هوانیروز

تغییر در ماهیت نبردها، بررسی مجدد توانمندی ها و ضعف های دشمن و خودی را ضروری ساخته است. تجربه جنگ های اخیر در منطقه نشان می دهد که نوعی از جنگ با پیچیدگی خاصی ظهور کرده که با به کارگیری ترکیبی از ابزارهای متعارف و نامتعارف در پی بی ثبات کردن کشورهای هدف می باشند. از طرفی کاربرد یگان های نظامی بخصوص هوانیروز درصحنه های نبرد به تمهیدات و تهیه طرح های متنوع و متناسب با شرایط آتی نیاز دارد، لذا قبل از آغاز جنگ نیاز به تلاش فراوان جهت افزایش آمادگی رزمی این نیروها هست. در شرایط جنگ ترکیبی با توجه به مقدورات هوانیروز برای مشابه با این نوع تهدیدات این سؤال پیش می آید که آیا نیازی به تدوین دام ترین هوانیروز هست. در این مقاله پس از بررسی جنگ های ترکیبی اخیر و شناخت مقدورات، توانایی ها و محدودیت های هوانیروز و همچنین موقعیت ژئواستراتژیکی ایران، این نتیجه حاصل گردید که نیاز به تدوین دام ترین هوانیروز در جنگ های ترکیبی بیش ازپیش احساس می گردد. درواقع هدف این مقاله نیازسنجی تدوین دام ترین هوانیروز در جنگ ترکیبی هست. در این مقاله از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده و درنهایت پیشنهادهایی نیز ارائه گردیده است.

نظر به این که در جنگ های ترکیبی، ارتش های دنیا به دنبال تغییر روند مأموریت آمادرسانی وسایل پرنده خود می باشند، بنابراین لزوم تغییر در نحوه این مأموریت برای بالگردهای فعلی هوانیروز امری اجتناب ناپذیر می باشد. براین اساس هدف از انجام این پژوهش تبیین چگونگی پشتیبانی از بالگردهای کبرا در جنگ ترکیبی می باشد. جامعه مورد مطالعه در این تحقیق مشتمل بر کلیه اسناد و مدارک معتبر و دست اول در کتابخانه تخصصی دافوس آجا، ستاد هوانیروز، ستاد آجا و دانشگاه عالی دفاع ملی بوده است. جامعه آماری تحقیق به علت در دسترس نبودن تمامی کارکنان هوانیروز، کارکنان مهندس نگهداری و خلبانان در ستاد هوانیروز و پایگاه های عمده هوانیروز که همگی از تجربیات فراوان و ارزنده ای پیرامون موضوع پژوهش برخوردار هستند، با احتساب ضریبی150 نفر می باشند. حجم جامعه نمونه با استفاده از محاسبات کوکران تعداد 78 نفر به دست آمد. برای انجام این پژوهش، جمع آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از ابزارهای مطالعه اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحب نظران و پرسش نامه خود ساخته صورت گرفته است؛ پایایی سئوالات پرسش نامه با استفاده از روش تنصیف (دو نیمه کردن)، 89 درصد محاسبه گردید. در پایان تحقیق انجام شده، پیشنهادهای کاربردی و اجرایی پژوهش گران جهت پشتیبانی کارآمد و مؤثر از بالگردهای کبرای هوانیروز در جنگ ترکیبی تبیین و تشریح گردیده است.

هدف از این پژوهش بررسی چگونگی بهبود عملکرد عملیات تجسس و نجات در راستای بهبود امداد هوایی در پایگاه چهارم هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران با استفاده از سامانه های جدید اپتیکی و حرارتی می باشد؛ لذا از حیث هدف کاربردی و به لحاظ نوع روش و ماهیت، توصیفی- موردی است. جامعه آماری شامل کلیه خلبانان، تیم رسکیوو مهندسین فنی پایگاه چهارم هوانیروز ارتش ج.ا. ایران، به تعداد 30 نفر می باشد. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده گردیده است. یافته های پژوهش مؤید آن است که استفاده از شیوه های مختلف تجسس و نجات و تجهیز بالگردهای امدادی به تجهیزات جدید تأثیر بسزایی در بهبود عملکرد امداد هوایی در این پایگاه داشته و براساس نظر کارشناسان در صورت تجهیز بالگردهای امداد و نجات به دوربین های اپتیکی و گرماسنجی عملکرد بالگردها در عملیات تجسس و نجات هوایی به میزان 76 درصد افزایش خواهد یافت.

هوانیروز یگان متحرک هوایی نیروی زمینی ارتش است که معمولاً همراه با سایر نیروهای رزمی و پشتیبانی رزمی به کار می رود. و در ارتش های جهان اهمیت زیادی دارد. پس از تهاجم سراسری ارتش عراق به جمهوری اسلامی ایران ، هوانیروز ارتش به عنوان نیروی واکنش سریع ، نقش مؤثری در کندکردن پیش روی دشمن، انهدام تجهیزات، ادوات زرهی و تثبیت متجاوز ایفا نمود.  بر این اساس نوشتار حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که نقش هوانیروز در عملیات واکنش سریع با تأکید بر عملکرد هوانیروز ارتش در جنگ ایران و عراق در سال اول جنگ تحمیلی در منطقه جنوب چگونه بوده است؟  برای تبیین این موضوع، اهداف تحقیق، که نقش هوانیروز ارتش در انهدام تجهیزات، ادوات زرهی و تثبیت متجاوز می باشد مورد بررسی قرار خواهد گرفت. روش تحقیق توصیفی بوده، و با بهره گیری از اسناد و مدارک، خاطرات رزمندگان و کتابخانه تخصصی اطلاعات لازم جمع آوری شده است.

با توجه به تجهیزات محور بودن هوانیروز، وجود نیروی انسانی متخصص و کارآمد که از دانش بروز بهره مند باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ازجمله دانشی که کارکنان هوانیروز نیاز به آن دارند، آموزش های «گواهینامه خلبانی بازرگانی» است که متولی آن، سازمان ایکائو هست ولی تاکنون از نشریات این سازمان در برنامه های آموزشی هوانیروز به طور مدون بهره گیری نشده است. ازآنجاکه یافتن چگونگی ارتقاء توانمندی خلبانان با بهره گیری از آموزش های «گواهینامه ی خلبانی بازرگانی» شامل؛ «قوانین هوا»، «مکالمات رادیویی» و «قوانین فرودگاه ها» مدنظر بوده است، متغیر تابع یعنی «توانمندی خلبانان هوانیروز» دست کاری نگردیده و اطلاعات به دست آمده از اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحب نظران و پرسش نامه، جمع آوری و با روش توصیفی - آمیخته بررسی گردید و درنتیجه تأثیر متغیر مستقل در افزایش توانمندی خلبانان هوانیروز به میزان زیاد و خیلی زیاد مورد تأیید قرار گرفت؛ جامعه ی آماری در این نوشتار شامل کلیه ی خلبانان هوانیروز بود که آمار این جامعه از مراجع ذی صلاح کسب گردید و برای رعایت طبقه بندی، این عدد را ضرب در ضریبی نموده و عدد 172 به دست آمد. محقق از یافته های تحقیق به این نتیجه دست یافت که؛ چنانچه معاونت آموزش هوانیروز، برنامه ریزی های لازم را برای برقراری ارتباط با «سازمان هواپیمایی کشوری» انجام دهد تا آموزش های گواهینامه ی خلبانی بازرگانی (قانون هوا، مکالمات رادیویی و فرودگاه ها) در مرکز آموزش هوانیروز در قالب یک دوره عرضی تشکیل شود، توانمندی خلبانان هوانیروز افزایش پیدا خواهد کرد.

کاربرد مرکز بازسازی و بهینهسازی یا علی (ع) هوانیروز در سامانه نگهداری هوانیروز، با عنایت به تنگناهای اقتصادی موجود میتواند نقش مهم و اثرگذاری در ارتقاء آمادگی رزم آجا داشته باشد. از این رو پژوهش حاضر، با هدف بررسی متغیرهای نحوه آموزش کارکنان فنی، وسایل و تجهیزات و محیط کاری مناسب بر ارتقاء آمادگی رزمی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. جامعه آماری،140 نفر از کلیه صاحبنظران و متخصصان فنی مرکز بازسازی و بهینهسازی یاعلی(ع) هوانیروز با حداقل مدرک کارشناسی و 16 سال تجربه در حوزههای یادشده هستند. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانهای بهعنوان ابزار جمعآوری دادهها استفاده شد.نتایج حاصلنشان داد که نحوه عملکرد (آموزش کارکنان، کیفیت و کمیت تجهیزات، شرایط محیط کاری) در مرکز بازسازی و بهینهسازی یاعلی(ع) میتواند آمادگی رزمی آجا را ارتقاء بخشد. همچنین بیشترین اولویت را متغیر آموزش کارکنان دارد و متغیرهای کیفیت و کمیت تجهیزات و شرایط محیط کاری به ترتیب در رتبههای پایینتری در ارزشگذاریهای مخاطبان قرارگرفت.

هدف این پژوهش تبیین چگونگی توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران است. جامعه آماری، تعداد 90 نفر از فرماندهان، مدیران و کارکنان هوانیروز آجا است که با هوانیروز آجا آشنایی کامل داشته و از سنوات خدمتی بالایی برخوردارند. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شد. تجزیه وتحلیل کیفی با استفاده از مطالعه اسناد و مدارک و نظرات صاحب نظران انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد 74% افراد جامعه نمونه (اکثریت مطلق) معتقدند که در حوزه ارزیابی عملکرد، مؤلفه های ارزیابی عوامل سازمانی و فردی می تواند بر توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز در حد خیلی زیاد و زیاد تأثیرگذار باشد و فقط 26% افراد تأثیر آن را در حد متوسط و کم می دانند. همچنین 79% افراد جامعه نمونه معتقدند که در حوزه رفتار فردی، مؤلفه های نگرش و انگیزش می توانند بر توانمندسازی بازرسین فنی هوانیروز در حد خیلی زیاد و زیاد تأثیرگذار باشند و فقط 21% افراد تأثیر آن را در حد متوسط و کم می دانند.

با توجه به اینکه استفاده از اطلاعات ثبت شده سوانح گذشته و تجزیه وتحلیل آن در سیاست گذاری های ایمنی و پیشگیری از سوانح بسیار مؤثر است، در این پژوهش، پس از تشکیل بانک اطلاعاتی از داده های واقعی مربوط به سوانح و رخدادهای هوایی هوانیروز در بازه زمانی سال های 1368 تا 1398، با بهره گیری از علم داده کاوی، به ایجاد زمینه های لازم برای تصمیم گیری و تصمیم سازی هوشمندانه برای کاهش سوانح هوایی در هوانیروز پرداخته شده است. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی است و از نرم افزار SPSS (برای تحلیل آماری سوانح) وSPSS Modeler (برای اجرای الگوریتم های داده کاوی و رسم درخت تصمیم) استفاده شد. سوانح هوانیروز در بازه یادشده بر اساس سال، ماه، ایام هفته، نوع وسیله پرنده، محل وقوع سانحه، یگان صاحب وسیله و نیز نوع خرابی منجر به وقوع سانحه و قطعات اصلی صدمه دیده در اثر سانحه بررسی شد. نتایج نشان داد که در حدود نیمی از وقایع به وقوع پیوسته، هیچ گونه آسیبی به وسیله پرنده وارد نشده و حدود ۳۵% حوادث به وقوع پیوسته در دسته بندی رویدادهای پروازی قرارگرفته و تنها 6% از وقایع هوایی منجر به سانحه کلی شده شده اند و در تیرماه با 34+% بیشترین رویدادهای پروازی اتفاق افتاده و خلبانان دارای 15 تا 20 سال تجربه پروازی از ریسک بالاتری نسبت به سایر خلبانان برخورداراند.

هدف این پژوهش تبیین نحوه ایجاد هماهنگی در راستای هم افزایی بین هوانیروز و سازمان مدیریت بحران کشور در حوادث غیرمترقبه آینده، در دو مرحله قبل و هنگام وقوع بحران است؛ لذا از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ نوع روش و ماهیت، توصیفی است. جامعه آماری این مقاله را خلبانان پایگاه های هوانیروز و مسئولین سازمان مدیریت بحران کشور تشکیل می دهند. از مصاحبه، پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اکثریت افراد جامعه نمونه بر این اعتقادند که پرداختن به مؤلفه های برنامه ریزی، پیش بینی، فرماندهی و کنترل در عملیات امدادرسانی (در مرحله قبل و هنگام وقوع حوادث) به میزان زیاد و خیلی زیاد در جهت  هماهنگی در راستای هم افزایی بین هوانیروز و سازمان مدیریت بحران کشور  نقش دارد.

قدرت آتش و انجام مأموریت های انهدامی، نیازمند برخورداری از بالگرد تک ور قدرت مندی است که این مهم در هوانیروز توسط بالگرد کبرا و در قالب تیم های آتش، پوشش داده شده است و مستلزم پشتیبانی قوی، به موقع و بهره ور در سیستم آماد رسانی (سوخت هوایی، مهمات هوایی) و نگهداری و تعمیر می باشد. با توجه به کارآمدی هوانیروز در دوران دفاع مقدس با بیش از سی صد هزار ساعت پرواز عملیاتی و شرکت در بیش از صدو سی چهار عملیات آفندی و پدافندی، هدف از این پژوهش بررسی نقش فناوری در آماده بکاری بالگردهای تهاجمی هوانیروز در دوران دفاع مقدس(مطالعه موردی: پایگاه یکم رزمی هوانیروز کرمانشاه) می باشد؛ لذا از حیث هدف، توسعه ای و به لحاظ نوع، روش و ماهیت توصیفی است. جامعه آماری تحقیق متشکل از فرماندهان و خلبانان و مهندسین پرواز پایگاه یکم رزمی هوانیروز کرمانشاه را تشکیل می دهند؛ که در دوران دفاع مقدس از تجربیات فراوان و ارزنده ای برخوردار می باشند. جامعه آماری پژوهش تعداد 150 نفر برآورد گردید که بر اساس فرمول کوکران تعداد 78 نفر با شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردیدند.