورت پیمایشی از سازمان های مرتبط جمع آوری شده است. جامعه آماری موردبررسی یازده منطقه از بین دوازده منطقه شهر کرج است. تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گیری از فرایند مدل های تصمیم گیری چندمعیاره Tapsisو Anp  بوده سپس نتایج حاصله به سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) منتقل شده و خروجی ها در قالب نقشه به نمایش پراکندگی شاخص ها در سطح مناطق پرداخته است. یافته ها نشان می دهد مناطق شهر در حال حرکت به سوی خلاقیت و شکوفایی اند. البته، با اندکی تفاوت میان مناطق و در بین آن ها منطقه 5 با میزان 56/0رتبه 1 و منطقه 11 با میزان 11/0 پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده اند. در دسته بندی میزان برخورداری شاخص های خلاقیت نیز منطقه 5 برخوردار، منطقه9 نیمه برخوردار، و منطقه 11 محروم است.
۱۳.

سنجش پایداری حمل و نقل درون شهری مطالعه موردی: (محله های ولنجک، تجریش)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: توسعه کالبدی- فضایی تحلیل فضایی شهر کرج توسعه متعادل رشد هوشمند شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۳۴۰
حمل ونقل پایدار درون شهری در واقع تحرک روان وسایل نقلیه٬ مردم و کالاهاست که ضمن برآوردن آسان نیازهای دسترسی و جابجایی به پایداری محیط و عدالت درون و بین نسلی نیز توجه دارد. پژوهش حاضر با انتخاب محله تجریش (با دسترسی بیشتر به حمل ونقل عمومی و فعالیت ها و کاربری های متنوع) و محله ولنجک (با تسهیلات اندک شبکه حمل و نقل عمومی و توپوگرافی خاص) بر آن است تا با مطالعه ای تطبیقی، به سنجش میزان پایداری حمل و نقل درون شهری در این دو محله بپردازد. این پژوهش که بر اساس روش توصیفی – تحلیلی است در گام نخست، اقدام به تدوین و توسعه شاخص ها و زیر شاخص های حمل و نقل پایدار درون شهری در رخساره های اقتصادی، اجتماعی و محیطی نموده است. برای سنجش شاخص های پژوهش از نظر کارشناسان و ساکنان محلات استفاده شده است. مدل AHP جهت تحلیل نظرات کارشناسان و برای مطالعه میدانی از پرسشنامه بهره گرفته شده است. در نهایت، جهت تحلیل آن از آزمون های آماری آنالیز واریانس یکطرفه و جهت بررسی تطبیقی این شاخص ها در محلات از آزمون T-Test دو نمونه ای مستقل استفاده شده است. نتایج تحلیل شاخص ها در محلات نشان می دهد که در محله ولنجک شاخص محیطی حمل و نقل از وضعیت مطلوب تری و شاخص اجتماعی شرایط نامناسبی دارد. این در حالی است که میزان پایداری اجتماعی- اقتصادی حمل و نقل در محله تجریش بالاتر بوده ولیکن از لحاظ محیط زیستی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد.
۱۴.

بهینه سازی مکانی اماکن ورزشی در راستای تحلیل فضایی- مکانی و آمایش سرزمین (نمونه موردی: شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آمایش سرزمین اماکن ورزشی بهینه سازی تحلیل فضایی-مکانی شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۲۸۳
هدف اساسی از مدیریت و برنامه آم ایش س رزمین توزی ع فعالیت های اقتص ادی، اجتماعی، جمعیتی و ظرفیت های آشکار و پنهان با توجه به تح ولات و دگرگونی های زم ان و نیازهاست. با توجه به اینکه تعیین مکان بهینه ورزشی از وظایف مهم برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان شهری است، تحقیق حاضر با این هدف انجام گرفت که توزیع فضایی اماکن ورزشی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تجزیه وتحلیل شود و با توجه به اطلاعات حاصل، الگوی مطلوب اماکن ورزشی به دست آید. تحقیق حاضر، توصیفی - تحلیلی و از نوع کاربردی است که به شیوه میدانی در محدوده مطالعاتی کلانشهر کرج انجام پذیرفت. نمونه مطالعاتی شامل استخرهای سرپوشیده موجود با کاربری عمومی (27 مورد) بود. در تجزیه وتحلیل یافته ها، معیارهای مکان یابی به شیوه تحلیل سلسله مراتبی ارزش گذاری شد، سپس بانک اطلاعات جغرافیایی در نرم افزار GIS تشکیل و با استفاده از تابع همپوشانی لایه ها مطابق وزن نسبی (حاصل از مقایسات زوجی) محدوده مطالعاتی تحقیق به پنج سطح تقسیم بندی شد و سپس موقعیت هر کدام از استخرهای سرپوشیده نسبت به این طیف پنج سطحی سنجیده شد. در پایان مناطقی که در طیف بسیار مناسب قرار داشتند، به عنوان اماکن مناسب به منظور احداث اماکن ورزشی جدید معرفی شدند. نتایج نشان داد که توزیع فضایی- مکانی بیشتر استخرهای شهر کرج مساعد و مناسب است، در نهایت مطابق نتایج تحقیق 11 مکان مناسب به منظور احداث استخرهای ورزشی معرفی شد.
۱۵.

تحلیلی بر تجربه شهر دوستدار سالمند (مطالعه موردی: شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر دوستدار سالمند شهر کرج سالمندی مکان مندی برنامه ریزی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۸
جهان، اکنون، دو فرآیند عمده جمعیت شناختی را تجربه می کند: یکی «سالخوردگی جمعیت» و دیگری، «شهرنشینی فزآینده». این دو فرآیند، جزء دغدغه های اصلی برنامه ریزی و مدیریت شهری است. از جمله الگوهای توسعه شهری که بر رابطه بین فضاهای شهری و پدیده سالخوردگی تأکید دارد، «شهر دوستدار سالمند» است. هدف شهر دوستدار سالمند، ساخت شهر مطابق با نیازهای سالمندان است. پیش فرض تحقیق بر این ایده استوار است که سالمندی به همان میزان که «بدن مند» است، «مکان مند» نیز است. همچنین سالمندی صرفاً محدود به فضاهای خاص شهری نیست، بلکه هر جنبه از زندگی سالمندی با فضاهای گوناگون شهری ارتباط پیدا می کند. ارزیابی و تحلیل تجربه شهر دوستدار سالمند بر اساس یک سری شاخص ها و معیارها صورت می گیرد. این مقاله بر پایه تدوین شاخص ها و معیارهای مورد نیاز، از طریق روش های کمّی و کیفی، به تحلیل تجربه شهر دوستدار سالمند در شهر کرج پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که تجربه شهر دوستدار سالمند در نمونه شهر کرج، به طور کلی پایین تر از استانداردهای لازم است. از این رو، نیاز به ارتقاء، اصلاح، احیاء و در مواردی ایجاد دارد.
۱۶.

ورزش و هویت جمعی؛ مطالعه موردی شهر کرج(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۲۰
ورزش حرفه ای به دلیل مخاطبان پرشمار، واکنش های گوناگونی را برمی انگیزد و دامنه ی تأثیر آن بر لایه های اجتماع، دامنگیر است. بر این اساس سؤال اصلی نوشتار این است که چگونه ورزش و ورزشکاران می توانند بر هویت جمعی مردم یک کشور یا شهر نقش و تأثیر داشته باشند؟ روش تحقیق، مصاحبه با گروه های کانونی (بحث متمرکز) است. مصاحبه ها در هفت گروه صورت گرفت و نمونه آماری این پژوهش هم بدین گونه بود که در هر گروه 6 نفر براساس متغیرهای سن، جنسیت و آشنایی به ورزش های سنتی و مدرن به صورت هدفمند و غیرتصادفی انتخاب شدند. یعنی جمعاً 42 نفر (24 نفر مرد و 18 نفر زن) مصاحبه شدند. سپس برای تفسیر جملات کلیدی تلخیص شده از مصاحبه ها، ابتدا از کدگذاری باز و سپس از کدگذاری محوری و گزینشی استفاده شد. نتایج مقاله نشان داد که ورزش از جمله عوامل تأثیرگذار بر هویت جمعی است؛ به طوری که موفقیت در ورزش قهرمانی (سطوح داخلی و بین المللی) می تواند باعث تقویت هویت جمعی (شهری و ملی) در شهروندان کرج شود.
۱۷.

مکان یابی مراکز تربیتی استعدادهای برتر با استفاده از تلفیق فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: شهر کرج)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: مراکز تربیتی استعدادهای برتر فرایند تحلیل شبکه سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۱۴
ارتقاء سطح تربیت در افراد برگزیده و مستعد جامعه، درگرو احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر می باشد که می تواند افرادی را تربیت نماید که در آینده ای نزدیک مسئولیت های مهمی را در سطوح ملی عهده دار شوند. شهر کرج به لحاظ داشتن تراکم جمعیتی زیاد در سال های اخیر و همچنین تنوع در برخورداری از سطوح اجتماعی-اقتصادی متفاوت، ضرورت بیشتری نسبت به سایر شهرهای ایران جهت احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر دارد. در این تحقیق از مدل فرآیند تحلیل شبکه برای رتبه بندی معیارهای دخیل در مکان یابی استفاده شده است. ابتدا معیارهای مؤثر در فرآیند مکان یابی تعیین و در قالب داده های جغرافیایی در نرم افزار ArcGIS آماده سازی شده اند. سپس لایه های اطلاعاتی در فرآیند تحلیل شبکه ای وزن دهی و آنگاه همپوشانی وزن دار لایه های جغرافیایی باارزش های نسبی به دست آمده صورت پذیرفت. در انتها مکان های پیشنهادی مراکز تربیتی بر اساس اهمیت، اولویت بندی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که به ترتیب اولویت، مراکز جمعیتی رجایی شهر، عظیمیه، شاهین ویلا در رتبه اول تا سوم جهت احداث مراکز تربیتی استعدادهای برتر قرار دارند.
۱۸.

عوامل موثر در توسعه و گسترش پایدار مناطق سبز در محدوده ها و حومه های شهری (نمونه مورد مطالعه : شهرکرج)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: توسعه ی پایدار شبکه های سبز شهری تعادل اکولوژیکی شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۰۲
توسعه محیط های مناسب، جهت ایجاد شبکه های سبز شهری، به منظور ارتقاء سطح کیفی زندگی شهروندی، از ملزوماتی است که می تواند از رشد بی قاعده و قانون، بلوک های شهری و تخریب باغ ها و فضاهای سبز در محدوده ها و حومه های شهرها، جلوگیری نماید.شهر کرج، به دلیل مهاجرت ها و تغییرات جغرافیایی سال های اخیر، با افزایش جمعیت رو به رو بوده است.این افزایش جمعیت، گسترش نامتعادل و توسعه ی نامناسب شهری را در پی داشته است. هدف از این مقاله، بررسی عوامل موثر در توسعه و گسترش پایدار مناطق سبز در محدوده و حومه شهر کرج است که با نرم افزار GIS انجام شده است. براین اساس، ضمن بررسی نقشه های وضع موجود محدوده، تجزیه و تحلیل داده ها و در نظرگرفتن ویژگی های تاثیر گذار، محدوده های مختلف در شهر کرج، شناسایی و نهایتاً در قالب طرحی پیشنهادی، شبکه های مناسب سبز شهری، جهت دستیابی تعادل اکولوژیکی و ساماندهی فضاهای سبز شهری، توسط نرم افزار(GIS) ارائه می گردد.
۱۹.

تحلیل توسعه فضایی فرم شهری کرج با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه فضایی فرم شهر سناریونویسی شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۵۱
طرح مسئله: برنامه ریزی برای توسعه فرم و شکل شهر در آینده که هم تأمین کننده نیازهای شهر و شهروندان به بهترین شکل و هم حافظ محیط زیست شهر باشد، یکی از استراتژی های مهم برنامه ریزان و شهرسازان است.   هدف تحقیق : تحلیلی بر توسعه فضایی فرم شهری کرج با رویکرد آینده پژوهی است. روش: داده و اطلاعات لازم تحقیق به دو روش کتابخانه ای (مقالات، اسناد فرادستی، طرح های شهری ...) و استفاده از نظر کارشناسان (برای شناسایی پیشران های کلیدی، تدوین و امتیازدهی به فرض ها و ارائه سناریوها) جمع آوری شده است. نمونه آماری 40 نفر از کارشناسان و پژوهشگران مربوط بود که به روش گلوله برفی انتخاب و با استفاده از روش دلفی نظرات و پیشنهادات از این گروه جمع آوری شد. برای تعیین عامل مؤثر بر رشد و توسعه فضایی شهر کرج در دوره 1395- 1365 از مدل هلدرن، برای تعیین میزان فشردگی یا پراکندگی مناطق شهر کرج از آنتروپی شانون و برای تدوین سناریوها از نرم افزار Morphol استفاده شده است. نتایج: نتایج به دست آمده نشان داد که 95% از رشد و توسعه شهر کرج در طی این 40 سال ناشی از عامل جمعیتی بوده است. همچنین مناطق 1، 5، 8 و 9 فرم فشرده و عدد آنتروپی نزدیک به حداقل و مناطق 3، 6 و 10 فرم تقریباً پراکنده تری دارند. از بین 12 سناریوی ارائه شده 5 سناریو در وضعیت بینابین، 4 سناریوی فاجعه و 3 سناریوی مطلوب قرار دارد. نوآوری: این پژوهش ازجمله معدود پژوهش های انجام شده است که با استفاده از نرم افزار سناریونویسی Morphol تغییرات فضایی فرم شهر کرج را سناریونویسی کرده است.
۲۰.

بررﺳﯽ عوامل تأثیرگذار در تناسبات نورگیرهای ساختمان های مسکونی در فضای معماری؛ نمونه موردی: آپارتمان های مسکونی 210، 111، 106

کلیدواژه‌ها: ابعاد تناسبات نورگیرها شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۲۷
معماری ایران در پیشینه خود به لحاظ الگوی بهره گیری از نور روز، سابقه درخشانی را به جای گذاشته است و همچنین از دیرباز گرایش انسان به نور خورشید، حاکی از اهمیت و ارزشمندی آن برای زندگی بوده که منجر به نفوذ نور در فضاهای معماری گشته است. از نمونه های مورد مطالعه در این پژوهش، پروژه آپارتمان های مسکونی مهرشهر که از بزرگ ترین و زیباترین آپارتمان های مسکونی با معماری خارق العاده می باشند. وجود بازشوهای متنوع، چرخش ساختمان، خلل و فرج برای نورگیری بهتر در این نوع آپارتمان ها شاهد این ادعاست. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی انجام یک تحقیق جهت بررسی نورگیرها در فضاهای مختلف ساختمان ها بر اساس عوامل تأثیرگذار در مهرشهر کرج است. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که برای بهره مندی از نور طبیعی و طراحی نورگیرها بر حسب ابعاد و تناسبات لازم است تا این مهم از اولین مراحل طراحی و ایده های نخستین طرح مورد توجه قرار داشته باشد. همچنین با پیشرفت مراحل طراحی دقت در جزئیات نورپردازی فضاها، خلاقیت، ایده پردازی در این طراحی بر حسب ابعاد و تناسبات امری ضروری است و بدون رعایت این ملاحظات استفاده مناسب از نور روز به خوبی میسر نخواهد شد.